Βάζουν στο «μικροσκόπιο» τους ανταγωνισμούς, όχι τους ιούς

Μια αποκαλυπτική έκθεση του αμερικανικού Πενταγώνου για τις συνέπειες μιας πιθανής πανδημίας στην εσωτερική ασφάλεια και την παγκόσμια οικονομία

«Δεξαμενές σκέψης», παγκόσμιοι οργανισμοί, πανεπιστήμια και πολλοί άλλοι, έχουν βάλει στο «μικροσκόπιο» τις πανδημίες και τις συνέπειές τους στην οικονομία και στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, επιβεβαιώνοντας ότι μόνο «αόρατος» δεν είναι ο «εχθρός» για το κεφάλαιο και τα επιτελεία του.
Τις αναλύσεις τους βέβαια χαρακτηρίζουν οι ίδιες οι αντιφάσεις του καπιταλισμού, που αναγνωρίζει τους μεγάλους κινδύνους για την υγεία του λαού, αλλά δεν διστάζει να τη θυσιάζει στην πολιτική του «κόστους - οφέλους», όπως γίνεται και με την τωρινή επιδημία. Γι' αυτό βλέπουμε, από τη μια, τα δημόσια συστήματα Υγείας να καταρρέουν και, από την άλλη, να οξύνεται ο ανταγωνισμός για την ανακάλυψη και χρήση του εμβολίου από τα μονοπώλια διεθνώς.
Οσον αφορά τα σενάρια για τις πιθανές συνέπειες στην οικονομία, αν και προβλέψιμες, η στάση κάθε ιμπεριαλιστικής δύναμης απέναντι στις επιδημίες καθορίζεται από το «ο θάνατός σου η ζωή μου», που αντιμετωπίζει την αρρώστια με το ρίσκο (και την ελπίδα...) να είναι δυσμενέστερες οι συνέπειες για τον ανταγωνιστή, παρά για την ίδια.
Αδιάψευστος μάρτυρας οι αντιθέσεις που οξύνονται στη σκιά της σημερινής πανδημίας του κορονοϊού ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, στο εσωτερικό της ΕΕ, αλλά και μεταξύ των ισχυρότερων κρατών της (Γερμανία, Γαλλία) με τις ΗΠΑ, ως συνέχεια και κλιμάκωση των ανταγωνισμών που προϋπήρχαν.

Public Domain

Ασκήσεις πανδημίας στον στρατό των ΗΠΑ

Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που η μελέτη των πανδημιών και των συνεπειών τους από τα αστικά επιτελεία καταλήγουν σε «συστάσεις» προς τα κράτη και τις κυβερνήσεις τους κυρίως για τη διαχείριση ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής και θωράκισης της εσωτερικής ασφάλειας, στο βαθμό που αυτά επιδρούν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, ακόμα και στο συσχετισμό δυνάμεων.
Ορισμένες τέτοιες έρευνες και μελέτες παρουσίασε ο «Ριζοσπάστης» στο φύλλο του περασμένου Σαββατοκύριακου. Σήμερα δίνουμε συνέχεια, με μια αποκαλυπτική «μελέτη» του αμερικανικού Πενταγώνου για τη διαχείριση των συνεπειών μιας πιθανής πανδημίας.

Ασκήσεις ...ακριβείας

Πρόκειται για το πλάνο «3560» της Βόρειας Διοίκησης του Στρατού των ΗΠΑ (US Northern Command), της διοίκησης δηλαδή που είναι υπεύθυνη για την εθνική ασφάλεια και υποστήριξη της πολιτικής προστασίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Η μελέτη αποκαλύφτηκε στις αρχές του μήνα και περιλαμβάνει ένα εξαιρετικά αναλυτικό σχέδιο του Πενταγώνου για το ενδεχόμενο εμφάνισης μιας νέας παγκόσμιας πανδημίας.
Τίτλος της μελέτης είναι «Αντίδραση πανδημικής γρίπης και μεταδοτικών ασθενειών» και συντάχθηκε το Γενάρη του 2017 για να αντικαταστήσει μια παλιότερη. Σε αυτήν δεν καταγράφεται μόνο η σοβαρή πιθανότητα να βρεθούν οι ΗΠΑ αντιμέτωπες με την απειλή μιας πανδημίας, αλλά τονίζεται με έμφαση πως «η πιο πιθανή και σημαντική απειλή προέρχεται από μία νέα ασθένεια του αναπνευστικού και συγκεκριμένα από έναν νέο ιό της γρίπης».
Το πλάνο αντλεί πείρα από τη «σχετικά ήπια πανδημία του Η1Ν1 του 2009», η οποία δημιούργησε, όπως αναφέρει, σημαντικές προκλήσεις στη λειτουργία του αμερικανικού στρατού. Δίνεται μάλιστα και συγκεκριμένη λίστα με τις πιο πιθανές απειλές από μεταδοτικές ασθένειες, ανάμεσα σε αυτές και οι κορονοϊοί.
Ενα τέτοιο ενδεχόμενο εκτιμάται πως θα διαρκέσει από 6 έως και 12 βδομάδες και θα ακολουθήσουν κύματα για μια περίοδο 12 - 24 μηνών. Στην εισαγωγή της μελέτης αναφέρεται πως ένα «καταστροφικό βιολογικό επεισόδιο μπορεί να απειλήσει την ανθρώπινη, ζωική, φυτική, περιβαλλοντική και οικονομική υγεία του έθνους, όπως και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ (...) Νέα παθογόνα είναι πιθανό να αψηφήσουν τα συμβατικά διαγνωστικά και θεραπευτικά εργαλεία, πράγμα που μπορεί να έχει αποτέλεσμα τη ραγδαία εξάπλωσή τους σε όλο τον κόσμο, δημιουργώντας έτσι κινδύνους στην εθνική ασφάλεια».
«Καθώς τα τελευταία 30 χρόνια ανακαλύφθηκαν τουλάχιστον 30 αναδυόμενες μεταδοτικές ασθένειες, σε μια πιθανή έξαρση, οι Ενοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ πρέπει να παραμείνουν κυρίαρχες σε όλο το εύρος των στρατιωτικών επιχειρήσεων, διατηρώντας τις μαχητικές τους ικανότητες, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τους αντιπάλους τους σε όλο τον κόσμο», σημειώνει η έκθεση και μεταξύ άλλων αναφέρει πως μια πανδημία ενδέχεται «να αφήσει ανίκανο μέχρι και το 40% του συνολικού εργατικού δυναμικού (...) επηρεάζοντας και το επιχειρησιακό περιβάλλον έως και 24 μήνες».
Αυτό, με τη σειρά του, προβλέπεται ότι θα «ασκήσει πίεση σε βασικές στρατιωτικές λειτουργίες και αποστολές, όπως και σημαντικές πολιτικές λειτουργίες, γεγονός πως ίσως να απαιτήσει την υποστήριξη του υπ. Αμυνας».
Το εγχειρίδιο προβλέπει ακόμα πως «θα υπάρξουν ανταγωνιστικά συμφέροντα για την εξασφάλιση πόρων σε όλο τον κόσμο (...) που θα συμπεριλαμβάνει φαρμακευτικά προϊόντα, όπως εμβόλια, αλλά και μη φαρμακευτικά, όπως μέσα ατομικής προστασίας (μάσκες, γάντια), αναπνευστήρες κ.ά.».
Τα συστήματα Υγείας των κρατών, συνεχίζει, «μπορεί να καταβληθούν από μια δραματική αύξηση του αριθμού των ασθενών, ενώ η διαθεσιμότητα του προσωπικού μπορεί επίσης να περιοριστεί καθώς το υγειονομικό προσωπικό μολύνεται». Σε περίπτωση μάλιστα που η ασθένεια είναι ανθεκτική στα ήδη υπάρχοντα ιατρικά μέσα καταπολέμησης, ή δεν έχει ακόμα εφευρεθεί τέτοιο μέσο, εκτιμάται ότι θα χρειαστεί περίοδος τουλάχιστον 6 έως 9 μηνών από τη στιγμή που η ασθένεια εντοπιστεί για να γίνει διαθέσιμο ένα εμβόλιο ή κάποιο άλλο ιατρικό μέσο αντιμετώπισης.

Ανησυχία για απότομη έξαρση των ανταγωνισμών

Πέρα απ' όλα αυτά, το εγχειρίδιο προβλέπει πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο «θα δημιουργήσει δευτερογενείς και τριτογενείς συνέπειες, οι οποίες θα απειλήσουν σημαντικά την οικονομική πολιτική και κοινωνική σταθερότητα κρατών και ολόκληρων περιοχών». Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται «στρατηγικές απειλές στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ», οι οποίες μπορεί να προκύψουν τόσο από μέσα όσο και από έξω.
Ως βασικοί κίνδυνοι για την ασφάλεια καταγράφονται οι εξής: «Καιροσκοπική επιθετικότητα, ευκαιρίες για βίαιους εξτρεμιστές να αποκτήσουν όπλα μαζικής καταστροφής, μειωμένες δυνατότητες των εταίρων κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά από μια έξαρση, αστάθεια ως αποτέλεσμα της ανθρωπιστικής καταστροφής και μειωμένη διανομή και παραγωγή αναγκαίων αγαθών».
Στο έδαφος όλων αυτών προκύπτουν ζητήματα αστάθειας, «δημιουργώντας έτσι ευκαιρίες για διεθνείς στρατιωτικές συγκρούσεις, αυξημένη τρομοκρατική δραστηριότητα, εσωτερικές αναταραχές, πολιτική ή και οικονομική κατάρρευση, ανθρωπιστικές κρίσεις και κοινωνικές αλλαγές».
Τονίζεται μάλιστα με έμφαση ότι οι αντίπαλοι και ανταγωνιστές των ΗΠΑ, αν και ευάλωτοι στην πανδημία, ενδεχομένως «να μην επηρεαστούν στον ίδιο βαθμό ή την ίδια χρονική περίοδο με τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα στην περιφερειακή ασφάλεια».

Κομβικός ο ρόλος των μυστικών υπηρεσιών

Στο επιχειρησιακό πλάνο ξεχωρίζουν τα «καθήκοντα» που αναλαμβάνουν οι υπηρεσίες πληροφοριών στην περίπτωση μιας πανδημίας. Αντικείμενα διερεύνησης είναι οι πολιτικές, στρατιωτικές, ιατρικές και κοινωνικές αντιδράσεις των άλλων κυβερνήσεων και αν θα προσπαθήσει ένας κρατικός ή μη κρατικός παράγοντας να επωφεληθεί από την κατάσταση.
Συγκεκριμένα, η Αμυντική Υπηρεσία Πληροφοριών του Στρατού (Defense Intelligence Agency) θα κληθεί να διαμορφώσει αναλυτική εικόνα για: «Γενικές πληροφορίες σχετικά με τις ξένες στρατιωτικές δυνατότητες, τα συστήματα μεταφορών, τις υποδομές πληροφοριών και επικοινωνιών, την οικονομία (...) και τα κοινωνικά ζητήματα που μπορεί να επηρεάσουν τις δυνατότητες της διοίκησης να διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις, να παρέχει ανθρωπιστική και ιατρική υποστήριξη ή να ανταποκριθεί στρατιωτικά σε κρίσεις που απειλούν τα συμφέροντα των ΗΠΑ».
Καλείται, τέλος, να αναφέρει «κάθε ένδειξη προσπάθειας ξένων κυβερνήσεων ή άλλων παραγόντων για την εκμετάλλευση των εξάρσεων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης και της απόπειρας δραστήριας χρήσης παθογόνων ως όπλων», καθώς εισαγωγικά τονίζεται πως «η σκόπιμη εφαρμογή των βιολογικών όπλων είναι ένα υπαρκτό σενάριο»...