Καμιά προοπτική δίχως ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου

Καμιά προοπτική δίχως ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου

Σε κείμενο - διακήρυξη της κίνησης ΕΛ.ΛΑ.Δ.Α. (ΕΛληνική ΛΑϊκή Δημοκρατική Αντίσταση), την οποία υπογράφει ο Μίκης Θεοδωράκης, διατυπώνεται η συνολική στρατηγική που κατά την άποψη του ίδιου και όσων ηγούνται αυτής της κίνησης είναι ανάγκη σήμερα να αποδεχθεί ο λαός.

Πρέπει να πούμε εξαρχής ότι δυστυχώς οι θέσεις του κειμένου δεν αντιστοιχούν με την πραγματικότητα, αν βεβαίως δει κανείς την τελευταία αντικειμενικά, δηλαδή από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργατικής τάξης και των αυτοαπασχολούμενων της πόλης και της υπαίθρου.

Ας δούμε κατά σειρά τα βασικά σημεία του κειμένου - διακήρυξης:

1.Το κείμενο εκτιμά ότι στην Ελλάδα υπάρχει μια «συνεχιζόμενη εθνική κρίση». Το σημείο αυτό, δηλαδή ποιος είναι ο χαρακτήρας της κρίσης και οι αιτίες της, είναι το καθοριστικό για την πολιτική γραμμή που χαράζει κάθε κόμμα ή κίνηση.

Η κρίση είναι καπιταλιστική, οφείλεται σε εγγενή παθογένεια του καπιταλιστικού συστήματος, έχει τη βάση της στην οξυνόμενη αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας και ήρθε (όπως και οι προηγούμενες οικονομικές κρίσεις) ως αποτέλεσμα της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων (κερδών). Η αδυναμία διευρυμένης αναπαραγωγής των κεφαλαίων δημιουργεί στο σύστημα βραχυκύκλωμα.

Δεν πρόκειται για κρίση χρέους, όπως υποστηρίζουν η ΕΕ, η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και πλήθος οικονομολόγων και άλλων καθηγητών που έχουν κατακλύσει τα ΜΜΕ για να συσκοτίζουν την πραγματικότητα. Επιπλέον, η κρίση δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Είναι συγχρονισμένη και αγκαλιάζει πολλές χώρες, είτε έχουν υψηλό δημόσιο χρέος, είτε όχι, είτε βρίσκονται στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας είτε στον πάτο της.

Και φυσικά δεν πρόκειται για εθνική κρίση. Το γεγονός ότι εξαιτίας της καταστρέφονται και μεμονωμένες επιχειρήσεις, ενώ επιταχύνεται η καταστροφή μεσαίων στρωμάτων, δεν πρέπει να κρύβει το κύριο: Οτι συνολικά το κεφάλαιο δε βγαίνει ζημιωμένο. Πρώτον, επειδή μέσω των διεθνών οργανισμών και των κυβερνήσεών του, φορτώνει τις συνέπειες της κρίσης στα λαϊκά στρώματα. Δεύτερον, επειδή με την καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων επιταχύνεται η συγκέντρωση του κεφαλαίου, που έτσι ισχυροποιεί τη θέση του.

Ακόμα, έχει σημασία να υπογραμμιστεί ότι το χρέος δεν το δημιούργησε η εργατική τάξη, η οποία ωστόσο πληρώνει γι' αυτό, αν και δε χρωστά ούτε ένα ευρώ. Αντίθετα, της χρωστάνε τα πάντα.

Το συμπέρασμα είναι ότι από την κρίση θα βγει ζημιωμένη η εργατική τάξη και ένα μεγάλο τμήμα των αυτοαπασχολούμενων, αν βεβαίως δεν αντεπιτεθούν.

2.«Η κρίση έχει καταστήσει την Ελλάδα προτεκτοράτο», λέει το κείμενο.

Ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο αθωώνεται η ελληνική αστική τάξη. Αθωώνεται, γιατί η αστική τάξη συμμετέχει στην ευρωζώνη, μπήκε σε αυτήν για να γίνει πιο ισχυρή στην εκμετάλλευση της εργατικής τάξης στην Ελλάδα και για να αποκτήσει περισσότερες δυνατότητες διείσδυσης σε ξένες αγορές. Ταυτόχρονα, με αυτό τον τρόπο ισχυροποίησε τους κατασταλτικούς μηχανισμούς χειραγώγησης των εργατοϋπαλλήλων και χτυπήματος του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Μπήκε με τη θέλησή της και όχι επειδή κάποιοι την έσυραν. Και κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να παραμείνει η Ελλάδα στην ΕΕ. Ο Λ. Παπαδήμος δεν είναι απλώς κάποιο πολιτικό πρόσωπο. Υπήρξε επί οχτώ χρόνια αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δηλαδή στέλεχος διεθνών ιμπεριαλιστικών οργανισμών.

Το ίδιο ισχύει και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η Ισπανία είναι προτεκτοράτο; Ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας ήταν αντιπρόεδρος της «LehmanBrothers». Κατά συνέπεια, πώς μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι η κυβέρνηση της Ισπανίας σύρεται από τους διεθνείς οργανισμούς σε αντιλαϊκές αποφάσεις; Και τι θα πούμε για την Ιταλία; Οτι και αυτή είναι προτεκτοράτο, αν και παραμένει τρίτη οικονομική δύναμη στην ευρωζώνη; Και αν αύριο αρχίσουν και στη Γαλλία οι επισκέψεις κάποιας τρόικας;

Συνεχίζει το κείμενο: «Επομένως στόχος μας θα πρέπει να είναι να φύγουν οι ξένοι της ευρωζώνης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου...».

Και γιατί να μη βγει η Ελλάδα από την ΕΕ; Εξοδος από την ΕΕ, με λαϊκή εξουσία, που θα διαγράψει μονομερώς το χρέος, είναι εκείνο που αντιστοιχεί στα λαϊκά συμφέροντα. Διαφορετικά, είτε με την τρόικα, είτε δίχως αυτήν, οι εργαζόμενοι δε θα δουν άσπρη μέρα, όσο την πολιτική και οικονομική κυριαρχία έχουν τα μονοπώλια.

3. «Η πολιτική μας ηγεσία έγινε περίγελως. (...) Η Ελλάδα λοιδορείται και υβρίζεται διεθνώς. (...)», λέει το κείμενο.

Το αν έγιναν περίγελος τα ελληνικά αστικά κόμματα, ποσώς πρέπει να απασχολεί το λαό. Δεν πρέπει να θεωρεί τις δυσκολίες τους δικό του πρόβλημα. Ο λαός πρέπει να νιώσει ικανοποιημένος που το αστικό πολιτικό σύστημα έχει δυσκολίες. Και όχι μόνο αυτό. Πρέπει να επιδιώκει την αύξηση αυτών των δυσκολιών, το στρίμωγμα του αστικού πολιτικού συστήματος, μέχρι να το ανατρέψει.

Υπάρχει βεβαίως και μια άλλη πλευρά: Ποιοι είναι αυτοί που λοιδορούν την Ελλάδα; Είναι τα ιμπεριαλιστικά ΜΜΕ και οι πάτρωνές τους. Τα λεγόμενά τους, επίσης πρέπει να αφήνουν το λαό αδιάφορο. Τη δουλειά τους κάνουν. Το θέμα για τους εργατοϋπάλληλους στην Ελλάδα είναι ποια άποψη έχουν για τους ίδιους οι αγωνιζόμενοι εργατοϋπάλληλοι στην Ευρώπη. Και είναι βέβαιο, ότι όσο θα δυναμώνει το εργατικό κίνημα της ανατροπής, τόσο θα ανεβαίνει το κύρος του διεθνώς και θα δυναμώνει η αλληλεγγύη. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις απ' όλο τον κόσμο που συμπαραστέκονται στους απεργούς χαλυβουργούς, άλλη άποψη έχουν για τους Ελληνες εργαζόμενους από την άποψη των ευρωπαϊκών ηγεσιών και των εφημερίδων τους.

4.«Η περιουσία του λαού εκποιείται στους ξένους», λέει το κείμενο.

Οι εργαζόμενοι δεν έχουν στην ιδιοκτησία τους την περιουσία στην οποία αναφέρεται ο Μίκης Θεοδωράκης. Αυτή η ιδιοκτησία θα έπρεπε να ανήκει στο λαό, όμως για την ώρα ανήκει στο αστικό κράτος που λειτουργεί υπέρ του κεφαλαίου, άλλοτε κρατικοποιώντας και άλλοτε ιδιωτικοποιώντας επιχειρήσεις, εκτάσεις γης, υποδομές κ.ά. Η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων υλοποιείται σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή όχι μνημονίου, ανεξάρτητα από τη θέση κάθε κράτους στην πυραμίδα της ΕΕ. Οπως το κράτος, σε κάθε χώρα, είναι του κεφαλαίου, έτσι και οι κρατικές επιχειρήσεις ανήκουν στο συλλογικό καπιταλιστή. Εγραψε σχετικά ο Φρίντριχ Ενγκελς:

«... την κεφαλαιοκρατική ιδιότητα των παραγωγικών δυνάμεων δεν την καταργεί ούτε η μετατροπή τους σε μετοχικές εταιρείες και τραστ, ούτε η μετατροπή τους σε κρατική ιδιοκτησία. (...) Οποιαδήποτε κι αν είναι η μορφή του, το σύγχρονο κράτος αποτελεί ουσιαστικά μια κεφαλαιοκρατική μηχανή, ένα κράτος των κεφαλαιοκρατών, τον ιδεώδη συνολικό κεφαλαιοκράτη. Οσο περισσότερες παραγωγικές δυνάμεις θα παίρνει στην ιδιοκτησία του, τόσο περισσότερο θα γίνεται πραγματικός συνολικός κεφαλαιοκράτης, τόσο περισσότερους πολίτες θα εκμεταλλεύεται»¹.

Το καπιταλιστικό σύστημα δεν μπορεί να επιστρέψει σε προγενέστερη κατάσταση προστασίας της εγχώριας παραγωγής, ακριβώς γιατί είναι μεγάλος ο βαθμός διεθνοποίησής της. Και αν αναγκαστεί εξαιτίας της κρίσης να πάρει υπό κρατική ιδιοκτησία μια τράπεζα ή κάποια άλλη στρατηγική επιχείρηση, θα το κάνει για να υποβοηθήσει την κερδοφορία του κεφαλαίου και για ένα μικρό χρονικό διάστημα.

5.«Το πρώτο όργανο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η Βουλή των Ελλήνων, εξευτελίστηκε», λέει το κείμενο.

Πρώτα απ' όλα, το αστικό Κοινοβούλιο δεν είναι όργανο γενικά της δημοκρατίας, αλλά είναι τμήμα του αστικού κρατικού μηχανισμού. Ο λαός καλείται κατά τα γνωστά διαστήματα να επικυρώνει με την ψήφο του ποιο από τα αστικά κόμματα και για πόσο διάστημα θα κάθεται στο σβέρκο του. Το αστικό Κοινοβούλιο είναι όργανο για τη λαϊκή καταπίεση, είναι μία τύποις δημοκρατική έκφραση, και επί της ουσίας όργανο της δικτατορίας της αστικής τάξης.

Πραγματική δημοκρατία θα υπάρχει μόνο όταν η εργατική τάξη γίνει ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής και τα θέσει στη δική της διεύθυνση με κεντρικό σχεδιασμό. Τότε θα ανθίσει η πραγματική δημοκρατία στους τόπους δουλειάς και κατοικίας. Τότε οι εργατικές - λαϊκές δυνάμεις θα είναι οι πρωταγωνιστές των εξελίξεων και θα ορίζουν τη μοίρα τους.

6. Λέει το κείμενο: «Για τώρα επιδιώκουμε: Την Εθνική μας Ανεξαρτησία (...) Την οικοδόμηση του Κοινωνικού Κράτους (...) Την παραπομπή στη Δικαιοσύνη όλων των υπευθύνων για την εξαθλίωση της χώρας».

