Για την καπιταλιστική κρίση και τα ΜΜΕ

Για την καπιταλιστική κρίση και τα ΜΜΕ

Με αφορμή την προχτεσινή 24ωρη απεργία στην«Καθημερινή» με αίτημα την επαναπρόσληψη των επτά τεχνικών που απολύθηκαν στις αρχές της βδομάδας, ξαναήρθε στο προσκήνιο η πραγματικότητα που διαμορφώνουν οι συνθήκες της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και στα ΜΜΕ με τις συνέπειες βεβαίως να φορτώνονται στις πλάτες των εργαζομένων.

Εδώ και δύο χρόνια, μετά δηλαδή το ξέσπασμα της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, μια σειρά μέτρα για τη λεγόμενη «μείωση του λειτουργικού κόστους» εφαρμόζονται και στα ΜΜΕ. Που εκφράζονται με μεγάλη μείωση προσωπικού, δηλαδή δημοσιογράφων και τεχνικών, με μεγάλες μειώσεις μισθών που φτάνουν μέχρι και 30% και πλέον, βεβαίως με την επιβολή ατομικών συμβάσεων εργασίας, με τις οποίες γίνονται οι μειώσεις μισθών, αλλά καταργούνται και κεκτημένα εργασιακά δικαιώματα. Και όλ' αυτά συνοδεύονται με εντατικοποίηση της δουλειάς.

Είναι γεγονός ότι τα ΜΜΕ δεν είναι επιχειρήσεις που οργανώνονται, ιδρύονται με σκοπό το κέρδος. Τα αστικά ΜΜΕ είναι ιδιοκτησία μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων με άλλες οικονομικές δραστηριότητες. Οργανώνονται με σκοπό τη χειραγώγηση του λαού στην αστική πολιτική, τη στήριξη του αστικού πολιτικού συστήματος. Είναι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί του καπιταλιστικού συστήματος, χρηματοδοτούνται από τους ομίλους ιδιοκτησίας προκειμένου να υπηρετούνται τα γενικά συμφέροντα των αστών. Επομένως, αναπαράγουν την αστική ιδεολογία και προπαγάνδα, στόχο έχουν την παρεμπόδιση αφύπνισης των λαϊκών δυνάμεων, είναι στην πρώτη γραμμή της πάλης των αστών ενάντια στο εργατικό κίνημα. Αστικά ΜΜΕ είναι ιδιοκτησία ομίλων ενταγμένων στο Χρηματιστήριο, χώρο άντλησης κεφαλαίων και ορισμένα απ' αυτά είναι ενταγμένα αυτοτελώς ως επιχειρήσεις στο Χρηματιστήριο. Αυτοί οι όμιλοι δραστηριοποιούνται και σε άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως, π.χ., τουρισμός, θαλάσσιες μεταφορές, κατασκευές, διαχείριση απορριμμάτων κ.λπ., γεγονός που τους δίνει τη δυνατότητα να χρηματοδοτούν τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς τους, τις εφημερίδες τους.

Τα αποτελέσματα της καπιταλιστικής κρίσης

Η οικονομική κρίση όξυνε στο έπακρο την κρίση και στα ΜΜΕ, αφού η κρίση χτυπά και τους ομίλους ιδιοκτησίας τους. Αλλά γενικά η οικονομική κρίση του καπιταλισμού οδηγεί σε συρρίκνωση ακόμη και σε κλείσιμο επιχειρήσεων, γεγονός που αυξάνει απότομα την ανεργία. Καταστρέφει εργατική δύναμη, αλλά καταστρέφει και μια μερίδα καπιταλιστών. Που, βεβαίως, όταν κλείνουν τις επιχειρήσεις τους ή τις συρρικνώνουν, οι εργαζόμενοι απολύονται. 'Η πασχίζουν να τις κρατήσουν με επιπλέον μέτρα, όπως, π.χ., οι δραστικές μειώσεις μισθών.

Η διαφημιστική δαπάνη, που αποτελεί τη βασική πηγή χρηματοδότησης των ΜΜΕ πέφτει με ραγδαίους ρυθμούς τα τελευταία πέντε χρόνια. Από τα 3.098.868.000 ευρώ που ήταν το 2008, έπεσε στα 2.210.795.000 ευρώ το 2009, στο 1.885.968.000 το 2010 και στο 1.592.693.000 ευρώ το 2011. Σύμφωνα με τα στοιχεία της «Media Services», το πρώτο 5μηνο του 2012 καταγράφεται νέα δραματική πτώση σχεδόν 29% σε σχέση με πέρυσι, με το συνολικό ποσό να φτάνει μόλις στα 479 εκατ. έναντι 675 εκατ. πέρυσι.

Η ετήσια κυκλοφορία των πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδων όλων των ειδών (καθημερινές, κυριακάτικες, αθλητικές, οικονομικές εβδομαδιαίες), έπεσε το 2011 κατά 48,8% σε σχέση με αυτήν του 2008 και συγκεκριμένα από 235,137 εκατ. φύλλα σε 120,412 εκατ. (στοιχεία της Ενωσης Ιδιοκτητών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθήνας).

Ετσι, τα αστικά ΜΜΕ δείχνουν εικόνα κατάρρευσης. Οι συνολικές υποχρεώσεις μόνο των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο ομίλων ΜΜΕ ξεπερνούν ήδη τα 750 εκατ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζονται οι υποχρεώσεις του ALTER και της «Ελευθεροτυπίας» που έχουν διακόψει τη λειτουργία τους και βρίσκονται ουσιαστικά ένα βήμα πριν την πτώχευση. Τις υψηλότερες υποχρεώσεις έχει ο ΔΟΛ (209 εκατ.) και ακολουθούν ο ΠΗΓΑΣΟΣ (202 εκατ.), το MEGA (192 εκατ.) και με μικρότερα ποσά οι ΑΤΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ, η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ και οι ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ. Οσο για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα.

Μειώσεις προσωπικού και μισθών

Στα τέλη του 2008 ο ΔΟΛ απασχολούσε συνολικά ως όμιλος 1.709 εργαζόμενους με συμβάσεις αορίστου χρόνου και επιπλέον 115 ως «εποχικό προσωπικό». Στις 30/6/2012, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα επίσημα στοιχεία, στον όμιλο απασχολούνταν 1.034 εργαζόμενοι, δηλαδή καταγράφεται μια μείωση του προσωπικού κατά 43,3%. Επιπλέον, έχουν επιβληθεί μειώσεις μισθών πλέον του 20%.

Σον ΠΗΓΑΣΟ της οικογένειας Μπόμπολα στα τέλη του 2008 εργάζονταν στον όμιλο 1.651 σε όλες τις ειδικότητες. Τώρα έχουν απομείνει 966. Δηλαδή, μείωση προσωπικού 41,5%. Επίσης, έχει επιβληθεί το καθεστώς των ατομικών συμβάσεων με αλλεπάλληλες μειώσεις μισθών (30% και πλέον) και περικοπές δικαιωμάτων.

Στο ΜΕGA, συνιδιοκτησίας ΔΟΛ, Μπόμπολα, Βαρδινογιάννη κ.λπ. στα τέλη του 2008 δούλευαν 645 και τώρα έχουν μείνει 500 (μείωση 22,5%). Επίσης, έχουν επιβληθεί ατομικές συμβάσεις και έχουν γίνει μειώσεις μισθών στα τέλη του 2011 και τον περασμένο Απρίλη.

Πάνω από 100 είναι οι απολύσεις στον όμιλο ΑΝΤΕΝΝΑ της οικογένειας Κυριακού, συμπεριλαμβανομένης της «εθελούσιας εξόδου» του Αυγούστου 2009. Χαρακτηριστικό είναι ότι στον ΑΝΤ1 FM, που έχει υποτίθεται ενημερωτικό χαρακτήρα, έχουν απομείνει μόλις 5 δημοσιογράφοι για 24ωρη λειτουργία. Πέρυσι επιβλήθηκαν μειώσεις 20% και ακολούθησαν νέες πριν λίγους μήνες της ίδιας τάξης. Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι την ίδια ώρα ο Ομιλος ΑΝΤΕΝΝΑ επενδύει στο εξωτερικό, αγοράζοντας κανάλι στην Σερβία και μετοχές στις εταιρείες του «Twiiter», του «Facebook» και των on line παιχνιδιών «Jagex».

Στον «Alpha», μετά τις μαζικές απολύσεις (περίπου 200) που έγιναν με την μορφή της «εθελούσιας εξόδου» το καλοκαίρι του 2009 στην τηλεόραση από τους Γερμανούς του RTL, ο Κοντομηνάς που απέκτησε ξανά το σταθμό, επέβαλε τις προηγούμενες μέρες ατομικές συμβάσεις με μειώσεις στους ονομαστικούς μισθούς από 7%έως 22%, αλλά στην πραγματικότητα οι μειώσεις των μισθών είναι μεγαλύτερες. Σήμερα στην τηλεόραση του ALPHA εργάζονται συνολικά 416 σε όλες τις ειδικότητες, ενώ δραματική είναι η μείωση του προσωπικού στον ομώνυμο ραδιοφωνικό σταθμό.

Στον «πρωτοπόρο» στην επιβολή ατομικών συμβάσεων και μειώσεων μισθών ΣΚΑΪ του Ομίλου Αλαφούζουέγιναν μειώσεις μισθών 10% στα τέλη του 2010 και μετά από ένα χρόνο ακολούθησαν νέες της τάξης του 20%και έτσι, μαζί με άλλες περικοπές, η συνολική μείωση μισθών ξεπερνά το 40%, ενώ πάνω από 40 είναι οι απολύσεις τα προηγούμενα χρόνια.

Στην «Καθημερινή» έγιναν τον περασμένο Απρίλιο μειώσεις μισθών από 10% έως 15%.

Στο STAR της οικογένειας Βαρδινογιάννη από το 2008 μέχρι σήμερα το προσωπικό έχει μειωθεί κατά 160περίπου άτομα (από 560 σε 400) και έχουν επιβληθεί μειώσεις μισθών από 8% έως 20%.

Μόνο από τα παραπάνω Μέσα, οι εργαζόμενοι έχουν μειωθεί από το 2008 μέχρι σήμερα κατά 2.120. Αν σε αυτούς προστεθούν προστεθούν οι περίπου 800 εργαζόμενοι - όμηροι της «Χ.Κ. Τεγόπουλος», οι 659 του ALTER και οι 130 της «Απογευματινής», αυτοί που αναγκαστικά εργάζονται με «μπλοκάκι», οπότε δε θεωρούνται απολυμένοι όταν σταματά η «συνεργασία», αλλά και όλοι οι άλλοι που έχασαν τη δουλειά τους σε άλλες επιχειρήσεις («Αττικές Εκδόσεις», «Λυμπέρη», αλλά και σε όσες έκλεισαν («ΙΜΑΚΟ», «Ελεύθερος», «Φίλαθλος», «Veto, «Αποψη», «Χώρα», «Ωρα των Σπορ», «Εξέδρα» και μια σειρά περιοδικών εκδόσεων), ο αριθμός ξεπερνά κατά πολύ τις 4.000.

Πολιτική πρέπει να είναι η απάντηση

Η οικονομική κρίση του καπιταλισμού είναι νομοτελειακό φαινόμενο σύμφυτο με την καπιταλιστική παραγωγή. Η αναπόφευκτη εκδήλωση της οικονομικής κρίσης δε σημαίνει ότι όλοι οι καπιταλιστές που είτε μειώνουν την παραγωγή τους λόγω κρίσης, είτε κλείνουν τις επιχειρήσεις τους, όλοι καταστρέφονται και οικονομικά ως άτομα. Κάποιοι, βεβαίως, μπορεί και να καταστρέφονται.

Αλλά όταν κλείνει μια επιχείρηση λόγω οικονομικής κρίσης, μπορούν να σωθούν από την ανεργία οι εργαζόμενοί της; Να, γιατί λέμε ότι φιλολαϊκή διέξοδος από την κρίση μέσα στον καπιταλισμό δεν υπάρχει. Να, γιατί λέμε ότι έσχατο αμυντικό μέσο είναι η προστασία όλων των ανέργων. Και ταυτόχρονα η πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού για να εξαλειφθούν οριστικά η ανεργία και οι απολύσεις.

Η εξάλειψη της ανεργίας συνδέεται με ριζικές αλλαγές σε επίπεδο οικονομίας και εξουσίας.

Μόνο με μια οικονομία απαλλαγμένη από την καπιταλιστική ιδιοκτησία και με το λαό στην εξουσία μπορεί να εξαλειφθεί οριστικά η ανεργία, μπορεί να εξαλειφθούν όλα τα βάσανα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εργαζόμενοι σε όλους τους κλάδους.

Σήμερα γίνονται πολύ περισσότερο καθαρές οι πραγματικές διαχωριστικές γραμμές στην κοινωνία, στην πολιτική. Να γιατί πολιτική πρέπει να είναι η απάντηση και των εργαζομένων στα ΜΜΕ. Ταυτόχρονα, να προωθείται συστηματικά και πολύμορφα η από τα κάτω ενότητα δράσης τους μαζί με την εργατική τάξη. Η εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, με τη δύναμη του δίκιου τους να χαράξουν μια νικηφόρα πορεία ρήξης και ανατροπής της εξουσίας των μονοπωλίων, των καπιταλιστικών ομίλων, απαλλαγής από τα δεσμά της ΕΕ, με την κατάκτηση της εργατικής - λαϊκής εξουσίας.