Η ανάπτυξη των καπιταλιστών είναι βουτηγμένη στο αίμα των εργατών

Η ανάπτυξη των καπιταλιστών είναι βουτηγμένη στο αίμα των εργατών

Οι εκατοντάδες νεκροί και αγνοούμενοι ανθρακωρύχοι είναι αποτέλεσμα των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης για την οποία τόσο περηφανεύεται η τουρκική αστική τάξη τα τελευταία χρόνια

Χιλιάδες εργάτες διαδήλωσαν την Πέμπτη στην Αγκυρα, καταγγέλλοντας το εργοδοτικό έγκλημα

Ο ένας από αυτούς είχε παιδί μόλις μιας εβδομάδας. Ενας άλλος περίμενε γεννητούρια σε είκοσι μέρες. Ενας τρίτος συνέχιζε να κατεβαίνει στις στοές αν και είχε συμπληρώσει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά χρειαζόταν να βοηθάει οικονομικά τις οικογένειες των τριών παιδιών του. Δέκα από τους νεκρούς ήταν όλοι τους συγγενείς από το ίδιο χωριό. Ενας 30χρονος είχε παγιδευτεί ξανά στο ορυχείο πρόσφατα, αλλά τότε σώθηκε. Δεκατέσσερις εργάτες μοιράστηκαν πριν ξεψυχήσουν τα 5 τετραγωνικά μέτρα του μοναδικού καταφυγίου του ορυχείου και τις λιγοστές μάσκες οξυγόνου που βρήκαν εκεί, όταν συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούσαν να βγουν στην επιφάνεια της γης.
Οι προσωπικές ιστορίες των τουλάχιστον (μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές) 283 νεκρών ανθρακωρύχων και των πολλών ακόμα εγκλωβισμένων διαδίδονται αυτές τις μέρες σε όλα τα χωριά της Σόμα, στην επαρχία Μανίσα της Δυτικής Τουρκίας, εκεί όπου «όποιος είναι φτωχός δεν έχει άλλη επιλογή από το να δουλεύει στα ορυχεία», όπως έλεγαν οι ίδιοι οι συγγενείς των εργατών. Για τα στελέχη των αστικών ΜΜΕ και κομμάτων που τις αναπαρήγαγαν, τέτοιες ιστορίες έγιναν «τροφή» για υψηλά νούμερα τηλεθέασης ή στις δημοσκοπήσεις.
Για τους ίδιους τους εργάτες της Σόμα, όμως, αλλά και όλης της Τουρκίας, όπως και κάθε χώρας, αυτές είναι μερικές μόνο από τις σελίδες της ιστορίας της άγριας εκμετάλλευσης της τάξης τους. Είναι ιστορίες που κάθε εργάτης οφείλει κάποια στιγμή να διηγηθεί στα παιδιά του και να αντλεί τα πολύτιμα διδάγματα που τον οπλίζουν με νέα δύναμη στην ταξική οργάνωση και πάλη ενάντια σε όσους του επιφυλάσσουν τέτοια μοίρα: Αν και ανήκει σ' εκείνους που παράγουν τον πλούτο όλου του κόσμου, όχι απλά δεν τον απολαμβάνει, αλλά δεν του επιτρέπουν να ξέρει καν αν το βράδυ θα γυρίσει στα παιδιά του ζωντανός και γερός.