Θέμα εθνικής ανεξαρτησίας δεν τίθεται σήμερα. Τέθηκε και λύθηκε τον καιρό των αστικών επαναστάσεων στην Ελλάδα και σε όλες τις άλλες χώρες που γκρέμισαν τη φεουδαρχία υπό την ηγεσία της αστικής τάξης. Εκείνο που υπάρχει στο ιμπεριαλιστικό σύστημα είναι η αλληλεξάρτηση των κρατών που συμμετέχουν σε αυτό, στο οποίο βεβαίως οικοδομούνται και αναπτύσσονται σχέσεις ανισοτιμίας, ανάλογα με το συσχετισμό των δυνάμεων, ανάλογα δηλαδή με τη θέση που έχει η μια ή άλλη χώρα στην πυραμίδα. Κάθε αστική τάξη εκχωρεί λιγότερα ή περισσότερα κυριαρχικά δικαιώματα στο συλλογικό καπιταλιστικό πλαίσιο που συμμετέχει, γεγονός που δείχνει επιπλέον αν διαπραγματεύεται για τα συμφέροντά της με λιγότερο ή περισσότερο ευνοϊκούς γι' αυτήν όρους.

Ακόμα: Κοινωνικό κράτος στον καπιταλισμό δεν υπάρχει, ούτε είναι σωστό να ονομάζονται έτσι οι όποιες κοινωνικές λειτουργίες του αστικού κράτους για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Πέρα από αυτό, όσα ο καπιταλισμός υποχρεώθηκε να παραχωρήσει, λόγω και των κατακτήσεων των κρατών της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, εδώ και πολλά χρόνια κατεδαφίζονται από τις συντηρητικές και τις σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις, σε σειρά περιπτώσεων και με τη συμμετοχή κομμουνιστικών κομμάτων.

Τέλος, υπεύθυνοι για την κρίση δεν είναι κάποιοι που «έφαγαν». Να πάνε στη Δικαιοσύνη (πράγμα αμφίβολο). Αλλά θα τους διαδεχτούν άλλοι. Το θέμα είναι αν θα καταργηθεί η αιτία και όχι κάποιες παράπλευρες απώλειες.

7. Ο Μίκης Θεοδωράκης προτείνει «την εγκαθίδρυση μιας Κυβέρνησης Ανεξαρτησίας, πραγματικής Δημοκρατίας, Κοινωνικής Δικαιοσύνης» και αφού αυτή συγκροτηθεί και εφαρμόσει το πρόγραμμά της, «θα έχουμε την "πολυτέλεια" να διαλέξουμε τους διαφορετικούς δρόμους που επιβάλλει η θέση του καθενός στην κοινωνία και τα πολιτικά του ιδεώδη».

Δηλαδή, θεωρεί ότι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα εδώ και δυόμισι χρόνια είναι μία παρένθεση, μία εξέλιξη αποκομμένη από το διάστημα πριν το 2009, αλλά αποκομμένη και από την κατάσταση που θα διαδεχθεί την παρένθεση. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη φράση «αυτό που προέχει σήμερα δεν είναι η επιδίωξη των επιμέρους ατομικών, κομματικών ή άλλων εγωιστικών επιδιώξεων, αλλά η συστράτευση όλων μας ...».

Η σημερινή κατάσταση για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα δεν άρχισε από το μνημόνιο. Το μνημόνιο είναι ένας κρίκος της ίδιας αλυσίδας που χρονολογείται από τη Συνθήκη του Μάαστριχ. Από τότε επιταχύνθηκαν οι ιδιωτικοποιήσεις, οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, το χτύπημα του Ασφαλιστικού συστήματος και των άλλων λαϊκών δικαιωμάτων. Με την κρίση δόθηκε η ευκαιρία στο κεφάλαιο και στην ΕΕ να επιταχύνουν την επίθεση στο όνομα της κρίσης, ενώ την ίδια στιγμή τα μέτρα που παίρνουν υπερβαίνουν κατά πολύ και αυτή την κρίση. Επιπλέον, είναι περισσότερο από βέβαιο ότι αυτά τα μέτρα δεν θα αρθούν όταν η κρίση ξεπεραστεί. Και αυτό, επειδή: Πρώτον, η ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου επιβάλλει έναν ανελέητο και συνεχή πόλεμο κατά των εργατικών δικαιωμάτων. Δεύτερον, επειδή και μετά την έξοδο από την κρίση προβλέπεται αναιμική ανάπτυξη, που θα την ακολουθήσει νέα πιο οξυμένη καπιταλιστική κρίση. Κάθε αστικό κράτος και κάθε μονοπώλιο παίρνουν από τώρα τα μέτρα τους, ώστε μετά την κρίση να βρεθούν σε καλύτερη γι' αυτά θέση ανταγωνισμού. Και ο ανταγωνισμός δεν περιορίζεται στην ΕΕ, αλλά αγκαλιάζει αυτήν και τις ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Ινδία, νέες αναδυόμενες οικονομίες, όπως της Βραζιλίας κ.ά. Επομένως, το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον αποτελούν μια αδιάσπαστη συνέχεια.

Για όλα αυτά το ΚΚΕ έχει μιλήσει εδώ και μια δεκαετία. Πρόβλεψε το τι θα έρθει, πρότεινε και προτείνει στο λαό τη μόνη λύση που έχει σε όφελός του: Λαϊκή συμμαχία αντεπίθεσης για να παρεμποδίσει την επίθεση των μονοπωλίων και των κρατών τους και να διαμορφώσει τον απαιτούμενο συσχετισμό δυνάμεων που θα ανατρέψει την εξουσία τους, για να εγκαθιδρύσει την εργατική - λαϊκή εξουσία.

Δεν υπάρχει άλλος δρόμος, δεν υπάρχει λύση υπέρ του λαού στο πλαίσιο αυτού του συστήματος. Οποιαδήποτε άλλη είναι εκ προοιμίου καταδικασμένη σε αποτυχία. Το μόνο που θα «προσφέρει» θα είναι η απογοήτευση και η μετακίνηση λαϊκών μαζών προς τα κόμματα του συστήματος. Και αυτό, γιατί μόνο η σύγκρουση με τα μονοπώλια, η ρήξη και η ανατροπή τους με την κοινωνικοποίηση, μπορεί να αποτελέσει απάντηση στη στρατηγική τους επίθεση κατά του λαού. Η κυβέρνηση που προτείνει ο Μίκης Θεοδωράκης και αν ακόμα υπάρξει, είναι καταδικασμένη, αφού δεν έχει στόχο το χτύπημα των μονοπωλίων.

8.«Θα εργαστούμε συστηματικά για να βγάλουμε το Λαό στους δρόμους και θα προσπαθήσουμε να οργανώσουμε ιδιαίτερα μεγάλες εκδηλώσεις παντού» καταλήγει το κείμενο.

Το θέμα είναι το περιεχόμενο, η προοπτική, καθώς και ο χώρος που πρώτα απ' όλα πρέπει να οργανωθεί ο εργατικός και λαϊκός αγώνας. Αυτός ο χώρος είναι και οι πλατείες, όμως πρωταρχικά είναι οι επιχειρήσεις, οι κλάδοι παραγωγής, οι λαϊκές γειτονιές. Δίχως τη συγκεκριμένη οργάνωση, που θα εναντιώνεται στον καπιταλιστή - τον συγκεκριμένο και την τάξη του - που θα αντιπαλεύει την εξουσία του κεφαλαίου και θα απομονώνει τον εργατοπατερισμό και τον οπορτουνισμό, οι κινητοποιήσεις είναι άσφαιρα πυρά. Το απέδειξαν και οι πλατείες των αγανακτισμένων.

1.Φρ. Ενγκελς: «Η εξέλιξη του σοσιαλισμού από την ουτοπία στην επιστήμη», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 99.

Του
Μάκη ΜΑΪΛΗ

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

7/1/2012

 -- Επίθεση στη στρατηγική του ΚΚΕ με την καπηλεία του Ζαχαριάδη

15/7/2011

 -- Η πραγματική διέξοδος

13/2/2011

 -- Ρητορεία αποπροσανατολιστική για το λαό

3/2/2010

 -- Αθλια προπαγάνδα

25/1/2009

 -- Σχέσεις εξάρτησης ή σχέσεις αλληλεξάρτησης;