Τα χρόνια της Θεσσαλονίκης
Ο τίτλος
είναι παρμένος από κάποιο κείμενο του Σπαρίλα νομίζω, τον καιρό που δεν ήταν
πατέρας, σοβαρός συντάκτης κι είχε ακόμα πλάκα. Αλλά αναφέρεται σε κάτι τελείως
διαφορετικό, κι ας ήταν κάπως δύσκολο μέχρι πρότινος να ξεχωρίσεις το δεξιό,
ενωτικό εξωκοινοβούλιο από το Σύριζα του προγράμματος της Θεσσαλονίκης.
Το οποίο, παρεμπιπτόντως, είναι κάτι σαν την 3η Σεπτέμβρη της εποχής μας, αλλά χιλιόμετρα πίσω της όχι μόνο πολιτικά, για τους προωθημένους στόχους που δεν έχει, αλλά κι ως γενική συγκρότηση. Η αυθεντική διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη μπορεί να δανειζόταν στοιχεία από διάφορες αναλύσεις, να τα παπαγάλιζε μηχανικά και να τα μαγείρευε σε μια ωραία ιδεολογική σούπα, αλλά είχε αξιώσεις προγραμματικού κειμένου. Ενώ το σημερινό ΠτΘ (που πάλιωσε ήδη, για να το λέμε σημερινό) δεν είναι ολοκληρωμένο πολιτικό πρόγραμμα, αλλά περιγραφή των πρώτων (που αργότερα απέκτησαν ορίζοντα τετραετίας) άμεσων μέτρων-κινήσεων της νέας κυβέρνησης. Αλλά είναι τέτοιο το επίπεδο τη εποχής, που αυτή η έλλειψη ολοκληρωμένης στρατηγικής ανάλυσης θεωρήθηκε συγκεκριμένη (και κοστολογημένη υποτίθεται) πολιτική πρόταση που πλεονεκτούσε σε σχέση με την αφηρημένη επαγγελία του σοσιαλισμού.
Κάθε εποχή έχει το ΠαΣοΚ, τις αυταπάτες και την 3η Σεπτέμβρη που της αξίζει.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό το (βασικά ενιαίο μες στην ποικιλότητά του) αμάλγαμα συγκεντρωνόταν -και πιθανότατα το κάνει ακόμα- συχνά στο "Μανιφέστο", μια καφετέρια πάνω από τη Ροτόντα, όπου συναντάμε το πρόσωπο των ημερών: τον προσωπικό φίλο του Τσίπρα, αναρχικό και μέλος της ΚΠΕ του Σύριζα, Νίκο Καρανίκα. Κι αν κάναμε αυτή τη συζήτηση μια πενταετία πριν, θα φάνταζε πολύ δύσκολο να αποδομήσεις πολιτικά την εικόνα που είχαν για αυτόν κάποιοι θαυμαστές του -που δεν ήταν απαραίτητα Συριζαίοι: αντιρρησίας συνείδησης, που φυλακίστηκε μάλιστα για τη στάση του κι οργανώθηκε ένα κίνημα αλληλεγγύης, στα πλαίσια της οποία είχαν δώσει κι οι Τρύπες μια συναυλία.
Καλή ώρα σαν τον Κομάντο Κουκουρούκου Εντροπίας (ΚΚΕ), που θα το θυμούνται οι παλιότεροι αναγνώστες της κε του μπλοκ ως σχολιαστή, να προτείνει μεταξύ άλλων την πολιτική ανάλυση του Καρανίκα και το σύστημα-πεταλούδα, όπως εκθέτει στο προσωπικό του ιστολόγιο.
Όσοι έχουν περάσει από τη ΛΔ του Βορρά, μπορεί να έχουν ακούσει, ζήσει, επιβεβαιώσει διάφορα σκηνικά με πικάντικη, κουτσομπολίστικη νότα για έναν άνθρωπο που θα μπορούσε δικαιολογημένα να χαρακτηριστεί μια εκδοχή "αριστερού Ψινάκη" -με τα εισαγωγικά να αφορούν περισσότερο τον επιθετικό προσδιορισμό κι όχι το όνομα. Θα ήταν όμως τελείως φτηνό και άδικο να στηρίξει κανείς σε αυτές τις ιστορίες ή σε κάποια τιτιβίσματα την πολιτική απαξίωση ενός ατόμου που δήλωνε αναρχικός Συριζαίος (κατά το "αναρχικός τραπεζίτης" του Πεσόα), αλλά τότε ελάχιστοι το έβρισκαν προβληματικό. Κι όμως από μια άποψη, ο Καρανίκας παραμένει συνεπής σε αυτό που ήταν κι απλώς υπηρετεί αυτό που πιστεύει από μια υπεύθυνη θέση, χωρίς να είναι λέρα που κυνηγάει καριέρα.
Θα περιοριστώ λοιπόν να αναφέρω κάτι πιο πολιτικό, που μου είχαν μεταφέρει στο μεσοδιάστημα των διπλών εκλογών του 12', όταν το ακαταμάχητο επιχείρημά του για να πείσει τους θαμώνες του Μανιφέστου να ψηφίσουν Σύριζα ήταν πως έπρεπε να τον βγάλουν κυβέρνηση, προτού κλείσει το ρήγμα που άνοιξε το Μάη, για να αιφνιδιάσουν την αντίδραση πριν προλάβει να οργανώσει τις δικές της αντιστάσεις και την... αντεπανάσταση.
Και μιλάμε, να φανταστείς, για τις εκλογές όπου κάποιοι Συριζαίοι σχεδόν πανηγύριζαν που δεν τις πήραν. Μην το πεις ούτε του Παππά! Μόνο ο Λαζαρίδης που δε βγήκε να πει: ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι...
Αλλά αυτά τα ηττοπαθή τα διαδίδει ο Βαρουφάκης
Έστω και δια της τεθλασμένης πάντως μπαίνει ένα ζήτημα για τη στελέχωση κάθε χώρο (και βασικά του δικού μας που μας ενδιαφέρει άμεσα), τα προσόντα του έμψυχου δυναμικού, κτλ. Που για εμάς δεν αρκεί να είναι το καλύτερο βιογραφικό της χώρας (Βαρουφάκης, Μητσοτάκης, κτλ), για να διεκπεραιώσει τεχνοκρατικά μια δουλειά. Πρέπει να έχει προσόντα που αποκτούνται μόνο με την καθημερινή τριβή, την επαφή με τις μάζες, εντός κι εκτός κινήματος. Και παράλληλα να συσπειρώνει τα καλύτερα μυαλά και τα πιο αξιόλογα στοιχεία στο χώρο του, πχ σε έναν επιστημονικό κλάδο. Τα τυπικά προσόντα κάθε άλλο παρά αδιάφορα μας είναι, ιδιαίτερα αν μπουν στην υπηρεσία του αγώνα και δώσουν τα φώτα τους, εμπλουτίζοντας μια ανάλυση, αναπτύσσοντας τη θεωρία, κοκ.
Αλλά αυτό είναι το θέμα μιας άλλης (και όχι άλλης μιας) ανάρτησης. Που θα δείχνει μεταξύ άλλων πως το άτομο δεν υποτάσσει την προσωπικότητά του στο σύνολο, αντίθετα αναδεικνύεται από αυτό. Μέσα από την αστείρευτη πηγή του μαζικού κινήματος ξεπηδάν κι αναπτύσσονται καινούριοι ήρωες, νέες μορφές και πρωτοπόρες, ηγετικές φυσιογνωμίες.
Σε μια παρόμοια απάντηση μπορεί να καταλήξει κι η έρευνα των μεταπτυχιακών φοιτητών του πανεπιστημίου του Μπορντώ, που έχουν υποβάλει αίτημα να έρθουν στην Πάτρα και να διερευνήσουν το ερώτημα αν ένας άνθρωπος μπορεί να σηκώσει το ανάστημά του σε ένα σύστημα.
