«ΓΚΡΙΓΚΟΡΟΒΙΤΣ ΜΠΑΛΕ» Δύο αξεπέραστα έργα

«ΓΚΡΙΓΚΟΡΟΒΙΤΣ ΜΠΑΛΕ»

Δύο αξεπέραστα έργα

«Η λίμνη των κύκνων»

Ο σπουδαιότερος εν ζωή Ρώσος χορογράφος και για 30 χρόνια καλλιτεχνικός διευθυντής των Μπολσόι (όπου συνεχίζει να χορογραφεί μέχρι και σήμερα, στα 86 του) έρχεται και πάλι στην Ελλάδα με τους 70 συντελεστές του «Γκριγκορόβιτς Μπαλέ» και παρουσιάζει, στο Μπάντμιντον, την τρυφερή διασκευή του για το αριστούργημα του Πιοτρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι «Η Λίμνη των Κύκνων» (15 και 18, 19, 20, 21 και 22 Οκτώβρη), αλλά και τη δική του εκδοχή στο εκπληκτικό μπαλέτο του Λούντβιχ Μίνκους «Δον Κιχώτης» (16 και 17 Οκτώβρη).

Και τα δύο έργα είναι βασισμένα σε κλασικές χορογραφίες του Μαριούς Πετιπά και αποτελούν δείγματα της διαφορετικότητας του σπουδαίου έργου του, καθώς στη «Λίμνη των Κύκνων» επιλέγει υπερφυσικά στοιχεία, πρίγκιπες και πριγκίπισσες του ρομαντικού μπαλέτου, ενώ στον «Δον Κιχώτη» επιλέγει για ήρωες πραγματικούς ανθρώπους της καθημερινότητας, όπως οι δύο ερωτευμένοι νέοι, ο Μπαζίλιο και η Κίτρι.

Το «Γκριγκορόβιτς Μπαλέ» και ο Γιούρι Νικολάεβιτς μάς παρουσιάζουν, με δύο διαφορετικά έργα, ένα μοναδικό αφιέρωμα στον μεγάλο Γάλλο χορογράφο και χορευτή που έζησε και δημιούργησε στη Ρωσία, τον Μαριούς Πετιπά.

Το «μπαλέτο των μπαλέτων»

Το έχουν πει «Το μπαλέτο των μπαλέτων!». Και έχουν δίκιο. Η «Λίμνη των Κύκνων» είναι μια συγκινητική ιστορία που ο Τσαϊκόφσκι έκανε αθάνατη, σε χορογραφία των Μαριούς Πετιπά και Λεβ Ιβάνοφ. Τη μουσική της παράστασης έγραψε ο Ρώσος συνθέτης Πιότρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι τη διετία 1875 - 1876, ενώ η ιστορία της βασίζεται σε ρωσικά λαϊκά παραμύθια καθώς και σε έναν αρχαίο γερμανικό μύθο. Η πρωτότυπη χορογραφία ανήκει στον Julius Reisinger. Η πρεμιέρα της παράστασης δόθηκε στο θέατρο Μπολσόι της Μόσχας, στις 20 Φλεβάρη 1877 και ήταν αποτυχία. Αρκετά χρόνια αργότερα, όμως, και συγκεκριμένα στις 15 Γενάρη 1895 (ένα χρόνο μετά το θάνατο του Τσαϊκόφσκι), στην Αγία Πετρούπολη, με νέα χορογραφία, αυτή τη φορά από τους Μαριούς Πετιπά και Λεβ Ιβάνοφ, η παράσταση γνωρίζει την αποθέωση. Στις 25 Δεκέμβρη του 1969 ο μεγάλος Ρώσος χορογράφος Γιούρι Γκριγκορόβιτς διασκευάζει και παρουσιάζει την πρεμιέρα του στα μπαλέτα Μπολσόι με την κλασική χορογραφία της «Λίμνης των Κύκνων», που έμεινε στην ιστορία του θεάτρου και γνώρισε αποθέωση για πάνω από 30 χρόνια. Πρωταγωνίστρια σε αυτή την ιστορική πρεμιέρα ήταν η γυναίκα του και αξέχαστη μπαλαρίνα των Μπολσόι, Ναταλία Μπεσμέρτνοβα, σε μια τολμηρή για την εποχή της εκδοχή, μια εκδοχή που ο Γιούρι Νικολάεβιτς δούλευε από τη μέρα που έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής στο διάσημο μπαλέτο, δηλαδή 5 χρόνια πριν.

Η «Λίμνη των Κύκνων» του Γιούρι Γκριγκορόβιτς έμεινε στην ιστορία αφού σε αυτήν το τέλος ήταν αίσιο, δηλαδή ο πρίγκιπας και η Οντέτ (ο «Λευκός Κύκνος») πετάνε μακριά, ερωτευμένοι και ευτυχισμένοι. Τα σκηνικά και τα κοστούμια ήταν σχεδιασμένα από τον διάσημο, αξέχαστο ζωγράφο, σκηνογράφο και ενδυματολόγο των Μπολσόι Σιμόν Βιρσαλάτζε.

Μέχρι το 1997 οπότε άφησε για 4 χρόνια τα Μπολσόι (μέχρι το 2001 που επανήλθε) η δική του «Λίμνη των Κύκνων» είχε σπάσει τα ρεκόρ, με 238 παραστάσεις στο διάσημο θέατρο της Μόσχας και σχεδόν 500 παραστάσεις στις παγκόσμιες περιοδείες των Μπολσόι σε όλο τον κόσμο! Το 2001 ξαναχορογραφεί τη «Λίμνη των Κύκνων» για τα Μπολσόι και επαναφέρει το τραγικό τέλος. Αυτή η χορογραφία του, πάντα με τα ίδια σκηνικά και κοστούμια Βιρσαλάτζε, παρουσιάζεται στο διάσημο μπαλέτο μέχρι και σήμερα.

Η ρεαλιστικότητα του «Δον Κιχώτη»

Το αξεπέραστο έργο για μπαλέτο του Λούντβιχ Μίνκους «Δον Κιχώτης» παρουσιάστηκε πρώτη φορά από τον Μαριούς Πετιπά στις 26 Δεκέμβρη του 1869 από το Μπαλέτο των Μπολσόι της Μόσχας και αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα κλασικά έργα παγκοσμίως και χαρακτηριστικό δείγμα της ρωσικής τέχνης του μπαλέτου. Μια δεύτερη, περισσότερο δραματοποιημένη, παρουσίαση του μπαλέτου έγινε και πάλι από τον Πετιπά στην Αγία Πετρούπολη το 1871. Το 1900, ο Γκόρσκι έδωσε τη δική του πιο ρεαλιστική ερμηνεία. Το 1940 ο Ζαχάροφ ανέβασε εκ νέου τον «Δον Κιχώτη» και η παραγωγή αυτή υπήρχε πάντα στο ρεπερτόριο των Μπαλέτων Μπολσόι.

Στις 15 Δεκέμβρη του 1994, ο καλλιτεχνικός διευθυντής των διάσημων μπαλέτων Γιούρι Γκριγκορόβιτς παρουσιάζει τη δική του εκδοχή. Ο μεγάλος χορογράφος τονίζει περισσότερο μερικά μοναδικά σημεία στη χορογραφία του Πετιπά, όπως το «Grand pas de deux», αλλά και γενικότερα το ρόλο της «Κίτρι» (δεν είναι τυχαίο ότι η «Κίτρι» ήταν ο ρόλος που έκανε παγκοσμίως γνωστή τη μεγάλη μπαλαρίνα Μάγια Πλισέτσκαγια και αποτελεί ρόλο ζωής για κάθε χορεύτρια κλασικού ρεπερτορίου σε όλο τον κόσμο).

Εντεκα χρόνια μετά την πρεμιέρα στα Μπολσόι, το 2005, ο Γιούρι Γκριγκορόβιτς χορογραφεί τον «Δον Κιχώτη» με το «Γκριγκορόβιτς Μπαλέ» και σε αυτή την εκδοχή βασίζεται όχι μόνο στη χορογραφία του Μαριούς Πετιπά αλλά χρησιμοποιεί και στοιχεία από τη χορογραφία του Αλεξάντερ Γκόρσκι. Τα σκηνικά και κοστούμια είναι του Ντιμίτρι Τσερμπάτζι, μαθητή του αξέχαστου σκηνογράφου των Μπολσόι Σιμόν Βιρσαλάτζε.

Σ. Α.

    

Βαρεμένη Πυθία

1. Η θεωρία των άκρων γεννήθηκε στο κεφάλι του μακαρίτη Αβέρωφ από τις πρώτες κιόλας ώρες της Μεταπολίτευσης. Δεν είναι τυχαίο ότι ο καλύτερος μαθητής του, ο Αντώνης Σαμαράς, προσπαθεί με πλάγιο τρόπο, όποτε μπορεί, να την επικαλείται. Ετσι είναι. Οταν κάποιος έχει μπροστά του ατέλειωτα μνημόνια, αναγκάζεται συχνά να καταφεύγει στα λόγια του μέντορά του. Δεν πρόκειται όμως για θεωρία, αλλά για όνειρο άπιαστο, που φαντασιώνεται κάθε δεξιά κυβέρνηση. Το να χρησιμοποιείς όμως αυτή τη θεωρία για να χτυπήσεις ως αντισυνταγματάρχης τις συλλήψεις των χρυσαυγιτών, αυτό είναι επικίνδυνο.

2. Η κυρίαρχη δημοσιογραφία που αποτελείται από ακέραιους και ευαίσθητους ανθρώπους ανακάλυψε με πόνο τρύπες στο κέντημα του εισαγγελέα, το οποίο έδεσε τους χρυσαυγίτες. Επιθυμούν, και στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής, να τηρηθεί το Σύνταγμα με το νι και με το σίγμα και ν' αποδοθεί δικαιοσύνη. Και έχουν δίκιο. Μ' ένα τέτοιο νι και σίγμα οι χρυσαυγίτες έστησαν, παρέσυραν και δολοφόνησαν τον Παύλο Φύσσα. Οσο για τον ξυλοδαρμό στο Πέραμα, η τύχη φρόντισε να μην έχουμε νεκρό από την ομάδα συντρόφων του ΠΑΜΕ. Αυτά τα λίγα διαδραματίστηκαν μέσα σ' ένα μήνα. Αν τα τάγματα εφόδου μπορούν ν' αντιμετωπιστούν με άρθρα του Συντάγματος, τότε το πολιτικό άρλεκιν που με περισσή φροντίδα μας χάριζαν τόσο καιρό σε συνέχειες οι δημοσιογράφοι επαληθεύεται. Σε αντίθετη περίπτωση, συστήνω να το διαβάζουν στα νεκροταφεία, γιατί δεν έχω συναντήσει ζωντανό άνθρωπο που να τα έχει τετρακόσια και να τον αφορά. Πώς μπορούμε μετά το Αουσβιτς να παραμιλάμε περί δικαιωμάτων των νεοναζί; Θα έπρεπε και μόνο στην εμφάνισή τους να θέτουμε σε λειτουργία την πανουργία μας για να εξαφανιστούν.

3. Φοβήθηκαν την αυτοδικία από την πλευρά των θυμάτων, αυτός είναι ο λόγος που αποφάσισαν να δράσουν. Ο «κλαυθμός και ο βρυγμός των οδόντων» στα στέκια των μεταναστών δεν θ' αργούσε να λάβει το σχήμα μιας τρομερής χειρονομίας δίχως προηγούμενο. Φοβήθηκαν και την εικόνα τους στο εξωτερικό και έσπευσαν να στείλουν τον Σαμαρά στην Αμερική, να παραμιλάει δεξιά και αριστερά σαν μια βαρεμένη Πυθία που δεν μασάει τα γνωστά φύλλα για να πει το χρησμό αλλά τα λόγια της.

4. Ο Δένδιας κατάφερε να κερδίσει τον οίκτο μας, γιατί τώρα στα γεράματα ανακάλυψε τι εστί συστηματική έρευνα. Αν και ακόμα συναντά αντιστάσεις από τα λαγωνικά του, που είναι γνωστά για το ρηχό και στείρο πνεύμα τους. Κάθε βράδυ οι μπάτσοι του, πριν αναλάβουν υπηρεσία, διασκέδαζαν στο ανοιχτό θέατρο της Χρυσής Αυγής. Το σόου περιλάμβανε ξυλοδαρμούς ημεδαπών και αλλοδαπών - μέχρι και Πακιστανούς πέταξαν στη θάλασσα οι χρυσαυγίτες. Η αγγλοσαξονική παιδεία του κάνει τον Δένδια να πιστεύει πως θ' ανακαλύψει τον μυστικό δεσμό μεταξύ των χρυσαυγιτών και των μπάτσων του. Αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι ο Δένδιας έχει περάσει στη μεταφυσική. Ας σταματήσει να επιμένει με σθένος ότι σ' εκείνον οφείλουμε την ιστορία της αποκάλυψης των δραστηριοτήτων των νεοναζί. Σύμφωνα με τη σημερινή κατάσταση, οι περιπτώσεις βίας που έρχονται στο φως είναι τόσο πολλές, που καθιστούν τον ισχυρισμό του χονδροειδή απρέπεια.

Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