ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Η Ιταλία στην «εντατική» στον «προθάλαμο» η Γαλλία

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Η Ιταλία στην «εντατική» στον «προθάλαμο» η Γαλλία

Προγράμματα άγριων περικοπών στις δημόσιες δαπάνες ετοιμάζονται να εφαρμόσουν οι κεντροαριστερές κυβερνήσεις Ολάντ και Ρέντσι

Στο πλαίσιο της «ενισχυμένης δημοσιονομικής εποπτείας» εντάσσεται η έκθεση για τις «μακροοικονομικές ανισορροπίες» που δημοσιοποίησε την περασμένη Τετάρτη η Κομισιόν

Eurokinissi

Την ένταση της επιθετικότητας του κεφαλαίου σε βάρος των εργαζομένων της Ευρώπης, σε συνθήκες όξυνσης των αντιθέσεων στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σηματοδοτεί η έκθεση που δημοσιοποίησε την περασμένη Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της ενισχυμένης δημοσιονομικής εποπτείας. Στην έκθεση της Κομισιόν καταγράφονται οι δημοσιονομικές επιδόσεις των κρατών - μελών και απευθύνονται συστάσεις για την «αποτροπή και διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών».
Τέτοιες «ανισορροπίες» παρατηρούνται, με διαφορετική ένταση, στο σύνολο των χωρών - μελών της ΕΕ, με μοναδικές εξαιρέσεις τη Δανία, τη Μάλτα και το Λουξεμβούργο. Στα γενικά συμπεράσματα της Επιτροπής μπορεί να σημειώνεται ότι «η ανάκαμψη της οικονομίας κερδίζει έδαφος» - με τις προβλέψεις να αναφέρουν αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης στο σύνολο της ΕΕ κατά 1,5% το 2014 και κατά 2% το 2015, ωστόσο, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά η έκθεση της Κομισιόν, η ανάπτυξη παραμένει «εύθραυστη και αβέβαιη».
Την ίδια στιγμή εκφράζονται έντονες ανησυχίες για την πορεία της Γαλλίας και της Ιταλίας, οι κεντροαριστερές κυβερνήσεις των οποίων ετοιμάζονται να υλοποιήσουν πολιτικές «άγριων» περικοπών το αμέσως επόμενο διάστημα, στο όνομα των κατευθύνσεων του «Συμφώνου Σταθερότητας». «Υπερβολικές» χαρακτηρίζονται οι ανισορροπίες σε Ιταλία, Κροατία και Σλοβενία, ενώ με βάση το χρονοδιάγραμμα οι κυρώσεις που ενδέχεται να επιβληθούν θα αποφασιστούν τον Ιούνη.
Οσον αφορά τη Γερμανία, η Επιτροπή επισημαίνει ξανά το «πολύ υψηλό πλεόνασμα» του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, αναφέροντας ότι αντανακλά μεν την «ισχυρή ανταγωνιστικότητα» της οικονομίας της, ωστόσο το μέγεθός του «αξίζει προσοχής»...

Ο «Γάλλος ασθενής»

Στην «επικίνδυνη ζώνη» φαίνεται να έχει εισέλθει καθαρά πλέον η οικονομία της Γαλλίας, η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ευρωζώνη, μετά από εκείνη της Γερμανίας. Η έκθεση της Κομισιόν προειδοποιεί ευθέως την κυβέρνηση του Φρ. Ολάντ ότι επίκειται έναρξη λειτουργίας του μηχανισμού επιτήρησης. Η Γαλλία πλέον αντιμετωπίζει αυξανόμενα δημοσιονομικά και εμπορικά ελλείμματα, με την Επιτροπή να υπογραμμίζει την ανάγκη αποφασιστικής δράσης για την «εξισορρόπηση» της γαλλικής οικονομίας, με δεδομένο το μέγεθός της και το υψηλό ρίσκο που δημιουργείται για τη λειτουργία ολόκληρης της Ζώνης του Ευρώ.
Ειδικότερα η Επιτροπή επισημαίνει ότι το αυξανόμενο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αντικατοπτρίζει τη χαμηλή «ανταγωνιστικότητα» των γαλλικών επιχειρήσεων, που σταδιακά χάνουν έδαφος στις αγορές του εξωτερικού, κυρίως, όπως επισημαίνεται, επειδή «το κόστος εργασίας παραμένει υψηλό και κοστίζει στα περιθώρια κερδοφορίας των επιχειρήσεων»... Η χαμηλή και μειούμενη κερδοφορία των γαλλικών επιχειρήσεων, ειδικά στο μεταποιητικό τομέα, παρεμποδίζει τη δυνατότητά τους να αναπτυχθούν και να βελτιώσουν τις εξαγωγικές τους επιδόσεις, ενώ, όπως αναφέρεται, το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον και οι «δυσκαμψίες» του συστήματος καθορισμού των μισθών δεν επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να προσαρμόσουν το μισθολογικό κόστος στην παραγωγικότητα της εργασίας.
Η έκθεση της Κομισιόν προσθέτει ακόμη ότι παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί από το 2010, το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αυξάνεται, γεγονός που επιτάσσει «περαιτέρω έμφαση» στις περικοπές των κρατικών δαπανών, ενώ η Επιτροπή προεξοφλεί ότι η Γαλλία θα «χάσει» τους στόχους για τον περιορισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, αλλά και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν τεθεί σε επίπεδο ΕΕ για το 2014.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση της χώρας προσδοκά ότι το δημόσιο έλλειμμα θα ανέλθει στο 3,6% του ΑΕΠ φέτος και στοχεύει να το περιορίσει στο 2,8% το 2015, με τις προβλέψεις της Επιτροπής να είναι περισσότερο δυσμενείς, καθώς εκτιμά ότι φέτος το έλλειμμα θα ανέλθει στο 4%, ενώ για το 2015 περιμένει ότι θα πέσει μόλις στο 3,9%.
Λίγο μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης, ξεκίνησαν και οι αρνητικές δηλώσεις από «διεθνείς επενδυτές», κατόχους γαλλικών ομολόγων. Με δηλώσεις του στο «Reuters», εκπρόσωπος της «Allianz Global Investors», μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες κατόχους γαλλικών ομολόγων, είπε ότι περιθώρια ελιγμών δεν υπάρχουν πλέον και προειδοποίησε ανοιχτά ότι εάν η γαλλική κυβέρνηση «απογοητεύσει» τις αγορές, τότε η πιστοληπτική της αξιολόγηση θα επιδεινωθεί.
Η κυβέρνηση Ολάντ από τη μεριά της έχει ήδη ανακοινώσει περικοπές ύψους τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ μέχρι το 2017, αλλά και μέτρα για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, όπως μειώσεις στη φορολογία.
Προς το παρόν η Γαλλία δεν αντιμετωπίζει προβλήματα με το δανεισμό της, καθώς οι «επενδυτές» προτιμούν τα ομόλογά της από εκείνα της Γερμανίας, ωστόσο ο κεντρικός της τραπεζίτης Κρ. Νουαγιέ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι «εάν δοθεί η εντύπωση πως δεν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι, τότε η πιστοληπτική της ικανότητα θα τεθεί υπό αμφισβήτηση». Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε μία ποσοστιαία μονάδα αύξησης του γαλλικού κόστους δανεισμού προσθέτει ετησίως 2 δισ. ευρώ στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους τον πρώτο χρόνο και 15 δισ. ευρώ έπειτα από δέκα χρόνια, όταν σήμερα η Γαλλία καταβάλλει κάθε χρόνο για αποπληρωμές κρατικών ομολόγων 52 δισ. ευρώ.

Η ίδια «ασθένεια αλά ιταλικά»

