Μίλησε κανείς για ολοκληρωτισμό; Χρηματοδοτώντας τον Πολ Ποτ και τους Ερυθρούς Χμερ
John Pilger
Πώς η Θάτσερ έδωσε ένα χεράκι βοηθείας στον Πολ Ποτ
Στις 17 Απριλίου [2000], συμπληρώνονται 25 χρόνια από τότε που οι Ερυθροί Χμερ του Πολ Ποτ εισέβαλαν στην Πνομ Πεν. Στο ημερολόγιο του φανατισμού, ήταν το Έτος Μηδέν. Σχεδόν δύο εκατομμύρια άνθρωποι, το ένα πέμπτο του πληθυσμού της Καμπότζης, θα πέθαιναν ως συνέπαια. Για να μνημονευτεί η επέτειος, θα επικληθεί το διαβολικό κακό του Πολ Ποτ, σχεδόν ως τελετουργία για ηδονοβλεψίες του πολιτικά σκοτεινού και ανεξήγητου. Δεν θα αντληθούν μαθήματα από τους ιθύνοντες των δυτικών δυνάμεων, γιατί δεν θα γίνει καμία σύνδεση με τους ίδιους και τους προκατόχους του, τους φαουστικούς συνεργούς του Πολ Ποτ. Όμως χωρίς τη συνενοχή της Δύσης, το Έτος Μηδέν μπορεί να μην είχε συμβεί ποτέ, και η απειλή της επιστροφής του να μην συντηρούνταν για τόσο πολύ.
Αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της κυβέρνησης των ΗΠΑ δείχνουν χωρίς περιθώριο αμφιβολίας ότι ο μυστικός και παράνομος βομβαρδισμός της τότε ουδέτερης Καμπότζης από τον Πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον και τον Χένρι Κίσιγκερ ανάμεσα στο 1969 και το 1973 έφερε τέτοια έκταση θανάτου και καταστροφής που έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην άνοδο του Πολ Ποτ στην εξουσία. "Χρησιμοποιούν τις καταστροφές που έγιναν από τις κρούσεις των B52 ως βασική τους προπαγάνδα", ανέφερε ο διευθυντής επιχειρήσεων της CIA στις 2 Μαϊου του 1973. "Αυτή η προσέγγιση είχε ως αποτέλεσμα την επιτυχή στρατολόγηση των νέων. Οι κάτοικοι λένε πως η καμπάνια προπαγάνδας ήταν αποτελεσματική στους πρόσφυγες από περιοχές που έχουν χτυπηθεί από B52." Ρίχνοντας βόμβες που αντιστοιχούν σε πέντε Χιροσίμες πάνω σε μια αγροτική κοινωνία, οι Νίξον και Κίσιγκερ σκότωσαν περίπου μισό εκατομμύριο ανθρώπους. Στην πραγματικότητα, το Έτος Μηδέν ξεκίνησε απ' αυτούς. Ο βομβαρδισμός ήταν καταλύτης για την άνοδο και την πτώση μιας μικρής σεχταριστικής ομάδας, των Ερυθρών Χμερ, των οποίων ο συνδυασμός Μαοϊσμού και μεσαιωνισμού δεν είχε λαϊκή βάση στήριξης.
Μετά από δυόμιση χρόνια στην εξουσία, οι Ερυθροί Χμερ ανατράπηκαν από τους Βιετναμέζους τα Χριστούγεννα του 1978. Στους επόμενους μήνες και χρόνια, οι ΗΠΑ, η Κίνα και οι σύμμαχοί τους, και ιδιαίτερα η κυβέρνηση Θάτσερ, υποστήριξαν τον Πολ Ποτ, που ήταν σε εξορία στην Ταϋλάνδη. Ήταν εχθρός του εχθρού: του Βιετνάμ, του οποίου η απελευθέρωση της Καμπότζης δεν μπορούσε ποτέ να αναγνωριστεί διότι είχε έρθει από τη λάθος πλευρά του Ψυχρού Πολέμου. Για τους Αμερικανούς, που τώρα υποστήριζαν το Πεκίνο ενάντια στη Μόσχα, υπήρχαν άλυτοι λογαριασμοί μετά τον εξευτελισμό τους στις οροφές των κτιρίων της Σαϊγκόν.
