Λένιν Θέσεις για την αστική δημοκρατία και τη δικτατορία του προλεταριάτου*

 

1.Η άνοδος του επαναστατικού κινήματος του προλεταριάτου σ' όλες τις χώρες έκανε την αστική τάξη και τους πράκτορές της μέσα στις εργατικές οργανώσεις να φάνε τα λυσσακά τους για να βρουν ιδεολογικά-πολιτικά επιχειρήματα για την υπεράσπιση της κυριαρχίας των εκμεταλλευ- τών. Ανάμεσα σ' αυτά τα επιχειρήματα, ξεχωριστή θέση κατέχει η καταδίκη της δικτατορίας και η υπεράσπιση της δημοκρατίας. Η πλαστότητα και η υποκρισία αυτού του επιχειρήματος, πού επανα- λαμβάνεται με χίλιους τρόπους από τον κεφαλαιοκρατικό τύπο και από τη συνδιάσκεψη της κίτρι- νης Διεθνούς, πού έγινε το Φλεβάρη του 1919 στη Βέρνη, είναι ολοφάνερη για τον καθένα πού δε θέλει να προδώσει τις βασικές θέσεις του σοσιαλισμού.

2. Το επιχείρημα αυτό παίζει κυρίως με τις έννοιες «δημοκρατία γενικά» και «δικτατορία γε- νικά», χωρίς να βάζει το ζήτημα για ποια τάξη πρόκειται. Μία τέτοια τοποθέτηση του ζητήματος, εξωταξική ή υπερταξική, δήθεν παλλαϊκή, αποτελεί καθαρό εμπαιγμό της βασικής διδασκαλίας του σοσιαλισμού, δηλαδή της διδασκαλίας για την ταξική πάλη, την όποία παραδέχονται στα λόγια, μα ξεχνούν στην πράξη οι σοσιαλιστές, πού πέρασαν με το μέρος της αστικής τάξης. Γιατί σε καμιά πολιτισμένη κεφαλαιοκρατική χώρα δεν υπάρχει «δημοκρατία γενικά», άλλά υπάρχει μόνο η αστι- κή δημοκρατία, και δεν πρόκειται για τη «δικτατορία γενικά», άλλά για τη δικτατορία της καταπιε- ζόμενης τάξης, δηλ. του προλεταριάτου, πάνω στους καταπιεστές και εκμεταλλευτές, δηλ. πάνω στην αστική τάξη, με σκοπό την κατανίκηση της αντίστασης πού προβάλλουν οι εκμεταλλευτές στην πάλη για την κυριαρχία τους.

3. Η ιστορία διδάσκει, ότι καμιά καταπιεζόμενη τάξη δεν έφτασε ποτέ στην κυριαρχία και δεν μπορούσε να φτάσει στην κυριαρχία, χωρίς να περάσει μία περίοδο δικτατορίας, δηλ. κατάχτησης της πολιτικής εξουσίας και βίαιης καταστολής τής αντίστασης, πού πρόβαλλαν πάντα οι εκμεταλ- λευτές, αντίστασης απεγνωσμένης, λυσσασμένης, πού δε σταματούσε μπροστά σε κανένα έγκλημα. η αστική τάξη, την κυριαρχία της όποίας υποστηρίζουν τώρα οι σοσιαλιστές, πού μιλούν ενάντια στη «δικτατορία γενικά» και πού κόβονται για τη «δημοκρατία γενικά», κατάχτησε την εξουσία στις προηγμένες χώρες ύστερα από μια σειρά εξεγέρσεις, εμφύλιους πολέμους, βίαιη καταστολή των βασιλιάδων, των φεουδαρχών, των δουλοκτητών και των προσπαθειών παλινόρθωσής τους. Χιλιάδες και εκατομμύρια φορές οι σοσιαλιστές όλων των χωρών, στα βιβλία και στις μπροσούρες τους, στις αποφάσεις των συνεδρίων τους, στους προπαγανδιστικούς τους λόγους έχουν εξηγήσει στο λαό τον ταξικό χαρακτήρα αυτών των επαναστάσεων, αυτής της αστικής δικτατορίας. Γι’ αυτό η σημερινή υπεράσπιση της αστικής δημοκρατίας με λογοκοπίες για τη «δημοκρατία γενικά» και τα σημερινά ουρλιαχτά και ξεφωνητά ενάντια στη δικτατορία του προλεταριάτου, πού παρουσιάζο- νται σαν ξεφωνητά για τη «δικτατορία γενικά», αποτελούν ανοιχτή προδοσία του σοσιαλισμού, έμπρακτο πέρασμα με το μέρος της αστικής τάξης, άρνηση στο προλεταριάτο του δικαιώματος να επιτελέσει τη δική του προλεταριακή επανάσταση, υπεράσπιση του αστικού ρεφορμισμού ίσα-ίσα σε μια τέτοια ιστορική στιγμή, πού ο αστικός ρεφορμισμός έχει χρεοκοπήσει σ' όλο τον κόσμο και ο πόλεμος έχει δημιουργήσει επαναστατική κατάσταση.

4. Όλοι οι σοσιαλιστές, εξηγώντας τον ταξικό χαρακτήρα του αστικού πολιτισμού, της αστι- κής δημοκρατίας, του αστικού κοινοβουλευτισμού, εκφράζανε την ιδέα, πού διατυπώθηκε με τη με- γαλύτερη επιστημονική ακρίβεια από τον Μαρξ και τον Ένγκελς, την ιδέα, ότι η πιο δημοκρατική αστική δημοκρατία δεν είναι τίποτα άλλο, παρά μια μηχανή για την καταστολή της εργατικής τάξης από την αστική τάξη, της μάζας των εργαζομένων από μια χούφτα κεφαλαιοκράτες. 'Ανάμεσα σ' αυτούς, πού κηρύσσονται σήμερα κατά της δικτατορίας και υπέρ της δημοκρατίας, δεν υπάρχει ούτε ένας επαναστάτης, ούτε ένας μαρξιστής, πού να μην πήρε χίλιους όρκους μπροστά στους ερ γάτες, ότι παραδέχεται αυτή τη βασική αλήθεια του σοσιαλισμού και τώρα πού το επαναστατικό προλεταριάτο άρχισε ν' αναταράζεται και να μπαίνει σε κίνηση για τη συντριβή αυτής της μηχανής καταπίεσης και την κατάχτηση της προλεταριακής δικτατορίας, οι προδότες αυτοί του σοσιαλισμού παρουσιάζουν έτσι τα πράγματα, σαν να είναί γεγονός, πώς η αστική τάξη έχει δωρίσει στους εργα- ζόμενους την «καθαρή δημοκρατία», πώς η αστική τάξη έχει παραιτηθεί από κάθε αντίσταση και είναι έτοιμη να υποταχθεί στην πλειοψηφία των εργαζομένων, πώς στην αστική δημοκρατία δεν υπήρχε και δεν υπάρχει καμιά κρατική μηχανή για την καταστολή της εργασίας από το κεφάλαιο.

5. Η Κομμούνα του Παρισιού, που στα λόγια την υμνολογούν όλοι όσοι θέλουν να παρι- στάνουν το σοσιαλιστή, γιατί ξέρουν, ότι οι εργατικές μάζες εκδηλώνουν θέρμη και ειλικρινή συ- μπάθεια γι' αυτήν, έδειξε ολοκάθαρα την ιστορική συμβατικότητα και την περιορισμένη αξία του αστικού κοινοβουλευτισμού και της αστικής δημοκρατίας - θεσμών πολύ προοδευτικών σε σύγκρι- ση με το μεσαίωνα, πού όμως έχουν οπωσδήποτε ανάγκη ριζικής αλλαγής στην εποχή της προλετα- ριακής επανάστασης. Μόνο ο Μαρξ, πού, αναλύοντας την Κομμούνα, έδωσε την καλύτερη εκτίμη- ση της ιστορικής της σημασίας, έδειξε τον εκμεταλλευτικό χαρακτήρα της αστικής δημοκρατίας και του αστικού κοινοβουλευτισμού, όπου οι καταπιεζόμενες τάξεις έχουν το δικαίωμα ν' αποφασί- ζουν, μία φορά μέσα σε κάμποσα χρόνια, ποιος εκπρόσωπος των πλούσιων τάξεων «θα εκπροσω- πεί και θα ποδοπατεί» (ver-und zertreten) το λαό ατή Βουλή. Ακριβώς τώρα, πού το σοβιετικό κί- νημα, αγκαλιάζοντας όλο τον κόσμο, συνεχίζει μπροστά στα μάτια όλον ων το έργο της Κομ- μούνας, οι προδότες του σοσιαλισμού ξεχνούν τη συγκεκριμένη πείρα και τα συγκεκριμένα διδάγ- ματα της Κομμούνας του Παρισιού, επαναλαμβάνοντας τις παλιές αστικές κοινοτοπίες για τη «δη- μοκρατία γενικά». Η Κομμούνα δεν ήταν κοινοβουλευτικός θεσμός.

6. Η σημασία της Κομμούνας βρίσκεται έπειτα στο γεγονός, ότι έκανε απόπειρα να τσακίσει, να καταστρέψει συθέμελα τον αστικό κρατικό μηχανισμό, υπαλληλικό, δικαστικό, στρατιωτικό, αστυνομικό, αντικαθιστώντας τον με μία αυτοδιοικούμενη μαζική οργάνωση των εργατών, πού δε γνώριζε το χωρισμό της νομοθετικής από την εκτελεστική εξουσία. 'Όλες οι σύγχρονες αστικές ρε- πουμπλικάνικες δημοκρατίες, μαζί και η γερμανική, πού οι προδότες του σοσιαλισμού, χλευάζο- ντας την αλήθεια, την αποκαλούν προλεταριακή, διατηρούν αυτό τον κρατικό μηχανισμό. 'Έτσι επιβεβαιώνεται για μία ακόμα φορά πεντακάθαρα, πώς τα ξεφωνητά υπέρ της «δημοκρατίας γενι- κά» αποτελούν στην πραγματικότητα υπεράσπιση της αστικής τάξης και των εκμεταλλευτικών προνομίων της.

7. Η «ελευθερία του συνέρχεσθαι» μπορεί να θεωρηθεί σαν υπόδειγμα διεκδικήσεων της «κα- θαρής δημοκρατίας». Κάθε συνειδητός εργάτης, πού δεν ξέκοψε από την τάξη του, θα καταλάβει αμέσως, ότι θα ήταν παραλογισμός να υπόσχεται κανείς στους εκμεταλλευτές ελευθέρια του συνέρ- χεσθαι σε μία περίοδο και σε συνθήκες, όπου οι εκμεταλλευτές προβάλλουν αντίσταση στην.ανα- τροπή τους και προασπίζουν τα προνόμιά. τους. Τότε πού η αστική τάξη ήταν επαναστατική, ούτε στην ' Αγγλία το 1649, ούτε στη Γαλλία το 1793 παραχώρησε «ελευθέρια του συνέρχεσθαι» στους μοναρχικούς και τούς ευγενείς, πού καλούσαν τα ξένα στρατεύματα και πού «συνέρχονταν» για να οργανώσουν απόπειρες παλινόρθωσης. Αν η σημερινή αστική τάξη, πού από καιρό έχει γίνει αντι- δραστική, ζητάει από το προλεταριάτο να εγγυηθεί από πριν στους εκμεταλλευτές την «ελευθέρια του συνέρχεσθαι», ανεξάρτητα από το τι αντίσταση θα προβάλουν οι κεφαλαιοκράτες στην απαλ- λοτρίωση τους. Οι εργάτες δεν έχουν παρά να γελάνε με την υποκρισία της αστικής τάξης.

Από την άλλη μεριά, οι εργάτες ξέρουν πολύ καλά, ότι ακόμα και στην πιο δημοκρατική αστική δημοκρατία η «ελευθέρια του συνέρχεσθαι» είναι μία κούφια φράση, γιατί οι πλούσιοι έχουν στη διάθεσή τους τα καλύτερα δημόσια και ιδιωτικά χτίρια, καθώς και αρκετό ελεύθερο χρόνο για συγκεντρώσεις και την προστασία του αστικού μηχανισμού εξουσίας. ΟΙ προλετάριοι της πόλης και του χωριού και οι μικροαγρότες, δηλ. η τεράστια πλειοψηφία του πληθυσμού, δε δια- θέτουν τίποτα απ’ όλα αυτά. Όσο θα έχουν έτσι τα πράγματα, η «ισότητα», δηλ. η «καθαρή δημο- κρατία», θα είναι μία άπάτη. Για να καταχτηθεί η αληθινή ισότητα, για να εφαρμοστεί πραγματικά η δημοκρατία για τούς εργαζόμενους, πρέπει πρώτα ν' αφαιρεθούν από τούς εκμεταλλευτές όλα τα δημόσια και τα πολυτελή ιδιωτικά χτίρια, πρέπει πρώτα να εξασφαλιστεί ελεύθερος χρόνος στους εργαζόμενους, πρέπει η δική τους ελευθέρια του συνέρχεσθαι να περιφρουρείτάι από ένοπλους ερ- γάτες, και ΟΧΙ από ευγενείς ή από. κεφαλαιοκράτες-αξιωματικούς με αποβλακωμένους φαντάρους.

Μόνο ύστερα από μία τέτοια αλλαγή μπορεί να γίνει λόγος για ελευθέρια του συνέρχεσθαι και για ισότητα, χωρίς αυτό να σημαίνει εμπαιγμό των εργατών, των εργαζόμενων, των φτωχών. Αλλά την αλλαγή αύτή δεν μπορεί να την πραγματοποιήσει άλλος από την πρωτοπορία των εργα- ζόμενων, το προλεταριάτο, πού θ' ανατρέψει τούς εκμεταλλευτές, την αστική τάξη.

8. Η «ελευθέρια του τύπου» είναι επίσης ένα από τα κυριότερα συνθήματα της «καθαρής δη- μοκρατίας». και στο ζήτημα αυτό οι εργάτες ξέρουν, και οι σοσιαλιστές όλων των χωρών το έχουν παραδεχτεί εκατομμύρια φορές, ότι η ελευθέρια αύτή είναι μία άπάτη, εφόσον τα καλύτερα τυπο- γραφεία και τα τεράστια αποθέματα χαρτιού βρίσκονται στα χέρια των κεφαλαιοκρατών και εφόσον διατηρείται η εξουσία του κεφαλαίου πάνω στον τύπο, πού εκδηλώνεται σ' όλο τον κόσμο τόσο πιο καθαρά, πιο έντονα, πιο κυνικά, όσο πιο αναπτυγμένος είναι ο δημοκρατισμός και το ρε- πουμπλικάνικο καθεστώς, όπως συμβαίνει, λ.χ., στην, Αμερική. Για να καταχτηθεί η αληθινή ισότητα και η αληθινή δημοκρατία για τούς εργαζόμενους, για τούς εργάτες και τούς αγρότες, πρέπει πρώτα να αφαιρεθεί από το κεφάλαιο η δυνατότητα να μισθώνει συγγραφείς, ν' αγοράζει εκ- δοτικούς οργανισμούς και να εξαγοράζει εφημερίδες και γι' αυτό πρέπει ν' αποτιναχθεί ο ζυγός του κεφαλαίου, πρέπει ν' ανατραπούν οι εκμεταλλευτές, να κατασταλεί η αντίσταση τους. οι κεφαλαιο- κράτες αποκαλούσαν πάντα «ελευθέρια» την ελευθέρια των πλουσίων να γίνονται πλουσιότεροι, την ελευθέρια των εργατών να πεθαίνουν από την πείνα. οι κεφαλαιοκράτες αποκαλούν ελευθέρια του τύπου την ελευθέρια των πλουσίων να εξαγοράζουν τον τύπο, την ελευθέρια να χρησιμοποιεί- ται ο πλούτος για την κατεργασία και την παραποίηση της λεγόμενης κοινής γνώμης. και στην πε- ρίπτωση αύτή οι θεματοφύλακες της «καθαρής δημοκρατίας» αποδείχνονται στην πραγματικότητα θεματοφύλακες του πιο βρωμερού, του πιο αργυρώνητου συστήματος της κυριαρχίας των πλουσί- ων πάνω στα μέσα διαφώτισης των μαζών, αποδείχνονται απατεώνες, πού ξεγελούν το λαό, πού με καλοφτιαγμένες, όμορφες, μα ολότελα ψεύτικες φράσεις αποσπούν την προσοχή του από το συγκε- κριμένο ιστορικό καθήκον της απελευθέρωσης του τύπου από το ζυγό του κεφαλαίου. ' Αληθινή ελευθέρια και ισότητα θα υπάρχει στο καθεστώς, πού οικοδομούν οι κομμουνιστές σ' αυτό δε θα υπάρχει η δυνατότητα πλουτισμού σε βάρος άλλων, δε θα υπάρχει η αντικειμενική δυνατότητα να υποτάσσεται ο τύπος ούτε άμεσα, ούτε έμμεσα στην εξουσία του χρήματος, και τίποτα δε θα εμπο- δίζει τον κάθε εργαζόμενο (ή ομάδα εργαζόμενων, ανεξάρτητα από τον αριθμό της) να έχει και να ασκεί ίσο δικαίωμα χρησιμοποίησης των κοινωνικοποιημένων τυπογραφείων και του κοινωνικο- ποιημένου χαρτιού.

9. Η ιστορία του ΧΙΧ και του ΧΧ αιώνα μας έδειξε, ακόμα πριν από τον πόλεμο, τι σημαίνει στην πραγματικότητα η περιβόητη «καθαρή δημοκρατία» στις συνθήκες του καπιταλισμού. οι μαρ- ξιστές έλεγαν πάντα, ότι όσο πιο εξελιγμένη, «πιο καθαρή-, είναι η δημοκρατία, τόσο πιο ανοιχτή, πιο έντονη, πιο αμείλιχτη γίνεται η ταξική πάλη, τόσο «πιο καθαρά» εμφανίζεται ο ζυγός του κεφα- λαίου και η δικτατορία της αστικής τάξης. Η υπόθεση Ντρέιφους στη ρεπουμπλικάνικη Γαλλία, τα αιματηρά όργια των μισθοφορικών αποσπασμάτων, εξοπλισμένων από τούς κεφαλαιοκράτες ενάντια στους απεργούς στην ελεύθερη και δημοκρατική-ρεπουμπλικάνικη, Αμερική - αυτά τα γε- γονότα και χιλιάδες παρόμοια επιβεβαιώνουν την αλήθεια, πού μάταια προσπαθεί να την αποκρύ- ψει η αστική τάξη, την αλήθεια, ότι στις πιο δημοκρατικές αστικές δημοκράτες στην πραγματι- κότητα κυριαρχούν η τρομοκρατία και η δικτατορία της αστικής τάξης, κι αυτό εκδηλώνεται ανοι- χτά κάθε φορά, πού οι εκμεταλλευτές αρχίζουν να νομίζουν, ότι η εξουσία του κεφαλαίου κλονίζε- ται.

10. Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος του 1914-1918 αποκάλυψε πέρα για πέρα, ακόμα και στους καθυστερημένους εργάτες, τον αληθινό χαρακτήρα της αστικής δημοκρατίας, ακόμα και στις πιο ελεύθερες δημοκρατίες, χαρακτήρα δικτατορίας της αστικής τάξης. Για να πλουτίσει μία ομάδα Γερμανών η V Άγγλων εκατομμυριούχων η δισεκατομμυριούχων, εξοντώθηκαν δεκάδες εκατομ- μύρια άνθρωποι, και στις πιο ελεύθερες δημοκρατίες εγκαθιδρύθηκε η στρατιωτική δικτατορία της αστικής τάξης. Αύτή η στρατιωτική δικτατορία εξακολουθεί να υπάρχει στις χώρες της, Αντάντ και ύστερα από την ήττα της Γερμανίας. Ακριβώς ο πόλεμος άνοιξε περισσότερο από καθετί άλλο τα μάτια των εργαζόμενων, πέταξε τα ψεύτικα στολίδια της αστικής δημοκρατίας, έδειξε στο λαό τις τεράστιες διαστάσεις πού πήρε η αισχροκέρδεια και ο πλουτισμός κατά τον πόλεμο και από τον πόλεμο. Εν ονόματι της «ελευθερίας και ισότητας» διεξήγαγε η αστική τάξη τον πόλεμο αυτό, εν ονόματι της «ελευθερίας και ισότητας» συσσώρευσαν πρωτάκουστα πλούτη οι προμηθευτές οπλι- σμού. Η κίτρινη Διεθνής της Βέρνης, όσο κι αν προσπαθεί, δε θα μπορέσει να κρύψει από τις μάζες τον εκμεταλλευτικό χαρακτήρα της αστικής ελευθερίας, της αστικής ισότητας, της αστικής δημο- κρατίας, χαρακτήρα πού έχει τώρα ξεσκεπαστεί ολοκληρωτικά.

11. Στη Γερμανία, την πιο αναπτυγμένη κεφαλαιοκρατική χώρα στην ευρωπαϊκή ήπειρο, οι πρώτοι κιόλας μήνες της πλέριας ρεπουμπλικάνικης ελευθερίας, πού έφερε η ήττα της ιμπεριαλιστι- κής Γερμανίας, έδειξαν στους Γερμανούς εργάτες και σ' όλον τον κόσμο, που βρίσκεται η πραγμα- τική ταξική ουσία της αστικής ρεπουμπλικάνικης δημοκρατίας. Η δολοφονία του Καρλ Λήμπκνεχτ και της Ρόζας Λούξεμπουργκ αποτελεί γεγονός κοσμοϊστορικής σημασίας, όχι μόνο γιατί βρήκαν τραγικό θάνατο οι καλύτεροι άνθρωποι και ηγέτες της πραγματικά προλεταριακής, της Κομμουνι- στικής Διεθνούς, άλλά και γιατί αποκαλύφτηκε πέρα για πέρα η ταξική ουσία ενός κράτους προη- γμένου σε ευρωπαϊκή κλίμακα - μπορούμε να πούμε δίχως υπερβολή: σε παγκόσμια κλίμακα. Αν κάτω από μία κυβέρνηση σοσιαλπατριωτών οι αξιωματικοί και οι κεφαλαιοκράτες μπόρεσαν να δολοφονήσουν ατιμώρητα κρατουμένους, δηλ. ανθρώπους πού η κρατική εξουσία τούς είχε θέσει υπό τη φρούρησή της, βγαίνει το συμπέρασμα, πώς η ρεπουμπλικάνικη δημοκρατία, στην όποία μπόρεσε να συμβεί ένα τέτοιο πράγμα, δεν είναι παρά δικτατορία της αστικής τάξης. ' Εκείνοι πού εκφράζουν την αγανάχτησή τους για τη δολοφονία του Καρλ Λήμπκνεχτ και της Ρόζας Λούξε- μπουργκ, άλλά δεν καταλαβαίνουν αύτή την αλήθεια, δείχνουν η την αμβλύνοιά τους η την υποκρι- σία τους. Η «ελευθέρια» σε μία από τις πιο ελεύθερες και πιο προηγμένες δημοκρατίες του κόσμου, στη γερμανική δημοκρατία, είναι ελευθέρια να δολοφονούνται ατιμώρητα οι κρατούμενοι ηγέτες του προλεταριάτου. και δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, όσο θα διατηρείται ο καπιταλι- σμός, γιατί η ανάπτυξη του δημοκρατισμού δεν αμβλύνει, άλλά οξύνει την ταξική πάλη, πού, εξαι- τίας όλων των αποτελεσμάτων και των επιδράσεων του πολέμου και των συνεπειών του, έφτασε ως το σημείο του βρασμού.

Σήμερα, σ' ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο οι μπολσεβίκοι εκτοπίζονται, διώκονται, φυλα- κίζονται, όπως συμβαίνει, λ.χ., σε μιαν από τις πιο ελεύθερες αστικές δημοκρατίες, στην Ελβετία, όπως συμβαίνει στην Αμερική κλπ., όπου οργανώνονται πογκρόμ κατά των μπολσεβίκων. Από την άποψη της «δημοκρατίας γενικά» η της «καθαρής δημοκρατίας» είναι απλώς γελοίο, χώρες προηγ- μένες, πολιτισμένες, δημοκρατικές, εξοπλισμένες ως τα δόντια, να φοβούνται την παρουσία στο έδαφός τους μερικών δεκάδων ανθρώπων από την καθυστερημένη, πεινασμένη, ρημαγμένη Ρωσία, πού οι αστικές εφημερίδες, σε δεκάδες εκατομμύρια αντίτυπα, την αποκαλούν άγρια, εγκληματική χώρα κλπ. Είναι φανερό, ότι οι κοινωνικές συνθήκες, πού μπόρεσαν να γεννήσουν μία τέτοια χτυ- πητή αντίφαση, είναι στην πράξη οι συνθήκες της δικτατορίας τής αστικής τάξης.

12. Μία και έτσι έχουν τα πράγματα, η δικτατορία του προλεταριάτου είναι όχι μόνο απόλυτα νόμιμη, σαν μέσο ανατροπής των εκμεταλλευτών και καταστολής της αντίστασης τους, άλλά και απόλυτα απαραίτητη για όλη τη μάζα των εργαζόμενων, σαν μοναδικό μέσο άμυνας ενάντια στην δικτατορία της αστικής τάξης, πού οδήγησε στον πόλεμο και πού προετοιμάζει νέους' πολέμους.

Το κυριότερο πράγμα, πού δεν καταλαβαίνουν οι σοσιαλιστές και πού φανερώνει, πως θεω- ρητικά είναι κοντόφθαλμοι, πως είναι αιχμάλωτοι των αστικών προκαταλήψεων και πώς πρόδωσαν πολιτικά το προλεταριάτο, είναι τούτο ότι στην κεφαλαιοκρατική κοινωνία, όταν η ταξική πάλη, πού βρίσκεται στη βάση της κοινωνίας αυτής, οξύνεται κάπως σοβαρά, δεν μπορεί να υπάρξει τίπο- τα το ενδιάμεσο, παρά μόνο είτε δικτατορία της αστικής τάξης είτε δικτατορία του προλεταριάτου. Κάθε ονειροπόλημα για κάποια τρίτη λύση είναι αντιδραστικό θρηνολόγημα μικροαστού. Αυτό το μαρτυρεί και η πείρα της υπερεκατόχρονης εξέλιξης της αστικής δημοκρατίας και του εργατικού κινήματος όλων των προηγμένων χωρών και ιδιαίτερα η πείρα της τελευταίας πενταετίας. Αυτό δι- δάσκει και όλη η επιστήμη της πολιτικής οικονομίας, όλο το περιεχόμενο του μαρξισμού, πού εξη- γεί, ότι σε κάθε εμπορευματική οικονομία είναι οικονομικά αναπόφευκτη η δικτατορία τής αστικής τάξης, πού δεν υπάρχει άλλος να την αντικαταστήσει, έκτός από την τάξη των προλετάριων, τάξη πού αναπτύσσεται, πληθαίνει, συσπειρώνεται, δυναμώνει από την ίδια την εξέλιξη του καπιταλι- σμού.

13. Ένα άλλο θεωρητικό και πολιτικό λάθος των σοσιαλιστών είναι, ότι δεν καταλαβαίνουν, πώς οι μορφές της δημοκρατίας, αρχίζοντας από τα έμβρυα της στην αρχαιότητα, άλλαζαν ανα- πόφευκτα στη διάρκεια των χιλιετηρίδων, παράλληλα με την αντικατάσταση της μιας κυρίαρχης τάξης από μία άλλη. Στις αρχαίες δημοκρατίες της Ελλάδας, στις πόλεις του μεσαίωνα, στις προηγ- μένες κεφαλαιοκρατικές χώρες η δημοκρατία παρουσίασε διαφορετικές μορφές και εφαρμοζόταν σε διαφορετικούς βαθμούς. θα ήταν η μεγαλύτερη ανοησία να πιστέψει κανείς, πώς η πιο βαθιά επανάσταση στην ιστορία της ανθρωπότητας, το πρώτο στον κόσμο πέρασμα της εξουσίας από τη μειοψηφία των εκμεταλλευτών στην πλειοψηφία των εκμεταλλευομένων μπορεί να συντελεστεί μέσα στα παλιά πλαίσια της παλιάς, αστικής, κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, μπορεί να συντελε- στεί χωρίς τις πιο απότομες στροφές, χωρίς τη δημιουργία νέων μορφών δημοκρατίας, νέων θε- σμών, πού ενσαρκώνουν τούς νέους όρους εφαρμογής της κλπ.

14. Η δικτατορία του προλεταριάτου μοιάζει με τη δικτατορία των άλλων τάξεων κατά τούτο: ότι την προκάλεσε, όπως και κάθε δικτατορία, η ανάγκη να κατασταλεί με τη βία η αντίσταση της τάξης πού χάνει την πολιτική κυριαρχία. Η ριζική διαφορά ανάμεσα στη δικτατορία του προλετα- ριάτου και στη δικτατορία των άλλων τάξεων - τη δικτατορία των τσιφλικάδων στο μεσαίωνα, τη δικτατορία της αστικής τάξης σ' όλες τις πολιτισμένες κεφαλαιοκρατικές χώρες - βρίσκεται στο ότι η δικτατορία των τσιφλικάδων και της αστικής τάξης σήμαινε βίαιη καταστολή της αντίστασης της τεράστιας πλειοψηφίας του πληθυσμού, δηλαδή των εργαζόμενων. Απεναντίας, η δικτατορία του προλεταριάτου σημαίνει βίαιη καταστολή της αντίστασης των εκμεταλλευτών, των τσιφλικάδων και των κεφαλαιοκρατών, δηλ. μιας ασήμαντης μειοψηφίας του πληθυσμού.

Απ' εδώ κατά λογική συνέπεια βγαίνει ότι η δικτατορία του προλεταριάτου δεν μπορεί παρά να συνεπιφέρει αναπόφευκτα όχι μόνο μίαν αλλαγή γενικά των μορφών και των θεσμών της δη- μοκρατίας, άλλά ίσα-ίσα μία τέτοια αλλαγή, πού θα επιτρέψει μία χωρίς προηγούμενο στον κόσμο επέκταση της αποτελεσματικής χρησιμοποίησης του δημοκρατισμού από τις τάξεις των εργαζόμε- νων, από κείνους πού καταπιέζει ο καπιταλισμός.

Και πραγματικά, η μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου, πού δημιουργήθηκε κιόλας στην πράξη, δηλ. η σοβιετική εξουσία στη Ρωσία, το Rate-System στη Γερμανία, τα Shop Stewards Committees και οι άλλοι ανάλογοι σοβιετικοί θεσμοί σε άλλες χώρες, όλα αυτά σημαίνουν και κάνουν πράξη ακριβώς για τις εργαζόμενες τάξεις, δηλ. για την τεράστια πλειοψηφία του πληθυ- σμού, τη συγκεκριμένη δυνατότητα να ασκούν τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθέριες, πού δεν υπήρξε ποτέ, ούτε και κατά προσέγγιση, στις πιο εξελιγμένες, στις πιο δημο- κρατικές αστικές δημοκρατίες.

Η ουσία της Σοβιετικής εξουσίας συνίσταται στο ότι η μαζική οργάνωση ακριβώς των τάξε- ων, πού καταπιέζονταν από τον καπιταλισμό, δηλ. των εργατών και των μισοπρολετάριων (αγρο- τών, πού δεν εκμεταλλεύονται ξένη εργασία και είναι αναγκασμένοι να πουλάνε διαρκώς έστω και ένα μέρος της εργατικής τους δύναμης), αποτελεί τη μόνιμη και αποκλειστική βάση όλης τής κρα- τικής εξουσίας, ολόκληρου του κρατικού μηχανισμού. Ακριβώς αυτές οι μάζες, πού ακόμα και στις πιο δημοκρατικές αστικές δημοκρατίες, αν και ισότιμες σύμφωνα με το νόμο, στην πραγματικότητα παραμερίζονταν με χίλιους τρόπους και τερτίπια από τη συμμετοχή στην πολιτική ζωή κι από την άσκηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθερίων, προσελκύονται τώρα σε μία μόνιμη, απα- ραίτητη και ταυτόχρονα αποφασιστική συμμετοχή στη δημοκρατική διακυβέρνηση του κράτους.

15. Ενώ η αστική δημοκρατία υποσχόταν παντού και πάντα την ισότητα των πολιτών, ανε- ξάρτητα από φύλο, θρήσκευμα, φυλή, εθνικότητα, άλλά πουθενά δεν την εφάρμοσε και, λόγω της κυριαρχίας του καπιταλισμού, ούτε μπορούσε να την εφαρμόσει, η σοβιετική εξουσία η ή δικτατο- ρία του προλεταριάτου την πραγματοποιεί άμεσα και πλέρια, γιατί αυτό είναι σε θέση να το κάνει μόνο η εξουσία των εργατών, πού δεν έχουν συμφέρον από τη διατήρηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και από την πάλη για το μοίρασμα και το ξαναμοίρασμά τους.

16. Η παλιά, δηλ. η αστική δημοκρατία και ο κοινοβουλευτισμός είχαν οργανωθεί έτσι πού ακριβώς οι μάζες των εργαζομένων να είναι πιο πολύ απομακρυσμένες από τη συμμετοχή στο μη- χανισμό της διακυβέρνησης. η σοβιετική εξουσία, δηλ. η δικτατορία του προλεταριάτου, απεναντί- ας, είναι οργανωμένη έτσι πού να προσεγγίζει τις μάζες των εργαζομένων στο μηχανισμό της δια- κυβέρνηση. Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετεί η συνένωση της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας στα πλαίσια της σοβιετικής οργάνωσης του κράτους και η αντικατάσταση των εδαφικών εκλογικών περιφερειών με τις παραγωγικές μονάδες, όπως είναι το εργοστάσιο, η φάμπρικα.

17. Ο στρατός ήταν ένας μηχανισμός καταπίεσης όχι μόνο επί μοναρχίας. Διατήρησε αυτό το χαρακτήρα και σ' όλες τις αστικές δημοκρατίες, ακόμα και στις πιο δημοκρατικές. Μόνο η σοβιετι- κή εξουσία, σαν μόνιμη κρατική οργάνωση ακριβώς των τάξεων πού καταπιέζονταν από τον καπι- ταλισμό, είναι σε θέση να εξαλείψει την υποταγή του στρατού στην αστική διοίκηση και να συγχω- νεύσει πραγματικά το προλεταριάτο με το στρατό, να εξοπλίσει πραγματικά το προλεταριάτο και ν' αφοπλίσει πραγματικά την αστική τάξη, πού χωρίς αυτό τι νίκη του σοσιαλισμού δεν είναι δυνατή.

18. Η σοβιετική οργάνωση του κράτους είναι προσαρμοσμένη στον καθοδηγητικό ρόλο του προλεταριάτου, τής τάξης πού βγήκε από τον καπιταλισμό πιο συγκεντρωμένη και πιο φωτισμένη. 'Η πείρα όλων των επαναστάσεων και όλων των κινημάτων των καταπιεζόμενων τάξεων, τι πείρα του παγκόσμιου σοσιαλιστικού κινήματος μας διδάσκει, ότι μόνο το προλεταριάτο είναι σε θέση να συνενώσει και να πάρει με το μέρος του τα σκόρπια και καθυστερημένα στρώματα του εργαζόμε- νου και εκμεταλλευομένου πληθυσμού.

19. Μόνο τι σοβιετική οργάνωση του κράτους μπορεί πραγματικά να τσακίσει μεμιάς και να εξαρθρώσει οριστικά τον παλιό, δηλ. τον αστικό, υπαλληλικό και δικαστικό μηχανισμό, πού διατη- ρήθηκε και δεν μπορούσε παρά να διατηρηθεί αναπόφευκτα στις συνθήκες του καπιταλισμού ακόμα και στις πιο δημοκρατικές δημοκρατίες, αποτελώντας στην πράξη το μεγαλύτερο εμπόδιο στην πραγματοποίηση του δημοκρατισμού για τούς εργάτες και για τούς εργαζόμενους. 'Η Κομ- μούνα του Παρισιού έκανε το πρώτο κοσμοϊστορικό βήμα στο δρόμο αυτό, η σοβιετική εξουσία - το δεύτερο.

20. Η κατάργηση τής κρατικής εξουσίας είναι ένας σκοπός, πού έβαζαν μπροστά τους όλοι οι σοσιαλιστές, κι ανάμεσά τους ο Μαρξ στην πρώτη γραμμή. Χωρίς την πραγματοποίηση αυτού του σκοπού, ο αληθινός δημοκρατισμός, δηλ. η ισότητα και τι ελευθερία, είναι απραγματοποίητος. Μα προς το σκοπό αυτό οδηγεί πραχτικά μόνο τι σοβιετική, η προλεταριακή δημοκρατία, γιατί, προ- σελκύοντας τις μαζικές οργανώσεις των εργαζομένων σε μία μόνιμη και απαραίτητη συμμετοχή στη διακυβέρνηση του κράτους, αρχίζει αμέσως να προετοιμάζει την πλήρη απονέκρωση κάθε κράτους.

21. Η ολοκληρωτική χρεοκοπία των σοσιαλιστών, πού συγκεντρώθηκαν στη Βέρνη, τι πλή- ρης ανικανότητά τους να καταλάβουν τη νέα, δηλ. την προλεταριακή δημοκρατία, φαίνεται κυρίως από το έξής. Στις 10 του Φλεβάρη 1919 ο Μπράντινγκ κήρυξε τον τερματισμό των εργασιών τής διεθνούς συνδιάσκεψης τής κίτρινης Διεθνούς στη Βέρνη. Στις 11 του Φλεβάρη 1919 δημοσιεύτηκε στο Βερολίνο, στην «Die Freiheit», εφημερίδα αυτών πού συμμετείχαν στη συνδιάσκεψη, μία έκ- κληση του κόμματος των «ανεξαρτήτων» προς το προλεταριάτο. στην έκκληση αύτή αναγνωρίζε- ται ο αστικός χαρακτήρας της κυβέρνησης Σάιντεμαν. Τον επικρίνουν, ότι επιθυμεί να καταργήσει τα Σοβιέτ, που αποκαλούνται Trager und Schuetzer der Revolution - φορείς και φύλακες της επα- νάστασης, και γίνεται η πρόταση να νομιμοποιηθούν τα Σοβιέτ, να τούς παραχωρηθούν κρατικά δι- καιώματα, να τούς παραχωρηθεί το δικαίωμα ν' αναστέλλουν τις αποφάσεις της Εθνοσυνέλευσης, και το ζήτημά να παραπέμπεται σε παλλαϊκό δημοψήφισμα.

Ή πρόταση αύτή σημαίνει ολοκληρωτική ιδεολογική χρεοκοπία των θεωρητικών, που υπε- ράσπιζαν τη δημοκρατία, χωρίς να καταλαβαίνουν τον αστικό της χαρακτήρα. Η γελοία προ- σπάθεια να συνδυαστεί το σύστημα των Σοβιέτ, δηλ. η δικτατορία του προλεταριάτου, με την Εθνοσυνέλευση, δηλ. με τη δικτατορία της αστικής τάξης, ξεσκεπάζει ολοκληρωτικά και τη φτώχια της σκέψης των κίτρινων σοσιαλιστών και σοσιαλδημοκρατών, και την πολιτική τους μικροαστική αντιδραστικότητα, και τις δειλές παραχωρήσεις τους στην ασυγκράτητα αυξανόμενη δύναμη της νέας, προλεταριακής δημοκρατίας.

22. Καταδικάζοντας τον μπολσεβικισμό, η πλειοψηφία της κίτρινης Διεθνούς στη Βέρνη, πού από φόβο μπροστά στις εργατικές μάζες δεν τόλμησε να ψηφίσει τυπικά μιαν απόφαση σ' αυτό το πνεύμα, -ενήργησε σωστά από ταξική άποψη. Ακριβώς αύτή η πλειοψηφία είναι πέρα για πέρα αλ- ληλέγγυα με τούς Ρώσους μενσεβίκους και σοσιαλιστές-επαναστάτες και με τούς Σάιντεμαν στη Γερμανία. Οι ρώσοι μενσεβίκοι και σοσιαλιστές-επαναστάτες, παραπονούμενοι ότι διώκονται από τούς μπολσεβίκων, προσπαθούν να κρύψουν το γεγονός, ότι στις διώξεις αυτές τις επέβαλε η συμ- μετοχή των μενσεβίκων και των σοσιαλιστών-επαναστατών στον εμφύλιο πόλεμο με το μέρος· της αστικής τάξης ενάντια στο προλεταριάτο. το ίδιο και οι Σάιντεμαν και το κόμμα τους στη Γερμανία απόδειξαν κιόλας, ότι συμμετέχουν με τον ίδιο τρόπο στον εμφύλιο πόλεμο, δηλ. με το μέρος της αστικής τάξης ενάντια στους εργάτες.

Γι’ αυτό ήταν πολύ φυσικό η πλειοψηφία των συμμετασχόντων στην κίτρινη Διεθνή της Βέρ- νης να ταχθεί υπέρ της καταδίκης των μπολσεβίκων. στη στάση αύτή βρήκε την έκφραση της όχι η υπεράσπιση της «καθαρής δημοκρατίας», άλλά η αυτοάμυνα ανθρώπων, πού ξέρουν και νιώθουν, ότι στον εμφύλιο πόλεμο η θέση τους είναι με το μέρος της αστικής τάξης ενάντια στο προλετα- ριάτο.

Να γιατί δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε, ότι η απόφαση της πλειοψηφίας της κίτρινης Διεθνούς είναι σωστή από ταξική άποψη. το προλεταριάτο δεν πρέπει να φοβάται την αλήθεια, μα να την κοιτάζει κατάματα και να βγάζει απ' αυτήν όλα τα πολιτικά συμπεράσματα.

*Διαβάστηκαν από τον Β.Ι. Λένιν, πού ήταν ο συντάκτης τους, στις 4 Μάρτη.

Δημοσιεύτηκαν στις 6 Μάρτη 1919 στην «Πράβντα», α.φ. 51.

«ΑΠΑΝΤΑ» Β.1. Λένιν, τόμος 28, σελ. 445-456