Στοιχειώδη μέτρα ενάντια στους κινδύνους από την καθιστική ζωή

Στοιχειώδη μέτρα ενάντια στους κινδύνους από την καθιστική ζωή

Ακόμα και μέσα στο γραφείο ή το σπίτι, το περπάτημα και γενικά το ξεκόλλημα από τον καναπέ και την καρέκλα μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας και καρδιαγγειακών νοσημάτων

Στις καρέκλες καθόμαστε για να ξεκουραστούμε, δουλεύουμε πάνω σ' αυτές, τρώμε πάνω σ' αυτές και με τη διάδοση του διαδικτύου κάνουμε ψώνια πάνω σ' αυτές. Ορισμένοι, μάλιστα, φτάνουν ακόμα και να «βγαίνουν» ραντεβού πάνω σ' αυτές, όσο αντιφατικό, παράδοξο και ανησυχητικό είναι και μόνο να λες κάτι τέτοιο. Στις ΗΠΑ οι άνθρωποι, το διάστημα του ημερονυκτίου που δεν κοιμούνται, κάθονται σε κάποιου είδους κάθισμα κατά μέσο όρο 13 ώρες τη μέρα! Και οι καρέκλες είναι στην κυριολεξία θανατηφόρες...
Δεκαοχτώ μελέτες που έγιναν τα τελευταία 16 χρόνια, με συνολικό δείγμα 800.000 ανθρώπων, βεβαιώνουν για του λόγου το αληθές. Για παράδειγμα, το 2010 δημοσιεύτηκε έρευνα που πραγματοποιήθηκε με 8.800 ενηλίκους και διάρκεσε 7 χρόνια. Εκείνοι που κάθονταν για περισσότερο από 4 ώρες τη μέρα παρακολουθώντας τηλεόραση, είχαν 46% περισσότερους θανάτους από οποιαδήποτε αιτία, σε σχέση με εκείνους που κάθονταν μπροστά στην οθόνη για λιγότερο από 2 ώρες τη μέρα. Αλλοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αν κάθεται κανείς για περισσότερο από 12 ώρες, τότε περίπου διπλασιάζει τον κίνδυνο να εμφανίσει διαβήτη ή καρδιαγγειακά προβλήματα. Σε γενικές γραμμές, όταν συνδυάσει κανείς όλες τις αιτίες θανάτου και συγκρίνει οποιαδήποτε ομάδα ανθρώπων που κάνουν καθιστική ζωή σε σχέση με ανθρώπους που κάνουν πιο δραστήρια ζωή, οι πρώτοι εμφανίζουν 50% μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν.
Το καθισιό επί μακρές περιόδους είναι βλαβερό, επειδή το ανθρώπινο σώμα δεν εξελίχθηκε για να είναι αδρανές. Η έλλειψη κίνησης επιβραδύνει το μεταβολισμό, μειώνοντας την ποσότητα τροφής που μετατρέπεται σε ενέργεια, αυξάνοντας έτσι τη συγκέντρωση λίπους, την παχυσαρκία και τα μύρια κακά - καρδιοπάθειες, διαβήτης, αρθρίτιδα κ.τ.λ. - που συνοδεύουν την υπέρβαρη κατάσταση του οργανισμού. Η καθιστική ζωή είναι βλαβερή και για τους αδύνατους ανθρώπους. Οταν κανείς κάθεται μετά από ένα γεύμα, το σάκχαρο στο αίμα του εμφανίζει υψηλές αιχμές, ενώ αν σηκωθεί και περπατήσει αυτές οι αιχμές περιορίζονται στο μισό.
Αυτά τα προβλήματα υγείας οι περισσότεροι τα συσχετίζουν με το υπερβολικό φαγητό, όχι με την υπερβολικά καθιστική ζωή. Ωστόσο, οι σχετικές συνήθειες μπορεί να είναι εξίσου ολέθριες. Ταυτόχρονα, όμως, ο καθιστικός τρόπος ζωής είναι ίσως ευκολότερο να αλλάξει συγκριτικά με τις συνήθειες διατροφής. Περπάτημα για μία ώρα με μέτρια γρήγορο ρυθμό, μπορεί να κάψει 200 θερμίδες. Ανθρωποι που κάνουν καθιστική ζωή, ήταν υπέρβαροι κατά 25 κιλά, είχαν εμφανίσει διαβήτη τύπου 2 και ήταν στα πρόθυρα να αρχίσουν ινσουλίνες. Με δύο ώρες περπάτημα τη μέρα μέσα στο χώρο δουλειάς τους όχι μόνο απέφυγαν την ινσουλίνη, αλλά έχασαν και κιλά φτάνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις να μη χρειάζονται κανένα φάρμακο για το διαβήτη.
Σε πείραμα που έγινε το 1999, καθένας από μια ομάδα εθελοντών κανονικού βάρους κατανάλωνε επί 8 βδομάδες 1.000 θερμίδες τη μέρα πάνω από τις ανάγκες του. Μερικοί - όλοι γνωρίζουμε τουλάχιστον ένα τέτοιο «τυχερό» άτομο - δεν πάχυναν καθόλου. Εχοντας πάρει 56.000 επιπλέον θερμίδες δεν πήραν σχεδόν ούτε ένα γραμμάριο λίπους. Οπως αποδείχτηκε, αυτοί οι άνθρωποι ασυνείδητα είχαν αυξήσει τη θερμογένεση από απλή κίνηση χωρίς άσκηση. Χωρίς να το κάνουν σκοπίμως κινούνταν περισσότερο στη διάρκεια της μέρας. Αντίθετα, άλλοι συμμετέχοντες στο πείραμα, που συνέχισαν να κάνουν καθιστική ζωή, αποθήκευσαν στο σώμα τους με μορφή λίπους κάθε επιπλέον θερμίδα.
Πολλές μελέτες υποστηρίζουν ότι η απλή κίνηση έχει θεαματικά αποτελέσματα στην υγεία. Αν και προτιμότερη, δεν είναι οπωσδήποτε απαραίτητη η άσκηση σε γυμναστήριο ή το τζόγκινγκ τρεις φορές τη βδομάδα. Αλλωστε, τέτοιες πρακτικές συχνά εγκαταλείπονται όταν γίνουν άβολες, ενώ για ορισμένους δεν είναι εφικτές για επαγγελματικούς ή άλλους λόγους. Ομως, για τους περισσότερους είναι δυνατό να σηκώνονται συχνότερα από την καρέκλα τους, να περπατάνε περισσότερο, ακόμα κι αν αυτό είναι στη δουλειά γραφείου, ή στο σπίτι.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: «Scientific American», «Discover»