ΠΑΝΔΗΜΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟΣ ΙΟΣ ΓΡΙΠΗΣ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ

ΠΑΝΔΗΜΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟΣ ΙΟΣ ΓΡΙΠΗΣ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ

Δημοσιεύονται οι επικίνδυνες μελέτες

Δοκιμές για εμβόλιο αντιμετώπισης του ιού της γρίπης των πτηνών H5N1

Associated Press

Δημοσιεύτηκε πριν λίγες μέρες η πρώτη έρευνα - και έπεται σύντομα η δημοσίευση και της δεύτερης - σχετικά με τη δυνατότητα ο ιός της γρίπης των πτηνών (H5N1) να πάρει πανδημική μορφή στον ανθρώπινο πληθυσμό. Η δημοσίευση των ερευνών σε επιστημονικά περιοδικά είχε αναβληθεί λόγω του κινδύνου που ενέχει για τη δημόσια υγεία η διάδοση πληροφοριών για την κατασκευή μικροοργανισμών, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βιολογικά όπλα. Υπενθυμίζεται ότι δεν υπάρχει κανένα εμβόλιο για την προστασία από μια τέτοια μορφή του ιού H5N1.

Η έρευνα που δημοσιεύτηκε ήδη είναι του Γιοσιχίρο Καβαόκα, του πανεπιστημίου Ουισκόνσιν - Μάντισον των ΗΠΑ και πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ομάδας επιστημόνων, για να διερευνηθεί η δυνατότητα η γρίπη των πτηνών, που δύσκολα μεταφέρεται από το ζώο στον άνθρωπο, να εξελιχθεί σε πανδημία. Οταν όμως μολύνει ανθρώπους, ο ιός H5N1 εμφανίζει θνησιμότητα 50%.

Η έρευνα του Καβαόκα απέδειξε απλώς ότι είναι δυνατή η μετάλλαξη του ιού, ώστε η μετάβασή του από τα ζώα στον άνθρωπο και κατόπιν η μετάδοσή του από άνθρωπο σε άνθρωπο να είναι εύκολη. Ομως, μια άλλη ανάλογη έρευνα, αυτή του Ρον Φουσιέ, του Ιατρικού Κέντρου Ερασμους στην Ολλανδία, δεν περιορίστηκε να αποδείξει το ίδιο, αλλά κατασκεύασε και τον επικίνδυνο πανδημικό ιό, με σκόπιμη τροποποίηση του γενετικού κώδικα του ιού της γρίπης των πτηνών (H5N1).

Η έρευνα αυτή είχε πραγματοποιηθεί μυστικά κατά παραγγελία της κρατικής αμερικανικής ερευνητικής υπηρεσίας NIH (National Institutes of Health), με την οποία ο Φουσιέ συνεργαζόταν συχνά τα τελευταία χρόνια. Η ομάδα του Ολλανδού ερευνητή, τροποποιώντας το DNA του H5N1, κατάφερε να τον κάνει εξαιρετικά μεταδόσιμο μεταξύ κουναβιών, είδους που χρησιμοποιείται για τη μελέτη της μετάδοσης της γρίπης μεταξύ ανθρώπων, επειδή το ανοσοποιητικό του σύστημα μοιάζει πολύ με του ανθρώπου, ιδιαίτερα στην καταπολέμηση της γρίπης. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ούτε μία περίπτωση που ιός να είναι μεταδόσιμος μεταξύ κουναβιών και να μην είναι μεταξύ ανθρώπων.

Ο Φουσιέ και η ομάδα του μόλυναν επί τούτου τα πειραματόζωα με τον H5N1, έτσι ώστε ο ιός να προσαρμόζεται κάθε φορά στο νέο ξενιστή. Μετά από 10 γενιές κουναβιών, τα ζώα μολύνονταν πια μόνο με το που βρίσκονταν κοντά στα κλουβιά άρρωστων κουναβιών (μέσω του αέρα). Οπως διαπιστώθηκε, ο ιός είχε πάθει πέντε μεταλλάξεις, που συναντώνται μεμονωμένες στη φύση, αλλά ποτέ μαζί. Ο νέος ιός είναι το ίδιο μολυσματικός όπως της εποχιακής γρίπης, που σκοτώνει δεκάδες χιλιάδες κάθε χρόνο, με τη διαφορά ότι είναι πολύ πιο θανατηφόρος.

Η ρίζα του κινδύνου

Οι κατασκευαστές του ιού υποστηρίζουν ότι η έρευνά τους υπόσχεται μεγάλα οφέλη για τη δημόσια υγεία. Γνωρίζοντας επακριβώς τι μπορεί να προκαλέσει μια πανδημία του H5N1, οι επιστήμονες μπορούν να έχουν το νου τους για τις σχετικές μεταλλάξεις στη φύση και να προετοιμάσουν αντίμετρα. Αντίθετα, ο θανάσιμος κίνδυνος από τον τεχνητό ιό κάνει πολλούς επιστήμονες να θεωρούν ότι η σχετική έρευνα δεν έπρεπε να είχε γίνει ποτέ. Από το 1997 που εμφανίστηκε έξαρση γρίπης των πτηνών στην Ασία, έχουν υπάρξει μόνο 600 περιστατικά μόλυνσης ανθρώπων.

Τα ερωτήματα παραμένουν: Με δεδομένο το «φούσκωμα» της πανδημίας της γρίπης H1N1, προ τριετίας, ώστε να πουληθούν σκευάσματα και εμβόλια, τι θα εμποδίσει το επιχειρηματικό πνεύμα από το να κατασκευάσει ένα εμβόλιο, το οποίο θα πουλήσει για χρυσάφι όταν... τυχαία αρχίσει να διαδίδεται ένας ιός σαν αυτούς του Φουσιέ ή του Καβαόκα; Το ενδεχόμενο να μεταλλαχτεί ο εξαιρετικά θανατηφόρος και μεταδοτικός ιός και σύντομα να μην αντιμετωπίζεται από το έτοιμο εμβόλιο δεν είναι κάτι που θα σταματήσει τον αποφασισμένο επιχειρηματία, που ξέρει... τι κάνει τον κόσμο να γυρίζει.

Ακόμα και αν τα ιμπεριαλιστικά κέντρα και κράτη συμφωνήσουν σε διεθνή έλεγχο επιστημονικών ερευνών που μπορεί να αξιοποιηθούν για καταστροφικό σκοπό, αυτός ο έλεγχος είναι πρακτικά αδύνατο να πραγματοποιηθεί, λόγω των αντιθέσεων και των διαφορών μεταξύ τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατασκευή ενός πανδημικού ιού ήταν ακριβώς το παράδειγμα που χρησιμοποιούνταν για να υποστηριχτεί η άποψη περί ελέγχου της έρευνας πριν πραγματοποιηθεί.

Μόνο η εξάλειψη των εκμεταλλευτικών σχέσεων και των αντιθέσεων που δημιουργούν μπορεί να εξασφαλίσει ότι η επιστήμη θα χρησιμοποιείται ως εργαλείο για τη βελτίωση της ζωής του ανθρώπου και όχι ως όπλο θανάτου και καταδυνάστευσης.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: «www.nih.gov», «meetingorganizer.copernicus.org»

    

«JUICE»

Ευρωπαϊκή αποστολή στο Δία

Ο δορυφόρος του Δία Γανυμήδης

Μετά την εγκατάλειψη από την αμερικανική NASA της κοινής αποστολής στο Δία που σχεδίαζε από κοινού με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), ο τελευταίος αποφάσισε την πραγματοποίηση μιας τροποποιημένης αποστολής με τον ίδιο προορισμό. Η αρχική αποστολή, που ονομαζόταν «Λαπλάς» (από το όνομα του μεγάλου μαθηματικού), πήρε - τουλάχιστον προσωρινά - το όνομα «JUICE» (από τα αρχικά στα αγγλικά του Εξερευνητής των Παγωμένων Φεγγαριών του Δία).

Η αποστολή, που εκτός απροόπτου θα εκτοξευτεί το 2022, θα φτάσει στο σύστημα του Δία το 2030, με σκοπό να το εξερευνήσει ως αρχέτυπο δορυφορικού συστήματος αέριου γίγαντα πλανήτη. Το σύστημα αυτό μοιάζει με το ηλιακό σύστημα σε μικρογραφία, με πολλά στοιχεία που χρειάζονται παραπέρα διερεύνηση, όπως οι δεκάδες δορυφόροι, πολλοί απ' αυτούς ακανόνιστου σχήματος, η μαγνητόσφαιρα, η ατμόσφαιρα και οι δακτύλιοι του πλανήτη. Ιδιαίτερα θα μελετηθεί ο δορυφόρος Γανυμήδης, που διαθέτει μαγνητικό πεδίο ενδεικτικό της ύπαρξης ωκεανού κάτω από την παγωμένη επιφάνεια, καθώς και η αλληλεπίδραση του τοπικού του περιβάλλοντος με την ισχυρή μαγνητόσφαιρα του Δία.

Το αυτόματο σκάφος της αποστολής, βάρους 5 τόνων, θα πραγματοποιήσει κοντινά περάσματα από δύο ακόμα δορυφόρους, την Καλλιστώ και την Ευρώπη, που επίσης ενδέχεται να έχουν ωκεανούς κάτω από την παγωμένη επιφάνεια. Η ύπαρξη υγρού νερού θεωρείται προϋπόθεση για την εμφάνιση ζωής σε έναν πλανήτη ή δορυφόρο, ακόμα και σε συνθήκες ψύχους. Το συνολικό κόστος της αποστολής αναμένεται να φτάσει τα 1,1 δισεκατομμύρια ευρώ.