1878: Δύο δολοφονικές απόπειρες... κατά παραγγελία

1878: Δύο δολοφονικές απόπειρες... κατά παραγγελία

Η ορμητική άνοδος του γερμανικού εργατικού κινήματος και η διάδοση των μαρξιστικών ιδεών προκαλούν πανικό στην αντίδραση. Ο Βίσμαρκ και ο βασιλιάς της Γερμανίας καταστρώνουν και θέτουν σε εφαρμογή σχέδιο για τη διάλυση του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος

Συνεχίζουμε σήμερα τη δημοσίευση του αφιερώματος του «Ριζοσπάστη» με το γενικό τίτλο «Στα εργαστήρια κατασκευής πολέμων», μιας συνοπτικής «Μαύρης Βίβλου» για τους μηχανισμούς του ψεύδους, της παραχάραξης και της προβοκάτσιας, που χρησιμοποιήθηκαν κατά καιρούς από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για να προωθήσουν τα πολεμικά τους σχέδια και να χτυπήσουν το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα. Στο αρχικό μέρος του αφιερώματος αναφερόμαστε στα πρώτα βήματα του εργατικού σοσιαλιστικού κινήματος και τις επιθέσεις που δέχτηκε από τις αντιδραστικές δυνάμεις εκείνης της εποχής.
Γύρω στο 1870, το γερμανικό εργατικό κίνημα σημειώνει αξιοσημείωτη άνοδο. Το επαναστατικό κέντρο της Ευρώπης μετατοπίζεται από τη Γαλλία στη Γερμανία. Οι απεργίες και οι πολιτικές διαδηλώσεις πολλαπλασιάζονται. Στην ανάπτυξη του κινήματος επέδρασε καθοριστικά η ίδρυση το 1875 ενιαίου κόμματος της εργατικής τάξης, του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Γερμανίας. Μέχρι τότε η γερμανική σοσιαλδημοκρατία αντιμετώπιζε το ρήγμα μεταξύ των αϊζεναχικών που εκπροσωπούσαν τη μαρξιστική τάση και των λασαλικών. Ο μαρξισμός επηρεάζει εντονότερα τη σκέψη και τη δράση των βιομηχανικών εργατών, καθώς επίσης και των εργατών γης. Επικεφαλής του κινήματος βρίσκονται προσωπικότητες ιστορικού μεγέθους όπως είναι ο Μαρξ και ο Ενγκελς, ο Μπέμπελ και ο Λίμπκνεχτ.

Μεγάλη εκλογική επιτυχία

Ο Αύγουστος Μπέμπελ (αριστερά) και ο Γουλιέλμος Λίμπκνεχτ, οι δύο ιστορικοί ηγέτες του γερμανικού εργατικού, σοσιαλιστικού κινήματος. Σταθεροί υπερασπιστές των μαρξιστικών θέσεων

Το πόσο γρήγορα αυξάνει η επιρροή του κόμματος, το δείχνουν, προπάντων, οι βουλευτικές εκλογές το Γενάρη του 1877. Η Σοσιαλδημοκρατία συγκεντρώνει 493.000 ψήφους, 40% περισσότερες από? ό,τι το 1874. Οι σοσιαλδημοκράτες παίρνουν 12 έδρες στο ράιχσταγκ (το γερμανικό κοινοβούλιο), αφήνοντας πίσω τους προοδευτικούς και το αυτοκρατορικό κόμμα.

Ετοιμασίες της αντίδρασης

Η ταχύτατη ανάπτυξη της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας ανησυχεί εντονότατα τους μεγαλογαιοκτήμονες και την αστική τάξη. Ο Βασιλιάς Γουλιέλμος ο Α' και ο καγκελάριός του Οτο φον Βίσμαρκ σχεδιάζουν τρόπους, για να καταφέρουν εξολοθρευτικό χτύπημα στον ανερχόμενο πολιτικό αντίπαλο. Ο Βίσμαρκ και οι συνεργάτες του καταρτίζουν ένα νομοσχέδιο που στρέφεται ευθέως κατά του εργατικού και του σοσιαλιστικού κινήματος. Το νομοσχέδιο προβλέπει την κατάργηση όλων των σοσιαλδημοκρατικών οργανώσεων (ακόμη και των οργανώσεων που είχαν προσχωρήσει σ' αυτές), την απαγόρευση του εργατικού Τύπου και άλλα ανάλογα μέτρα.

Οι πλαστογράφοι εν δράσει

Τότε, στις 11 του Μάη 1878, γίνεται στο Βερολίνο δολοφονική απόπειρα κατά του βασιλιά Γουλιέλμου του Α'. Η ασφάλεια παρουσιάζει ως δράστη κάποιον Χέντελ. Αναφέρει ακόμη ότι ο Χέντελ είναι μέλος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Στην πραγματικότητα, ο Χέντελ υπήρξε μέλος του κόμματος, αλλά είχε διαγραφεί πριν τρία χρόνια για κατάχρηση. Ο Βίσμαρκ δε χρειάζεται να εξετάσει την περίπτωση, ούτε χρειάζεται αποδείξεις.
Την επομένη της απόπειρας η κυβέρνηση καταθέτει το νομοσχέδιο στο Ράιχσταγκ, όπου όμως καταψηφίζεται με μεγάλη διαφορά. Εναντίον του ψηφίζουν και οι προοδευτικοί και το κέντρο που είναι στην αντιπολίτευση, και οι εθνικοί φιλελεύθεροι που συνήθως υποστήριζαν τον Βίσμαρκ, αλλά τώρα δε θέλουν να αναλάβουν ευθύνες για μέτρα που αναπόφευκτα θα ξεσηκώσουν την αγανάκτηση ολόκληρου του προλεταριάτου.

Ενα «δώρο» για το Βίσμαρκ

Το συνέδριο της Γκότα (γκραβούρα εποχής) όπου αποφασίστηκε η ίδρυση του ενιαίου Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Γερμανίας

Αφού λοιπόν δεν πέρασε η πρώτη προβοκάτσια, στήθηκε η δεύτερη. Μία ακριβώς βδομάδα μετά την καταψήφιση του νομοσχεδίου από το γερμανικό Κοινοβούλιο, στις 2 Ιούνη, γίνεται δεύτερη απόπειρα κατά του βασιλιά. Αυτή τη φορά παρουσιάζεται ως δράστης κάποιος Νόμπιλινγκ, ένα άτομο του υποκόσμου. Και πάλι, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κανένα απολύτως στοιχείο, ο Νόμπιλινγκ παρουσιάζεται ως μέλος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.
Τον Βίσμαρκ δεν τον ενδιαφέρει η αλήθεια. Αφήνει να διαδοθεί από τις εφημερίδες ότι οι δράστες προέρχονται από τις γραμμές της σοσιαλδημοκρατίας, διαλύει το Ράιχσταγκ και σκηνοθετεί μια αντισοσιαλιστική καμπάνια.

Το εργατικό κίνημα υπό διωγμόν

Μέσα σ' αυτό το άκρως αντιδημοκρατικό κλίμα, γίνονται καινούριες εκλογές, και στις 19 Οκτώβρη 1878 ο Βίσμαρκ παίρνει την έγκριση του νόμου του ενάντια στους σοσιαλιστές.
Τις πρώτες κιόλας βδομάδες μετά την ψήφιση του έκτακτου νόμου κατά των σοσιαλιστών κλείστηκαν 45 από τα 47 δημοσιογραφικά όργανα του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και 16 τυπογραφεία όπου τυπώνονταν βιβλία της σοσιαλδημοκρατικής φιλολογίας. Η αστυνομία εφαρμόζει τη λεγόμενη περιορισμένη κατάσταση πολιορκίας στο Βερολίνο (αργότερα εφαρμόστηκε και σε άλλα αστικά κέντρα) με αποτέλεσμα να εξοριστούν από την πρωτεύουσα πολλά δραστήρια στελέχη του κόμματος. Διάφορες συνδικαλιστικές, πολιτιστικές ? μορφωτικές και συνεταιριστικές εργατικές οργανώσεις διαλύθηκαν και η αστυνομία δήμευσε τις περιουσίες τους. Οι συγκεντρώσεις των εργατών απαγορεύτηκαν παντού. Αρχιζε η περίοδος των πιο άγριων διωγμών εναντίον του γερμανικού εργατικού κινήματος.

Η ηρωική περίοδος

Τα βαριά χτυπήματα της αντίδρασης κατά του κινήματος με τον έκτακτο νόμο, δε σταμάτησαν την ανάπτυξη των εργατικών αγώνων. Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα απέδειξε πως είχε μεγάλη αντοχή. Οχι μόνο κατόρθωσε να σταθεί όρθιο, αλλά και πολλαπλασίασε σημαντικά τους δεσμούς του με τα λαϊκά στρώματα. Σ' αυτή την «ηρωική περίοδο της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας» καθοριστικής σημασίας ήταν οι υποδείξεις στην ηγεσία του κόμματος από τον Μαρξ και τον Ενγκελς πως η πλατιά χρησιμοποίηση των νόμιμων δυνατοτήτων και προπάντων του εκλογικού δικαιώματος και του βήματος του Ράιχσταγκ έπρεπε να συνδυάζονται με την εφαρμογή παράνομων μορφών πάλης κατά του υπάρχοντος συστήματος.
Επτά χρόνια αργότερα, το 1884, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα σημειώνει μεγάλη εκλογική επιτυχία, αφού υπό τις συνθήκες που προαναφέραμε συγκέντρωσε 550 χιλιάδες ψήφους.
ΑΥΡΙΟ ΣΤΟ «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ»:
Η άνοδος του εργατικού κινήματος στις ΗΠΑ. -- Η 1η Μάη του 1886 στο Σικάγο. -- Η αστυνομία στο ρόλο του προβοκάτορα. -- Η «στημένη» δίκη των ηγετών του κινήματος. -- Η εκτέλεση των Πάρσονς, Σπις, Ενγκελ και Φίσερ.