Για τον στόχο αυτό, τα Ηνωμένα Έθνη έγιναν αντικείμενο κατάχρησης από τους ισχυρούς. Αν και η κυβέρνηση των Ερυθρών Χμερ ("Δημοκρατική Καμπότζη") είχε πάψει να υφίσταται τον Ιανουάριο του 1979, επιτράπηκε στους εκπροσώπους της να συνεχίσουν να έχουν τη θέση της Καμπότζης στα Ηνωμένα Έθνη. Οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Βρετανία επέμειναν σχετικά. Στο μεταξύ, ένα εμπάργκο του Συμβουλίου Ασφαλείας σε βάρος της Καμπότζης επιδείνωσε την κατάσαση ενός τραυματισμένου έθνους, ενώ οι Ερυθροί Χμερ στην εξορία έπαιρναν ό,τι ήθελαν. Το 1981, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Κάρτερ[Lenin Reloaded: και μέγας θεωρητικός του "ολοκληρωτισμού"] Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι είπε: "Ενθάρρυνα τους Κινέζους να υποστηρίξουν τον Πολ Ποτ." Πρόσθεσε πως οι ΗΠΑ "έκλεισαν δημόσια το μάτι" όταν η Κίνα έστειλε όπλα στους Ερυθρούς Χμερ.
Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ χρηματοδοτούσαν κρυφά τον Πολ Ποτ στην εξορία του από τον Ιανουάριο του 1980. Το μέγεθος αυτής της χρηματοδότησης --85 εκατομμύρια δολάρια από το 1980 ως το 1986-- αποκαλύφθηκε στην αλληλογραφία προς ένα μέλος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας. Στα ταϋλανδικά σύνορα με την Καμπότζη, η CIA και άλλες μυστικές υπηρεσίες ίδρυσαν την Ομάδα Επειγουσών Αναγκών της Καμπότζης, η οποία εξασφάλιζε ότι η ανθρωπιστική βοήθεια πήγαινε στους θύλακες των Ερυθρών Χμερ στα στρατόπεδα προσφύγων και πέρα απ' τα σύνορα. Δύο αμερικανοί που εργάζονταν για την διανομή βοήθειας, η Linda Mason και ο Roger Brown, έγραψαν αργότερα: "Η κυβέρνηση των ΗΠΑ επέμενε να ταϊζουμε τους Ερυθρούς Χμερ...οι ΗΠΑ προτιμούσαν οι επιχειρήσεις των Ερυθρών Χμερ να έχουν το πλεονέκτημα της αξιοπιστίας ενός διεθνώς γνωστού οργανισμού ανθρωπιστικής βοήθειας." Κάτω απ' την πίεση των ΗΠΑ, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Διατροφής έδωσε πάνω από 12 εκατομμύρια δολάρια σε τροφές στους Ερυθρούς Χμερ. Ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, τότε αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών, έγραψε πως "μεταξύ 20.000 και 40.000 μαχητών του Πολ Ποτ έχουν εξυπηρετηθεί [από το πρόγραμμα]".
Αυτό το έχω δει με τα μάτια μου. Ταξιδεύοντας με ένα κονβόι 40 φορτηγών των Ηνωμένων Εθνών, οδήγησα σε μια βάση επιχειρήσεων των Ερυθρών Χμερ στην Πνομ Τσατ. Ο διοικητής της βάσης ήταν ο Ναμ Παν, γνωστός στους εργαζόμενους στις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις ως "χασάπης", και ως ο Χίμλερ του Πολ Ποτ. Μόλις ξεφορτώθηκαν οι προμήθειες, κυριολεκτικά στα πόδια του, ο Ναμ Παν είπε: "Ευχαριστώ πολύ, θέλουμε κι άλλα."
Το Νοέμβριο εκείνης της χρονιάς, του 1980, έγιναν άμεσες επαφές μεταξύ του Λευκού Οίκου και των Ερυθρών Χμερ όταν ο Δρ. Dr Ray Cline, πρώην υποδιευθυντής της CIA, πραγματοποίησε μυστική επίσκεψη σε ένα στρατηγείο των Ερυθρών Χμερ. Μέχρι το 1981, αρκετές κυβερνήσεις άρχισαν να νιώθουν πολύ άβολα για την παρωδία της συνεχιζόμενης αναγνώρισης του ανατραπέντος καθεστώτος Πολ Ποτ από τα Ηνωμένα Έθνη. Κάτι έπρεπε να γίνει. Την επόμενη χρονιά, οι ΗΠΑ και η Κίνα επινόησαν την Συμμαχία της Δημοκρατικής Κυβέρνησης της Καμπότζης, που δεν ήταν ούτε συμμαχία, ούτε δημοκρατική, ούτε στην Καμπότζη. Ήταν αυτό που η CIA αποκαλούσε "αριστοτεχνική ψευδαίσθηση." Επικεφαλής διόριστηκε ο Πρίγκηπας Norodom Sihanouk· κατά τα άλλα, ελάχιστα άλλαξαν. Τα δύο "μη κομμουνιστικά" μέλη, οι οπαδοί του Sihanouk, με ηγέτη τον γιό του Πρίγκηπα, και το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο του Λαού των Χμερ ελέγχονταν, διπλωματικά και στρατιωτικά, από τους Ερυθρούς Χμερ. Ένα απ' τα πιο στενά τσιράκια του Πολ Ποτ, ο Ταούν Πρασίτ, διοικούσε το γραφείο στη Νέα Υόρκη.
Στη Μπαγκόκ, οι Αμερικανοί έδιναν στη "συμμαχία" σχέδια μάχης, στολές, λεφτά και πληροφορίες μέσω δορυφόφων. Τα όπλα έρχονταν απευθείας απ' την Κίνα κι απ' τη Δύση, μέσω Σιγκαπούρης. Το μη κομμουνιστικό φύλο συκής επέτρεπε στο Κογκρέσο --που το ωθούσε ο ψυχροπολεμικός ζηλωτής Stephen Solarz, ένας ισχυρός πρόεδρος επιτροπής-- να εγκρίνει 24 εκατομμύρια δολάρια βοηθείας στην "αντίσταση."
Ο βρετανικός ρόλος στην Καμπότζη παρέμεινε μυστικός ως το 1989. Τα πρώτα ρεπορτάζ εμφανίστηκαν στηνSunday Telegraph, και είχαν γραφεί από τον Simon O'Dwyer-Russell, έναν διπλωματικό ανταποκριτή με στενές επαγγελματικές και οικογενειακές σχέσεις με τη SAS. Αποκάλυψε ότι η SAS εκπαίδευε τις δυνάμεις του Πολ Ποτ. Λίγο μετά, το Jane's Defence Weekly ανέφερε ότι η βρετανική εκπαίδευση "μη κομμουνιστών" μελών της "συμμαχίας" γινόταν "σε μυστικές βάσεις στην Ταϊλάνδη για πάνω από τέσσερα χρόνια." Οι εκπαιδευτές ήταν της SAS, "όλοι τους εν ενεργεία στρατιωτικοί, όλοι τους βετεράνοι του πολέμου στα Φάλκλαντ, με ηγέτη ένα λοχαγό."
Η εκπαίδευση των Καμποτζιανών έγινε αποκλειστικά βρετανική υπόθεση όταν ξέσπασε στην Ουάσινγκτον το σκάνδαλο ανταλλαγής όπλων με αιχμαλώτους Ιρανγκέιτ, το 1986. "Αν το Κογκρέσο ανακάλυπτε ότι οι αμερικανοί εμπλεκόταν στην μυστική εκπαίδευση στρατιωτών στην Ινδοκίνα, πόσο μάλλον με τον Πολ Ποτ", είπε μια πηγή του Υπουργείου Άμυνας στον O'Dwyer-Russell, "θα είχε πέσει σήμα συναγερμού. Ήταν από αυτές τις κλασικές συμφωνίες Θάτσερ-Ρήγκαν." Επιπλέον, είχε ξεφύγει από τη Θάτσερ, προς δυσαρέσκεια του Φόρεϊν Όφις, ότι "οι πιο λογικοί ανάμεσα στους Ερυθρούς Χμερ θα πρέπει να παίξουν κάποιο ρόλο σε μια μελλοντική κυβέρνηση." Το 1991, πήρα συνέντευξη από ένα μέλος του Τάγματος Εφέδρων της SAS που είχε υπηρετήσει στα σύνονρα. "Εκπαιδεύαμε τους Ερυθρούς Χμερ σε πολλά τεχνικά ζητήματα--ιδιαίτερα στις νάρκες", είπε. "Χρησιμοποιούσαμε νάρκες που ερχόταν αρχικά με βασιλική διαταγή από την Βρετανία, τις οποίες παίρναμε απ' την Αίγυπτο με τα διακριτικά αλλαγμένα...τους δώσαμε και ψυχολογική εκπαίδευση. Στην αρχή, θέλανε απλώς να πάνε στα χωριά και να κόψουν τον κόσμο κομμάτια. Τους είπαμε να το πάρουν πιο ήρεμα..."
Το Φόρεϊν Όφις ανταποκρίθηκε με ψέματα. "Η Βρετανία δεν δίνει καμία στρατιωτική βοήθεια καμίας μορφής στις φράξιες της Καμπότζης", ήταν η κοινοβουλευτική απάντηση. Η τότε πρωθυπουργός Θάτσερ έγραψε στον Νιλ Κίνοκ: "Επιβεβαιώνω ότι δεν υπάρχει εμπλοκή της βρετανικής κυβέρνησης οποιουδήποτε είδος στην εκπαίδευση, τον εξοπλισμό και την συνεργασία με τους Ερυθρούς Χμερ ή με δυνάμεις σύμμαχες μαζί τους." Στις 15 Ιουνίου 1991, μετά από δυο χρόνια διαψεύσεων, η κυβέρνηση παραδέχτηκε τελικά ότι η SAS εκπαίδευε κρυφά την "αντίσταση" από το 1983. Ένα ρεπορτάζ του Asia Watch συμπλήρωσε τις λεπτομέρειες: η SAS είχε εκπαιδεύσει τους Χμερ "στη χρήση αυτοσχέδιων εκρηκτικών, παγίδων, και την κατασκευή χρονοδιακοπτών." Ο συγγραφέας του ρεπορτάζ, Rae McGrath (που μοιράστηκε το Νόμπελ Ειρήνης για την διεθνή εκστρατεία κατά των ναρκών), έγραψε στον Guardian πως "η εκπαίδευση της SAS tήταν μια εγκληματικά ανεύθυνη και κυνική πολιτική."
Όταν έφτασε τελικά στην Καμπότζη μια "ειρηνευτική δύναμη" των Ηνωμένων Εθνών το 1992, η φαουστική συμμαχία ήταν σαφέστερη από ποτέ. Ανακηρυσσόμενοι απλώς "εμπόλεμη φράξια", οι Ερυθροί Χμερ καλοσωρίστηκαν στην Πνομ Πεν από αξιωματούχους των Ηνωμένων Εθνών, αν και όχι απ' το λαό. Ο δυτικός πολιτικός που είχε αξιώσεις διάκρισης για την "ειρηνευτική διαδικασία", ο τότε πρωθυπουργός της Αυστραλίας Γκάρεθ Έβανς, έδωσε τον τόνο ζητώντας "ισορροπημένη" προσέγγιση προς τους Ερυθρούς Χμερ και διερωτούμενος αν το να μιλάμε για γενοκτονία αποτελούσε "συγκεκριμένο εμπόδιο."
Ο Κιού Σαμπάν, πρωθυπουργός του Πολ Ποτ κατά την περίοδο της γενοκτονίας, δέχτηκε τον χαιρετισμό των στρατιωτών των Ηνωμένων Εθνών, με τον διοικητή τους, τον αυστραλό στρατηγό John Sanderson, στο πλευρό του. Ο Eric Falt, εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στην Καμπότζη, μου είπε: "Στόχος της ειρηνευτικής διαδικασίας ήταν να τους επιτρέψει [στους Ερυθρούς Χμερ] να κερδίσουν κύρος."
Συνέπεια της εμπλοκής των Ηνωμένων Εθνών ήταν η επίσημη παραχώρηση τουλάχιστον του ενός τετάρτου της Καμπότζης στους Ερυθρούς Χμερ (σύμφωνα με τους στρατιωτικούς χάρτες των Ηνωμένων Εθνών), η συνέχιση χαμηλής έντασης εμφυλίου πολέμου, και η εκλογή μιας κυβέρνησης χωρισμένης ανάμεσα σε δύο "πρωθυπουγούς": τον Χουν Σεν και τον Νοροντόμ Ραναρίντ.
Η κυβέρνηση Χουν Σεν κέρδισε άμεσα δεύτερη εκλογή. Αυταρχική και ενίοτε κτηνώδης, αλλά με τα κριτήρια της Καμπότζης εξαιρετικά σταθερή, η κυβέρνηση έχει ως ηγέτη έναν πρώην Ερυθρό Χμερ, τον Χουν Σεν, που διέφυγε στο Βιετνάμ στη δεκαετία του 1970, έχει από τότε κάνει συμφωνίες με ηγετικές μορφές της εποχής Πολ Ποτ, και κυρίως με τη φράξια του Ιέγκ Σάρι, ενώ έχει αρνηθεί σε άλλους την αμνηστία από δικαστική δίωξη.
Όταν τα Ηνωμένα Έθνη και η Πνομ Πεν συμφωνήσουν για τη μορφή της, μοιάζει πιθανό να συγκληθεί ένα διεθνές δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου. Οι Αμερικανοί δεν θέλουν να παίξουν ρόλο οι Καμποτζιανοί. Η κατανοητή τους ανησυχία είναι ότι δεν θα καταδικαστούν απλά οι Ερυθροί Χμερ.
Ο δικηγόρος που υπερασπίζεται τον Τα Μοκ, τον στρατιωτικό ηγέτη των Ερυθρών Χμερ που συνελήφθη πέρσι είπε: "Όλοι οι ξένοι που έχουν εμπλοκή εδώ πρέπει να κληθούν στο δικαστήριο, και δεν θα υπάρχουν εξαιρέσεις...Η Μάντλιν Όλμπραιτ, η Μάργκαρετ Θάτσερ, ο Χένρι Κίσιγκερ, ο Τζίμι Κάρτερ, ο Ρόναλντ Ρήγκαν και ο Τζορτζ Μπους...θα τους καλέσουμε για να πούνε στον κόσμο γιατί υποστήριξαν τους Ερυθρούς Χμερ."
Είναι μια σημαντική αρχή, την οποία αυτοί που βρίσκονται στην Ουάσινγκτον και το Γουάιτχολ και που συνεχίζουν να στηρίζουν αιματοβαμένες τυρανίες αλλού μπορεί να σημειώσουν.
13 χρόνια μετά το πιο πάνω άρθρο, το δικαστήριο για τα εγκλήματα των Ερυθρών Χμερ βρίσκεται στα πρόθυρα διάλυσης λόγω έλλειψης πόρων (ενώ πληθαίνουν τα σκάνδαλα για δίκη-εργοστάσιο άντλησης κερδών από ΜΚΟ). Η δίκη, που άρχισε το 2006, δεν έχει τελειώσει ακόμα. Κάποιοι από τους κατηγορούμενους πέθαναν από βαθιά γεράματα πριν προλάβουν να δικαστούν. Οι Μάργκαρετ Θάτσερ και Ρόναλντ Ρήγκαν πέθαναν χωρίς να κληθούν ποτέ. Ούτε κλήθηκε κανείς άλλος από όσους δυτικούς ονόμασε ο δικηγόρος του Τα Μοκ.
Όπως οι Θάτσερ και Ρήγκαν, ο Πολ Ποτ πέθανε κατά πάσα πιθανότητα από φυσικό θάνατο και σε ηλικία 70 ετών, το 1998. Λίγο πριν πεθάνει, είχε προλάβει να εξοντώσει τον πρώην πολιτικό του σύντροφο και πρωταγωνιστή των σφαγών του "Έτους Μηδέν" Σον Σεν, καθώς και όλη του την οικογένεια (11 μέλη), στις 10 Ιουνίου 1997.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου