Τι είναι όμως οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις;
Απολύουν και συνεταιρίζουν τους ανέργους... *
Μία απ' τις «βελτιώσεις», που προχώρησε το υπουργείο Εσωτερικών στο πολυνομοσχέδιο, αφορά στη δυνατότητα οι σχολικοί φύλακες -οι οποίοι τίθενται όλοι σε διαθεσιμότητα και απόλυση- να μπορούν να συνιστούν κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις προς παροχή υπηρεσιών σχετικών με τη φύλαξη σχολικών κτιρίων στο πλαίσιο προγραμματικών συμβάσεων, με τους οικείους δήμους. Αυτό, η κυβέρνηση, επιχείρησε να το «περάσει» ως βελτίωση προς όφελος των εργαζομένων, καθώς -λένε- δε θα χάσουν όλοι τη δουλειά τους, αφού κάποιοι θα μπορούν να συστήσουν Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις.
Τι είναι όμως οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις;
Η ιδέα της δημιουργίας κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, που φυτρώνουν σαν μανιτάρια το τελευταίο χρονικό διάστημα αναλαμβάνοντας «έργο» από τους δήμους, με αφορμή την επιδίωξη της μείωσης του κόστους λειτουργίας τους που ωθεί σε απολύσεις εργαζομένων, είναι τόσο παλιά όσο και η σοσιαλδημοκρατία, η οποία και πρωτοεφάρμοσε ανάλογα μέτρα, δηλαδή μορφές κοινωνικής οικονομίας, σ' αυτήν ανήκουν οι «κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις», από τις αρχές του 20ού αιώνα ακόμη, για να μην πούμε πιο πριν.
Και βεβαίως, αυτή η μορφή γενικεύτηκε στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες από τη δεκαετία του '70 και μετά, έγινε επίσημη πολιτική της ΕΕ στην προσπάθεια του καπιταλισμού να αντιμετωπίσει ένα άλυτο στα πλαίσιά του πρόβλημα, την ανεργία.
Βεβαίως, ο στόχος είναι τριπλός.
Να δοθεί υποτίθεται διέξοδος σε ανέργους, προσανατολίζοντάς τους να συνεταιρίζονται σε τέτοιες επιχειρήσεις για να έχουν δουλειά, αλλά να αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα την παροχή ορισμένων υπηρεσιών που ήταν στην ευθύνη του κράτους μέσω αυτών των επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και μέθοδο χειραγώγησης εργατικών λαϊκών δυνάμεων, αφού το αστικό κράτος βρίσκει μορφές διαχείρισης που αντιμετωπίζουν λαϊκά προβλήματα, άρα εμποδίζει τη συμμετοχή στους ταξικούς διεκδικητικούς αγώνες.
Η ιδέα είναι περίπου η εξής, όπως παρουσιάστηκε από τη «LE MONDE diplomatique», το Δεκέμβρη του 2002 από την εφαρμογή της στη Γαλλία:«Ανάμεσα στον εμπορευματοποιημένο τομέα της οικονομίας και στις δημόσιες επιχειρήσεις και υπηρεσίες, υπάρχει ένας ευρύτατος τομέας, ο οποίος είναι γνωστός με το όνομα κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία: Περιλαμβάνει χιλιάδες μη κερδοσκοπικές οργανώσεις (οργανώσεις, συνεταιρισμοί, ταμεία αλληλοασφάλισης και ιδρύματα). Αντιπροσωπεύουν το 10% της συνολικής απασχόλησης στην Ευρώπη...
Αυτός ο τομέας αρχίζει να διεκδικεί τη ρήξη με τα φιλελεύθερα δόγματα: Μπορεί κανείς να ασκεί επιχειρηματικές δραστηριότητες χωρίς να κινείται μόνο μέσα από τη λογική του κέρδους».
Επομένως, οι άνεργοι μπορεί να συγκροτούν συνεταιριστικές επιχειρήσεις, άλλες μορφές συλλογικών επιχειρήσεων, ΜΚΟ, ιδρύματα κ.λπ., όχι με σκοπό το κέρδος, αλλά για να παρέχουν βασικά κοινωνικές υπηρεσίες σε όσους τις χρειάζονται, αλλά δεν μπορούν να τις εξασφαλίσουν ούτε από το κράτος, γιατί σταμάτησε να τις παρέχει, ούτε από καπιταλιστικές επιχειρήσεις που παρέχουν ανάλογες υπηρεσίες, προφανώς γιατί είναι ακριβές για το εισόδημά τους.
Γιατί τις παρουσιάζουν ως επιχειρήσεις που δεν έχουν σκοπό το κέρδος;
Αφ' ενός, γιατί υπολογίζουν ότι μπορούν πιο εύκολα να γίνονται αποδεκτές ως «μη επιχειρήσεις», αφ' ετέρου, γιατί το πολύ που θα μπορούσαν να προσφέρουν στους ιδιοκτήτες τους είναι ένα στοιχειώδες εισόδημα στο ύψος του μισθού και αυτό αν τα καταφέρουν. Για παράδειγμα, οι σχολικοί φύλακες θα κάνουν συνεταιρισμούς και θα παίρνουν τη φύλαξη των σχολείων εργολαβία από τους δήμους και θα δουλεύουν οι ίδιοι.
Άρα ποιο κέρδος;
Αλλά τα οικονομικά των δήμων, με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς για πόσο θα το αντέξουν; Και αν δεν το αντέξουν, ποιος θα πληρώνει για τη φύλαξη των σχολείων; Θα το ρίξουν στις πλάτες των γονιών; Προς τα κει πάει η δουλειά. Αλλά πως να βάλουν πλάτες οι άνεργοι γονείς; Άρα, καμιά σιγουριά οι συνεταιρισμένοι άνεργοι ως επιχειρηματίες για εισόδημα που θα μπορούν να ζήσουν.
Το 2001, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε επεξεργαστεί πρόγραμμα δημιουργίας επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας ως εξής: «Οι νέες επιχειρήσεις που θα συσταθούν για τους τομείς κοινωνικής οικονομίας, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι συνεταιρισμοί κοινωνικού τομέα, οι επιχειρήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και οι υπάρχουσες επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, εφόσον τροποποιήσουν τους σκοπούς τους, προκειμένου να παράσχουν υπηρεσίες στον κοινωνικό τομέα»...
Για ποιες υπηρεσίες γινόταν λόγος;
«Σύμφωνα με το σχέδιο του κ. Γ. Φλωρίδη (...) για την εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος επιλέγονται οι εξής οκτώ: υπηρεσίες νοσοκομειακής περίθαλψης, υπηρεσίες μέριμνας (βρεφονηπιακοί σταθμοί, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, "βοήθεια στο σπίτι"), υπηρεσίες πρόνοιας (κατ' οίκον φροντίδα), υπηρεσίες φύλαξης σχολικών κτιρίων,βελτίωση υπηρεσιών ασφαλιστικών φορέων, υπηρεσίες μαζικής άθλησης, παροχή περιβαλλοντικών υπηρεσιών, παροχή υπηρεσιών στον τομέα του πολιτισμού».
Άρα, από τότε η φύλαξη των σχολείων προγραμματιζόταν για «κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις». Τώρα το κάνει η κυβέρνηση.
Την ίδια στρατηγική έχει και ο ΣΥΡΙΖΑ ως μέτρο
για την αντιμετώπιση της ανεργίας και της ανάπτυξης.
Στην πολιτική απόφαση του πρόσφατου συνεδρίου κάνει λόγο για «συνεταιριστικά και αυτοδιαχειριστικά σχήματα, εταιρείες λαϊκής βάσης, εγχειρήματα κοινωνικής οικονομίας». Οι εμφανιζόμενες διαφορετικές πολιτικές διαχείρισης έχουν ασαφή όρια.
Ο λαός να «μην τσιμπήσει»...
Τι είναι όμως οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις;
Η ιδέα της δημιουργίας κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, που φυτρώνουν σαν μανιτάρια το τελευταίο χρονικό διάστημα αναλαμβάνοντας «έργο» από τους δήμους, με αφορμή την επιδίωξη της μείωσης του κόστους λειτουργίας τους που ωθεί σε απολύσεις εργαζομένων, είναι τόσο παλιά όσο και η σοσιαλδημοκρατία, η οποία και πρωτοεφάρμοσε ανάλογα μέτρα, δηλαδή μορφές κοινωνικής οικονομίας, σ' αυτήν ανήκουν οι «κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις», από τις αρχές του 20ού αιώνα ακόμη, για να μην πούμε πιο πριν.
Και βεβαίως, αυτή η μορφή γενικεύτηκε στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες από τη δεκαετία του '70 και μετά, έγινε επίσημη πολιτική της ΕΕ στην προσπάθεια του καπιταλισμού να αντιμετωπίσει ένα άλυτο στα πλαίσιά του πρόβλημα, την ανεργία.
Βεβαίως, ο στόχος είναι τριπλός.
Να δοθεί υποτίθεται διέξοδος σε ανέργους, προσανατολίζοντάς τους να συνεταιρίζονται σε τέτοιες επιχειρήσεις για να έχουν δουλειά, αλλά να αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα την παροχή ορισμένων υπηρεσιών που ήταν στην ευθύνη του κράτους μέσω αυτών των επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και μέθοδο χειραγώγησης εργατικών λαϊκών δυνάμεων, αφού το αστικό κράτος βρίσκει μορφές διαχείρισης που αντιμετωπίζουν λαϊκά προβλήματα, άρα εμποδίζει τη συμμετοχή στους ταξικούς διεκδικητικούς αγώνες.
Αρχές της δεκαετίας του '90, ο Τζέρεμι Ρίφκιν, πρόεδρος του Ιδρύματος Οικονομικών Τάσεων της Ουάσιγκτον, πασχίζει με ένα βιβλίο, με τίτλο «Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της», να δώσειθεωρητική τεκμηρίωση στην «κοινωνική οικονομία», αναφέροντας ότι η ανεργία στον καπιταλισμό δεν αντιμετωπίζεται μέσω των καπιταλιστικών επιχειρήσεων, επομένως οι άνεργοι πρέπει να ιδρύσουν «κοινότητες» που να παρέχουν υπηρεσίες.
Αυτός ο τομέας αρχίζει να διεκδικεί τη ρήξη με τα φιλελεύθερα δόγματα: Μπορεί κανείς να ασκεί επιχειρηματικές δραστηριότητες χωρίς να κινείται μόνο μέσα από τη λογική του κέρδους».
Επομένως, οι άνεργοι μπορεί να συγκροτούν συνεταιριστικές επιχειρήσεις, άλλες μορφές συλλογικών επιχειρήσεων, ΜΚΟ, ιδρύματα κ.λπ., όχι με σκοπό το κέρδος, αλλά για να παρέχουν βασικά κοινωνικές υπηρεσίες σε όσους τις χρειάζονται, αλλά δεν μπορούν να τις εξασφαλίσουν ούτε από το κράτος, γιατί σταμάτησε να τις παρέχει, ούτε από καπιταλιστικές επιχειρήσεις που παρέχουν ανάλογες υπηρεσίες, προφανώς γιατί είναι ακριβές για το εισόδημά τους.
Γιατί τις παρουσιάζουν ως επιχειρήσεις που δεν έχουν σκοπό το κέρδος;
Αφ' ενός, γιατί υπολογίζουν ότι μπορούν πιο εύκολα να γίνονται αποδεκτές ως «μη επιχειρήσεις», αφ' ετέρου, γιατί το πολύ που θα μπορούσαν να προσφέρουν στους ιδιοκτήτες τους είναι ένα στοιχειώδες εισόδημα στο ύψος του μισθού και αυτό αν τα καταφέρουν. Για παράδειγμα, οι σχολικοί φύλακες θα κάνουν συνεταιρισμούς και θα παίρνουν τη φύλαξη των σχολείων εργολαβία από τους δήμους και θα δουλεύουν οι ίδιοι.
Άρα ποιο κέρδος;
Αλλά τα οικονομικά των δήμων, με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς για πόσο θα το αντέξουν; Και αν δεν το αντέξουν, ποιος θα πληρώνει για τη φύλαξη των σχολείων; Θα το ρίξουν στις πλάτες των γονιών; Προς τα κει πάει η δουλειά. Αλλά πως να βάλουν πλάτες οι άνεργοι γονείς; Άρα, καμιά σιγουριά οι συνεταιρισμένοι άνεργοι ως επιχειρηματίες για εισόδημα που θα μπορούν να ζήσουν.
Για ποιες υπηρεσίες γινόταν λόγος;
«Σύμφωνα με το σχέδιο του κ. Γ. Φλωρίδη (...) για την εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος επιλέγονται οι εξής οκτώ: υπηρεσίες νοσοκομειακής περίθαλψης, υπηρεσίες μέριμνας (βρεφονηπιακοί σταθμοί, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, "βοήθεια στο σπίτι"), υπηρεσίες πρόνοιας (κατ' οίκον φροντίδα), υπηρεσίες φύλαξης σχολικών κτιρίων,βελτίωση υπηρεσιών ασφαλιστικών φορέων, υπηρεσίες μαζικής άθλησης, παροχή περιβαλλοντικών υπηρεσιών, παροχή υπηρεσιών στον τομέα του πολιτισμού».
Άρα, από τότε η φύλαξη των σχολείων προγραμματιζόταν για «κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις». Τώρα το κάνει η κυβέρνηση.
Την ίδια στρατηγική έχει και ο ΣΥΡΙΖΑ ως μέτρο
για την αντιμετώπιση της ανεργίας και της ανάπτυξης.
Στην πολιτική απόφαση του πρόσφατου συνεδρίου κάνει λόγο για «συνεταιριστικά και αυτοδιαχειριστικά σχήματα, εταιρείες λαϊκής βάσης, εγχειρήματα κοινωνικής οικονομίας». Οι εμφανιζόμενες διαφορετικές πολιτικές διαχείρισης έχουν ασαφή όρια.
Ο λαός να «μην τσιμπήσει»...
*Αναδημοσίευση από τη στήλη του «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» "ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΑ..."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου