ΣΥΡΙΑ «Δούρειος ίππος» η ιμπεριαλιστική «ανθρωπιστική ανησυχία»

ΣΥΡΙΑ

«Δούρειος ίππος» η ιμπεριαλιστική «ανθρωπιστική ανησυχία»

Κατά χιλιάδες συρρέουν πλέον και προς την Ιορδανία οι Σύροι πρόσφυγες, όπου οι καταυλισμοί είναι λίγοι και οι συνθήκες άθλιες με αποτέλεσμα να σημειώνονται και συγκρούσεις με την τοπική αστυνομία

Το δράμα των αμάχων και των δεκάδων χιλιάδων προσφύγων, όπως φαίνεται, επιδιώκουν να αξιοποιήσουν ως «δούρειο ίππο» για περαιτέρω κλιμάκωση των πιέσεών τους και των παρεμβάσεών τους στην Συρία οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Αυτό, τουλάχιστον, φάνηκε ξεκάθαρα από την τελευταία συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας όπου, μετά από αλλεπάλληλες δηλώσεις γύρω γύρω, το θέμα της δημιουργίας «ζωνών ασφαλείας» για τους πρόσφυγες και τους αμάχους τέθηκε επί τάπητος.

Δεκάδες χιλιάδες ή ακόμη και πολύ περισσότεροι άνθρωποι, άμαχοι και γυναικόπαιδα, υποφέρουν εδώ και μήνες στη Συρία από τις συνέπειες των συγκρούσεων. Ουδείς αμφιβάλλει για αυτό. Αλλωστε ουδείς έχει αυταπάτες για το πραγματικό πρόσωπο του πολέμου, οπουδήποτε πάνω στη Γη. Είναι το ίδιο αποκρουστικό πρόσωπο που όλοι είδαμε τα τελευταία χρόνια, σε πολλές περιπτώσεις, όπως είναι η αμερικανική εισβολή και κατοχή στο Ιράκ, η ΝΑΤΟική επιχείρηση στο Αφγανιστάν, η ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη ή λίγο παλιότερα οι αδελφοκτόνοι πόλεμοι στην πρώην Γιουγκοσλαβία και η δολοφονική ΝΑΤΟική επίθεση κατά της Σερβίας, οι ισραηλινές εισβολές στα παλαιστινιακά εδάφη και στο Λίβανο.

«Ανθρωπιστικός μανδύας» στις επεμβάσεις

Και στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις, αν όχι σε όλες, οι ιμπεριαλιστές χρησιμοποίησαν ακριβώς αυτό το επιχείρημα: Επενέβησαν δήθεν για «ανθρωπιστικούς λόγους» ή για να «σώσουν τον κόσμο» είτε από τα πυρηνικά όπλα του Σαντάμ Χουσεΐν - που δεν εντοπίστηκαν ποτέ - είτε από τους ισλαμιστές της «αλ Κάιντα» - με τους οποίους δε φαίνεται τελικά να ενοχλούνται τόσο αφού σε άλλες περιπτώσεις, π.χ. Λιβύη, ορισμένους τους κάνουν και συμμάχους τους - πάλι -. Επίσης, κοινό στοιχείο είναι ότι σε όλες αυτές τις «ανθρωπιστικές επεμβάσεις», η κατάσταση των αμάχων χειροτέρευσε και αυξήθηκαν οι αριθμοί των προσφύγων. Κανείς, όμως, δεν μοιάζει να ανησυχεί γι' αυτό, σήμερα, που για άλλη μια φορά, με περισσή υποκρισία, ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο, για να προκαλέσουν ακόμη περισσότερο πόνο.

Η Τουρκία έχει, ήδη, αρχίσει να νιώθει τις συνέπειες από την πολύμηνη υποκίνηση των συγκρούσεων στη γειτονική Συρία: Δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες, άγνωστος αριθμός ισλαμιστών μαχητών και κυρίως αναθέρμανση του Κουρδικού

Τουλάχιστον, πίσω από όλα τα προσχήματα, «ξεφεύγουν» και ορισμένες αλήθειες. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ουίλιαμ Χέιγκ παραδέχτηκε, κατά την εν λόγω συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, ότι «δημιουργία ζωνών ασφαλείας» σημαίνει στρατιωτική επέμβαση στη Συρία. Γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος επιβολής μιας τέτοιας ζώνης παρά μόνο με τα όπλα στο έδαφος και με διασφάλιση «ζωνών απαγόρευσης πτήσεων» στον αέρα. Χωρίς ν' αποκλειστεί το ενδεχόμενο, τόσο ο Χέιγκ όσο και ο Γάλλος ομόλογός του, άφησαν να εννοηθεί ότι, στην παρούσα φάση, η προοπτική αυτή είναι μάλλον απίθανη, καθώς οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις που έχουν εκδηλωθεί εντός του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία από τη μία, Ρωσία και Κίνα από την άλλη), υποσκάπτουν κάθε έννοια κοινής απόφασης.

Χωρίς κοινή απόφαση και με δεδομένα τα συμφέροντα που όλες οι δυνάμεις προσπαθούν να διαφυλάξουν ή να προωθήσουν είναι μάλλον προφανές ότι μια στρατιωτική επέμβαση στη Συρία θα λάμβανε γρήγορα διαστάσεις πολύ ευρύτερης περιφερειακής (και ίσως όχι μόνο) σύρραξης. Επιπλέον, ακόμη και «σύμπνοια» να εξασφαλιστεί κάποια στιγμή μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, επειδή θα έχουν καταλήξει σε κάποια νέα εύθραυστη ισορροπία ικανοποίησης των συμφερόντων τους, ουδείς είναι πρόθυμος, προς το παρόν τουλάχιστον, να στείλει στρατό σε μια περιοχή στην οποία, επί της ουσίας πλέον, δεν μπορεί να υπάρχει καμία σιγουριά για το ποιος έχει όπλο και για ποιον πολεμά, αφού κάθε άλλο παρά βήματα «ενότητας» έχουν γίνει στους κόλπους της συριακής αντιπολίτευσης που, μέρα με τη μέρα, κατακερματίζεται ολοένα και περισσότερο.

Πιέσεις από την Τουρκία

Παρόλα αυτά, οι «ουδέτερες ζώνες» ως προοπτική δε διατυπώθηκαν για να ξεχαστούν. Και πριν από όλους είναι βέβαιο ότι θα επαναφέρει πιεστικά την ιδέα η τουρκική ηγεσία. Ο υπουργός Εξωτερικών Αχμάντ Νταβούτογλου, για άλλη μια φορά, έθεσε το ζήτημα επιτακτικά στο τελευταίο Συμβούλιο Ασφαλείας. Πλέον η Τουρκία, μετά τις αλλεπάλληλες και ωμές παρεμβάσεις της στις εξελίξεις στη Συρία, αρχίζει, η ίδια, να νιώθει τις συνέπειες. Η Αγκυρα, ήδη από τους πρώτους μήνες των συγκρούσεων, εγκατέλειψε τον, μέχρι εκείνη τη στιγμή, καλό σύμμαχο Ασαντ και στήριξε με κάθε τρόπο την αντιπολίτευση εναντίον του, και κυρίως το τμήμα εκείνο της αντιπολίτευσης που συνδέεται με τους ισλαμιστές «Αδελφούς Μουσουλμάνους» καθώς και το κόμμα του Ερντογάν θεωρείται «αδελφό κόμμα».

Τους μήνες που ακολούθησαν, η Τουρκία άνοιξε τα σύνορά της για τους πρόσφυγες, έστησε καταυλισμούς που μετατράπηκαν γρήγορα σε προπύργιο ενόπλων της αντιπολίτευσης, επέτρεψε σε αυτούς τους ενόπλους να πηγαινοέρχονται για να μπορούν να πραγματοποιούν πλήγματα κατά του συριακού στρατού και στη συνέχεια να κρύβονται ασφαλώς σε μια γειτονική χώρα. Αφησε στο έδαφός της να γίνει η κύρια διαδικασία εξοπλισμού διαφόρων κατηγοριών και κατευθύνσεων ενόπλων από πετρελαιομοναρχίες όπως η Σ. Αραβία και το Κατάρ. Το σημαντικότερο δε είναι ότι υπό την αιγίδα της πήρε «σάρκα και οστά» το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο, μια οργάνωση με κορμό τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους» που επεδίωξε, χωρίς να τα καταφέρει όπως φαίνεται μέχρι στιγμής, να τεθεί επικεφαλής όλης της συριακής αντιπολίτευσης.

Σήμερα, η Τουρκία καλείται να υποστεί τις συνέπειες της διαρκούς υποδαύλισης της σύγκρουσης στη γειτονική χώρα. Χιλιάδες άνθρωποι συνωστίζονται στα σύνορα, αναζητώντας καταφύγιο και μεταξύ αυτών η Αγκυρα ανησυχεί ότι βρίσκονται πολλοί ισλαμιστές εξτρεμιστές μαχητές - μουτζαχεντίν - που κατηγορούν κόμματα τύπου Ερντογάν για «εκδυτικισμό», αλλά και Κούρδοι μαχητές. Οι εντεινόμενες συγκρούσεις στη Συρία πυροδότησαν φυγόκεντρες τάσεις και στην κουρδική μειονότητα της χώρας που πλέον είναι περισσότερο από εμφανές ότι συντονίζει τη δράση της με τις κουρδικές οργανώσεις των γειτονικών χωρών -Τουρκία και Ιράκ κυρίως - προκειμένου να πλησιάσει περισσότερο στον πάγιο στόχο της δημιουργίας ανεξάρτητου κουρδικού κράτους.

Η εξέλιξη αυτή θεωρούνταν από πολλούς αναμενόμενη όπως και η αναζωπύρωση και κλιμάκωση των συγκρούσεων μεταξύ ΡΚΚ και τουρκικού στρατού στις νοτιοανατολικές περιοχές της Τουρκίας. Ετσι, η αποκατάσταση του ελέγχου επί των συνόρων της με τη Συρία αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την τουρκική ηγεσία όχι μόνο γιατί, όπως δηλώνει, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη φιλοξενία τόσων δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, αλλά και γιατί μόνο έτσι ευελπιστεί να ανακόψει την περαιτέρω ένταση της κουρδικής δραστηριότητας.

Προς το παρόν, πάντως, φαίνεται ότι οι τουρκικές εκκλήσεις δεν θα εισακουστούν άμεσα. Είναι, όμως, δεδομένο ότι οι ιμπεριαλιστικές πιέσεις προς τη συριακή ηγεσία θα κλιμακωθούν μέσα από το «ανθρωπιστικό» τους πρόσχημα, επιχείρημα που αναμφίβολα θα αξιοποιηθεί και στην, εφεξής, αυξανόμενη εκδήλωση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και τριβών, με στόχο τη διασφάλιση ολοένα μεγαλύτερου ελέγχου επί της γεωστρατηγικά σημαντικής ευρείας Μέσης Ανατολής. Η συζήτηση για τις «ουδέτερες ζώνες» δεν άρχισε τυχαία. Είναι ο πλέον εύσχημος τρόπος για να τεθεί, επί τάπητος, ακόμη και το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης, χωρίς φυσικά ακόμη να είναι ξεκάθαρο το πότε, το πώς, το από ποιον αλλά ακόμη και το αν τελικά θα επιλεγεί αυτός ο τρόπος κλιμάκωσης.

Ελένη Μαυρούλη