Το βιβλίο της Μάργκαρετ Μίτσελ μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη καιέγινε μια από τις πιο μεγάλες ταινίες του Χόλιγουντ, ένα από τα σημαντικότερα ρομαντικά έπη του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Στις αρχές του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου, η Σκάρλετ Ο’ Χάρα, μια νεαρή κακομαθημένη κοπέλα, μαθαίνει πως ο νεαρός δανδής Εϊσλι Γουίλκς πρόκειται να παντρευτεί τη φίλη της, Μέλανι. Καθοδηγούμενη από τη ζήλια της και αποφασισμένη να μην επιτρέψει να συμβεί κάτι τέτοιο, η Σκάρλετ κάνει τα πάντα για να σαγηνεύσει τον Εϊσλι. Τότε καταφθάνει στην πόλη ο Ρετ Μπάτλερ, που μόλις γνωρίζει τη Σκάρλετ, γοητεύεται από το δυναμισμό της και προσπαθεί με τη σειρά του να την κατακτήσει…
Σκηνοθεσία Βίκτορ Φλέμινγκ
Παίζουν: Βίβιαν Λι, Κλαρκ Γκέιμπλ, Λέσλι Χάουαρντ, Ολίβια Ντε Χάβιλαντ, Χάτι Μακντάνιελ.

«Όσα Παίρνει ο Άνεμος», 80 χρόνια από την πρεμιέρα της θρυλικής ταινίας

Είναι η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία και μία από τις σημαντικότερες ταινίες όλων των εποχών, που εδώ και δεκαετίες έχει περάσει στη σφαίρα του μύθου, αλλά το κυριότερο ότι ακόμη και σήμερα μπορεί να συγκινεί, να συναρπάζει, να ταξιδεύει τον θεατή σε ένα κόσμο μαγικό, σε άλλες εποχές, στον αμερικανικό Νότο την εποχή του Εμφυλίου. Και συνάμα να κρύβει την ηλικία της, καθώς παραμένει ολόφρεσκη παρά τα 80 χρόνια από την πρώτη της προβολή, που έγινε στις 15 Δεκεμβρίου του 1939, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου είχαν κατακλύσει τους δρόμους της Ατλάντα για την άφιξη των πρωταγωνιστών. Είναι τέτοια η αποδοχή της ταινίας από το κοινό που θεωρείται σχεδόν αδύνατο να αποτιμηθεί η εμπορική της αξία. Σίγουρα όμως αποτελεί έναν σταθμό για τον κινηματογράφο, όχι μόνο για τη φήμη της ή για τις 13 προτάσεις Όσκαρ (κέρδισε τα οκτώ), αλλά γιατί είναι ένας συνδυασμός πολλών συντελεστών που έδωσε εξωπραγματικές διαστάσεις στο Χόλιγουντ. Μπορεί να υπάρχουν πολλές ακόμη ταινίες με σημαντικότερη καλλιτεχνική αξία, που αποτελούν σημεία αναφοράς για τον κινηματογράφο, δημιουργίες που έβαλαν το σινεμά στις Τέχνες, αλλά το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» έχει μια σπανιότητα που δύσκολα βρίσκεις σε μια ταινία. Κι αυτό γιατί διαθέτει έναν πολύπειρο πανούργο μάστορα στη σκηνοθεσία, τρομερούς, με μια αξεπέραστη αίγλη, πρωταγωνιστές, εκπληκτικούς ηθοποιούς -ακόμη και σε δεύτερους ρόλους-, ένα εξαιρετικό σενάριο βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο της Μάργκαρετ Μίτσελ, τους καλύτερους μάστορες σε επίπεδο φωτογραφίας, κοστουμιών, σκηνικών, μουσικής κ.λπ. και μια παραγωγή που ο χαρακτηρισμός πλούσια μοιάζει φτωχός.

Ταινία του παραγωγού

Ωστόσο, πάνω απ’ όλα είναι μια ταινία του παραγωγού. Του φημισμένου Ντέιβιντ Ο.Σέλζνικ, που προσπαθούσε στο ξεκίνημά του να επεκταθεί, να σπάσει το καθεστώς των μεγιστάνων του χώρου, να γίνει η πρώτος, κάνοντας μια ταινία για την οποία θα μίλαγαν όλοι, θα έβλεπαν όλοι και θα κέρδιζε τα Όσκαρ. Ενός παραγωγού που ήταν έτοιμος να ρισκάρει τα πάντα για να τα καταφέρει. Αυτό φαίνεται και στην ταινία. Το θέμα της εξαιρετικό, δουλεμένο ακόμη και στη μικρότερη λεπτομέρεια. Το μεγαλείο της ταινίας οφείλεται εν πολλοίς στον παραγωγό. Και αυτό πρέπει να μας γεμίζει λύπηση, καθώς, αν έχουμε έλλειψη πλέον από σκηνοθέτες με καλλιτεχνικό όραμα, ιδέες και αποφασιστικότητα, παραγωγοί του μεγέθους Σέλζνικ μοιάζουν με είδος σε εξαφάνιση.

Στη σφαίρα του μύθου

Βεβαίως πίσω από την ταινία υπάρχουν ιστορίες και φήμες που τροφοδότησαν τη μυθολογία για την επική ταινία, όπως είναι η περιπέτεια της διανομής των ρόλων και οι καυγάδες μεταξύ των πρωταγωνιστών, αλλά πάνω απ’ όλα είναι η αποτελεσματικότητα που μπορεί να έχει ένα ρομαντικό δράμα. Είναι όμως μόνο ένα τυπικό ρομαντικό δράμα; Φυσικά και όχι. Είναι μία ταινία ενός απίστευτα ξεχωριστού κοκτέιλ, που οι δόσεις του έχουν μετρηθεί με ακρίβεια γραμμαρίου: Έχει ως φόντο, αλλά με εξαιρετική δυναμική, την ιστορία του αμερικανικού εμφυλίου, διαθέτει τα στοιχεία της περιπέτειας και του σασπένς, είναι μια ταινία εποχής, κάνει το ψυχογράφημα των ηρώων, αναδεικνύοντας την υπαρξιακή τους αγωνία και βέβαια μια ιστορία πάθους, αγάπης και μίσους.
Η αναγνώρισή της ως μία αυθεντικά κλασική ταινία δεν είναι τυχαία. Έχει την παλαιομοδίτικη γοητεία, σκηνές και πλάνα μελετημένα και δουλεμένα στην εντέλεια, εντυπωσιακές εικόνες πλήθους (ποιος μπορεί να ξεχάσει την απελπισμένη Σκάρλετ ανάμεσα σε εκατοντάδες τραυματίες), πολυεπίπεδους χαρακτήρες, ακόμη και αν εμφανίζονται λίγα λεπτά στην οθόνη, την κλιμάκωση κάθε επί μέρους ιστορίας, την ανάπτυξη του θέματος, με την αφήγηση να αγγίζει την τελειότητα και φυσικά αξεπέραστες ερμηνείες.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