ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Οι εργαζόμενοι πληρώνουν την κρίση στο «κρεβάτι του Προκρούστη»
Προβλέπεται ραγδαία αύξηση της ανεργίας και μεγάλες περικοπές σε κοινωνικές παροχές
Associated Press
|
Η Βρετανία είναι η χώρα της ΕΕ στην οποία εκδηλώθηκαν τα πρώτα συμπτώματα της καπιταλιστικής κρίσης, χρηματοπιστωτική αρέσκονται να την ονομάζουν τα διεθνή ΜΜΕ, αμέσως μετά τη χρεοκοπία και κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας «Lehman Brothers» το φθινόπωρο του 2008. Από το Γενάρη του 2009 η οικονομία έχει εισέλθει σε ύφεση και παραμένει σε απόσταση αναπνοής από την κατάσταση βαθιάς ύφεσης παρά τα υποτιθέμενα «ενθαρρυντικά σημάδια» που καταγράφηκαν το πρώτο δίμηνο του 2010.
Είναι πλέον πασιφανές ότι οι «μαγικές συνταγές» που επιβλήθηκαν παγκοσμίως για την αντιμετώπιση της κρίσης με τη διοχέτευση μυθικών ποσών προς το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο όχι μόνο δεν απέδωσαν αλλά διόγκωσαν την κρίση, όχι φυσικά σε βάρος του κεφαλαίου αλλά σε βάρος των εργαζομένων που καλούνται εκ νέου να το διασώσουν...
Η Βρετανία επ' ουδενί αποτελεί εξαίρεση, ενώ ο πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουνπρωτοστάτησε στην επιβολή τέτοιων πολιτικών σε παγκόσμιο επίπεδο. Οσο αφορά ειδικά τη Βρετανία, η κυβέρνηση των Εργατικών υπό τον Μπράουν προχώρησε στη μερική κρατικοποίηση αρκετών τραπεζών - μεταξύ αυτών τη «Royal Bank of Scotland» και τη «Hallifax Bank of Scotland» με τη διοχέτευση δεκάδων δισεκατομμυρίων λιρών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση Μπράουν, στο όνομα της αντιμετώπισης της κρίσης, προχώρησε «υποχρεωτικά» - υποτίθεται - σε ένα δεύτερο πακέτο βοήθειας δισεκατομμυρίων για να μην καταρρεύσει ο χρηματοπιστωτικός τομέας - τράπεζα «Northern Rock» κ.ά. - ενώ το σχέδιο Μπράουν προέβλεπε ότι η Τράπεζα της Αγγλίας θα διέθετε 200 δισεκατομμύρια λίρες, πόσο σχεδόν διπλάσιο από αυτό που δαπανά η βρετανική κυβέρνηση στον προϋπολογισμό της για την δημόσια Υγεία...
Associated Press
|
Η «Μαύρη τρύπα»
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής; Η ανάκαμψη του τραπεζικού τομέα, δηλαδή του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, είχε σφοδρές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά της χώρας και το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα ανέλθει σε 186 δισ. λίρες (205 δισ. ευρώ ή 280 δισ. δολάρια) το τρέχον έτος - δηλαδή στο 12,9% του ΑΕΠ της χώρας.
Η διόγκωση του ελλείμματος έχει ήδη προκαλέσει την παρέλαση «ειδικών» που συστήνουν στη Βρετανία να προχωρήσει σε άμεσα μέτρα «χαλιναγώγησης» του συνεχώς διογκούμενου ελλείμματός της και να το μειώσει τουλάχιστον κατά 50% κατά την επόμενη τετραετή θητεία του Κοινοβουλίου, που θα ξεκινήσει στις 18 Μάη. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Με περικοπές των δημόσιων δαπανών τουλάχιστον κατά 20% ερίζουν ειδικοί και διεθνείς οργανισμοί και Ινστιτούτα, γεγονός που κρούει τον κίνδυνο του κινδύνου ακόμη και για την επιβίωση των εργαζομένων.
Για να γίνουν αντιληπτές οι μέχρι στιγμής συνέπειες της κρίσης αλλά και οι προοπτικές, είναι απαραίτητο να εξεταστεί η κατάσταση όσον αφορά την απασχόληση στη Βρετανία σήμερα. Την περίοδο από το 1992 ως το 2007 σημειώθηκε η μεγαλύτερη ανάπτυξη από την εποχή της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης. Η πραγματική παραγωγή αυξανόταν κατά μέσο όρο 4% το χρόνο, αλλά τα αποτελέσματα για τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων υπήρξαν πενιχρά.
Στη διάρκεια της διακυβέρνησης των Εργατικών από το 1997 έως σήμερα, η βιομηχανική παραγωγή συνέχισε να φθίνει. Ο αριθμός των απασχολούμενων στη βιομηχανία μειώθηκε από τα 4,2 εκατ. το 1991 στα 2,8 εκατ. το 2007, ενώ οι θέσεις εργασίας στις υπηρεσίες αυξήθηκαν από 2,4 εκατ. στα 5,8 εκατ., καθώς οι Εργατικοί προώθησαν τα συμφέροντα του χρηματοοικονομικού τομέα και τόνωσαν μια εκρηκτική αύξηση των τιμών των ακινήτων και της κατανάλωσης που βασιζόταν στην αυξανόμενη χρέωση των νοικοκυριών.
Το ποσοστό του χρηματοοικονομικού τομέα στην παραγωγή αυξήθηκε σε σχεδόν 10% και τα κέρδη του στο 12,8% το 2007. Αλλά παρά τη θέση που έχει εξασφαλίσει το Λονδίνο ως σημαντικό οικονομικό κέντρο, αυτό δε μεταφράστηκε σε κάποια αξιοσημείωτη αύξηση των θέσεων εργασίας. Το 2007, πριν καν αρχίσει να γίνεται αισθητή η οικονομική κρίση, ο χρηματοοικονομικός τομέας δεν ήταν «μεγάλος εργοδότης» αφού απασχολούσε μόλις ένα εκατομμύριο ανθρώπους και συνέβαλε στη διατήρηση περίπου 500.000 θέσεων εργασίας σε συναφείς υπηρεσίες, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν απασχολούσε πάνω από το 5% του εργατικού δυναμικού. Ποσοστό που είναι μόλις λίγο πάνω από το μισό των απασχολούμενων στον εξασθενημένο πλέον βιομηχανικό τομέα της Βρετανίας.
Σχεδόν οι μισές από αυτές τις θέσεις εργασίας βρίσκονται στο Λονδίνο και στη νοτιοανατολική Αγγλία, και παρέχουν σε μια πολύ μικρή ομάδα στην κορυφή της πυραμίδας τεράστιους μισθούς και μπόνους. Αυτό συνέβαλε - χωρίς να είναι ο μοναδικός παράγοντας - στην αύξηση των ανισοτήτων όσον αφορά τα εισοδήματα και την κατανομή του πλούτου συνολικά στη Βρετανία καθώς και σε τεράστιες διαφορές εισοδημάτων ανάμεσα στις κομητείες όπου φιλοξενούνται και τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας, ειδικά τις πρώην βιομηχανικές περιοχές, στα Μίντλαντς, στο Βορρά, στη Σκοτία και στη Νότια Ουαλία.
Αέναη η κρατική «χορηγία» προς το κεφάλαιο
Ενώ ο ιδιωτικός τομέας μεγεθύνθηκε, μεγάλο μέρος της μεγέθυνσης αυτής βασίστηκε στις ιδιωτικοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων και την ανάθεση κρατικών συμβάσεων σε ιδιωτικές εταιρείες καθώς και τη λεγόμενη «Πρωτοβουλία για το Ιδιωτικό Κεφάλαιο», που εξασφάλισαν στις επιχειρήσεις νέα και αξιόπιστη ροή εσόδων. Ενώ το 1977 τα τρία τέταρτα των κρατικών δαπανών αφορούσαν τους μισθούς, το 2007 το ποσοστό αυτό είχε μειωθεί στο 45%. Αυτό, συνδυαζόμενο με την αύξηση των δημόσιων δαπανών μετά το 2000, αποτέλεσε μια τεράστια αύξηση συγκαλυμμένων επιχορηγήσεων στον ιδιωτικό τομέα.
Υπάρχει πλέον ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών διαχείρισης εγκαταστάσεων και υπηρεσιών (ουσιαστικά ιδιωτικό κεφάλαιο με συμβάσεις με το κράτος) που συντηρούν πάρκα, μαζεύουν σκουπίδια, λειτουργούν τα τρένα, τα τραμ και άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς, διαχειρίζονται το σχολικό ελεύθερο χρόνο, παρέχουν σχολικά γεύματα, καθαρίζουν κλπ., βάσει συμβάσεων, που διαθέτουν ιδρύματα παροχής περίθαλψης και βρεφονηπιακούς σταθμούς, αντλώντας άμεσα ή έμμεσα τα έσοδά τους από το κράτος. Επίσης, ιδιωτικές εταιρείες διαχειρίζονται ακίνητα, κατοικίες και παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες με συμβάσεις για τις αυτοδιοικήσεις. Το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο και άλλα συστήματα μαζικής μεταφοράς, όπως μερικές λεωφορειακές γραμμές, επίσης επιδοτούνται μέσω συμβάσεων με ιδιώτες.
Ολα αυτά είναι ελάχιστα ορατά: στις επίσημες στατιστικές δεν καταγράφεται ο αριθμός των ανθρώπων που απασχολούνται από τέτοιες εταιρείες και παρέχουν δημόσιες υπηρεσίες με κυβερνητικές συμβάσεις. Ομως, πρόσφατη έκθεση ακαδημαϊκών στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ περιείχε την εκτίμηση ότι ο αριθμός των εργαζομένων από το κράτος και τις εταιρείες που εκτελούν κρατικές συμβάσεις αυξήθηκε από 6,2 εκατ. το 1998 στα 7,5 εκατ. το 2007. Δηλαδή, αυτός ο ιδωτικοποιημένος τομέας απασχολούσε 1,7 εκατ. ανθρώπους το 2007, ειδικά στους τομείς της Υγείας, της Παιδείας και των κοινωνικών υπηρεσιών.
Πολλοί από αυτούς τους εργαζόμενους έχουν χαμηλούς μισθούς ή μισθούς χαμηλότερους από τους αντίστοιχους στο δημόσιο τομέα. Η έκθεση των ακαδημαϊκών σημείωσε ότι συνήθως οι εργαζόμενοι σε αυτές τις δουλειές είναι γυναίκες και επίσης συχνά έχουν θέσεις μερικής απασχόλησης.
Ετσι, οι απαιτήσεις των χρηματοοικονομικών οργανισμών για περικοπή των κυβερνητικών δαπανών κατά 20% θα έχει τρομακτικές συνέπειες για την απασχόληση και τα εισοδήματα των νοικοκυριών. Η μείωση των δαπανών κατά 20% συνεπάγεται την απώλεια τουλάχιστον1,5 εκατ. θέσεων εργασίας, που θα προστεθούν στα 2,5 εκατομμύρια που ήταν άνεργοι για το μήνα Φλεβάρη, αριθμός που είναι ο μεγαλύτερος των τελευταίων 16 ετών, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία. Αυτό θα συνιστά μεταπολεμικό ρεκόρ, με το ποσοστό ανεργίας να φθάνει σε υψηλότερο επίπεδο κι από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, επί Μάργκαρετ Θάτσερ, και μάλιστα καθώς τα επιδόματα ανεργίας είναι σημαντικά χαμηλότερα σε σύγκριση με δυο δεκαετίες πριν και τα χρέη των νοικοκυριών είναι πάρα πολύ υψηλότερα.
Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνο με σαρωτικές απολύσεις, περιλαμβανομένων και σημαντικών επαγγελματιών, όπως οι δάσκαλοι και οι νοσοκόμες, που αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζόμενων στο δημόσιο. Πέραν του ότι θα ρίξουν εκατομμύρια στην ανέχεια και θα σημάνουν την απώλεια των κατοικιών τους καθώς οι οικογένειες θα αδυνατούν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, οι περικοπές θα σημάνουν το κλείσιμο νοσοκομείων, σχολείων, κολεγίων, πανεπιστημίων, γηροκομείων, κλινικών και άλλων σημαντικών δημοσίων υπηρεσιών.
Εκλογές σε πνεύμα σύμπνοιας των αστικών κομμάτων
Στο σχέδιο υπάρχει απόλυτη συμφωνία εκ μέρους των τριών βασικών κομμάτων, τωνΣυντηρητικών, των Φιλελευθέρων Δημοκρατών και φυσικά των Εργατικών, που διεκδικούν την ψήφο των Βρετανών. Σε εκείνο που διαφωνούν είναι το πότε θα γίνει η ευρύτερη, αγριότερη και αμεσότερη επιδρομή στις κοινωνικές δαπάνες και τα εισοδήματα και από αυτή των κυβερνήσεων των Συντηρητικών υπό την Μάργκαρετ Θάτσερ στις αρχές της δεκαετίας του '80. Αμεσα όπως ερίζουν οι Συντηρητικοί ή σε βάθος διετίας όπως ερίζουν οι Εργατικοί. Οσο για τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, τίποτα το νέο δεν κομίζουν καθώς έχουν δώσει δείγματα γραφής κατά τη διοίκηση του Ισλινγκτον, βόρεια του Λονδίνου, όπου προχώρησαν άμεσα σε περικοπές, περιστολή των κοινοτικών δαπανών και σχεδόν εξάρθρωση του προγράμματος στέγασης.
Πάντως, παρά την «νέα πανάκεια», των μέτρων λιτότητας αυτή τη φορά, οικονομολόγοι αναφέρουν ότι ακόμη και εάν εφαρμοστούν, η Βρετανία κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε μακροχρόνια ύφεση και να βρίσκεται σε μόνιμη βάση εκτεθειμένη στις επιθέσεις των «αγορών». Εξάλλου, όπως τονίζουν ανεξάρτητα από τους δείκτες, αναμένεται συνολική επιδείνωση της κρίσης που εκτιμούν ότι θα φέρει κοινωνικές συγκρούσεις. Και ένα πρώτο δείγμα γραφής αναφέρουν είναι η «αμφίρροπη αναμέτρηση» για τις εκλογές, όπου το ενδεχόμενο να μην αναδειχθεί αυτοδύναμη κυβέρνηση είναι ισχυρό.
Ωστόσο, αυτό που ξεχωρίζει και στη Βρετανία είναι η δυσκολία του ταξικού εργατικού και λαϊκού κινήματος να βάλει τη σφραγίδα του στις εξελίξεις. Οι κομμουνιστές της χώρας (μέσα από το ΚΚ Βρετανίας και το Νέο ΚΚ Βρετανίας) δίνουν τη μάχη σε αντίξοες συνθήκες ώστε τα λαϊκά στρώματα να απεγκλωβιστούν από τη μέγκενη των αστών, να προβάλλουν τη δική τους προοπτική σε ρήξη με τον καπιταλιστικό δρόμο για το σοσιαλισμό.
Χρ.Μ
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
24/10/2010
-- Οδοστρωτήρας κατά των εργαζομένων
21/10/2010
-- Κήρυξη πολέμου κατά των λαϊκών στρωμάτων
8/12/2009
-- Συνεχίζονται ανακατατάξεις του κεφαλαίου
12/2/2009
-- «Πυρ ομαδόν» στους εργαζόμενους
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου