Ο Γιώργης Δάφνης

Ο Γιώργης Δάφνης

Χρονικό του Ντεκαμερέ

Μια προσωπική μαρτυρία

Παπαγεωργίου Βασίλης

Στις 6 του Απρίλη το 1944 με απόφαση της ΑΣΟ (Αντιφασιστική Στρατιωτική Οργάνωση) ξεσηκώθηκε ο στρατός μας της Μέσης Ανατολής. Με αίτημα την Εθνική Ενότητα και τη συνεργασία της κυβέρνησης του Καΐρου με την κυβέρνηση της ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) στην Ελλάδα για να μη συγκρουστούμε με τους αντάρτες μας και έχουμε εμφύλιο πόλεμο. Τότε ο Γλίξμπουργκ και ο πρωθυπουργός Σοφοκλής Βενιζέλος κάλεσαν τους Εγγλέζους και διέλυσαν το στρατό μας και μας έκλεισαν σε διάφορα στρατόπεδα της Αφρικής «στα σύρματα». Εγώ βρέθηκα στο στρατόπεδο του Τμίμι όπου ήμασταν 2.000 κρατούμενοι εκεί. Στις 15 Σεπτέμβρη μας πήγαν για διαλογή έξω από το στρατόπεδο σε ένα κοντινό σπίτι δίπλα στον ασφαλτόδρομο. Το οίκημα αυτό μυστηριώδες και περίεργο στην εσωτερική του διαμόρφωση το ονόμασαν οι Εγγλέζοι στρατιώτες Γκεστάπο χάουζ. Εκεί μέσα μας οδηγούσαν έναν έναν οι φρουροί, περνάγαμε από κάποιο μακρύ διάδρομο με παράπλευρα παραθυράκια με θαμπές κουρτίνες που πίσω ήταν κρυμμένοι βασιλοφασίστες χαφιέδες της παρακολούθησης στο στράτευμα και μας ξεχώριζαν συνθηματικά σε κατηγορίες. Σε στελέχη σε μέλη και παρασυρμένους. Βγαίνοντας έξω από την πίσω πόρτα περνούσαμε από σημαδεμένους διαδρόμους με άσπρες λουρίδες, μπαίναμε σε στρατιωτικά αυτοκίνητα με συνοδεία φρουρών κι ανάλογα με την κατηγορία οδηγούμασταν σε διάφορα άλλα στρατόπεδα. Από αυτή τη διαλογή ξεχώρισαν 450 που μας πήγαν στο σιξ καμπ. Ηταν εκεί γύρω σε μια αμμολακκούβα. Σε λίγες βδομάδες μας μετέφεραν στο Πορτ Σάιντ. Μας φόρτωσαν στο πλοίο ΜΑΝΙΛΑ διασχίσαμε την Ερυθρά Θάλασσα με αφόρητη ζέστη και δίψα! Σε μια βδομάδα φτάσαμε στο λιμάνι της Μασάουα. Κι από εκεί μπήκαμε σε στρατιωτικά αυτοκίνητα και σε δύο ώρες φτάσαμε στο Ντεκαμερέ υψόμετρο 2.000 μέτρα. Εκεί βρήκαμε κι άλλους πολλούς συναγωνιστές. Στριμωχτήκαμε όλοι μαζί περίπου 1.500 άτομα σε 12 μεγάλους μακρόστενους θαλάμους που ήταν αποθήκες παλιά, του ιταλικού στρατού.

Οι Εγγλέζοι βασανιστές μας με πρόγραμμα να μας λυγίσουν χρησιμοποίησαν παντοειδείς πιέσεις. Υποσιτισμό, αλλοιωμένα τρόφιμα, λιγοστό μαύρο ψωμί σκληρό ζυμωμένο με ψιλή άμμο που όταν το τρώγαμε κριτσάνιζαν, τρίζαν τα δόντια μας.@@@@@@ Από την κακή διατροφή και τις στερήσεις αρρώστησαν συναγωνιστές που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο της Ασμάρας όπως ο ποιητής μας Φώτης Αγγουλές. Εκεί πέθανε από εξάντληση ο συγχωριανός Γιώργης Δάφνης. Στο Ντεκαμερέ βρεθήκαμε εννιά Καλαμπαχτασιώτες από τους Δρακαίους και από το Μπρινιά, τη σημερινή Καλλιθέα της Σάμου. Τα δυο αυτά χωριά αποτελούσαν παλιά το Δήμο Καλαμπαχτασίων Σάμου. Ετσι νιώθαμε σα να ήμασταν από ένα χωριό που μας ένωναν από παλιά μέχρι σήμερα συγγένειες, συμπεθεριά, φιλίες και γνωριμίες. Κι όταν σμίγαμε χαιρόμασταν πολύ που λέγαμε τα χωριανά μας. Την παρέα μας αποτελούσαν οι εξής χωριανοί συναγωνιστές. Από το Μπρινιά. Ο Γιάννης Βολάκης, ο Κώστας Παζάλος, ο Κώστας Κοκούλης (Γιαγάς), ο Σταμάτης Χατζηδημητρίου, ο Γιάννης Κοτάκης και ο Γιώργης Δάφνης. Από τους Δρακαίους. Ο Γιάννης Καπανταής, επιλοχίας, ο Γιώργος Χριστοδουλάκης αδελφός μου κι εγώ ο μικρότερος της παρέας, Χρήστος Χριστοδουλάκης. Στο τέλος μετά τις συζητήσεις μας για να ξεχνάμε λιγάκι τα δεινά μας, το ρίχναμε στα καλαμπούρια. Με εύθυμες ιστοριούλες με παροιμίες, συμβάντα κι ευτράπελα που κουβέντιαζαν οι γέροντες χωριανοί στα καφενεία μας, σεριανώντας έτσι νοερά στα μέρη μας, στα σπίτια μας και στους δικούς μας, δρασκελώντας με τη σκέψη μας τ' αγκαθωτά συρματοπλέγματα και τους Εγγλέζους φρουρούς που μας σημάδευαν από τις αψηλές σκοπιές τους... Ομως ένα θλιβερό γεγονός σταμάτησε τα εύθυμα καλαμπούρια της παρέας μας. Αρρώστησε ο συναγωνιστής μας Γιώργης Δάφνης! Τον πήγανε οι Εγγλέζοι στο νοσοκομείο της Ασμάρας... Σε λίγες μέρες μας ήρθε το απρόσμενο μαύρο μαντάτο του. Ο Γιώργης Δάφνης πέθανε!!! Πίκρα και πόνος στην παρέα μας. Δεν άντεξε τον υποσιτισμό και τις κακουχίες που μας υπέβαλαν οι Εγγλέζοι στο ίνγκλις Νταχάου. Ο Δάφνης, γνωστός στα χωριά μας για τη δύναμή του, άντρακλας 30 χρονών χεροδύναμος από τον Μπρινιά παντρεμένος στους Δρακαίους. Αφησε πίσω του γυναίκα και δυο αγοράκια και ήρθε να πολεμήσει τους καταχτητές της πατρίδας μας όταν έμαθε ότι υπήρχε ελληνικός στρατός στη Μέση Ανατολή που ετοιμαζόταν να απελευθερώσει τη χώρα μας. Και δολοφονήθηκε ύπουλα και αθόρυβα από συμμάχους μας Εγγλέζους με την ανοχή της βασιλο-φασιστικής ελληνικής κυβέρνησης, γιατί ήταν αντιφασίστας... Τώρα πώς του φέρθηκαν στο νοσοκομείο, πώς πέθανε σε ποιες συνθήκες και πού θάφτηκε άγνωστον!!! Ο Εγγλέζος στρατοπεδάρχης ψυχρά και τυπικά μας ανακοίνωσε το θάνατό του... Από στόμα σε στόμα πέρασε αμέσως σ' όλους τους θαλάμους η πένθιμη είδηση. Στα σβέλτα βρεθήκαμε όλοι στη μεγάλη αίθουσα του στρατοπέδου. Εκεί ο συναγωνιστής Γιώργος Τζανετάκης διοικητής μας, ανέβηκε στην εξέδρα και μας ανακοίνωσε το θάνατο του παλικαριού, καταγγέλλοντας τους Εγγλέζους ως υπεύθυνους για το θάνατο του συναγωνιστή μας. Στη συνέχεια, ο συναγωνιστής υπολοχαγός Πέτρος Τσουμπρής καλλιτέχνης από την Αθήνα, διάβασε ψήφισμα διαμαρτυρίας, που το εγκρίναμε και κάλεσαν κι εμένα κι απάγγειλα το ποίημά μου, «Στους νεκρούς μας» που είχα δημοσιεύσει στη χειρόγραφη εφημερίδα μας «ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ» που είχε κάνει και σκίτσο ο συναγωνιστής Γιώργος Φωκίδης, στρατιώτης καλλιτέχνης από τη Θεσσαλονίκη.

ΣΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΜΑΣ

Οταν θ' αλλάξουν οι καιροί κι ήλιος καινούριος θα φωτίσει

τη χώρα μας που 'χει πνιγεί μέσα στο αίμα και στα μίση.

Τότε χαρούμενες γενιές τους τάφους σας θ' ανθοστολίσουν

και μύριες γιορτινές ευκές οι ποιητές θα τραγουδήσουν.

Οχι με ήχους τωρινούς χρωματισμένους μες στο κλάμα

μα με σκοπούς μελλοντικούς λουσμένους στις χαράς το θάμα!

Κι η μνήμη σας φως και ζωή στ' απλά κι αδικημένα πλήθια.

Τα έργα σας μένουν στη γη αιώνιοι δείχτες στην αλήθεια.

Μετά τραγουδήσαμε το πένθιμο εμβατήριο για τους αγωνιστές. «Επέσατε θύματα αδέρφια εσείς σε άνιση μάχη κι αγώνα»... Βγαίνοντας από την αίθουσα ένας Εγγλέζος σάρζεν (λοχίας) μας ρώτησε από τη συρματόπλεχτη ξώπορτα που φύλαγε με την ένοπλη ομάδα του. Τι γιορτάζετε σήμερα. Ποια επέτειο; Στα αγγλικά, βέβαια. Και ένας αγγλομαθής συναγωνιστής μας του απάντησε: Τιμούμε σήμερα τη μνήμη του συναγωνιστή μας Γιώργη Δάφνη που τον πεθάνατε με την ταχτική του υποσιτισμού που μας επιβάλατε. Ντροπή σας! Θα τρίζουν τα κόκαλα του φιλέλληνα συμπατριώτη σας Λόρδου Μπάιρον! Κι έμεινε βουβός ο Εγγλέζος λοχίας... Στο τέλος του Νοέμβρη του 1945 μας ειδοποίησαν οι Εγγλέζοι να ετοιμαζόμαστε για την επιστροφή μας στην Ελλάδα. Ηρθαν κυβερνητικοί Ελληνες αξιωματικοί με τον ταγματάρχη Μιχαήλ Κύβελο που υπέγραψε τα απολυτήριά μας. Μας πλήρωσαν τους μισθούς που μας κρατούσαν για 18 μήνες που ήμασταν έγκλειστοι στα στρατόπεδα 3 χάρτινες λίρες Αγγλίας για τους στρατιώτες και κάτι παραπάνω για τους βαθμοφόρους. Αυτό ήταν το καθιερωμένο χαρτζιλίκι για όλα τα συμμαχικά στρατεύματα της Μέσης Ανατολής... Στις 4 του Δεκέμβρη 1945 εγκαταλείψαμε το Ντεκαμερέ. Εξω στον ασφαλτόδρομο περίμεναν τα στρατιωτικά αυτοκίνητα. Συνταγμένοι στη σειρά με τα μπογαλάκια στα χέρια μας περάσαμε από την ανοιγμένη ξώπορτα, επιβιβαστήκαμε στα καθορισμένα οχήματα και ξεκινήσαμε διασχίζοντας την εκεί ζούγκλα με τους ωραίους ασφαλτόδρομους που είχαν φτιάξει πριν λίγα χρόνια οι Ιταλοί που ήταν καταχτητές αυτής της περιοχής. Μετά από μια ολοήμερη διαδρομή ανάμεσα στη ζούγκλα με τα πελώρια δέντρα της, τα πουλιά που ξαφνιάζονταν, τις μαϊμούδες και τα ζαρκάδια που έτρεχαν στις πλαγιές ελεύθερα κι εμείς ελεύθεροι πια, κεφάτοι και ξέγνοιαστοι, αρχίσαμε το τραγούδι με επαναστατικά εμβατήρια. Αγναντεύοντας τα ωραία γύρω μας και τραγουδώντας φτάσαμε στο Σουδάν. Και από εκεί μπήκαμε στη Λιβύη και φτάσαμε στο λιμάνι του