ΗΠΑ Χειραγώγηση της δημοσιογραφίας στον τομέα επιστήμης - τεχνολογίας

ΗΠΑ

Χειραγώγηση της δημοσιογραφίας στον τομέα επιστήμης - τεχνολογίας

Η συμφωνία θύμιζε κάτι από Φάουστ, μια συμφωνία με το διάβολο, τουλάχιστον για όσους θεωρούν ότι η δημοσιογραφία μπορεί να είναι ανεξάρτητη. Ο ραδιοσταθμός NPR, μαζί με μια ομάδα από επίλεκτα μέσα, θα παραλάμβανε μια μέρα νωρίτερα απ' όλο τον υπόλοιπο Τύπο, ενημερωτικό σημείωμα για επερχόμενη ανακοίνωση της Διεύθυνσης Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ (υπηρεσία με εκτεταμένες αρμοδιότητες γύρω από ζητήματα επιστήμης - τεχνολογίας και χρήσης τους στην καθημερινή ζωή). Σε αντάλλαγμα για το «λαυράκι», ο NPR θα έπρεπε να πάρει συνέντευξη μόνο από εκείνους που του υποδείκνυε η FDA...
Ο ραδιοσταθμός ζήτησε από την FDA, μέσω του ρεπόρτερ του, να έχει κάποιο περιθώριο να κινηθεί και προς άλλες πηγές, αλλά η απάντηση ήταν ξεκάθαρη. 'Η η συμφωνία όπως έχει, ή τίποτα! Ο NPR δέχτηκε τη συμφωνία και την καθορισμένη μέρα ο ρεπόρτερ του μαζί με μια ντουζίνα συναδέλφους του από μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα και εφημερίδες εμφανίστηκαν στο κτίριο της κυβέρνησης όπου θα έπαιρναν την ...ανταμοιβή τους. Ολοι, τόσο οι δημοσιογράφοι, όσο και τα μέσα στα οποία δούλευαν είχαν συμφωνήσει να μη ρωτήσουν καμιά πηγή πέρα από αυτές που ενέκρινε η κυβέρνηση των ΗΠΑ, μέχρι να τελειώσει το εμπάργκο (χρονικό όριο απαγόρευσης δημοσίευσης) στην είδηση.
Αυτό, το λεγόμενο κλειστό εμπάργκο είναι ένα εργαλείο, που χρησιμοποιείται όλο και συχνότερα από το κράτος και τις επιστημονικές υπηρεσίες στις ΗΠΑ, για τον έλεγχο του Τύπου, που καλύπτει επιστημονικά θέματα. Ολα γίνονται κρυφίως, φυσικά. Δεν θα είχε γίνει γνωστή ούτε η υπόθεση με τον NPR, αν δεν ξέφευγε κατά λάθος κάτι σε δημοσίευμα των «Νιου Γιορκ Τάιμς». Αν δεν ήταν αυτό, δεν θα το μάθαινε κανείς άλλος έξω από μια μικρή κλίκα κυβερνητικών αξιωματούχων και τους δημοσιογράφους που είχαν απεμπολήσει τον ερευνητικό χαρακτήρα του επαγγέλματός τους, για να έχουν το πλεονέκτημα της μιας μέρας στην πρόσβαση στην είδηση.
Σύμφωνα με άρθρο του Τσάρλι Σιφ, καθηγητή δημοσιογραφίας του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, από τα έγγραφα τα οποία ζήτησε επίσημα η επιστημονική επιθεώρηση «Scientific American» (σ.σ. που προφανώς δεν ήταν στους ευνοημένους), προκύπτει ότι η FDA μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας αρνείται πρόσβαση σε πληροφορίες σε μη αρεστούς δημοσιογράφους, ακόμα και μεγάλων μέσων, ή τους παραπλανά με μισές αλήθειες. Ταυτόχρονα, «καλλιεργεί» έναν όμιλο δημοσιογράφων που ελέγχει με απειλές ότι θα τους απομονώσει. Η κρατική υπηρεσία έχει κάνει συνήθη πρακτική να απαιτεί τον πλήρη έλεγχο σχετικά με το από ποιους μπορούν να πάρουν συνέντευξη οι ρεπόρτερ μέχρι να δοθεί το ελεύθερο στη διακίνηση της είδησης.
Για όσους δεν «πέφτουν από τα σύννεφα» με κάτι τέτοιες αποκαλύψεις, πρόκειται απλώς για την κορυφή της κορυφής του παγόβουνου των ζητημάτων της δημοσιογραφικής κάλυψης επιστημονικών θεμάτων. Γιατί το ζήτημα, τουλάχιστον από τη σκοπιά της ενημέρωσης του λαού για τα ζητήματα που τον απασχολούν ή θα τον απασχολήσουν στο μέλλον (τα ζητήματα επιστήμης - τεχνολογίας είναι στην πρώτη γραμμή από τότε που η επιστήμη έγινε άμεση παραγωγική δύναμη) δεν είναι αν τα αστικά ΜΜΕ θα ανταγωνίζονται με ίσους όρους και με τήρηση από όλους των τυπικών όρων της «αντικειμενικής» δημοσιογραφίας.
Η απόκρυψη επικίνδυνων ερευνών για στρατιωτικούς σκοπούς, χρήσης τεχνολογικών μέσων για να ενισχυθεί η οργουελιανή εκδοχή της καταπίεσης του καπιταλιστικού κράτους την οποία υποτίθεται ότι απορρίπτουν, η ιδεαλιστική διαστρέβλωση επιστημονικών ανακαλύψεων, η γελοία υποβάθμιση και χλεύη της προσφοράς του σοσιαλισμού στην επιστημονικοτεχνική επανάσταση, η στρεβλή ή εντυπωσιοθηρική προβολή συμπερασμάτων επιστημονικών ερευνών, ο ανορθολογισμός σε μη επιστημονικού περιεχομένου στήλες του ίδιου εντύπου ή μέσου είναι μερικά μόνο από τα σοβαρά ζητήματα που η αστική δημοσιογραφία αφήνει εκτός συζήτησης όταν διερευνά τον τρόπο που παρουσιάζει τα θέματα επιστήμης.

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»