27 Φεβ 2012

Το πετρέλαιο στην Ελλάδα και η καταλήστευσή του



Το πετρέλαιο στην Ελλάδα και η καταλήστευσή του
Ο ρόλος των ΗΠΑ, της ΕΕ και των ιδιωτικών εταιριών
Ξεκινώντας στο θέμα μας για τα ελληνικά πετρέλαια θα αναφερθούμε στη ΔΕΠ (Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίων) και ΔΕΠ - ΕΚΥ (θυγατρική της ΔΕΠ με σκοπό την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και το εξωτερικό).
Η δραστηριότητα της ΔΕΠ, που ιδρύθηκε το 1975 και αργότερα από το 1986 με την ονομασία ΔΕΠ ΕΚΥ ΑΕ, οδήγησε στην ανακάλυψη δύο κοιτασμάτων, ενός χερσαίου κοιτάσματος φυσικού αερίου στην περιοχή της Επανωμής και ενός υποθαλάσσιου του Δυτικού Κατάκωλου, όπου κατά τη διάρκεια δοκιμών παραγωγής προέκυψε παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου από δύο γεωτρήσεις. Τα δύο κοιτάσματα αυτά έχουν προγραμματιστεί, πρόσφατα, να δοθούν σε ιδιώτες για περαιτέρω εκμετάλλευση μέσω, διεθνούς διαγωνισμού (Α. Σπηλιώτη, εφημ. «Απογευματινή» 5/7/2005).
Καταλήστευση των κοιτασμάτων του Πρίνου και της Ν. Καβάλας
Ο Πρίνος χρησιμοποιήθηκε αρκετές φορές από την πολιτεία για τη δημιουργία και καλλιέργεια κλίματος δήθεν αντιμονοπωλιακού και προάσπισης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων (Ν. 1701/87). Πίσω όμως από κάθε νέα ρύθμιση κρυβόταν η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των εταιριών του ΠΡΙΝΟΥ.
Η διαχείριση του Πρίνου κρατήθηκε μακριά από τη δημοσιότητα. Αποτέλεσε εφτασφράγιστο μυστικό καλά ελεγχόμενο και ελάχιστα διέρρευσαν. Τα εντεταλμένα όργανα ή δεν ασκούσαν κανέναν έλεγχο ή αν τύχαινε να ασκήσουν αυτός αξιοποιόταν πολιτικά.
Τα μόνα στοιχεία που διατίθενται είναι οι ισολογισμοί και η βιβλιογραφία για αντίστοιχα κοιτάσματα. Πολύ σύντομα διαπιστώθηκαν αποκλίσεις από τα διεθνώς συμβαίνοντα. Ετσι παρατηρήθηκε τουλάχιστον τριπλασιασμός στις δαπάνες των αρχικών εγκαταστάσεων, από 250 εκατ. δολ. σε 750 εκατ. δολ., όπως και του λειτουργικού κόστους, από 4 δολ./βαρ. σε 12 δολ./βαρέλι. Οι υπερβάσεις αυτές έχουν επισημανθεί και από ξένους συμβούλους χωρίς ποτέ να οδηγήσουν σε ουσιαστική αναθεώρηση του Ν. 98/75.
Το 1972 είχαμε τις πρώτες γεωτρήσεις στη Θάσο, όπου ανακαλύφθηκε το 1973, στη θαλάσσια περιοχή της, το πρώτο εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα, από την εταιρία «Οσεάνικ» («Oceanic»). Η παραγωγή άρχισε το 1981, με 30 χιλιάδες βαρέλια πετρέλαιο την ημέρα.
Η εκμετάλλευση παραχωρήθηκε στην «Κοινοπραξία Πετρελαίων Βορείου Αιγαίου» - NAPC («North Aegean Petroleum Corporation»), στην οποία συμμετείχαν οι εταιρίες «Πετρόλεουμ Κορπορέισον» («Petroleum Corporation»), στην οποία πάλι συμμετείχαν οι εταιρίες «Ντένισον Μάινς» («Denison Mines» - διαχειριστής), «Χελένικ» («Hellenic»), «Γουάιτ Σάιλντ» («White Shield») και «Ποσιντόν» («Poseidon»).
Η Κοινοπραξία αυτή (NAPC) παρέλαβε την έρευνα και εκμετάλλευση από την εταιρία «Οσεάνικ» που είχε ξεκινήσει έρευνες από τις αρχές του '70.
Η άνω παραχώρηση αποτελείται από τρία τμήματα:
1. Το παραγωγικό τμήμα Πρίνου και Ν. Καβάλας.
2. Τα δεύτερα τμήματα εκμετάλλευσης (συμμετοχή ελληνικού Δημοσίου 15% - 35%).
3. Την ερευνητική περιοχή (συμμετοχή ελληνικού Δημοσίου 25%).
Ανακτήσιμα αποθέματα: 110.000.000 βαρέλια.
Ενώ, στην αρχή των προσπαθειών της έρευνας του κοιτάσματος - περίοδος Ιωαννιδικής δικτατορίας - μια ευφορία σχετικά με την παραγωγή του κοιτάσματος διοχετεύεται από τα μέσα ενημέρωσης στο λαό, στις επόμενες φάσεις η ποσότητα που ανακοινώθηκε ότι είναι δυνατόν να παραχθεί ανά ημέρα, από ανακοίνωση σε ανακοίνωση, μειωνόταν.
Μέχρι τις 31/12/1990 είχαν αντληθεί 73 εκατ. βαρέλια πετρέλαιο και 495 εκατ. κυβ. μέτρα αερίου ή 3 εκατ. βαρέλια σε ισοδύναμο πετρέλαιο. Στη συνέχεια, μέχρι το 2003, είχαν παραχθεί συνολικά 115.460.597 εκατ. βαρέλια πετρέλαιο (Στεφ. Ξενόπουλος, «Ερευνα και εκμετάλλευση Υδρογονανθράκων στον Ελλαδικό χώρο, τρέχουσα δραστηριότητα προοπτικές», 3ο Συνέδριο Ορυκτών Πόρων, ΤΕΕ, 22 - 24 Νοέμβρη 2000). Το 1999, η κοινοπραξία NAPC αποχώρησε από την εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Με το Ν. 2779/1999 απαλλάχτηκε η κοινοπραξία NAPC από την υποχρέωση ν' αποκαταστήσει το περιβάλλον. Επιπλέον, της δόθηκε το ταμείο που είχε δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό σύμφωνα με το νόμο και τη δαπάνη αποκατάστασης του περιβάλλοντος ανέλαβε το ελληνικό Δημόσιο. Η εκτιμώμενη δαπάνη ανέρχεται σε 20 εκατ. δολάρια.
Αρνηση της ΕΛΠΕ ν' αναλάβει το κοίτασμα
Μετά την άρνηση της ΕΛΠΕ («Ελληνικά Πετρέλαια»), σαν μέλος της κοινοπραξίας, ν' αναλάβει το κοίτασμα, αυτό δίνεται δι' αναθέσεως, κατά παρέκκλιση του Ν. 2289/95, στην εταιρία «Καβάλα Oϊλ» στην οποία συμμετέχουν με 33% ορισμένοι εργαζόμενοι και με 67% η «Ευρωτεχνική» (εταιρία επινοικιάσεως εργατικού δυναμικού με κύκλο εργασιών 600 εκατ. δρχ.!!). Η ανάθεση αυτή συμπίπτει με την άνοδο των τιμών του πετρελαίου και συντελεί στη δημιουργία, σύμφωνα με τον ισολογισμό της νέας εταιρίας, υψηλών κερδών. Σήμερα, μετά από αλλαγή στο μετοχικό κεφάλαιο η εταιρία «Καβάλα Oϊλ» ελέγχεται από νέους ιδιοκτήτες, την εταιρία «Ρίγκαλ Πετρόλεουμ» («Regal Petroleum»).
Διαχρονικά τα κέρδη του Δημοσίου από την εκμετάλλευση του Πρίνου υπολογίζονται σε 23% επί των εσόδων της Κοινοπραξίας (το οποίο προκύπτει από τα πιο κάτω παρατιθέμενα στοιχεία).
Με επιφύλαξη μπορούμε περίπου να υπολογίσουμε ότι το συνολικό όφελος για την Ελλάδα είναι περίπου 550 εκατ. δολ. (με τους φόρους), και τα συνολικά έσοδα της Κοινοπραξίας είναι 2,2 δισ. δολ., για τη χρονική περίοδο 1981 (έναρξη της εκμετάλλευσης) μέχρι σήμερα.
Η καταλήστευση των κοιτασμάτων έγινε με υπερτιμολόγηση των εγκαταστάσεων και του κόστους λειτουργίας. Το θέμα είχε παραπεμφθεί στη διαιτησία, για να δικαιωθεί μερικά το ελληνικό Δημόσιο.
Ετσι προκύπτουν για το Δημόσιο, και για τη χρονική περίοδο από το 1981 έως σήμερα 200-250 εκατ. δολ., ήτοι πολύ λιγότερα απ' αυτά που όφειλαν να είναι.
Χρήματα για την έρευνα πετρελαίων στην Ελλάδα
Η ΔΕΠ ΑΕ (1976 - 1986) και η ΔΕΠ - ΕΚΥ ΑΕ (1986 - 1997) και η ΕΛΠΕ στη συνέχεια δαπάνησαν στην έρευνα υδρογονανθράκων συνολικά περίπου 173 δισ. δρχ., του 2000, εκ των οποίων απορρόφησαν η ΔΕΠ ΑΕ 125 δισ. δρχ. και η ΔΕΠ - ΕΚΥ ΑΕ 45 δισ. δρχ και, στη συνέχεια, η ΕΛΠΕ 3 δισ. δρχ. (8/3/2001).
Σύμφωνα με εργασία του Δημ. Μπαμπασίκα (γεωφυσικού), «Ερευνα πετρελαίου, ένα νέο ξεκίνημα», «Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ», 14/7/2004),«η έρευνα που έγινε περιορίστηκε κύρια στην ξηρά και σε βάθη γύρω στα 3.000 μ. Σ' αυτά τα βάθη βρέθηκαν οριακά κοιτάσματα. Μένουν προς διερεύνηση οι βαθύτεροι στόχοι όπως και οι θαλάσσιοι».
Μήπως σχεδιάζουν να παραχωρήσουν το δικαίωμα έρευνας και πάλι σε ξένες εταιρίες; ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΟΥΜΕ ότι, ενώ στην «Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ», έχουν παραχωρηθεί από το ελληνικό Δημόσιο, εδώ και πολλά χρόνια, 60.000 τετρ. χιλιόμετρα γης για έρευνα για κοιτάσματα πετρελαίου, τα τελευταία χρόνια δεν έχουν κάνει τίποτα. Πρόσφατα η πολυεθνική εταιρία «Σελ» (SHELL) εξέφρασε το ενδιαφέρον της για την έρευνα και εκμετάλλευση των ελληνικών πετρελαίων (ελληνικός ημερήσιος Τύπος, Σεπτ. 2005).
Τι πρέπει να γίνει για τα πετρέλαια στην Ελλάδα
Από την πιο πάνω ανάλυση προκύπτει ότι ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ:
1. Η επαναδραστηριοποίηση, εντατικοποίηση και δημιουργία κρατικού φορέα για τη χρηματοδότηση και έρευνα, που θα ελέγχει το κύκλωμα πετρελαίου καθότι η ανυπαρξία του είναι καταστροφική και οδηγεί στην πλήρη ασυδοσία των εμπλεκομένων στο κύκλωμα εταιριών. Ομως η ιδιωτικοποίηση έχει εντατικοποιηθεί σαν αποτέλεσμα «της νέας πετρελαϊκής πολιτικής που ακολούθησε η χώρα μας και η οποία πολιτική επιβλήθηκε από την ΕΟΚ - ΕΕ στα πλαίσια της ολοκληρωμένης εσωτερικής αγοράς, ανταποκρίνεται δε στις αρχές της φιλελεύθερης οικονομίας και αποσκοπεί δήθεν στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Σύμφωνα με την ανωτέρω πετρελαϊκή πολιτική (1992), η απελευθέρωση της αγοράς πετρελαιοειδών συνδυάζεται και σήμερα με την ιδιωτικοποίηση των κρατικών πετρελαϊκών εταιριών και με την ενθάρρυνση της συμμετοχής ξένων εταιριών στην άνευ όρων και ανεξέλεγκτη έρευνα πετρελαίου στη χώρα μας».
2. Παράλληλη διερεύνηση και αναζήτηση νέων κοιτασμάτων πετρελαίου με τη χρήση γεωφυσικών μεθόδων και οργάνων έρευνας για την εντόπιση και υποθαλάσσιων σε Αιγαίο - Ιόνιο Πέλαγος, ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις των πολυεθνικών συμφερόντων, τα οποία καλύπτονται από τις «συμμαχικές» κυβερνήσεις, των ΗΠΑ, και της ΕΕ.
Εδώ πρέπει να τονιστεί η αντίφαση που υπάρχει σήμερα με τη διενέργεια ερευνητικών γύρων, από μια ιδιωτική πλέον εταιρία (ΕΛΠΕ ΑΕ), για λογαριασμό του Δημοσίου, πράγμα που χρήζει νέας νομοθετικής ρύθμισης.
3. Να προγραμματιστούν και να εκτελεστούν περισσότερες ερευνητικές γεωτρήσεις, σε μεγάλο βάθος, σε περιοχές με πιθανά κοιτάσματα πετρελαίου, όπου δεν έχουν γίνει ακόμη, για να αποκτηθεί μια πλήρης γνώση του υπεδάφους.
* * *
Ο σημερινός οικονομικός πόλεμος των ΗΠΑ ενάντια στις εξαρτημένες από πετρέλαιο χώρες, με δημιουργία τεχνητών υψηλών τιμών πετρελαίου και όχι από ελλείψεις στην παραγωγή, ειδικότερα στρέφεται κατά των Κίνας - Ιαπωνίας και Ευρώπης. Θυμίζουμε ότι στο παρελθόν υπήρχε αντίστοιχος, οικονομικός πόλεμος κατά της ΕΣΣΔ, με μείωση τότε των τιμών (10 δολ. το βαρέλι).
Η κατάσταση με τις υψηλές τιμές πετρελαίου, κατά τη γνώμη γνωστών αναλυτών («ATTAC» Γερμανίας) δεν ερμηνεύεται με ελλείψεις στην παραγωγή, όπως προσπαθούν να μας πείσουν, αλλά αποτελεί έναν οικονομικό πόλεμο των ΗΠΑ ενάντια στις εξαρτημένες από πετρέλαιο χώρες.
Για να επανέλθουμε στην Ελλάδα, η νέα διεθνής συγκυρία επιβάλλει την επανεργοποίηση της έρευνας άμεσα.
Συμπεράσματα - δράσεις
Η συνέπεια των πιο πάνω πολιτικών είναι:
Οτι εκποιήθηκε, για το παρόν με την αλλαγή του νόμου για τις παραχωρήσεις περιοχών για έρευνα υδρογονανθράκων (Ν. 2289/95), και το μέλλον, με τη μετοχοποίηση της ΔΕΠ ΑΕ, - σημαντικό τμήμα της ανεξαρτησίας και κυριαρχίας της Ελλάδας. Η πολιτική αυτή σήμερα ακολουθείται σ' όλους τους τομείς της οικονομίας μας με την υποταγή στις αποφάσεις των Βρυξελλών και ΗΠΑ. Ειδικότερα, «στον πετρελαϊκό τομέα ο ΟΠΕΚ και ο ΟΑΠΕΚ (Οργανισμός Αραβικών Πετρελαιοπαραγωγικών Εξαγωγικών Κρατών), η Διεθνής Επιτροπή Ενεργείας (ΙΕΑ), το Συμβούλιο για τη Συνεργασία των Χωρών του Περσικού Κόλπου (GULF COOPERATION COUNCIL), η EOK (ΕΕ), η Διεθνής Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις σχέσεις μεταξύ παραγωγών και καταναλωτριών χωρών» - Γ. Σουσούνης, «Περί της στρατηγικής της εθνικής εταιρίας πετρελαίου», Διήμερο του TEE, 25-26 Ιούνη 1992.
Με τις αποφάσεις δε που εκδίδουν και με την επιβολή τους διαμορφώνουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την εξυπηρέτηση των ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων και συμφερόντων των ΗΠΑ, ΕΕ, κλπ. Η χώρα μας και ο λαός μας έχει πληρώσει ακριβά την πολιτική αυτή των ιμπεριαλιστών και των μονοπωλίων τους, επί 50 χρόνια και πάνω. Σήμερα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, οι ενεργειακές πηγές υπάρχουν και τα αποθέματα είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά που σκόπιμα εμφανίζουν μειωμένα τα συμφέροντα του διεθνούς μονοπωλιακού καπιταλισμού.
Απειθαρχία λοιπόν, ανυπακοή και αντίσταση διαχρονικά και στο μέλλον. Αγώνας αδιάκοπος με τη διαμόρφωση ενός πλατιού αντιιμπεριαλιστικού μετώπου, για να μπορέσει να σώσει την Ελλάδα από το συνδυασμένο κίνδυνο εσωτερικής κι εξωτερικής υποδούλωσης που επιφυλάσσει γι' αυτήν ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός και να διατηρήσει καθετί χρήσιμο για τη συγκρότηση της Λαϊκής Οικονομίας.

Του
Ιορδάνη ΠΑΥΛΟΣΟΓΛΟΥ*
*Ο Ιορδάνης Παυλόσογλου είναι διπλωματούχος Μηχανικός Μεταλλείων, διδάκτωρ Βιομηχανικής Μεταλλουργίας, διατελέσας καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μπέρμινχαμ στην Αγγλία


ByΦιλιππος Ανθης στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

TOP READ