«Επιχείρηση Αηδόνι»... από τα «γεράκια»

«ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ»

«Επιχείρηση Αηδόνι»... από τα «γεράκια»

Η Αρχαιολογία στην υπηρεσία του ιμπεριαλισμού

Βρετανοί στρατιώτες στο Αφγανιστάν το 2002

Associated Press

Μία ακόμη έκφραση του απύθμενου κυνισμού του ιμπεριαλισμού αποτελεί η χρήση της επιστήμης της Αρχαιολογίας ως μέσου... «αποκατάστασης» των Βρετανών στρατιωτών που επιστρέφουν από το Αφγανιστάν με σωματικά ή ψυχολογικά τραύματα και προβλήματα!

Την ώρα που η πολιτιστική κληρονομιά των χωρών στις οποίες εισβάλλει ο ιμπεριαλισμός λεηλατείται και καταστρέφεται - χαρακτηριστικά και πρόσφατα παραδείγματα αποτελούν το ίδιο το Αφγανιστάν αλλά και το Ιράκ - γεμίζοντας τα μεγάλα μουσεία και τις ιδιωτικές συλλογές με αρπαγμένα αρχαία έργα τέχνης, το βρετανικό υπουργείο Αμυνας και το μεγαλύτερο σύνταγμα του αγγλικού στρατού «The Rifles» έστησαν φέτος έναν οργανισμό με την ονομασία... «Defence Military Archaeology Society» (σ.σ. «Αρχαιολογική Εταιρεία της Στρατιωτικής Αμυνας» σε ελεύθερη απόδοση) ο οποίος «χρησιμοποιεί την αρχαιολογία ως μέσο για να βοηθήσει στην ανάκαμψη των τραυματισμένων στρατιωτών που έλαβαν μέρος στην επιχείρηση Χέρικ», σύμφωνα με το ΑΠΕ. Οπου «Επιχείρηση Χέρικ» είναι η κωδική ονομασία της βρετανικής εισβολής στο Αφγανιστάν το 2002, μαζί με τις ΗΠΑ και άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες.

Ακόμη πιο «ευφάνταστη» είναι η κωδική ονομασία του προγράμματος που εφαρμόζει ο παραπάνω οργανισμός: «Επιχείρηση Αηδόνι»! Το πρόγραμμα «τρέχει» στην πεδιάδα Σόλσμπερι στη νότια Αγγλία, γνωστή για τις αρχαιότητές της και κυρίως για το μεγαλιθικό μνημείο του Στόουνχετζ. Μάλιστα, είχε και την πρώτη του επιτυχία: «Την ανακάλυψη ενός νεκροταφείου του 6ου αιώνα στο Μπάροου Κλαμπ με τα οστά 27 ανθρώπων, μεταξύ των οποίων και Αγγλοσαξόνων πολεμιστών, που ήταν θαμμένοι μαζί με μια σειρά από προσωπικά αντικείμενα (ασπίδες, καρφίτσες, κεχριμπαρένιες και γυάλινες χάντρες, αιχμές δοράτων, ένα ασημένιο δαχτυλίδι και ένα ξύλινο αγγείο πόσης, στολισμένο με χάλκινες ταινίες)».

Αμερικανός πεζοναύτης στην αρχαία Ουρ στο Ιράκ

Στο πρόγραμμα συμμετέχουν οι οργανισμοί «English Heritage» και «Αρχαιολογία του Εσεξ» μαζί με τη μονάδα έρευνας του βρετανικού στρατού «135η Γεωγραφική Μοίρα». Μάλιστα, σε μια προφανή προπαγανδιστική προσπάθεια να «διαφημιστεί» το πρόγραμμα στη βρετανική κοινή γνώμη - η οποία «παρακολουθεί» την επιστροφή των στρατιωτών από το Αφγανιστάν σε φέρετρα και αναπηρικά καρότσια - τα Βρετανικά Αρχαιολογικά Βραβεία, τα σημαντικότερα του είδους στη χώρα, τίμησαν πρόσφατα την «Επιχείρηση Αηδόνι» με το σκεπτικό ότι «ενισχύει τις προοπτικές σταδιοδρομίας και αποκατάστασης του στρατιωτικού προσωπικού που τραυματίστηκε στο Αφγανιστάν».

Σύμφωνα πάντα με το ΑΠΕ, το πρόγραμμα «δίνει στους στρατιώτες την ευκαιρία να μάθουν μια σειρά από ανασκαφικές και τοπογραφικές μεθόδους έρευνας, καθώς και τεχνικές σχεδιασμού και χαρτογράφησης, ενισχύοντας παράλληλα τις δεξιότητές τους στη δημοσίευση και στην παρουσίαση. Οκτώ στρατιώτες έχουν ήδη πάρει το δρόμο των σπουδών αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ χάρη στο πρόγραμμα. Το σημαντικότερο - ίσως - όλων όμως είναι ότι το έργο, μέσα από την κοινωνικοποίηση και την εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, συμβάλλει αποφασιστικά στην επανάκτηση της αυτοπεποίθησης, της αξίας και του σκοπού για τους συμμετέχοντες».

Τα παραπάνω μπορεί να ακούγονται έως και «ειδυλλιακά», στην πραγματικότητα όμως εντάσσονται στην προσπάθεια της βρετανικής κυβέρνησης να διαχειριστεί «επικοινωνιακά» έναν ακόμη ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Αυτό ουσιαστικά «ομολογείται» στην ιστοσελίδα του ίδιου του «DMAS» όπου αναφέρεται - μάλλον με ανησυχία - ότι η «δημόσια εικόνα της τρέχουσας σύγκρουσης στο Αφγανιστάν είναι οι παρελάσεις επαναπατρισμού των πεσόντων στρατιωτών»...

Το Μουσείο της Καμπούλ μετά την ιμπεριαλισιτκή εισβολή το 2002

Θυμίζει επίσης ότι οι ιδρυτές ενός μεγάλου μέρους της σύγχρονης βρετανικής αρχαιολογίας «ήταν ανώτερα στελέχη της στο πλαίσιο του βρετανικού στρατού»! Επιβεβαιώνοντας έτσι τη «σύμφυση» των ιμπεριαλιστικών πολέμων με την λεηλασία της πολιτιστικής κληρονομιάς των λαών.

Ο «οίστρος» όμως των ιθυνόντων του προγράμματος είναι αξιοσημείωτος. Φτάνουν μάλιστα να «εφευρίσκουν»... «ομοιότητες» μεταξύ των στρατιωτών και των αρχαιολόγων, όπως οι... «εγγενείς ικανότητες του πεζικάριου», δηλαδή η «εκτίμηση του τοπίου» και η γνώση του εδάφους «καθώς οι ζωές τους εξαρτώνται από αυτό»! Πιο συγκεκριμένα αναφέρουν ότι «υπάρχει μια στενή σχέση μεταξύ των δεξιοτήτων που απαιτούνται από το σύγχρονο στρατιώτη και εκείνων του επαγγελματία αρχαιολόγου». «Οι δεξιότητες αυτές περιλαμβάνουν την τοπογραφία, τη γεωφυσική, τον έλεγχο του εδάφους (για αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς ή αρχαία αντικείμενα), διαχείριση της ομάδας, τη χαρτογράφηση, την πλοήγηση και τη φυσική ικανότητα να αντιμετωπίζει τη σκληρή χειρωνακτική εργασία σε συχνά αντίξοες καιρικές συνθήκες». Ετσι «συμπεραίνουν» ότι «η αρχαιολογία θα μπορούσε να είναι μια τέλεια πειθαρχία για τους στρατιώτες»...

Στις ΗΠΑ προτιμούν... τη λογοτεχνία

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο πολιτιστικός τομέας χρησιμοποιείται από τους ιμπεριαλιστές για τη χειραγώγηση, τελικά, της συνείδησης των στρατιωτών τους, των οικογενειών αυτών και του λαού γενικά. Θυμίζουμε ότι το 2008 το αμερικανικό πεντάγωνο «σκαρφίστηκε» το πρόγραμμα «Homecoming» («Επιστρέφοντας σπίτι») κλασικό παράδειγμα μαζικής «πλύσης εγκεφάλου», το οποίο «έτρεξε» αρχικά την Ανοιξη του 2005 μέσω της... ομοσπονδιακής υπηρεσίας «Εθνική Επιχορήγηση για τις Τέχνες» (National Endowment for the Arts, ΝΕΑ)! Ουσιαστικά το πρόγραμμα προσδοκά να «σμιλέψει» το «προφίλ» των Αμερικανών στρατιωτών ως «ηρώων» που υπερασπίζονται την «πατρίδα»... στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και στον ελεύθερο χρόνο τους γράφουν (άγρια λογοκριμένα) απομνημονεύματα και στιχάκια, τα οποία στη συνέχεια «διαχέονται» στην «κοινή γνώμη».

Η ΝΕΑ λέει ότι «δημιούργησε το πρόγραμμα «Homecoming, για να βοηθήσει τα αμερικανικά στρατεύματα και τις οικογένειές τους να γράψουν για την εν καιρώ πολέμου εμπειρία τους. Οι επιστολές, τα ποιήματα, οι ιστορίες, και τα απομνημονεύματά τους συλλέγονται σε ένα «εθνικό αρχείο», και οι καλύτερες συμμετοχές δημοσιεύονται σε μια «λογοτεχνική ανθολογία».

Μέσω του προγράμματος, «μερικοί από τους πιο διακεκριμένους συγγραφείς της Αμερικής (σ.σ. στρατολογημένη διανόηση δηλαδή) διευθύνουν τα εργαστήρια στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις και συμβάλλουν για να βοηθήσουν τα στρατεύματα και τις οικογένειές τους να μοιραστούν τις ιστορίες τους». Μάλιστα, υπάρχει και έτερο πρόγραμμα με τίτλο «Homecoming: Πέρα από τη δόξα» με το οποίο το NEA «επεκτείνει αυτήν την πρωτοβουλία» συλλέγοντας «τους προσωπικούς απολογισμούς» στρατιωτών «που έχουν τιμηθεί για τις ηρωικές πράξεις τους». Αυτό το «μοναδικό λογοτεχνικό πρόγραμμα» στοχεύει «στη διατήρηση των ιστοριών των αμερικανικών στρατευμάτων που έχουν εξυπηρετήσει το έθνος μας στις πρώτες γραμμές, όπως στο Αφγανιστάν και το Ιράκ (...) υπερασπίζοντας την πατρίδα»!

Το ΝΕΑ συντονίζεται με τους τέσσερις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ και το υπουργείο Αμυνας και δημιουργεί «εργαστήρια συγγραφής» στις στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ, στην Αλάσκα, στη Φλόριδα, στη Νέα Υόρκη, στην Καλιφόρνια και αλλού, που διαμένουν οι στρατιώτες που επιστρέφουν από το Ιράκ και οι οικογένειές τους. Εκεί διδάσκουν μερικοί από τους «πιο διακεκριμένους μυθιστοριογράφους της Αμερικής, ποιητές, ιστορικοί και δημοσιογράφοι (...) Οι συγγραφείς, πολλοί από τους οποίους είναι παλαίμαχοι οι ίδιοι, θα βοηθήσουν τα στρατεύματα να μοιραστούν τις ιστορίες τους με τις σημερινές και μελλοντικές γενεές».

Τα παραπάνω παραδείγματα αναδεικνύουν μόνο ένα μέρος τους τεράστιου μηχανισμού ιδεολογικής χειραγώγησης του καπιταλισμού και της «προθυμίας» της αστικής επιστήμης και διανόησης να τον υπηρετήσει. Δείχνουν ότι δεν υπάρχουν «αθώα» πολιτιστικά προγράμματα από το αστικό κράτος και, τελικά, αφαιρούν κάθε πρόσχημα από εκείνο το επιστημονικό δυναμικό που τα στελεχώνει. Ταυτόχρονα, αποτελούν ένα ακόμη εν δυνάμει πεδίο δράσης και αντίστασης για το λαϊκό κίνημα και τους επιστήμονες που αρνούνται να προσφέρουν πολιτιστικά άλλοθι στο απάνθρωπο αυτό σύστημα.

Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