Σαφώς και μπορεί αλλά όχι μόνος του. Για να θυμηθούμε ένα παλιό διαφημιστικό, αν θέλεις να γίνεις σαν τον Γκραντ Χιλ, προπονήσου σκληρά, μην πιεις Σπράιτ (γιατί ούτε γουλιά) ή κοιτάξέ το, γιατί ποιος θυμάται σήμερα δηλ τον Γκραντ Χιλ και θέλει να του μοιάσει;
Αλλά αν θέλεις να γίνεις σαν το δήμαρχο Πάτρας, κατά το καρναβαλικό σύνθημα "κάν' το όπως ο ΠΕΛΕ", χρειάζονται πολύ περισσότερα. Να γίνεις κομμουνιστής, να αφιερωθείς στον αγώνα, να μαζκοποιήσεις το ταξικό κίνημα και να οργανώσεις την πάλη του.
Αν πάλι θες να είσαι μια απλή ψωνάρα, νάρκισσος κι εγωπαθής, τότε το πρότυπό σου είναι ο Βαρουφάκης. Που απασχόλησε πρόσφατα το βρετανικό κοινοβούλιο, επειδή έγινε σύμβουλος του Κόρμπιν. Αυτό η χαριτωμένη σύγκριση του Μάο με το Μίκυ Μάους, σε συνδυασμό με τις αναζωπυρωμένες -πλην παραδοσιακές- εισοδιστικές αυταπάτες του αντίστοιχου αγγλικού ΣΕΚ για τους Εργατικούς, μου θύμισαν πάντως συνειρμικά το μπλογκερικό προφίλ του Κόκκινου Πρίσματος, με το Μίκυ Μάο και τις "καυτές τροτσκίστριες", ως αγαπημένη του ταινία. Ο οποίος βέβαια διάβαζε το μπλοκ, όσο αυτό ήταν μόδα στο εξωκοινοβούλιο, στα χρόνια της Θεσσαλονίκης...
Και να πώς κλείνει ο φαύλος διαλεκτικός κύκλος μιας ανάρτησης...
Το οποίο, παρεμπιπτόντως, είναι κάτι σαν την 3η Σεπτέμβρη της εποχής μας, αλλά χιλιόμετρα πίσω της όχι μόνο πολιτικά, για τους προωθημένους στόχους που δεν έχει, αλλά κι ως γενική συγκρότηση. Η αυθεντική διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη μπορεί να δανειζόταν στοιχεία από διάφορες αναλύσεις, να τα παπαγάλιζε μηχανικά και να τα μαγείρευε σε μια ωραία ιδεολογική σούπα, αλλά είχε αξιώσεις προγραμματικού κειμένου. Ενώ το σημερινό ΠτΘ (που πάλιωσε ήδη, για να το λέμε σημερινό) δεν είναι ολοκληρωμένο πολιτικό πρόγραμμα, αλλά περιγραφή των πρώτων (που αργότερα απέκτησαν ορίζοντα τετραετίας) άμεσων μέτρων-κινήσεων της νέας κυβέρνησης. Αλλά είναι τέτοιο το επίπεδο τη εποχής, που αυτή η έλλειψη ολοκληρωμένης στρατηγικής ανάλυσης θεωρήθηκε συγκεκριμένη (και κοστολογημένη υποτίθεται) πολιτική πρόταση που πλεονεκτούσε σε σχέση με την αφηρημένη επαγγελία του σοσιαλισμού.
Κάθε εποχή έχει το ΠαΣοΚ, τις αυταπάτες και την 3η Σεπτέμβρη που της αξίζει.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό το (βασικά ενιαίο μες στην ποικιλότητά του) αμάλγαμα συγκεντρωνόταν -και πιθανότατα το κάνει ακόμα- συχνά στο "Μανιφέστο", μια καφετέρια πάνω από τη Ροτόντα, όπου συναντάμε το πρόσωπο των ημερών: τον προσωπικό φίλο του Τσίπρα, αναρχικό και μέλος της ΚΠΕ του Σύριζα, Νίκο Καρανίκα. Κι αν κάναμε αυτή τη συζήτηση μια πενταετία πριν, θα φάνταζε πολύ δύσκολο να αποδομήσεις πολιτικά την εικόνα που είχαν για αυτόν κάποιοι θαυμαστές του -που δεν ήταν απαραίτητα Συριζαίοι: αντιρρησίας συνείδησης, που φυλακίστηκε μάλιστα για τη στάση του κι οργανώθηκε ένα κίνημα αλληλεγγύης, στα πλαίσια της οποία είχαν δώσει κι οι Τρύπες μια συναυλία.
Καλή ώρα σαν τον Κομάντο Κουκουρούκου Εντροπίας (ΚΚΕ), που θα το θυμούνται οι παλιότεροι αναγνώστες της κε του μπλοκ ως σχολιαστή, να προτείνει μεταξύ άλλων την πολιτική ανάλυση του Καρανίκα και το σύστημα-πεταλούδα, όπως εκθέτει στο προσωπικό του ιστολόγιο.
Όσοι έχουν περάσει από τη ΛΔ του Βορρά, μπορεί να έχουν ακούσει, ζήσει, επιβεβαιώσει διάφορα σκηνικά με πικάντικη, κουτσομπολίστικη νότα για έναν άνθρωπο που θα μπορούσε δικαιολογημένα να χαρακτηριστεί μια εκδοχή "αριστερού Ψινάκη" -με τα εισαγωγικά να αφορούν περισσότερο τον επιθετικό προσδιορισμό κι όχι το όνομα. Θα ήταν όμως τελείως φτηνό και άδικο να στηρίξει κανείς σε αυτές τις ιστορίες ή σε κάποια τιτιβίσματα την πολιτική απαξίωση ενός ατόμου που δήλωνε αναρχικός Συριζαίος (κατά το "αναρχικός τραπεζίτης" του Πεσόα), αλλά τότε ελάχιστοι το έβρισκαν προβληματικό. Κι όμως από μια άποψη, ο Καρανίκας παραμένει συνεπής σε αυτό που ήταν κι απλώς υπηρετεί αυτό που πιστεύει από μια υπεύθυνη θέση, χωρίς να είναι λέρα που κυνηγάει καριέρα.
Θα περιοριστώ λοιπόν να αναφέρω κάτι πιο πολιτικό, που μου είχαν μεταφέρει στο μεσοδιάστημα των διπλών εκλογών του 12', όταν το ακαταμάχητο επιχείρημά του για να πείσει τους θαμώνες του Μανιφέστου να ψηφίσουν Σύριζα ήταν πως έπρεπε να τον βγάλουν κυβέρνηση, προτού κλείσει το ρήγμα που άνοιξε το Μάη, για να αιφνιδιάσουν την αντίδραση πριν προλάβει να οργανώσει τις δικές της αντιστάσεις και την... αντεπανάσταση.
Και μιλάμε, να φανταστείς, για τις εκλογές όπου κάποιοι Συριζαίοι σχεδόν πανηγύριζαν που δεν τις πήραν. Μην το πεις ούτε του Παππά! Μόνο ο Λαζαρίδης που δε βγήκε να πει: ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι...
