Η «αντιτρομοκρατική στρατηγική» της ΕΕ με τα λόγια ενός ειδικού

Η «αντιτρομοκρατική στρατηγική» της ΕΕ με τα λόγια ενός ειδικού

Ενταση της καταστολής με πρόσχημα τα δολοφονικά χτυπήματα σε Παρίσι και Βρυξέλλες

Αμέσως μετά τις δολοφονικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες, την περασμένη βδομάδα, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Γιούνκερ, έσπευσε να δηλώσει ότι «η Ευρώπη εκτός από την ενεργειακή, την τελειωνειακή και την οικονομική ένωση χρειάζεται και μια ένωση ασφαλείας»¹.Το ίδιο, με άλλα λόγια είπαν και πολλοί από τους αρχηγούς των καπιταλιστικών κρατών και λοιπό πολιτικό προσωπικό της αστικής τάξης, σαν έτοιμοι από καιρό, ενώ την ανάγκη αυτή για μια ακόμα πιο σφιχτή ένωση καταστολής, αλλά και προετοιμασίας νέων ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, έσπευσαν να ντύσουν με το ανάλογο «ιδεολογικό» περίβλημα και διάφοροι αστοί δημοσιογράφοι, ειδικοί και δημοσιολόγοι.

Είναι, βέβαια, απορίας άξιο το πώς ο πρόεδρος της Κομισιόν και οι υπόλοιποι εμφανίζονται να... αγνοούν τα συμπεράσματα της πιο γνωστής ίσως μελέτης του υφισταμένου τους, κ. Rik Coolsaet², Βέλγου ακαδημαϊκού κι ενός εκ των ιδρυτικών μελών της «Ομάδας Ειδικών της Κομισιόν για τη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση», ο οποίος το «μακρινό» 2010, έγραφε για την αντιτρομοκρατική στρατηγική της ΕΕ: «Αυτός είναι χωρίς αμφιβολία ο τομέας όπου ο ρόλος της ΕΕ μεγάλωσε περισσότερο από κάθε άλλο την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Η αντιτρομοκρατία, λειτούργησε ως "προωθητής" για συλλογικές διακρατικές συμφωνίες που πηγαίνουν πολύ παραπέρα από την τρομοκρατία».
Η αποκαλυπτική αυτή αποστροφή που λέει πολλά για το πώς η «αντιτρομοκρατική στρατηγική» της ΕΕ εντάσσεται στις σφοδρές ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, που φτάνουν έως τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και στους συνολικούς στόχους του κεφαλαίου για τη θωράκιση της κερδοφορίας και της εξουσίας του, δεν αποτελεί τη μόνη «διαφωτιστική» διαπίστωση της έκθεσης.

«Εκτός αν...»

Ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσίαζε ο μάλλον σιβυλλικός επίλογος της ίδιας μελέτης, όπου ο ειδικός της Κομισιόν εκτιμούσε ότι «οι συνθήκες για την αντιτρομοκρατία μοιάζουν ωστόσο να έχουν φτάσει τα όρια τους (...) Τα περισσότερα κράτη - μέλη θεωρούν τις υπάρχουσες συμφωνίες ως επαρκείς, στη θέα του σταδιακού κατακερματισμού κι έτσι του σταδιακού τέλους της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας ως στρατηγική απειλή (...) Στο άμεσα ορατό μέλλον, εκτός αν συμβούν δραματικά νέα γεγονότα, η αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής αντιτρομοκρατίας το πιο πιθανό είναι να συνεχίσει να κινείται με την ίδια ταχύτητα που επετεύχθη την προηγούμενη δεκαετία ή σταδιακά να επιβραδυνθεί, εξαρτώμενη σε τελευταία ανάλυση από τα συμφέροντα και τη στάση των κρατών - μελών της ΕΕ».
Εκτιμήσεις όπως οι παραπάνω, στο πλαίσιο της σημερινής τρομοϋστερίας, φαντάζουν βέβαια με την πρώτη ματιά σαν «έλλειψη διορατικότητας» ακόμα και ως καλλιέργεια «εφησυχασμού», όπως λένε σήμερα διάφορες πολιτικές δυνάμεις και τμήματα του κεφαλαίου για τους δικούς τους λόγους. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι κάτι σαν «αυτοεκπληρούμενη προφητεία», ενδεικτική της δικής τους δυναμικής που έχουν οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και τα συμφέροντα μονοπωλίων και καπιταλιστικών κρατών.
Αυτά τα συμφέροντα και οι ανταγωνισμοί, πολύ περισσότερο στο έδαφος των μεγάλων δυσκολιών του κεφαλαίου να ανακάμψει από την καπιταλιστική οικονομική κρίση και των ανακατατάξεων στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, γέννησαν από τότε ουκ ολίγα «δραματικά γεγονότα» με την αδιαμφισβήτητη συμμετοχή της ΕΕ: Από την Ουκρανία έως τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, από τις «πλατείες» της «Αραβικής Ανοιξης» έως την πρώτη επέμβαση στη Λιβύη (με τη δεύτερη να «ψήνεται») και βέβαια στη Συρία, απλώθηκε ένα τεράστιο μέτωπο που φλέγεται από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο με επίδικο τα μεγάλα ενεργειακά και άλλα αποθέματα και τον έλεγχο των δρόμων μεταφοράς εμπορευμάτων και Ενέργειας. Αυτή η αντιπαράθεση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ με τη Ρωσία, την Κίνα, άλλα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη και ιμπεριαλιστικές ενώσεις, οδήγησε από το «βελούδινο» ξήλωμα αστικών καθεστώτων έως και την ανοιχτή ιμπεριαλιστική επέμβαση και πολεμική αντιπαράθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη. Στην υπόθεση αυτή, και για την υπόθεση αυτή, «αναγέννησαν» από τις στάχτες της και τη λεγόμενη «τζιχαντιστική τρομοκρατία», το «Ισλαμικό Κράτος» και κάθε είδους μηχανισμούς, «τέρατα» και «μπαμπούλες» που αξιοποιούν στις μεταξύ τους σφοδρές αντιπαραθέσεις και όλοι μαζί ενάντια στους λαούς. Και από αυτήν την άποψη, ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι τα «δραματικά» αυτά γεγονότα που οι ιμπεριαλιστές προκάλεσαν, όπως και τα δολοφονικά χτυπήματα σε Παρίσι και Βρυξέλλες, αποτελούν ένα εξαιρετικά βολικό άλλοθι που δίνει ώθηση (και) στους μηχανισμούς καταστολής των καπιταλιστικών κρατών και ενώσεων και στις υπόλοιπες υποθέσεις «που πηγαίνουν πολύ πέρα από την τρομοκρατία».

Κάθε «χτύπημα» κι ένα βήμα καταστολής

Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει το κομμάτι της εν λόγω μελέτης, όπου εξηγείται το πώς «...από τις αρχές του 1970 τα κράτη - μέλη της ΕΟΚ/ΕΕ έχουν πάει πολύ παραπέρα απ' όσο οι περισσότεροι παρατηρητές και κράτη - μέλη θεωρούσαν εφικτό και επιθυμητό, στο πεδίο της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων».
Είναι απλό, λέει ο ειδικός: Τα ανά καιρούς δολοφονικά χτυπήματα αξιοποιήθηκαν στο να προχωρήσουν αποφάσεις της ΕΕ, που, για τους δικούς τους λόγους (κυρίως περιφρούρησης της «εθνικής» τους ασφαλείας), τα καπιταλιστικά κράτη - μέλη έδειχναν απρόθυμα έως τότε να εφαρμόσουν! Και επιπλέον, προσθέτουμε εμείς, τα χτυπήματα αυτά αξιοποιήθηκαν, για να δικαιολογήσουν τους στόχους του κεφαλαίου, την εμπλοκή στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και την ένταση της καταστολής, στη συνείδηση των λαών, ακόμα και να στρατεύσουν, όπως αποδεικνύεται σήμερα, τμήματα των λαών στους στόχους αυτούς.
Ιδού το χαρακτηριστικό απόσπασμα: «Οι επιθέσεις το Σεπτέμβρη του 2001, ακολουθούμενες από αυτές στη Μαδρίτη το 2004 και στο Λονδίνο το 2005, επέδρασαν σε έναν καταιγισμό αποφάσεων, πρωτοβουλιών και μηχανισμών με στόχο να βελτιώσουν τις δυνατότητες της Ευρώπης να αντιπαλέψει την τρομοκρατία σε όλες της τις μορφές. Η δυναμική της αντιτρομοκρατίας στην ΕΕ μπορεί να συγκριθεί με διαδοχικά κύματα σοκ προωθούμενα από μεγάλες επιθέσεις, αλλά σταδιακά χαλαρώνοντας όταν η αίσθηση του επείγοντος έσβηνε».
Οι αποφάσεις βέβαια έμεναν σαν βαριά δεσμά στους λαούς και γινόντουσαν πάτημα για τις επόμενες. Εξάλλου, αυτό περιγράφεται και στην ίδια αυτή μελέτη όπου εξετάζεται το βήμα - βήμα χτίσιμο του τεράστιου κατασταλτικού μηχανισμού που έχουν πλέον στη διάθεσή τους τα καπιταλιστικά κράτη και η ιμπεριαλιστική ΕΕ.
Ξεκινώντας από την 11η Σεπτέμβρη, όπου «οι επιθέσεις άνοιξαν ένα παράθυρο ευκαιρίας, ώστε να προωθηθούν νομικές προτάσεις του Προγράμματος του Τάμπερε που κωλυσιεργούσαν, ούτως ώστε να εναρμονιστούν οι εθνικές νομοθεσίες στη σφαίρα της εσωτερικής ασφάλειας» και «μέσα σε δύο εβδομάδες από τις επιθέσεις υιοθετήθηκε ένα συνολικό Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας», που περιλάμβανε την καθιέρωση του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, τη δημιουργία της «Eurojust» και την «υιοθέτηση μιας απόφασης - πλαισίου που προσδιόριζε με έναν κοινό τρόπο τις τρομοκρατικές απειλές» και «λειτούργησε ως η απαραίτητη βάση για τη συνεργασία μεταξύ δικαστικών και αστυνομικών αρχών».
Συνεχίζοντας στις επιθέσεις στη Μαδρίτη (2004), όπου «ορίστηκε ο πρώτος Συντονιστής της Αντιτρομοκρατίας της ΕΕ, δυο εβδομάδες μετά τις βομβιστικές επιθέσεις» και «στην ίδια συνάντηση του Συμβουλίου, οι επικεφαλής των κρατών ενέκριναν το προσχέδιο του καταστατικού χάρτη της Ευρώπης, υιοθετώντας ένα υψηλού συμβολισμού άρθρο που περιλάμβανε μια ρήτρα αλληλεγγύης», αλλά και πλασάροντας για πρώτη φορά το αντιδραστικό ιδεολόγημα της «ριζοσπαστικοποίησης», που προσπαθεί να εξισώσει τη λαϊκή πάλη και τη δράση για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος, με τα βρώμικα παιχνίδια των κάθε είδους μηχανισμών και πολιτικών σχημάτων και ομάδων που βγαίνουν από τα σπλάχνα του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος.
Και, βεβαίως, με τη «βομβιστική επίθεση στο Λονδίνο τον Ιούλιο του 2005 (που) λειτούργησε σαν προωθητής για βελτιωμένη συνεργασία», με την υιοθέτηση της «συνολικής Αντιτρομοκρατικής Στρατηγικής της ΕΕ» το Δεκέμβρη του 2005. Εκεί όπου κάτω από τους «τέσσερις στρατηγικούς στόχους, που ονομάστηκαν "πυλώνες" (...) "Αποτροπή", "Προστασία", "Καταδίωξη" και "Απάντηση"», μπήκαν τα πάντα που αφορούν τη θωράκιση της καπιταλιστικής εξουσίας.

Συμφέροντα κοινά και αντιθέσεις

Οι παραδοχές αυτές αποκτούν φυσικά μεγαλύτερη σημασία στις σημερινές συνθήκες, όπου με αφορμή τα δολοφονικά χτυπήματα σε Παρίσι και Βρυξέλλες κατασκευάζονται τα νέα προσχήματα από τους ιμπεριαλιστές για μεγαλύτερη εμπλοκή στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, αλλά και για ένταση της καταστολής.
Πολύ περισσότερο, που, όπως τονίζει ο ίδιος ειδικός, «κανείς δεν θα πρέπει ποτέ να χάνει από τα μάτια του το γεγονός ότι τα κράτη - μέλη παραμένουν, ακόμα και μετά από τη μεταρρύθμιση της ΕΕ μέσω της Συνθήκης της Λισσαβόνας, οι βασικοί παράγοντες σε αυτό το πεδίο» και ότι οι εξελίξεις είναι εξαρτώμενες «σε τελευταία ανάλυση από τα συμφέροντα και τη στάση των κρατών - μελών της ΕΕ».
Συμφέροντα που, όμως, δεν είναι ενιαία. Και ακριβώς γι' αυτό στην επιφάνεια, με αφορμή και τις τρομοκρατικές επιθέσεις, βγαίνουν μια σειρά από αντιθέσεις που μασκαρεύονται με το ψεύτικο για τους λαούς δίλημμα «ελευθερία ή ασφάλεια» που αναπαράγουν οι καπιταλιστές. Οχι μόνο με στόχο να κρύψουν την ταξική φύση του καπιταλιστικού κράτους και να στρατεύσουν τους λαούς κάτω από τις «ξένες σημαίες» των νέων σταυροφοριών για τα συμφέροντα του κεφαλαίου ή για να ανεχθούν τα νέα μέτρα καταστολής, αλλά και για να «κονταροχτυπηθούν» τα διάφορα καπιταλιστικά κράτη και τμήματα του κεφαλαίου. Το ίδιο όπως «κονταροχτυπιούνται» με όχημα τους πρόσφυγες, που οι δικές τους βόμβες δημιούργησαν, την ώρα που στον πυρήνα όλοι συμφωνούν ότι το ζητούμενο είναι η πολύπλευρη εκμετάλλευση των προσφύγων από τα μονοπώλια της ΕΕ.
Σε τελευταία ανάλυση, δηλαδή, οι δολοφονικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι και αλλού αξιοποιούνται ως ένα ακόμα επεισόδιο στη σύγκρουση που βρίσκεται σε εξέλιξη ανάμεσα στα τμήματα του κεφαλαίου και τα καπιταλιστικά κράτη που θεωρούν ότι έχουν συμφέρον από τη λεγόμενη «εμβάθυνση» της ιμπεριαλιστικής ΕΕ και σε εκείνους που θεωρούν ότι το συμφέρον της δικής τους αστικής τάξης εξυπηρετείται είτε από μια «χαλαρή» ΕΕ, είτε με πλήρη έξοδο από τη συμμαχία αυτή του κεφαλαίου και ένταξη σε άλλες ιμπεριαλιστικές ενώσεις ή συμμαχίες.
Αλλά είτε έτσι είτε αλλιώς οι λαοί μόνο χαμένοι θα βγουν αν στοιχηθούν πίσω από τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Γι' αυτό και πρέπει να χαράξουν τη δική τους γραμμή αντεπίθεσης και νίκης.
Παραπομπές:
1. Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, Τετάρτη 23 Μάρτη, μετά τη συνάντησή του στις Βρυξέλλες με τον Μανουέλ Βαλς.
2. «EU counterterrorism strategy: value added or chimera?»

Τ. Γαλ.