Η αντιδικτατορική πάλη του λαού και το Πολυτεχνείο
Στις αρχές της δεκαετίας του '70 - με κορύφωση το 1973 - η κατάσταση στο μαζικό λαϊκό κίνημα αποχτάει νέα ποιότητα. Οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων δυναμώνουν, επεκτείνονται και αγκαλιάζουν όλους σχεδόν τους κλάδους της οικονομικής ζωής της χώρας. Μία μετά την άλλη οι ομοσπονδίες, ένας μετά τον άλλον οι κλάδοι των εργαζομένων καταγγέλλουν τις συμβάσεις εργασίας και ζητούν αυξήσεις των αποδοχών τους κατά 40-50%, απειλώντας ότι η μη αποδοχή των αιτημάτων τους θα αντιμετωπιστεί με απεργιακές κινητοποιήσεις. Ετσι το 1973 ξέσπασαν μια σειρά απεργίες, οι σημαντικότερες από τις οποίες ήταν η απεργία των αλιεργατών Καβάλας, των τυπογράφων Αθήνας, του τεχνικού προσωπικού της ΟΛΥΜΠΙΑΚΗΣ, των συντακτών των πρωινών εφημερίδων Αθήνας, του προσωπικού των τρόλεϊ, των εργαζομένων στη ΔΕΗ κ.ο.κ.
Κοντά στην εργατική τάξη κινητοποιείται και η αγροτιά. Αρχικά με ψηφίσματα, διαμαρτυρίες, παραστάσεις επιτροπών στους αρμοδίους και στη συνέχεια με συλλαλητήρια, όπως αυτά στα Καλύβια Τρικάλων, στα Μέγαρα, στα Σπάτα, στο Μενίδι, στο Σκαραμαγκά κ.α. Μέσα στο 1973 οι αγρότες προχωρούν σε μαζικότερες και οξύτερες μορφές πάλης. Για παράδειγμα αρνήθηκαν την παράδοση ή πώληση των προϊόντων τους, μέτρο που επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα.
Ανεβαίνουν ταυτόχρονα οι αγώνες κι οι διεκδικήσεις με καθαρά πολιτικό περιεχόμενο. Σημειώνονται εκδηλώσεις στις 28 Οκτώβρη 1972, στην επέτειο του φασιστικού πραξικοπήματος (21 Απρίλη 1973) και την Πρωτομαγιά του 1973, η μάχη κατά του ψευτοδημοψηφίσματος τον Ιούνη 1973, η νυχτερινή διαδήλωση μετά το σχηματισμό της κυβέρνησης Μαρκεζίνη. Ειδικά γι' αυτό, η εισήγηση στο 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ σημειώνει: «Η μάχη κατά του ψευτοδημοψηφίσματος έδωσε την ευκαιρία στον ελληνικό λαό να εκδηλώσει την ενότητα θέλησης και την ενεργό αντίθεσή του στο καθεστώς της δικτατορίας, την απόφασή του να αγωνιστεί για την ανατροπή τους». Οι αντιδικτατορικές εκδηλώσεις αγκαλιάζουν ακόμα και τις Ενοπλες Δυνάμεις, όπως έδειξε και το κίνημα στο Πολεμικό Ναυτικό, με την εγκατάλειψη ΝΑΤΟικής άσκησης στην Αδριατική από το αντιτορπιλικό πλοίο «Βέλος», το οποίο έφτασε στη Νάπολη της Ιταλίας.
Το φοιτητικό κίνημα και η χούντα
Η χούντα έτρεμε τα πανεπιστήμια - ως χώρους που κυοφορούνται, αναπτύσσονται και ανταλλάσσονται οι ιδέες. Γι' αυτό και η βία, η συνεχής αστυνόμευση, ο χαφιεδισμός και η τρομοκρατία αποτέλεσαν την κυρίαρχη κατάσταση στα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Η χούντα είχε απολύσει από τα πανεπιστήμια τους δημοκρατικούς καθηγητές και υπαλλήλους, κατάργησε την αυτοτέλεια των ιδρυμάτων, απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις, έδωσε τη δυνατότητα στα πειθαρχικά συμβούλια των σχολών να αποβάλλουν τους φοιτητές που θα υποδείκνυε το καθεστώς, διέλυσε τους περισσότερους φοιτητικούς συλλόγους, ανέστειλε τη λειτουργία άλλων και γενικά έλαβε μέτρα για τον πλήρη έλεγχο των συλλόγων, το «Σπουδαστικό Τμήμα» της Ασφάλειας, ήταν στις... δόξες του και ακόμα: Με νομοθετικό διάταγμα του 1970 ο υπουργός Αμυνας απέκτησε το δικαίωμα να διακόπτει, κατά την κρίση του, τις αναβολές στράτευσης των νέων και να καλεί στο στράτευμα εκείνους τους φοιτητές που θα υποδείκνυε η Ασφάλεια.
Οπως όμως και στην περίπτωση του εργατικού κινήματος, έτσι και στο φοιτητικό κίνημα, από τις αρχές ακόμα του 1972 οι αγώνες εντείνονται. Εχει ήδη ιδρυθεί η «Αντιδικτατορική ΕΦΕΕ» (ΑντιΕΦΕΕ) και σε όλη τη διάρκεια τη χρονιάς γίνονται κινητοποιήσεις, οι φοιτητές απαιτούν γνήσιες εκλογές και συγκρότηση φοιτητικών συλλόγων, προσφεύγουν στα Πρωτοδικεία και προσβάλλουν τη «νομιμότητα» των διορισμένων από τη χούντα εκπροσώπων στις σχολές. Η χούντα κάνει μια υποχώρηση και δέχεται τη διεξαγωγή εκλογών το Νοέμβρη του 1972, εντείνοντας όμως, τις διώξεις και την τρομοκρατία, εφαρμόζοντας παράλληλα και το μέτρο της επιστράτευσης. Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις εντείνονται σε πολλές σχολές και οι φοιτητές βρίσκουν τη θέση τους στις πρώτες γραμμές των εργατικών κινητοποιήσεων του 1972. Η πάλη τους παίρνει περισσότερο πολιτικά χαρακτηριστικά.
Το Γενάρη του 1973 η χούντα εντείνει την επίθεσή της στην Ανώτατη Παιδεία και το φοιτητικό κίνημα με απόφαση για ίδρυση ξενόγλωσσων κολεγίων και ινστιτούτων και, παράλληλα, νέες διώξεις και αυταρχισμό. Το Φλεβάρη γίνεται συγκέντρωση στο Πολυτεχνείο και η χούντα απαντά με βάρβαρη παραβίαση του ασύλου. Παραιτείται η Σύγκλητος του ιδρύματος. Ακολουθεί η διήμερη κατάληψη της Νομικής, με μαζικότατη συμμετοχή φοιτητών και συμπαράσταση του κόσμου, που καταλήγει με μια μαζική διαδήλωση φοιτητών και λαού. «Ελλάς Ελλήνων φυλακισμένων», «Ελευθερία», «Δημοκρατία», «Κάτω η δικτατορία», «Ενας είναι αρχηγός, ο κυρίαρχος λαός»... τα συνθήματα δονούν την Αθήνα. Το Μάρτη ακολουθούν καταλήψεις στην Ιατρική και ξανά στη Νομική. Αποχές, αγωνιστικές διαδηλώσεις. Οι κινητοποιήσεις ξεφεύγουν από τα σύνορα της Αθήνας, επεκτείνονται στην Πάτρα, τη Θεσσαλονίκη. Οι μαχητικές εκδηλώσεις συνεχίζονται τον Απρίλη. Παρά τις μαζικές συλλήψεις, τους σκληρούς διωγμούς, την πλατιά εφαρμογή της επιστράτευσης, η χούντα δεν κατάφερε να συντρίψει το φοιτητικό κίνημα, ούτε καν να το πισωστρέψει.
Το Πολυτεχνείο
Τον Οκτώβρη το φοιτητικό κίνημα ανασυντάσσεται. Οργανώνονται παλλαϊκές κινητοποιήσεις, που το Νοέμβρη γίνονται σχεδόν καθημερινές, τόσο μέσα στις πανεπιστημιακές σχολές όσο και στους δρόμους. Το σύνθημα «Κάτω η χούντα» ακούγεται όλο και πιο συχνά, όλο και πιο δυνατά. Η χούντα υπόσχεται στους φοιτητές «ελεύθερες εκλογές» μετά τις βουλευτικές που είχε προκηρύξει, αλλά οι φοιτητές δεν ξεγελιούνται από τον ελιγμό. Γεωπονική, Πολυτεχνείο, Βιομηχανική, Νομική, Ιατρική, Οδοντιατρική, Πάντειο, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, κινητοποιήσεις, αιτήματα... Τα γεγονότα παίρνουν μορφή χιονοστιβάδας.
Στις 14 Νοέμβρη πραγματοποιούνται παμφοιτητικές συνελεύσεις. Αιχμή το αίτημα για άμεση διενέργεια ελεύθερων εκλογών και η άρνηση του υπουργού Παιδείας Σιφναίου να αλλάξει το διάταγμα που όριζε φοιτητικές εκλογές μετά τις βουλευτικές. Το Πολυτεχνείο είναι περιτριγυρισμένο από αστυνομικούς κι οι φοιτητές που είναι συγκεντρωμένοι στο προαύλιο τους πετούν νεράτζια. Στην παμφοιτητική συγκέντρωση της Νομικής πέφτει το σύνθημα ότι στο Πολυτεχνείο γίνονται συμπλοκές και η συνέλευση αποφασίζει την κάθοδο στο Πολυτεχνείο. Ταυτόχρονα, από το μεσημέρι και μετά αρχίσει να συγκεντρώνεται κόσμος και έξω από το Πολυτεχνείο. Η κατάληψη έχει αρχίσει.
Τις επόμενες δυο μέρες αποτελεί πόλο έλξης του λαού της Αθήνας. Η κατάληψη μαζικοποιείται μπαίνουν μέσα μαθητές κι εργαζόμενοι (οικοδόμοι, ιδιωτικοί υπάλληλοι κ.α.), ενώ ταυτόχρονα, μοιράζονται προκηρύξεις, λειτουργεί ο πομπός, ακούγονται παντού αντιαμερικανικά και αντιχουντικά συνθήματα. Οι συγκεντρωμένοι μέσα κι έξω από το Πολυτεχνείο είναι χιλιάδες.
Το απόγευμα τις Παρασκευής 16 Νοέμβρη η αστυνομία αρχίζει να χτυπάει άγρια τις μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας και γύρω από το Πολυτεχνείο (έχουν κινητοποιηθεί οι οικοδόμοι, οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, άλλοι κλάδοι εργαζομένων, αγρότες από τα Μέγαρα). Ακριβώς η ένταση των λαϊκών κινητοποιήσεων στην Αθήνα, με τους εργάτες να πυκνώνουν τις γραμμές των διαδηλώσεων, συμπίπτει με τα μέτρα άμεσης καταστολής και με τα όπλα, με το στρατό, από τη χούντα. Πνίγεται ο τόπος στα δακρυγόνα, πέφτουν οι πρώτες σφαίρες, εμφανίζονται τεθωρακισμένα της αστυνομίας, απαγορεύεται η κυκλοφορία στο κέντρο της Αθήνας και λίγο μετά τα μεσάνυχτα τα τανκς ζώνουν το Πολυτεχνείο...
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
13/7/2008
-- Για την αντιδικτατορική πάλη του λαού και της νεολαίας
17/11/2007
-- Ο ρόλος του εργατικού κινήματος στον ξεσηκωμό
17/11/2000
-- Η αφύπνιση του φοιτητικού κινήματος
14/11/1998
-- Από την αφύπνιση στην εξέγερση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου