Διαχρονικό έγκλημα η απουσία αντισεισμικής θωράκισης

Μία νεκρή γυναίκα, 43 χρόνων, πάνω από 150 μη κατοικήσιμα σπίτια, σοβαρές υλικές ζημιές, είναι ο απολογισμός του σεισμού, μεγέθους 6,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, που σημειώθηκε το μεσημέρι της Δευτέρας στη Λέσβο. `Η μάλλον είναι ένας ακόμη τραγικός απολογισμός για τους κατοίκους της Λέσβου, που μετρούν, μετά από κάθε σεισμό, τις πληγές τους, με πιο πρόσφατο αυτόν του Δεκέμβρη του 2014 και, πριν από αυτόν, του 2007.

Είναι μια κατάσταση πλέον που οδηγεί στην ανατριχιαστική διαπίστωση ότι οι κάτοικοι και οι υποδομές του νησιού είναι εντελώς ανοχύρωτοι σε περίπτωση ενός σεισμού με μεγάλο μέγεθος ή με εστία κοντά σε κατοικημένη περιοχή, καθώς καμία μέριμνα δεν έχει ληφθεί για την ασφάλεια και προστασία τους. Η ίδια αυτή διαπίστωση ισχύει φυσικά και για το σύνολο της χώρας, η οποία εμφανίζει το έκτο υψηλότερο επίπεδο σεισμικής δραστηριότητας στον κόσμο, με την ευχή κάθε φορά το επίκεντρο του σεισμού να είναι κοντά στη θάλασσα, να έχει αντικαταστήσει την αναγκαία αντισεισμική θωράκιση.
Με αυτά τα δεδομένα, αποτελεί κυριολεκτικά έγκλημα η μη θωράκιση του λαού από τα φυσικά φαινόμενα, εν προκειμένω των σεισμών, ένα έγκλημα που συντελείται διαχρονικά από την πολιτική εξουσία, που υπηρετεί την ανάπτυξη για λογαριασμό των μονοπωλίων σε βάρος των λαϊκών έργων και αναγκών. Εργα αντισεισμικής θωράκισης δεν εξασφαλίζουν κέρδη για το κεφάλαιο και κατά συνέπεια δεν αποτελούν προτεραιότητα. Αυτό καταδεικνύεται και από τα διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, τα οποία δεν κρίνουν ως επιλέξιμα έργα αντισεισμικής θωράκισης που αφορούν την προστασία του λαού, αντίστοιχα και έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, που επίσης είναι απαραίτητα. Με λίγα λόγια, ανθρώπινες ζωές, σπίτια, χώροι συνάθροισης της νεολαίας, είναι στο έλεος του Εγκέλαδου. Δεν είναι μόνο τα έργα που δεν γίνονται, είναι και η μη τήρηση βασικών κανόνων, όπως κακοτεχνίες ή χτίσιμο πάνω σε μπαζώματα, που επίσης στοιχίζουν.

Αποκαλυπτικά στοιχεία

Eurokinissi

Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Λέσβο, η κατάσταση το 2014 - οπότε και χτυπήθηκε, όπως γράψαμε, από σεισμό - ήταν χειρότερη από το 2007, οπότε και πάλι είχε γίνει σεισμός. Σύμφωνα με τότε στοιχεία της Κομματικής Οργάνωσης Λέσβου του ΚΚΕ, που αντανακλούν και τη σημερινή κατάσταση στο νησί, κανένα σπίτι και καμία πολυκατοικία δεν είχε ελεγχθεί. Επίσης, κανένας προσεισμικός έλεγχος δεν είχε διενεργηθεί στα δημόσια κτίρια, στα σχολεία, στο Νοσοκομείο, στο Ασυλο Ανιάτων Αγιάσου, στα Γηροκομεία, στα ΚΑΠΗ, στις φοιτητικές εστίες, στους χώρους που διασκεδάζει η νεολαία. Τραγική ήταν η κατάσταση και στις αρμόδιες υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, με σοβαρά τα κενά σε προσωπικό. Εχουν «κοπεί» ακόμα και οι ασκήσεις ετοιμότητας στα σχολεία ή η έκδοση έντυπου ενημερωτικού υλικού.
Η ουσιαστική και ολοκληρωμένη αντισεισμική προστασία είναι αναγκαιότητα, τόσο στο χώρο εργασίας όσο και στην κατοικία. Υπάρχει σήμερα τέτοια προστασία της ζωής των εργατικών - λαϊκών οικογενειών; Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα που αποκαλύπτουν την πραγματικότητα, όπως τα κτίρια των σχολείων, που θεωρούνται ως μία από τις πιο σημαντικές κατηγορίες που πρέπει να ελέγχονται για την ασφάλεια των παιδιών.
-- Από τις περίπου 14.500 σχολικές μονάδες σε όλη τη χώρα, οι 4.440 έχουν χτιστεί πριν από το 1959 και οι 3.880 έχουν χτιστεί πριν από το 1985, δηλαδή το 57,4% των σχολικών μονάδων χαρακτηρίζονται «γερασμένες», αφού έχουν χτιστεί χωρίς ή με ελάχιστες αντισεισμικές προδιαγραφές.
-- Από τις υπόλοιπες 6.180 που έχουν χτιστεί μετά το 1985, μόλις οι 3.050 έχουν χτιστεί με πιο αυστηρές αντισεισμικές προδιαγραφές, μετά το 1995.
-- Μέχρι σήμερα σε ελάχιστα κτίρια, και κυρίως σχολεία, έχουν γίνει οι αναγκαίες παρεμβάσεις ενίσχυσης.
-- Μετά το σεισμό του 1999, 429 σχολικές μονάδες στην Αττική, από τις 2.465 που ελέγχθηκαν, κρίθηκαν ακατάλληλες για χρήση. Ομως, μόνο ένα μικρό ποσοστό, μερικές δεκάδες, έχουν αποκατασταθεί, ενισχυθεί ή αντικατασταθεί.