Για τα κέρδη του κεφαλαίου οι εργάτες πληρώνουν με τη ζωή τους

Το πολύνεκρο δυστύχημα που σημειώθηκε την Τρίτη το βράδυ στο ορυχείο της «Σόμα Κομούρ Ισλετμελερι ΑΣ» ήταν ζήτημα χρόνου, όπως όλα δείχνουν. Δεν ήταν απλά πως ένας τόπος δουλειάς με πάνω από 6.000 εργάτες διέθετε μόλις ένα καταφύγιο. Οι ίδιες οι μαρτυρίες ανθρακωρύχων, αλλά και συγγενών τους είναι αποκαλυπτικές: «Οι έλεγχοι γίνονταν μόνο στα χαρτιά. Στα δέκα χρόνια που θυμάμαι, ποτέ δεν έγινε ουσιαστική επιθεώρηση...». «Ο ηλεκτρικός υποσταθμός είχε παρουσιάσει πρόσφατα πάλι βλάβη αλλά δεν τον είχαν φτιάξει. Χρησιμοποιούσαν φτηνά υλικά...». «Η πίεση στη δουλειά ήταν τεράστια...». Επιπλέον, κοινή ομολογία είναι ότι οι εργολαβίες, αλλά και οι υπεργολαβίες ήταν καθεστώς στο ορυχείο, ώστε να κουρελιάζονται οι συλλογικές συμβάσεις και να μην καταβάλλονται ούτε οι βασικοί μισθοί.
Ο μεγαλοεπιχειρηματίας Αλπ Γκιουρκάν, ιδιοκτήτης του Ομίλου «Σόμα Χόλντινγκ», στον οποίο ανήκει η εταιρεία που διαχειριζόταν το ορυχείο, είχε άλλωστε μιλήσει καθαρά σε συνέντευξη που έδωσε το 2012. Παινευόταν τότε για τη μείωση του κόστους παραγωγής για κάθε τόνο άνθρακα από τα 130 δολάρια στα ...24, με τους τρόπους που χρησιμοποιεί όλος ο ιδιωτικός τομέας, όπως ανάθεση τμημάτων της παραγωγής σε εργολάβους. Ξεκαθάρισε, μάλιστα, ότι αν δεν υπήρχε κέρδος, δε θα δραστηριοποιούταν, όπως και ότι οι υψηλές επιδόσεις της εταιρείας του επιταχύνθηκαν μετά το 2005, όταν η ιδιωτικοποίηση του ορυκτού πλούτου μπήκε στην τελική ευθεία.

Παράγουν πλούτη - ζουν στη φτώχεια...

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στην πόλη της Σόμα ένα από τα κεντρικά μνημεία είναι αυτό των μεταλλωρύχων. Ολη η περιοχή είναι διάσπαρτη με ορυχεία, στα οποία έγινε το 90% των εργατικών «ατυχημάτων» που σημειώθηκαν όλο το 2013 στη συγκεκριμένη περιφέρεια (σύμφωνα με την αντιπολίτευση ήταν 5.000).
Τα εγκαύματα είναι πολύ συχνό «περιστατικό» στα ορυχεία. Ωστόσο, τα νοσοκομεία της πόλης δεν έχουν Μονάδες Εγκαυμάτων, με αποτέλεσμα πολλές φορές να χάνεται πολύτιμος χρόνος κατά τη μεταφορά σε γειτονικές επαρχίες.
Συνδικαλιστές καταγγέλλουν εφιαλτικές συνθήκες εργασίας στα ορυχεία: Απαράδεκτα συστήματα εξαερισμού, έλλειψη εξόδων διαφυγής, ανεπαρκή προσωπικά μέσα προστασίας, ανεπαρκείς υποδομές κλπ. Ωστόσο, οι επιλογές για τις εργατικές οικογένειες της περιοχής δεν είναι πολλές. Δεν πρέπει να υπάρχουν πολλές που δεν έχουν έστω έναν να δουλεύει στα ορυχεία. Το να γίνει κανείς αγρότης, θεωρείται ότι «αφορά τους πλούσιους», όπως δήλωνε την Πέμπτη ο συγγενής ενός αγνοούμενου. Ενώ, ένας ανθρακωρύχος που ρωτήθηκε λίγο αφού διασώθηκε, απάντησε «ναι, θα ξαναγυρίσω στη στοά. Δεν έχω άλλη επιλογή. Χρωστάω στην τράπεζα. Πρέπει να πληρώσω για το δάνειο...» «Ο αδελφός μου έπαιρνε 1.200 τουρκικές λίρες (σ.σ. 419 ευρώ). Είναι παγιδευμένος στη στοά», δήλωνε την Πέμπτη ο αδελφός ενός άλλου αγνοούμενου. Ενώ ενδεικτική είναι και η αμοιβή όσων πλησιάζουν στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Ο εργάτης που σκοτώθηκε σε παράνομο ορυχείο στο Ζονγκουντάλκ την Τετάρτη το βράδυ και δούλευε αν και είχε συγκεντρώσει τα απαραίτητα ένσημα αλλά πιεζόταν για να καλύψει τα πανεπιστημιακά δίδακτρα των παιδιών του, έπαιρνε 2.000 λίρες το μήνα (σ.σ. 704 ευρώ).
Εκθεση, που έγινε το 2010 για λογαριασμό του Τουρκικού Ιδρύματος Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής, κατέτασσε την Τουρκία στην πρώτη θέση εργατικών δυστυχημάτων στα ορυχεία ανά τόνο άνθρακα: Συγκεκριμένα το 2008, για κάθε ένα τόνο μεταλλεύματος που εξορυσσόταν έχαναν τη ζωή τους 7,22 εργάτες, έναντι 1,27 στην Κίνα και 0,02 στις ΗΠΑ.
Συνολικά, υπολογίζεται ότι στο διάστημα 2002-2013 έγιναν στην Τουρκία 13.442 εργατικά δυστυχήματα.
Ολα αυτά συμβαίνουν σε έναν τομέα που συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον για τους επενδυτές. Τα ανθρακωρυχεία καλύπτουν το 25% της παραγωγής Ενέργειας στη χώρα και το 1/3 των συνολικών ενεργειακών αναγκών της Τουρκίας. Το 2005 η κυβέρνηση Ερντογάν έδωσε το πράσινο φως ώστε ιδιωτικές εταιρείες να αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου τη διαδικασία εξόρυξης και η «Turkish Coal Enterprises» (TKI - η πρώην δημόσια εταιρεία του κλάδου) ανέλαβε ουσιαστικά ρόλο «τροχονόμου» των εταιρειών που λυμαίνονταν το λαϊκό πλούτο, διατηρώντας τυπικά δικαιώματα «ιδιοκτήτη» των ορυχείων. Από τότε ήταν που εκτοξεύτηκαν τα κέρδη για πολλούς μεγαλοεπιχειρηματίες, ανάμεσα στους οποίους και ο Γκιουρκάν. Οι άθλιες εργασιακές συνθήκες των ανθρακωρύχων ενίσχυαν τη θέση του συνολικά, με αποτέλεσμα όχι μόνο να εξελιχθεί σε έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς άνθρακα στη χώρα, αλλά να επεκταθεί το 2010 και σε άλλους κλάδους (π.χ. Κατασκευές).

Στην ταξική επίθεση χρειάζεται ταξική αντεπίθεση

Η στάση της κυβέρνησης Ερντογάν επιβεβαίωσε ότι η συνολική επίθεση που δέχονται οι εργάτες είναι συνειδητή και ταξική επιλογή. Ο πρωθυπουργός είπε ότι «τέτοια πράγματα συνηθίζονται», αναφερόμενος σε εργατικά δυστυχήματα του ...19ου αιώνα, ενώ οι δυνάμεις καταστολής «υποδέχτηκαν» τόσο τις διαδηλώσεις που έγιναν την επομένη του δυστυχήματος, όσο και την Πέμπτη, μέρα που τέσσερις συνδικαλιστικές οργανώσεις διοργάνωσαν πανεθνική απεργία.
Οι διασυνδέσεις που φέρεται να είχαν στελέχη της εταιρείας με το κυβερνών κόμμα δεν αποτελούν έκπληξη. Ισα - ίσα. Επιβεβαιώνουν ότι κόμματα όπως το AKP είναι σάρκα από τη σάρκα της κυρίαρχης τάξης.

Στο πλευρό των Τούρκων εργατών

Στο πλευρό της εργατικής τάξης της Τουρκίας βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή οι κομμουνιστές και το ταξικό κίνημα και της χώρας μας. Από την πρώτη στιγμή εξέδωσε ανακοίνωση το ΚΚΕ, εκφράζοντας αμέριστη αλληλεγγύη στους Τούρκους εργάτες. Το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο εξέδωσε ανακοίνωση, εκφράζοντας μεταξύ άλλων την αλληλεγγύη του στον αγώνα των Τούρκων εργαζομένων για να σταματήσει η εκμετάλλευση. Αντίστοιχες ανακοινώσεις εξέδωσαν και πρωτοβάθμια συνδικάτα από το χώρο της Ενέργειας κλπ. Η Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία εξέδωσε ανακοίνωση, καταγγέλλοντας «την κυβέρνηση της Τουρκίας και τις εταιρείες που εκμεταλλεύονται τα ορυχεία για την εγκληματική έλλειψη μέτρων ασφαλείας και ζητά να σταματήσει η ιδιωτικοποίηση του λαϊκού πλούτου, των φυσικών πόρων». Μάλιστα, αντιπροσωπεία της ΠΣΟ ήταν προγραμματισμένο να βρεθεί χτες στην Τουρκία ως ένδειξη έμπρακτης αλληλεγγύης στους Τούρκους εργάτες.
Αυτό που έγινε στην Τουρκία ήταν ένα ακόμα εργοδοτικό έγκλημα, ένα ταξικό έγκλημα που φανέρωσε πόσο επιτακτική ανάγκη είναι να πάρει ταξική απάντηση η ταξική επίθεση του μεγάλου κεφαλαίου.