Ολα τα παραπάνω δείχνουν ότι η Γαλλία είναι μάλλον ένα στάδιο πριν από αυτό που βρίσκεται η Ιταλία, η τρίτη σε μέγεθος οικονομία της Ευρωζώνης, για την οποία ο μηχανισμός επιτήρησης έχει τεθεί σε λειτουργία ώστε να διασφαλιστεί η εφαρμογή «άμεσης πολιτικής δράσης» για την αντιμετώπιση του υψηλού δημόσιου χρέους και της «χαμηλής ανταγωνιστικότητας». Και σε αυτήν την περίπτωση η Επιτροπή επισημαίνει το μέγεθος της ιταλικής οικονομίας και την ανάγκη ασφαλούς λειτουργίας της ως καθοριστικού παράγοντα για τη διατήρηση του ελέγχου της κρίσης σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.
Το αμέσως επόμενο διάστημα τα λαϊκά στρώματα της χώρας θα υποστούν ένταση της επίθεσης χάριν της ενίσχυσης της κεφαλαιακής κερδοφορίας, καθώς η Επιτροπή αναφέρει ότι για να διατηρηθούν τα επίπεδα του χρέους εντός στόχων θα πρέπει να επιτευχθούν πολύ υψηλά «πρωτογενή πλεονάσματα», που θα ξεπερνούν κάθε προηγούμενο, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Η έκθεση της Κομισιόν αναφέρει επίσης ότι η Ιταλία θα πρέπει, εκτός του μισθολογικού κόστους, να αντιμετωπίσει τη «διαφθορά», να μεταρρυθμίσει το φορολογικό σύστημα, αλλά και να σταθεροποιήσει το τραπεζικό της σύστημα. Η πρόοδος της νέας κυβέρνησης στην εφαρμογή των κατευθύνσεων των Βρυξελλών θα ελέγχεται σε μόνιμη βάση και η Επιτροπή θα υποβάλλει τακτικές εκθέσεις προόδου στα κοινοτικά όργανα.
Η νέα κεντροαριστερή κυβέρνηση του Ματέο Ρέντσι έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα βάλει τα δυνατά της για να κάνει το ...«θαύμα». Ο υπουργός Οικονομικών Π. Κ. Παντοάν, σε συνέντευξή του την περασμένη Πέμπτη, ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του έχει έτοιμο ένα ιδιαίτερα «φιλόδοξο» πρόγραμμα μείωσης των κρατικών δαπανών, ώστε να διατηρηθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού κάτω του 3% του ΑΕΠ. Πρόσθεσε ακόμη ότι η κυβέρνησή του θα εξετάσει όλες τις δυνατότητες για τη σταθερότητα του τραπεζικού της συστήματος, μελετώντας το σενάριο δημιουργίας «κακής τράπεζας» όπου θα «φορτωθούν» τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που σήμερα υπολογίζονται περίπου στα 156 δισ. ευρώ. Ενα ακόμη ζήτημα που η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να επιλύσει το συντομότερο είναι η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους προς τις επιχειρήσεις οι οποίες ξεπερνούσαν στα τέλη του 2013 τα 75 δισ. ευρώ.

Τα πλεονάσματα του «συνήθους υπόπτου»

«Μακροοικονομικές ανισορροπίες» θεωρούνται και τα υψηλά πλεονάσματα της Γερμανίας, τα οποία - όπως αναφέρει η έκθεση - επενδύονται σε αγορές του εξωτερικού. Η Επιτροπή σημειώνει πως οι επενδύσεις στο εσωτερικό και η ιδιωτική κατανάλωση βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα και υπογραμμίζει ότι η Γερμανία «οφείλει να θέσει σε εφαρμογή μέτρα για να τονώσει την εσωτερική ζήτηση».
Βέβαια, η διαμάχη γύρω από τα «πλεονάσματα» της Γερμανίας και το κατά πόσο αυτά επιτυγχάνονται «σε βάρος των εταίρων της» στην ΕΕ είναι παλιά και επεκτείνεται στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς που εντείνονται και εκτός Ευρώπης, κύρια με τις ΗΠΑ. Ηδη παρατηρούνται προσπάθειες από μερίδες της αστικής τάξης στην Ευρώπη - και στη χώρα μας - αλλά και πέραν του Ατλαντικού να πείσουν τα εργαζόμενα λαϊκά στρώματα ότι υπεύθυνη για την επιβολή «πολιτικών λιτότητας» είναι η «γερμανοκρατούμενη Ευρώπη». Με δεδομένη την όξυνση των αντιθέσεων για κυριαρχία σε αγορές και πρώτες ύλες - οι εξελίξεις στην Ουκρανία είναι μια πολύ χαρακτηριστική περίπτωση - αλλά και την επίθεση της αστικής τάξης κάθε χώρας πρώτα και κύρια στα εργατικά δικαιώματα στο εσωτερικό της, η φιλολογία αυτή αναμένεται να ενταθεί το επόμενο διάστημα.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η καπιταλιστική κρίση σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί παρελθόν για την Ευρωζώνη. Χαρακτηριστική ως προς αυτό ήταν η επισήμανση του Μ. Ντράγκι, μετά τη συνεδρίαση του ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την περασμένη Πέμπτη, ότι «οι εξελίξεις στις αναδυόμενες οικονομίες, καθώς και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την Ευρωζώνη».
Με βάση αυτές τις προβλέψεις των εκπροσώπων της αστικής τάξης, αλλά και στο πλαίσιο των εντεινόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για τον επιμερισμό της χασούρας από την κρίση και την απόκτηση πλεονεκτήματος στη φάση της αναιμικής ανάκαμψης, με το ένα ή με το άλλο μείγμα διαχείρισης, τα αντιλαϊκά μέτρα θα συνεχίζονται και θα κλιμακώνονται, όσο οι λαοί δεν παίρνουν την τύχη τους στα δικά τους χέρια.