Εκτός ...επιλεξιμότητας η ασφάλεια της ζωής του λαού

Ακόμα κι αυτός ο στοιχειώδης προσεισμικός έλεγχος των σχολείων σταμάτησε το Μάρτη του 2010, εξαιτίας των περικοπών σε δαπάνες και προσωπικό, με αποτέλεσμα να αποξηλωθούν τα συνεργεία ελέγχων και να παγώσουν οι διαδικασίες. Και δεν είναι μόνο αυτό. Με την κατάργηση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) στο πλαίσιο καταργήσεων και συγχωνεύσεων φορέων του Δημοσίου, τους προσεισμικούς ελέγχους ανέλαβαν δήμοι, των οποίων οι πόροι έχουν περικοπεί, ενώ το προσωπικό τους μειώνεται. Θυμίζουμε επίσης ότι το 2012, με την ίδια λογική, καταργήθηκαν ή υπολειτουργούν οι Υπηρεσίες Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων και οι Τομείς Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων, που είχαν ως αρμοδιότητα τις διαδικασίες αποκατάστασης μετά από σεισμό.
Υπάρχουν, επίσης, εκτιμήσεις ότι το 50% των νοσοκομειακών κτιρίων, δηλαδή κάπου 300 ανεξάρτητα από στατικής πλευράς κτίρια, χρειάζονται λεπτομερέστερο έλεγχο ή και παρέμβαση. Ακόμα χειρότερη μπορεί να χαρακτηριστεί η κατάσταση στους χώρους δουλειάς. Ποιος δεν θυμάται τις περιπτώσεις της «Ρικομέξ», της «Φαράν» κ.ά. και το σεισμό της Αθήνας το 1999. Σε κάθε περίπτωση, το 80% των 4.000.000 κτιρίων της χώρας έχουν κτιστεί πριν το 1985, δηλαδή πριν τεθεί σε εφαρμογή ο σύγχρονος αντισεισμικός κανονισμός, και επομένως χρήζουν ελέγχων και ενισχύσεων.
Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Μήπως δεν ενδιαφέρει τις κυβερνήσεις αν θα υπάρχουν νεκροί και καταστροφές; Μήπως δεν υπάρχουν η τεχνογνωσία και το εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, για να σχεδιάσει τέτοια έργα; Πού σκοντάφτει το πράγμα; Οπως αναφέραμε και παραπάνω, έργα όπως αυτά που είναι απαραίτητα για την αντισεισμική θωράκιση, την αντιπλημμυρική προστασία κ.ά., δεν αποφέρουν κέρδη στους μονοπωλιακούς ομίλους. Και γι' αυτό δεν είναι στις προτεραιότητες των αστικών κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι τέτοια έργα σε πολύ μεγάλο ποσοστό δεν κρίνονται επιλέξιμα και δεν εντάσσονται στα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως τα ΚΠΣ και το ΕΣΠΑ. Τα έργα υποδομών και η πολιτική γι' αυτά υπαγορεύονται από την καπιταλιστική ανάπτυξη, τους νόμους της καπιταλιστικής αγοράς.
Υπάρχει και μια άλλη, εξίσου σοβαρή πτυχή: Η έγκαιρη και ολοκληρωμένη αντισεισμική προστασία απαντά και σε ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα, της ανάπτυξης του κατασκευαστικού κλάδου. Η ανεργία στον κλάδο είναι τεράστια. Χιλιάδες οικοδόμοι αλλά και αυτοαπασχολούμενοι στις Κατασκευές βρίσκονται ή ωθούνται στην ανεργία. Η ανάπτυξη έργων υποδομής υπέρ των λαϊκών αναγκών θα είχε θετικό αντίκτυπο και σ' αυτόν τον τομέα.
Η θωράκιση της χώρας από φυσικές καταστροφές, λοιπόν, δεν «χωρά» στο πλαίσιο του σημερινού καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης. Η γη και οι κατασκευές αντιμετωπίζονται ως εμπορεύματα για την ενίσχυση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων και όχι ως κοινωνικά αγαθά.
Η αντισεισμική, αλλά και γενικότερα η θωράκιση από φυσικές καταστροφές, η ελαχιστοποίηση του σεισμικού κινδύνου, είναι υπόθεση λαϊκής πάλης. Αλλά πρέπει να είναι καθαρό ότι μόνο η εξουσία που δεν θα αντιμετωπίζει τη γη ως εμπόρευμα, αλλά ως κοινωνικό αγαθό που ανήκει σε όλο το λαό, που θα υλοποιεί προγράμματα λαϊκής στέγης, παρέχοντας στους εργάτες και τις οικογένειές τους ασφαλείς χώρους κατοικίας, εργασίας, άθλησης, ψυχαγωγίας, με Κεντρικό Σχεδιασμό, μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Υποδομές δηλαδή στηριγμένες στην κοινωνική ιδιοκτησία και ενταγμένες στον Κεντρικό Σχεδιασμό. Μια πολιτική εξουσία και οικονομία που θα λειτουργούν με αποκλειστικό κριτήριο την κάλυψη των αναγκών και την προστασία όλης της κοινωνίας.