Αλλά αυτά τα ηττοπαθή τα διαδίδει ο Βαρουφάκης
Έστω και δια της τεθλασμένης πάντως μπαίνει ένα ζήτημα για τη στελέχωση κάθε χώρο (και βασικά του δικού μας που μας ενδιαφέρει άμεσα), τα προσόντα του έμψυχου δυναμικού, κτλ. Που για εμάς δεν αρκεί να είναι το καλύτερο βιογραφικό της χώρας (Βαρουφάκης, Μητσοτάκης, κτλ), για να διεκπεραιώσει τεχνοκρατικά μια δουλειά. Πρέπει να έχει προσόντα που αποκτούνται μόνο με την καθημερινή τριβή, την επαφή με τις μάζες, εντός κι εκτός κινήματος. Και παράλληλα να συσπειρώνει τα καλύτερα μυαλά και τα πιο αξιόλογα στοιχεία στο χώρο του, πχ σε έναν επιστημονικό κλάδο. Τα τυπικά προσόντα κάθε άλλο παρά αδιάφορα μας είναι, ιδιαίτερα αν μπουν στην υπηρεσία του αγώνα και δώσουν τα φώτα τους, εμπλουτίζοντας μια ανάλυση, αναπτύσσοντας τη θεωρία, κοκ.
Αλλά αυτό είναι το θέμα μιας άλλης (και όχι άλλης μιας) ανάρτησης. Που θα δείχνει μεταξύ άλλων πως το άτομο δεν υποτάσσει την προσωπικότητά του στο σύνολο, αντίθετα αναδεικνύεται από αυτό. Μέσα από την αστείρευτη πηγή του μαζικού κινήματος ξεπηδάν κι αναπτύσσονται καινούριοι ήρωες, νέες μορφές και πρωτοπόρες, ηγετικές φυσιογνωμίες.
Σε μια παρόμοια απάντηση μπορεί να καταλήξει κι η έρευνα των μεταπτυχιακών φοιτητών του πανεπιστημίου του Μπορντώ, που έχουν υποβάλει αίτημα να έρθουν στην Πάτρα και να διερευνήσουν το ερώτημα αν ένας άνθρωπος μπορεί να σηκώσει το ανάστημά του σε ένα σύστημα.
Σαφώς και μπορεί αλλά όχι μόνος του. Για να θυμηθούμε ένα παλιό διαφημιστικό, αν θέλεις να γίνεις σαν τον Γκραντ Χιλ, προπονήσου σκληρά, μην πιεις Σπράιτ (γιατί ούτε γουλιά) ή κοιτάξέ το, γιατί ποιος θυμάται σήμερα δηλ τον Γκραντ Χιλ και θέλει να του μοιάσει;
Αλλά αν θέλεις να γίνεις σαν το δήμαρχο Πάτρας, κατά το καρναβαλικό σύνθημα "κάν' το όπως ο ΠΕΛΕ", χρειάζονται πολύ περισσότερα. Να γίνεις κομμουνιστής, να αφιερωθείς στον αγώνα, να μαζκοποιήσεις το ταξικό κίνημα και να οργανώσεις την πάλη του.
Αν πάλι θες να είσαι μια απλή ψωνάρα, νάρκισσος κι εγωπαθής, τότε το πρότυπό σου είναι ο Βαρουφάκης. Που απασχόλησε πρόσφατα το βρετανικό κοινοβούλιο, επειδή έγινε σύμβουλος του Κόρμπιν. Αυτό η χαριτωμένη σύγκριση του Μάο με το Μίκυ Μάους, σε συνδυασμό με τις αναζωπυρωμένες -πλην παραδοσιακές- εισοδιστικές αυταπάτες του αντίστοιχου αγγλικού ΣΕΚ για τους Εργατικούς, μου θύμισαν πάντως συνειρμικά το μπλογκερικό προφίλ του Κόκκινου Πρίσματος, με το Μίκυ Μάο και τις "καυτές τροτσκίστριες", ως αγαπημένη του ταινία. Ο οποίος βέβαια διάβαζε το μπλοκ, όσο αυτό ήταν μόδα στο εξωκοινοβούλιο, στα χρόνια της Θεσσαλονίκης...
Και να πώς κλείνει ο φαύλος διαλεκτικός κύκλος μιας ανάρτησης...
Σκέφτομαι
και γράφω από το Μπρεζνιεφικό απολίθωμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου