Ανησυχίες αστών για την παγκόσμια οικονομία

Ανησυχίες αστών για την παγκόσμια οικονομία

Μικρότερη ανάπτυξη σε Κίνα και Νοτιοανατολική Ασία εκτιμά η Παγκόσμια Τράπεζα. Για την Κίνα μιλούν για μείωση των ρυθμών ανάπτυξης από 8,3% που εκτιμούσαν στο 7,5%. Δεν είναι πρώτη φορά που τέτοιοι διεθνείς οργανισμοί μιλούν για επιβράδυνση στις λεγόμενες αναδυόμενες οικονομίες εστιάζοντας στη Νοτιοανατολική Ασία. Στα μέσα του καλοκαιριού ανέδειξαν το πρόβλημα της υποτίμησης του ινδικού νομίσματος, εστιάζοντας στο πρόβλημα φυγής κεφαλαίων από την Ινδία, ως αιτία για την υποτίμηση του νομίσματος.

Αντίστοιχο πρόβλημα φυγής κεφαλαίων ανέδειξαν και για την Κίνα. Στον αστικό Τύπο είδαν το φως ρεπορτάζ σαν αυτό: «Ενα 48% των αμερικανικών εταιρειών ένδυσης, με τζίρο άνω των 10 εκατ. δολαρίων, έχουν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να μεταφέρουν την παραγωγή στη χώρα τους, όπως οι "Abercrombie", "Levi's", "Brooks Brothers". Αντίστοιχα, στην Ευρώπη, το 15% της παραγωγής του εξωτερικού επέστρεψε στην Ισπανία και την Πορτογαλία, σύμφωνα με στοιχεία της Ισπανικής Ομοσπονδίας Ενδυμάτων (Fedecom). Αυτή η τάση προκύπτει κύρια από το γεγονός ότι η αύξηση μισθών, η ανατίμηση του νομίσματος στην Κίνα, τα έξοδα μεταφοράς κ.ά. δεν την καθιστούν πλέον τόσο δημοφιλή για επενδύσεις». Ανάλογα δημοσιεύματα εμφανίζονται ακόμη από το Γενάρη του 2013. Δημοσίευμα της «Ουάσιγκτον Ποστ» έγραφε: «...η "Apple" ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε επένδυση 100 εκατ. δολ. ώστε να "επιστρέψει" μέρος της παραγωγής των Mac από την Κίνα σε αμερικανικό έδαφος». Αιτία, η αύξηση μισθών και η ανατίμηση του νομίσματος στην Κίνα και η αύξηση της παραγωγικότητας στις ΗΠΑ.

Στη Ρωσία, τα ΜΜΕ, από τις αρχές του 2013, μιλούν για ύφεση. Τα στοιχεία δείχνουν πως σταμάτησε η αύξηση της παραγωγής, οι επιχειρήσεις ζητούν πιο φθηνά δάνεια, μειώνονται τα κέρδη από τις εξαγωγές πετρελαίου, φυσικού αερίου, μετάλλων. Το ποσοστό του κέρδους των εταιρειών πρώτων υλών μειώθηκε από το 50% το 2007 στο 15% το 2011 - 2012. Η πτώση των ρυθμών ανάπτυξης του ΑΕΠ της ρωσικής οικονομίας είναι γεγονός, αφού από 4,8% το πρώτο τρίμηνο του 2012 έπεσε στο 1,1% το πρώτο τρίμηνο του 2013. Η βιομηχανική παραγωγή από ρυθμούς ανάπτυξης 8,2%, που είχε το 2010, έπεσε στο -2%.

Αντίστοιχα φαινόμενα εμφανίστηκαν και στις καπιταλιστικές οικονομίες Βραζιλίας και Τουρκίας, που από ρυθμό ανάπτυξης 8% έπεσαν στο 2% περίπου.

***

Αν εξαιρέσουμε την Κίνα, τα προβλήματα που εμφανίζονται στις άλλες καπιταλιστικές οικονομίες φανερώνουν πρόθυρα κρίσης. Είναι ένα ερώτημα, π.χ., γιατί να φεύγουν κεφάλαια από την Ινδία. Οι οικονομικοί αναλυτές το αποδίδουν στην οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ και στις δυνατότητες πιο κερδοφόρας απόδοσης. Αλλά για να υπάρχει τέτοιο φαινόμενο σημαίνει ότι η οικονομία της Ινδίας πάει για ύφεση. Το ίδιο δείχνουν και οι ρυθμοί πτώσης του ΑΕΠ στις άλλες καπιταλιστικές οικονομίες. Σε σχέση με την Κίνα, οι ρυθμοί επιβράδυνσης είναι ακόμη αρκετά μικροί γι' αυτή την τεράστια καπιταλιστική οικονομία με τις τεράστιες δυνατότητες εσωτερικής ανάπτυξης. Αλλωστε, η αύξηση μισθών και η ανατίμηση του νομίσματός της σημαίνει επιδίωξη τόνωσης της εσωτερικής αγοράς. Αυτό καθόλου δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να χτυπηθεί η οικονομία της από την κρίση. Ανάπτυξη σημαίνει καπιταλιστικές επενδύσεις. Για την Κίνα μένει να τις δούμε. Για τις άλλες χώρες είναι φανερό ότι υπάρχει τάση δραστικής μείωσης.

Δεν μπορεί να ξέρει κανείς πώς ακριβώς θα εξελιχθεί η πορεία των καπιταλιστικών οικονομιών σ' αυτά τα κράτη, όπως επίσης και η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία στις συνθήκες της βαθιάς οικονομικής κρίσης και τεράστιας όξυνσης των ανταγωνισμών. Προδιαγράφονται όμως κάποιες τάσεις. Και κυρίως η αντιμετώπιση της κρίσης στα πλαίσια της καπιταλιστικής οικονομίας σε επίπεδο έθνους - κράτους για διέξοδο σε όφελος του κεφαλαίου. Εμφανίζεται πιο έντονη η τάση για επενδύσεις στην εσωτερική αγορά κάθε καπιταλιστικής οικονομίας, ως μέσο για να οδηγηθεί στην ανάκαμψη. Βεβαίως, όλ' αυτά σε τίποτα δεν αλλάζουν τη βαθιά καπιταλιστική διεθνοποίηση, άρα και την αλληλεξάρτηση των ξεχωριστών καπιταλιστικών οικονομιών, και δε θα την αλλάξουν. Γι' αυτό και οι διεθνείς οργανισμοί ανησυχούν συνολικά για την παγκόσμια οικονομία. Οι ανταγωνισμοί όμως θα οξυνθούν.

Να υπενθυμίσουμε επίσης ότι με εξαίρεση την Κίνα, όλες οι άλλες οικονομίες πέρασαν καπιταλιστική οικονομική κρίση από το 1998 έως το 2000. Ξαναμπήκαν σε ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά, όπως συμβαίνει πάντα, αργά ή γρήγορα, ο οικονομικός κύκλος ολοκληρώνεται και οδεύουν σε νέα κρίση.

***

Από τα παραπάνω οι εργαζόμενοι πρέπει να βγάλουν χρήσιμα συμπεράσματα για την αστική πολιτική διαχείρισης της κρίσης. Αποκαλύπτεται ότι ο παράγοντας «ανταγωνιστικότητα» ως εργαλείο που θα εξασφαλίσει δήθεν τη διαρκή καπιταλιστική ανάπτυξη έχει όρια. Η κίνηση κεφαλαίων από χώρα σε χώρα αποκαλύπτει ότι οι καπιταλιστές επενδύουν εκεί που θα βγάλουν το μέγιστο κέρδος. Γεγονός που καταρρίπτει το επιχείρημα των κομμάτων της διαχείρισης ότι και οι επενδύσεις ξένων κεφαλαίων, όπως επίσης και των εγχώριων, θα φέρουν διαρκή οικονομική ανάπτυξη. Η ανταγωνιστικότητα βεβαίως δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τους μισθούς που εξισώνονται προς τα κάτω, αυτό γίνεται και στις ΗΠΑ, αλλά και από άλλους παράγοντες, όπως η παραγωγικότητα της εργασίας, το κόστος της ενέργειας, των μεταφορών, των πρώτων υλών κ.ά.

Αυτή η πραγματικότητα διεθνώς δείχνει τις αξεπέραστες αντιφάσεις και τα ξεπερασμένα όρια του καπιταλισμού. Η εργατική τάξη, οι λαοί, δεν έχουν άλλο δρόμο από την πάλη για την ανατροπή του. Η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής είναι μονόδρομος.