Η ένοπλη εξέγερση για την εξουσία (I)
Η ένοπλη εξέγερση για την εξουσία
Από το Θεωρητικά ζητήματα στο Πρόγραμμα του ΚΚΕ, Ιδεολογική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ, Σύγχρονη Εποχή, 2013.
Η έννοια της εξέγερσης έχει ταλαιπωρηθεί αρκετά από την αστική και κυρίως την οπορτουνιστική φιλολογία.
Ως εξέγερση έχει χαρακτηριστεί -ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια- κάθε είδους εκδήλωση αγανάκτησης και διαμαρτυρίας που μπορεί να έχει μαζικά χαρακτηριστικά, να κατευθυνθεί στη σύγκρουση με την κρατική καταστολή με ελεγχόμενο όμως εντός των πλαισίων του συστήματος περιεχόμενο (π.χ., στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για τη δολοφονία του 15χρονου το Δεκέμβρη του 2008, στις κινητοποιήσεις ενάντια στο ΧΥΤΑ στην Κερατέα, στις κινητοποιήσεις ενάντια στα μεταλλεία χρυσού στις Σκουριές της Χαλκιδικής κλπ.). Πολύ περισσότερο που σε αυτές και σε άλλες περιπτώσεις ως στοιχείο της εξέγερσης ερμηνεύτηκε η δραστηριότητα διάφορων ομάδων που είχε τα χαρακτηριστικά της προβοκάτσιας με στόχο το χτύπημα του κινήματος.
Χρειάζεται επίσης να διευκρινίσουμε ότι κάθε ένοπλος λαϊκός αγώνας δε συνιστά και επανάσταση, δε συνιστά δηλαδή πάλη για την αλλαγή του χαρακτήρα της εξουσίας, αφού αυτός κρίνεται από το στόχο του αγώνα και όχι από τη μορφή του. Για παράδειγμα, μια ένοπλη αντίδραση στην επιβολή μιας στρατιωτικής δικτατορίας, μια δραστηριότητα αυτοάμυνας απέναντι σε δολοφονικές επιθέσεις μηχανισμών καταστολής, μηχανισμών της εργοδοσίας, φασιστικών ομάδων δε συνιστά επανάσταση όσο και αν βεβαίως οξύνει την ταξική πάλη.
Η ένοπλη εξέγερση είναι η πιο κρίσιμη και αποφασιστική στιγμή στην πορεία της επαναστατικής πάλης. Στην αφετηρία της επαναστατικής διαδικασίας είναι αδύνατο να γνωρίζει το Κόμμα εκ των προτέρων και με ακρίβεια χιλιοστού ολόκληρη την πορεία, τις μορφές οργάνωσης και πάλης, την τελική κορύφωση και έκβαση της επανάστασης. Όμως αυτό που κρίνει την επαναστατικότητά του, τον ίδιο το χαρακτήρα του, είναι η ικανότητά του να προετοιμάζεται το ίδιο και η εργατική τάξη για την ένοπλη σύγκρουση, αφού αυτή προκαλείται από τη βία της άρχουσας τάξης. Η ένοπλη εξέγερση βασίζεται σε επεξεργασμένο στρατιωτικό σχέδιο ως κορυφαία εκδήλωση του εμφύλιου πολέμου. Αποτελεί δηλαδή συνέχιση της ταξικής πάλης με ένοπλο τρόπο. Ο στόχος της εξέγερσης δεν μπορεί να είναι άλλος από την κατάληψη της εξουσίας και διέπεται από αρχές για την επιτυχή έκβαση. Ο Λένιν περιέγραψε αυτές τις αρχές ως εξής:
«Η ένοπλη όμως εξέγερση είναι ένα ιδιαίτερο είδος πολιτικού αγώνα, που υπάγεται σε ιδιαίτερους νόμους, νόμους που πρέπει να τους μελετήσει κανείς προσεκτικά. Την αλήθεια αυτή τη διατύπωσε εξαιρετικά ανάγλυφα ο Καρλ Μαρξ, που έγραψε ότι η ένοπλη “εξέγερση, όπως και ο πόλεμος είναι τέχνη”.
Από τους κύριους κανόνες αυτής της τέχνης ο Μαρξ τόνισε τους εξής:
1) Ποτέ να μην παίζουμε με την εξέγερση, μα από τη στιγμή που θα την αρχίσουμε, να είμαστε απόλυτα βέβαιοι πως πρέπει να τραβήξουμε ως το τέλος.
