Οδός Παπασταύρου

 Οδός Παπασταύρου

Ομολογώ πως έχω πιάσει κάποιες φορές τον εαυτό μου να είναι κάπως επιφυλακτικός απέναντι στο τρολάρισμα κατά του Άδωνη Γεωργιάδη. Όχι γιατί δεν είναι πολιτικό σίχαμα (κατά το "μπασκετικό σίχαμα" που είχε εισαγάγει ως όρο για το Ναβάρο ο Συρίγος). Αλλά αφενός γιατί εκτός από γραφικός είναι κι επικίνδυνος -δεν πρέπει να μας διαφεύγει αυτό. Κι αφετέρου γιατί η διαφοροποίηση από την επικίνδυνη γραφικότητά του είναι το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου που μπορεί να το κάνουν όλοι, ακόμα και πολιτικά σιχάματα άλλης απόχρωσης, που κερδίζουν έτσι κάλπικα κι ανέξοδα παράσημα αριστεροφροσύνης. Κι αυτό βασικά είναι το τελευταίο καταφύγιο που τους έχει απομείνει. Για αυτό χρειάζονται τον Άδωνη, όσο τους χρειάζεται κι αυτός, για να αναπαράγουν από κοινού στο διηνεκές ένα στημένο δίπολο. Με ποιο κριτήριο δηλ είναι προτιμότερος ο Κοτζιάς που έδειξε χτες πόσα κιλά μ-λ-κας είναι,

Παρόλα αυτά, την ατάκα του (aka λεκτική ρητορική υπερβολή) για τον ευεργέτη Παπασταύρου, που αν ήμασταν σοβαρή χώρα, θα δίναμε το όνομά του σε κάποιον δρόμο, για τον τιμήσουμε (το δρόμο βασικά, όχι τον Παπασταύρου) είναι από αυτές που δεν μπορεί κανείς να την ξεπεράσει εύκολα. Αν τη συνδέσουμε μάλιστα με την πρόσφατη θανατηφόρα ατάκα του Σαμαρά, μακάρι να είχαμε δέκα Παπασταύρου (κάτι σαν τους έντεκα Ζαφειρίου που ήθελε στην ενδεκάδα ο Άγγελος), φαντάζομαι πως πρέπει να δεκαπλασιαστούν και οι δρόμοι με το όνομά του -ένας τουλάχιστον σε κάθε μεγάλη πόλη (με τη Λάρισα μάλιστα να πρωτοπορεί, έχοντας ήδη μια οδό Παπασταύρου, όπως προκύπτει από ένα γρήγορο γκουγκλάρισμα).

Όπως για παράδειγμα με το Βενιζέλο, που υπάρχει παντού, σαν τον Κεμάλ στην άλλη όχθη του Αιγαίου, αφού περάσεις πάνω από τα αναβλύζοντα πτώματα, και βρίσκεται πάντα μπροστά σου, εκεί που δεν το περιμένεις. Έτσι την πάτησε και μια σφισσα, που προσπαθούσε να βρει κάποτε την οδό Πανεπιστημίου, ενώ την περπατούσε, αλλά δεν το ήξερε, γιατί οι οδοδείκτες έγραφαν Ελ. Βενιζέλου.

Πιάνοντας βέβαια το Βενιζέλο και τη μεγαλόνησο, θυμάται κανείς συνειρμικά πως έχει, πλάι στις άλλες τις ιδιαιτερότητες, το ωραίο σύστημα οδοσήμανσης με τις ιστορικές επεξηγήσεις, πχ Βενιζέλος - Έλληνας πρωθυπουργός, Γρηγόρης Λαμπράκης -μαραθωνοδρόμος (sic) και πάει λέγοντας. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς τι ακριβώς θα ανέφερε ως ιδιότητα η αντίστοιχη πινακίδα στη μελλοντική οδό Παπασταύρου. Πχ οφσοράς - ευεργέτης.

Αν το καλοσκεφτεί κανείς βέβαια, οι δρόμοι των ελληνικών πόλεων είναι γεμάτοι από το πολιτικό σινάφι του Παπασταύρου και των ομοίων του ή άλλων ακόμα χειρότερων. Ξεκινώντας πχ από τους βασιλιάδες και τα πριγκιπόπουλα που μπορεί να δυσκολεύεσαι να τα θυμηθείς ως ιστορικά πρόσωπα (πόσοι γνωρίζουν σήμερα ποια ήταν και τι ρόλο έπαιξε ιστορικά η Αλεξάνδρα), αλλά έχουν γεμίσει το κέντρο των μεγάλων πόλεων με τα ονόματά τους -και μάλιστα μεγάλους, κεντρικούς δρόμους και λεωφόρους, γιατί δεν μπορούν να βολευτούν με τίποτα λιγότερο. Παίζει ένα ρόλο βέβαια το πότε έγιναν τα βαφτίσια των περισσότερων δρόμων, εν μέσω βασιλείας και μαύρης μαυρίλας από πολιτική άποψη. Αλλά και η χαρακτηριστική απροθυμία των μετέπειτα "δημοκρατικών" αρχών να προχωρήσουν σε κάποια μετονομασία.

Κι όπου αυτό έγινε σαν εξαίρεση στον κανόνα, παίζει ένα ρόλο κι η δύναμη της συνήθειας. Οι Αθηναίοι πχ δε συνήθισαν ποτέ να λένε πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως αυτήν που έμαθαν ως πλατεία Κοτζιά, απ' το δήμαρχο Αθηνών επί Μεταξά. Γι' αυτό πάντα συμπληρώνεται το όνομά της, ακόμα και σε δικά μας καλέσματα κι αφίσες για κάποια πορεία, μη μείνει με την απορία και ψάχνεται αυτός που θα τη διαβάσει.

Στη Θεσσαλονίκη οι παλιότεροι δυσκολεύονται (ή δε θέλουν) να πούνε τον κεντρικό δρόμο της Άνω Τούμπας ως Γρηγορίου Λαμπράκη (ο γνωστός... μαραθωνοδρόμος) και επιμένουν στο Κονίτσης (από την εκεί μάχη). Το ίδιο συμβαίνει με τη Σβώλου, (δεν ήταν δα κάποιος ριζοσπάστης αριστερός, αλλά έχει τη ρετσινιά του συνοδοιπόρου) που παλιά λεγόταν πρίγκηπος Νικολάου. Προσωπικά ελπίζω να επικρατήσει η ίδια λογική και με τη Νέα Εγνατία, που αρνούμαι να την καταχωρίσω στη μνήμη μου ως Κωνσταντίνου Καραμανλή, όπως αρνούμαι να πω Σούπερ Λιγκ την Α' Εθνική που αγαπήσαμε, κι ας μη με έχουν πάρει και τόσο τα χρόνια, για να μπορώ να επικαλεστώ τα βιώματα μιας ζωής, παρά μόνο τα παιδικά (που είναι και τα πιο σημαντικά, ίσως).

Επίσης, οι Χανιώτες συμπατριώτες που είναι κι αγύριστα κρητικά κεφάλια, αναφέρουν ακόμα έναν κεντρικό δρόμο ως Λεωφόρο Δημοκρατίας κι αρνούνται να τη στήσουν στο απόσπασμα, για να την αποκαλέσουν Ανδρέα Παπανδρέου. Ο νονός που έκανε τα βαφτίσια πάντως είχε κέφι και φαντασία, αφού διάλεξε να πει μια κάθετο της (ας την πούμε) Παπανδρέου, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, και να τιμήσει το γνωστό Χανιώτη Δρακουμέλ, ενώ είναι ακόμα εν ζωή (που είναι εξαιρετικά σπάνιο, από όσο μπορώ να ξέρω).

Σε κάθε περίπτωση, τα περισσότερα ονόματα είναι παρμένα από το πολιτικό προσωπικό της αστικής τάξης του μεσοπολέμου, γεφυρώνοντας αναδρομικά το υποτιθέμενο χάσμα μεταξύ βενιζελικών και φιλοβασιλικών και τιμώντας έτσι μια σειρά καθάρματα, που είχαν καθίσει επί χρόνια στο σβέρκο του λαού μας.

Στον αντίποδα, οι μόνες οδοί που παραπέμπουν στις δικές μας μεγάλες φυσιογνωμίες, είναι είτε στις γενέτειρές τους (πχ στην Αμαλιάδα για τον Μπελογιάννη, στο Βόλο για το πρώτο Εργατικό Κέντρο στην Ελλάδα, κοκ) είτε σε κάποιους δικούς μας δήμους-προπύργια (δυτικά πχ μπορεί να βρει κανείς την οδό Βελουχιώτη την οδό Στέφανου Σαράφη, κοκ). Καμία σχέση βέβαια με την οδό Στάλινγκραντ και άλλα εξίσου εντυπωσιακά ονόματα στους κόκκινους δήμους της Ιταλίας, το μοναδικό που έμεινε να μαρτυρεί ότι υπήρχε κάποτε ισχυρό κομμουνιστικό κόμμα σε αυτή τη χώρα. Και ευτυχώς που δεν μπορούν να αναθεωρήσουν και τα ονόματα των δρόμων που βάφτισαν κάποτε, μαζί με όλα τα άλλα, που άφησαν μια για πάντα πίσω τους, πριν περάσουν στην αντίπερα ταξική όχθη...

Υγ: όχι πως μου αρέσει, αλλά λες να το έγραψαν για εμάς;