Τομπρούκ, που μας περίμενε πολεμικό πλοίο του ναυτικού μας που μας μετέφερε στη Σάμο, στο Βαθύ. Στο πλοίο μέσα κάναμε έρανο μεταξύ μας οι χωριανοί και μαζέψαμε ένα αξιόλογο ποσόν χάρτινων λιρών για ενίσχυση της συζύγου του δολοφονηθέντος συναγωνιστή της χήρας Αγγελικώς Δάφνη. Τα ξημερώματα στις 6 του Δεκέμβρη αποβιβαστήκαμε στο Βαθύ. Κόσμος πολύς μαζεύτηκε στην προκυμαία. Η χωροφυλακή στο πόδι και τα αυτοκίνητα του στρατού στην αράδα για να μας μεταφέρουν στα χωριά μας. Ο Νομάρχης Γρηγορίου μας κάλεσε να φύγουμε αμέσως. Εμείς αρνηθήκαμε, προβάλλοντας το αίτημα να καταθέσουμε στεφάνι στο μνημείο των πεσόντων στην πλατεία στο Λιοντάρι να τραγουδήσουμε το Πένθιμο Εμβατήριο, τον Εθνικό Υμνο και μετά θα φύγουμε. Ετσι και έγινε όπως το ζητήσαμε... Δώσαμε το ποσόν του εράνου στο ηγετικό στέλεχος της ΑΠ (Αντιφασιστική Πρωτοπορία) στον συναγωνιστή από το Μαραθόκαμπο Μανόλη Πίτα που θα το παρέδιδε στη γυναίκα τού Δάφνη. Εμείς Δρακιώτες και Μπρινιώτες μπήκαμε στο αυτοκίνητο που πήγαινε μέχρι το Καρλόβασι. Και από εκεί περπατώντας τρεις ώρες περίπου φτάσαμε στα χωριά μας. Οπου μας υποδέχτηκαν με χαρές αγκαλιές και φιλιά. Την επαύριο στις 7 του μήνα ήρθε ο συναγωνιστής Μανόλης Πίτας και δώσαμε το ποσόν του εράνου στη χήρα Αγγελικώ Δάφνη... Πριν λίγα χρόνια πέθανε το Αγγελικώ... χωρίς καμιά βοήθεια από το άστοργο κράτος για το χαμό του στρατιώτη άνδρα της που υπηρέτησε την πατρίδα εν καιρώ πολέμου!!! Πολλά θύματα του αγώνα έμειναν αδικαίωτα από αυτούς που κυβέρνησαν κατά καιρούς την πατρίδα μας. Δυστυχώς μετά την απελευθέρωση με την ξένη επέμβαση των Αγγλο-Αμερικανών ιμπεριαλιστών, επικράτησαν στη χώρα μας ξενόδουλες κυβερνήσεις από απόλεμους και απάτριδες συνεργάτες των καταχτητών, από καιροσκόπους και από συμβιβασμένους. Που όταν αυτοί ψόφησαν τους διαδέχτηκαν οι απόγονοί τους στις εξουσίες. Δούλοι και αυτοί υποταγμένοι στους Αγγλο-Αμερικάνους στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ενωση των πολυεθνικών συνεχίζουν την πολιτική των προγόνων τους. Ξεπουλήματα της πατρίδας μας των αγαθών της, δουλοπρέπεια, ραγιαδισμό υποταγή και άπειρα δεινά για το λαό μας... Ομως όπως το πάνε θα έρθει γρήγορα η μέρα που θα τους ξεφορτωθούμε μια για πάντα!!! Εγραψα αυτό το χρονικό για να ονοματίσω και να τιμήσω τη μνήμη της παρέας των συγχωριανών μου του Ντεκαμερέ που όλοι τους σήμερα είναι πια μακαρίτες...

«Αιώνια η μνήμη σε σας αδελφοί στον τίμιο που πέσατε αγώνα».