2) Πρέπει να πραγματοποιούμε μεγάλη υπεροχή δυνάμεων στο αποφασιστικό σημείο και στην αποφασιστική στιγμή, γιατί διαφορετικά ο εχθρός που έχει καλύτερη προετοιμασία και οργάνωση, θα εξοντώσει τους εξεγερμένους.
3) Από τη στιγμή που θα έχει αρχίσει η εξέγερση, πρέπει να δρούμε με τη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και απαραίτητα, οπωσδήποτε, να περνάμε στην επίθεση. Ή άμυνα είναι ο θάνατος της ένοπλης εξέγερσης.
4) Πρέπει να προσπαθούμε να αιφνιδιάσουμε τον εχθρό, να συλλάβουμε τη στιγμή που τα στρατεύματά του θα είναι ακόμη σκόρπια.
5) Πρέπει να προσπαθούμε να έχουμε καθημερινά, έστω και μικρές επιτυχίες (μπορούμε να πούμε: κάθε ώρα, αν πρόκειται για πόλη), διατηρώντας με κάθε θυσία την “ηθική υπεροχή”.
Ο Μαρξ συνόψισε τα διδάγματα όλων των επαναστάσεων σχετικά με την ένοπλη εξέγερση με τα λόγια "του Νταντόν, του μεγαλύτερου αριστοτέχνη της επαναστατικής τακτικής που γνώρισε η ιστορία: τόλμη, τόλμη και πάλι τόλμη."»[1]
Συνοψίζοντας την πείρα από την Οκτωβριανή Επανάσταση, ο Λένιν σημείωνε ότι η πολιτική υπεροχή στα «αποφασιστικά σημεία την αποφασιστική στιγμή» δεν εξασφαλίζει μόνο το κέρδισμα της υποστήριξης (ενεργής ή παθητικής) της πλειοψηφίας των εργατικών και λαϊκών μαζών προς την εξέγερση αλλά καθορίζει και την επιτυχία της ίδιας της εξέγερσης.
Η ιστορική πείρα του ΚΚΕ επιβεβαιώνει αυτές τις αρχές. Η ταλάντευση στον ένοπλο αγώνα, ο οποίος αποτελεί μορφή πάλης για την επίτευξη του στρατηγικού στόχου της κατάκτησης της εξουσίας από την εργατική τάξη, εκφράζει συνήθως ταλάντευση ως προς τον ίδιο το στόχο του αγώνα.
Η ένοπλη εξέγερση είναι πολεμική επιχείρηση που θα πρέπει να κατευθύνεται στην κατάληψη της εξουσίας. Χρειάζεται όχι μόνο έγκαιρη εκτίμηση των συνθηκών επαναστατικής κατάστασης, αλλά και έγκαιρο σχέδιο ανάλογης δράσης, σωστή εκτίμηση της πιο κατάλληλης στιγμής, όταν ο αντίπαλος βρίσκεται σε μεγαλύτερη αδυναμία, όταν είναι αποδυναμωμένος από εσωτερικούς και εξωτερικούς συμμάχους.
Η στιγμή της τελικής σύγκρουσης πρέπει να επιλεχτεί προσεχτικά, «χτες ήταν νωρίς, αύριο θα είναι αργά», σημείωνε ο Λένιν παραμονές της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ποια είναι τα κριτήρια της ωρίμανσης της κατάλληλης στιγμής της εξέγερσης και της ετοιμότητας των επαναστατικών δυνάμεων για την ένοπλη εξέγερση; Ο Λένιν απαντούσε:
«Εδώ πρέπει να βάζεις στον εαυτό σου όχι μόνο το ερώτημα, αν έχουμε πείσει την πρωτοπορία της επαναστατικής τάξης, αλλά ακόμη και το ερώτημα, αν οι ιστορικά ενεργητικές δυνάμεις όλων των τάξεων, όλων απολύτως των τάξεων μιας δοσμένης κοινωνίας, χωρίς καμία εξαίρεση, είναι διαταγμένες έτσι, ώστε η αποφασιστική μάχη να είναι πια εντελώς ώριμη - έτσι, ώστε (1) όλες οι εχθρικές προς εμάς ταξικές δυνάμεις να τα έχουν αρκετά χαμένα, να έχουν αρκετά φαγωθεί αναμεταξύ τους, αρκετά εξασθενίσει από έναν αγώνα ανώτερο από τις δυνάμεις τους· έτσι, ώστε (2) όλα τα ταλαντευόμενα, διατακτικά, ασταθή, ενδιάμεσα στοιχεία, δηλαδή η μικροαστική τάξη, η μικροαστική δημοκρατία σε διάκριση από την αστική τάξη, να έχουν αρκετά ξεσκεπαστεί μπροστά στο λαό, να έχουν αρκετά ρεζιλευτεί με τη χρεοκοπία τους στην πράξη · έτσι, ώστε (3) στο προλεταριάτο να έχει αρχίσει και να αναπτύσσεται εντατικά μια μαζική τάση για υποστήριξη των πιο αποφασιστικών, απεριόριστα τολμηρών, επαναστατικών ενεργειών ενάντια στην αστική τάξη. Τότε η επανάσταση θα είναι πια ώριμη, τότε η νίκη μας, αν έχουμε υπολογίσει σωστά όλους τους όρους που σημειώσαμε και περιγράψαμε σύντομα παραπάνω και αν έχουμε διαλέξει σωστά τη στιγμή, η νίκη μας είναι εξασφαλισμένη.»[2]
Απαντώντας στην κατηγορία των οπορτουνιστών της Β' Διεθνούς, ότι οι μπολσεβίκοι «παραβιάζουν την ιστορία» και ότι υιοθετούν τον μπλανκισμό, ο Λένιν έγραψε: «Η εξέγερση, για να πετύχει, δεν πρέπει να στηρίζεται σε συνωμοσία, ούτε σ’ ένα κόμμα, αλλά στην πρωτοπόρα τάξη, αυτό είναι το πρώτο. Η εξέγερση πρέπει να στηρίζεται στην επαναστατική άνοδο του λαού. Αυτό είναι το δεύτερο. Η εξέγερση πρέπει να στηρίζεται σε τέτοιο σημείο στροφής στην ιστορία της αναπτυσσόμενης επανάστασης, όταν στις πρωτοπόρες γραμμές του λαού παρατηρείται η μεγαλύτερη δραστηριότητα, όταν οι ταλαντεύσεις στις γραμμές των εχθρών και στις γραμμές των αδύνατων, μεσοβέζικων, αναποφάσιστων φίλων της επανάστασης είναι μεγαλύτερες από κάθε άλλη φορά. Αυτό είναι το τρίτο. Και μ’ αυτούς ακριβώς τους τρεις όρους στην τοποθέτηση του ζητήματος της εξέγερσης ξεχωρίζει ο μαρξισμός από τον μπλανκισμό.»[3]
Η επιτυχία της εξέγερσης προϋποθέτει ορισμένους συγκεκριμένους όρους στο συσχετισμό δυνάμεων καθώς και την οργανωτική ικανότητα των εξεγερμένων.
Η τακτική των μπολσεβίκων στο διάστημα Απρίλη - Οκτώβρη 1917 αποτελεί σπουδαίο παράδειγμα εξαγωγής γενικότερων συμπερασμάτων στο ζήτημα της εξέγερσης. Την 1η Ιούλη του 1917, 500 χιλιάδες λαού κατέβηκαν στους δρόμους της Πετρούπολης. Η συντριπτική πλειοψηφία των διαδηλωτών κρατούσε σημαίες και πανό που υιοθετούσαν τα μπολσεβίκικα συνθήματα: «Κάτω ο πόλεμος!», «Να φύγουν οι υπουργοί καπιταλιστές», «Όλη η εξουσία στα σοβιέτ». Ξέσπασε πολιτική κρίση στις γραμμές του αστικού κυβερνητικού συνασπισμού, που κορυφώθηκε με τη συμμετοχή 7 συνταγμάτων του στρατού της πρωτεύουσας στις διαδηλώσεις. Όμως ακόμη τα σοβιέτ ήταν υπό τον έλεγχο των μενσεβίκων - εσέρων, το σύνολο του στρατού και η επαρχία (δηλαδή οι αγρότες) στήριζαν τον οπορτουνιστικό συνασπισμό και δε θα υποστήριζαν την ανατροπή της προσωρινής αστικής κυβέρνησης. Όπως σημείωνε ο Λένιν, το ταξικό μίσος της εργατικής τάξης δεν είχε φτάσει σε αυτό το σημείο ώστε να στρέφεται όχι μονάχα ενάντια στους καπιταλιστές, αλλά και ενάντια στα οπορτουνιστικά στηρίγματά τους που συμμετείχαν στην αστική κυβέρνηση.
Η ΚΕ των μπολσεβίκων κάλεσε την εργατική τάξη της Πετρούπολης να μην προχωρήσει σε ένοπλη διαδήλωση- εξέγερση, όμως οι μάζες κατέβηκαν στους δρόμους και οι μπολσεβίκοι μπήκαν επικεφαλής του κινήματος για να του δώσουν οργανωμένο και ειρηνικό χαρακτήρα και κυρίως να διασφαλίσουν τη συντεταγμένη υποχώρηση των μαζών μπροστά στην ένοπλη καταστολή του κινήματος, όπως και πραγματικά έγινε.
Μπορεί να αποβεί εξίσου μοιραίο λάθος και η εξέγερση που δεν έχει ωριμάσει και η καθυστέρησή της όταν έχει ωριμάσει. Ο Λένιν στις 13 Σεπτέμβρη του 1917, όταν πλέον υπήρχαν οι όροι της εξέγερσης, υποστήριζε:
«Μια όμως και υπάρχουν αυτοί οι όροι, το ν’ αρνείσαι να βλέπεις την εξέγερση σαν τέχνη, σημαίνει να προδίνεις το μαρξισμό, να προδίνεις την επανάσταση.
Για να αποδείξουμε για ποιον ακριβώς λόγο η στιγμή που ζούμε είναι στιγμή που το Κόμμα πρέπει υποχρεωτικά να παραδεχτεί ότι η πορεία των αντικειμενικών γεγονότων έβαλε την εξέγερση στην ημερήσια διάταξη και να βλέπει την εξέγερση σαν τέχνη, για να το αποδείξουμε αυτό, το καλύτερο απ’ όλα θα είναι ίσως να χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο της σύγκρισης και να αντιπαραθέσουμε τις 3 και 4 του Ιούλη στις μέρες του Σεπτέμβρη.»[4]
Σημειώσεις
[1] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τομ. 34, σελ. 382-383, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[2] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τομ. 41, σελ. 79, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[3] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τομ. 34, σελ. 242-243, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[4] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τομ. 34, σελ. 243, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
Αναρτήθηκε από Αντωνης
Η ένοπλη εξέγερση για την εξουσία
Από το Θεωρητικά ζητήματα στο Πρόγραμμα του ΚΚΕ, Ιδεολογική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ, Σύγχρονη Εποχή, 2013.
Η έννοια της εξέγερσης έχει ταλαιπωρηθεί αρκετά από την αστική και κυρίως την οπορτουνιστική φιλολογία.
Ως εξέγερση έχει χαρακτηριστεί -ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια- κάθε είδους εκδήλωση αγανάκτησης και διαμαρτυρίας που μπορεί να έχει μαζικά χαρακτηριστικά, να κατευθυνθεί στη σύγκρουση με την κρατική καταστολή με ελεγχόμενο όμως εντός των πλαισίων του συστήματος περιεχόμενο (π.χ., στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για τη δολοφονία του 15χρονου το Δεκέμβρη του 2008, στις κινητοποιήσεις ενάντια στο ΧΥΤΑ στην Κερατέα, στις κινητοποιήσεις ενάντια στα μεταλλεία χρυσού στις Σκουριές της Χαλκιδικής κλπ.). Πολύ περισσότερο που σε αυτές και σε άλλες περιπτώσεις ως στοιχείο της εξέγερσης ερμηνεύτηκε η δραστηριότητα διάφορων ομάδων που είχε τα χαρακτηριστικά της προβοκάτσιας με στόχο το χτύπημα του κινήματος.
Χρειάζεται επίσης να διευκρινίσουμε ότι κάθε ένοπλος λαϊκός αγώνας δε συνιστά και επανάσταση, δε συνιστά δηλαδή πάλη για την αλλαγή του χαρακτήρα της εξουσίας, αφού αυτός κρίνεται από το στόχο του αγώνα και όχι από τη μορφή του. Για παράδειγμα, μια ένοπλη αντίδραση στην επιβολή μιας στρατιωτικής δικτατορίας, μια δραστηριότητα αυτοάμυνας απέναντι σε δολοφονικές επιθέσεις μηχανισμών καταστολής, μηχανισμών της εργοδοσίας, φασιστικών ομάδων δε συνιστά επανάσταση όσο και αν βεβαίως οξύνει την ταξική πάλη.
Η ένοπλη εξέγερση είναι η πιο κρίσιμη και αποφασιστική στιγμή στην πορεία της επαναστατικής πάλης. Στην αφετηρία της επαναστατικής διαδικασίας είναι αδύνατο να γνωρίζει το Κόμμα εκ των προτέρων και με ακρίβεια χιλιοστού ολόκληρη την πορεία, τις μορφές οργάνωσης και πάλης, την τελική κορύφωση και έκβαση της επανάστασης. Όμως αυτό που κρίνει την επαναστατικότητά του, τον ίδιο το χαρακτήρα του, είναι η ικανότητά του να προετοιμάζεται το ίδιο και η εργατική τάξη για την ένοπλη σύγκρουση, αφού αυτή προκαλείται από τη βία της άρχουσας τάξης. Η ένοπλη εξέγερση βασίζεται σε επεξεργασμένο στρατιωτικό σχέδιο ως κορυφαία εκδήλωση του εμφύλιου πολέμου. Αποτελεί δηλαδή συνέχιση της ταξικής πάλης με ένοπλο τρόπο. Ο στόχος της εξέγερσης δεν μπορεί να είναι άλλος από την κατάληψη της εξουσίας και διέπεται από αρχές για την επιτυχή έκβαση. Ο Λένιν περιέγραψε αυτές τις αρχές ως εξής:
«Η ένοπλη όμως εξέγερση είναι ένα ιδιαίτερο είδος πολιτικού αγώνα, που υπάγεται σε ιδιαίτερους νόμους, νόμους που πρέπει να τους μελετήσει κανείς προσεκτικά. Την αλήθεια αυτή τη διατύπωσε εξαιρετικά ανάγλυφα ο Καρλ Μαρξ, που έγραψε ότι η ένοπλη “εξέγερση, όπως και ο πόλεμος είναι τέχνη”.
Από τους κύριους κανόνες αυτής της τέχνης ο Μαρξ τόνισε τους εξής:
1) Ποτέ να μην παίζουμε με την εξέγερση, μα από τη στιγμή που θα την αρχίσουμε, να είμαστε απόλυτα βέβαιοι πως πρέπει να τραβήξουμε ως το τέλος.
2) Πρέπει να πραγματοποιούμε μεγάλη υπεροχή δυνάμεων στο αποφασιστικό σημείο και στην αποφασιστική στιγμή, γιατί διαφορετικά ο εχθρός που έχει καλύτερη προετοιμασία και οργάνωση, θα εξοντώσει τους εξεγερμένους.
3) Από τη στιγμή που θα έχει αρχίσει η εξέγερση, πρέπει να δρούμε με τη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και απαραίτητα, οπωσδήποτε, να περνάμε στην επίθεση. Ή άμυνα είναι ο θάνατος της ένοπλης εξέγερσης.
4) Πρέπει να προσπαθούμε να αιφνιδιάσουμε τον εχθρό, να συλλάβουμε τη στιγμή που τα στρατεύματά του θα είναι ακόμη σκόρπια.
5) Πρέπει να προσπαθούμε να έχουμε καθημερινά, έστω και μικρές επιτυχίες (μπορούμε να πούμε: κάθε ώρα, αν πρόκειται για πόλη), διατηρώντας με κάθε θυσία την “ηθική υπεροχή”.
Ο Μαρξ συνόψισε τα διδάγματα όλων των επαναστάσεων σχετικά με την ένοπλη εξέγερση με τα λόγια "του Νταντόν, του μεγαλύτερου αριστοτέχνη της επαναστατικής τακτικής που γνώρισε η ιστορία: τόλμη, τόλμη και πάλι τόλμη."»[1]
Συνοψίζοντας την πείρα από την Οκτωβριανή Επανάσταση, ο Λένιν σημείωνε ότι η πολιτική υπεροχή στα «αποφασιστικά σημεία την αποφασιστική στιγμή» δεν εξασφαλίζει μόνο το κέρδισμα της υποστήριξης (ενεργής ή παθητικής) της πλειοψηφίας των εργατικών και λαϊκών μαζών προς την εξέγερση αλλά καθορίζει και την επιτυχία της ίδιας της εξέγερσης.
Η ιστορική πείρα του ΚΚΕ επιβεβαιώνει αυτές τις αρχές. Η ταλάντευση στον ένοπλο αγώνα, ο οποίος αποτελεί μορφή πάλης για την επίτευξη του στρατηγικού στόχου της κατάκτησης της εξουσίας από την εργατική τάξη, εκφράζει συνήθως ταλάντευση ως προς τον ίδιο το στόχο του αγώνα.
Η ένοπλη εξέγερση είναι πολεμική επιχείρηση που θα πρέπει να κατευθύνεται στην κατάληψη της εξουσίας. Χρειάζεται όχι μόνο έγκαιρη εκτίμηση των συνθηκών επαναστατικής κατάστασης, αλλά και έγκαιρο σχέδιο ανάλογης δράσης, σωστή εκτίμηση της πιο κατάλληλης στιγμής, όταν ο αντίπαλος βρίσκεται σε μεγαλύτερη αδυναμία, όταν είναι αποδυναμωμένος από εσωτερικούς και εξωτερικούς συμμάχους.
Η στιγμή της τελικής σύγκρουσης πρέπει να επιλεχτεί προσεχτικά, «χτες ήταν νωρίς, αύριο θα είναι αργά», σημείωνε ο Λένιν παραμονές της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ποια είναι τα κριτήρια της ωρίμανσης της κατάλληλης στιγμής της εξέγερσης και της ετοιμότητας των επαναστατικών δυνάμεων για την ένοπλη εξέγερση; Ο Λένιν απαντούσε:
«Εδώ πρέπει να βάζεις στον εαυτό σου όχι μόνο το ερώτημα, αν έχουμε πείσει την πρωτοπορία της επαναστατικής τάξης, αλλά ακόμη και το ερώτημα, αν οι ιστορικά ενεργητικές δυνάμεις όλων των τάξεων, όλων απολύτως των τάξεων μιας δοσμένης κοινωνίας, χωρίς καμία εξαίρεση, είναι διαταγμένες έτσι, ώστε η αποφασιστική μάχη να είναι πια εντελώς ώριμη - έτσι, ώστε (1) όλες οι εχθρικές προς εμάς ταξικές δυνάμεις να τα έχουν αρκετά χαμένα, να έχουν αρκετά φαγωθεί αναμεταξύ τους, αρκετά εξασθενίσει από έναν αγώνα ανώτερο από τις δυνάμεις τους· έτσι, ώστε (2) όλα τα ταλαντευόμενα, διατακτικά, ασταθή, ενδιάμεσα στοιχεία, δηλαδή η μικροαστική τάξη, η μικροαστική δημοκρατία σε διάκριση από την αστική τάξη, να έχουν αρκετά ξεσκεπαστεί μπροστά στο λαό, να έχουν αρκετά ρεζιλευτεί με τη χρεοκοπία τους στην πράξη · έτσι, ώστε (3) στο προλεταριάτο να έχει αρχίσει και να αναπτύσσεται εντατικά μια μαζική τάση για υποστήριξη των πιο αποφασιστικών, απεριόριστα τολμηρών, επαναστατικών ενεργειών ενάντια στην αστική τάξη. Τότε η επανάσταση θα είναι πια ώριμη, τότε η νίκη μας, αν έχουμε υπολογίσει σωστά όλους τους όρους που σημειώσαμε και περιγράψαμε σύντομα παραπάνω και αν έχουμε διαλέξει σωστά τη στιγμή, η νίκη μας είναι εξασφαλισμένη.»[2]
Απαντώντας στην κατηγορία των οπορτουνιστών της Β' Διεθνούς, ότι οι μπολσεβίκοι «παραβιάζουν την ιστορία» και ότι υιοθετούν τον μπλανκισμό, ο Λένιν έγραψε: «Η εξέγερση, για να πετύχει, δεν πρέπει να στηρίζεται σε συνωμοσία, ούτε σ’ ένα κόμμα, αλλά στην πρωτοπόρα τάξη, αυτό είναι το πρώτο. Η εξέγερση πρέπει να στηρίζεται στην επαναστατική άνοδο του λαού. Αυτό είναι το δεύτερο. Η εξέγερση πρέπει να στηρίζεται σε τέτοιο σημείο στροφής στην ιστορία της αναπτυσσόμενης επανάστασης, όταν στις πρωτοπόρες γραμμές του λαού παρατηρείται η μεγαλύτερη δραστηριότητα, όταν οι ταλαντεύσεις στις γραμμές των εχθρών και στις γραμμές των αδύνατων, μεσοβέζικων, αναποφάσιστων φίλων της επανάστασης είναι μεγαλύτερες από κάθε άλλη φορά. Αυτό είναι το τρίτο. Και μ’ αυτούς ακριβώς τους τρεις όρους στην τοποθέτηση του ζητήματος της εξέγερσης ξεχωρίζει ο μαρξισμός από τον μπλανκισμό.»[3]
Η επιτυχία της εξέγερσης προϋποθέτει ορισμένους συγκεκριμένους όρους στο συσχετισμό δυνάμεων καθώς και την οργανωτική ικανότητα των εξεγερμένων.
Η τακτική των μπολσεβίκων στο διάστημα Απρίλη - Οκτώβρη 1917 αποτελεί σπουδαίο παράδειγμα εξαγωγής γενικότερων συμπερασμάτων στο ζήτημα της εξέγερσης. Την 1η Ιούλη του 1917, 500 χιλιάδες λαού κατέβηκαν στους δρόμους της Πετρούπολης. Η συντριπτική πλειοψηφία των διαδηλωτών κρατούσε σημαίες και πανό που υιοθετούσαν τα μπολσεβίκικα συνθήματα: «Κάτω ο πόλεμος!», «Να φύγουν οι υπουργοί καπιταλιστές», «Όλη η εξουσία στα σοβιέτ». Ξέσπασε πολιτική κρίση στις γραμμές του αστικού κυβερνητικού συνασπισμού, που κορυφώθηκε με τη συμμετοχή 7 συνταγμάτων του στρατού της πρωτεύουσας στις διαδηλώσεις. Όμως ακόμη τα σοβιέτ ήταν υπό τον έλεγχο των μενσεβίκων - εσέρων, το σύνολο του στρατού και η επαρχία (δηλαδή οι αγρότες) στήριζαν τον οπορτουνιστικό συνασπισμό και δε θα υποστήριζαν την ανατροπή της προσωρινής αστικής κυβέρνησης. Όπως σημείωνε ο Λένιν, το ταξικό μίσος της εργατικής τάξης δεν είχε φτάσει σε αυτό το σημείο ώστε να στρέφεται όχι μονάχα ενάντια στους καπιταλιστές, αλλά και ενάντια στα οπορτουνιστικά στηρίγματά τους που συμμετείχαν στην αστική κυβέρνηση.
Η ΚΕ των μπολσεβίκων κάλεσε την εργατική τάξη της Πετρούπολης να μην προχωρήσει σε ένοπλη διαδήλωση- εξέγερση, όμως οι μάζες κατέβηκαν στους δρόμους και οι μπολσεβίκοι μπήκαν επικεφαλής του κινήματος για να του δώσουν οργανωμένο και ειρηνικό χαρακτήρα και κυρίως να διασφαλίσουν τη συντεταγμένη υποχώρηση των μαζών μπροστά στην ένοπλη καταστολή του κινήματος, όπως και πραγματικά έγινε.
Μπορεί να αποβεί εξίσου μοιραίο λάθος και η εξέγερση που δεν έχει ωριμάσει και η καθυστέρησή της όταν έχει ωριμάσει. Ο Λένιν στις 13 Σεπτέμβρη του 1917, όταν πλέον υπήρχαν οι όροι της εξέγερσης, υποστήριζε:
«Μια όμως και υπάρχουν αυτοί οι όροι, το ν’ αρνείσαι να βλέπεις την εξέγερση σαν τέχνη, σημαίνει να προδίνεις το μαρξισμό, να προδίνεις την επανάσταση.
Για να αποδείξουμε για ποιον ακριβώς λόγο η στιγμή που ζούμε είναι στιγμή που το Κόμμα πρέπει υποχρεωτικά να παραδεχτεί ότι η πορεία των αντικειμενικών γεγονότων έβαλε την εξέγερση στην ημερήσια διάταξη και να βλέπει την εξέγερση σαν τέχνη, για να το αποδείξουμε αυτό, το καλύτερο απ’ όλα θα είναι ίσως να χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο της σύγκρισης και να αντιπαραθέσουμε τις 3 και 4 του Ιούλη στις μέρες του Σεπτέμβρη.»[4]
Σημειώσεις
[1] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τομ. 34, σελ. 382-383, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[2] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τομ. 41, σελ. 79, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[3] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τομ. 34, σελ. 242-243, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
[4] Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τομ. 34, σελ. 243, εκδ. Σύγχρονη Εποχή.
Αναρτήθηκε από Αντωνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου