Έννιο Μορικόνε – Για μια χούφτα νότες

Κατιούσα

Η μουσική μιας ταινίας (ή η απουσία της) είναι ένα από τα πιο σημαντικά «δευτερεύοντα» στοιχεία της, σε βαθμό που ορισμένες στο διάβα των ετών να έχουν μείνει περισσότερο γνωστές χάρη στο σάουντρακ τους, παρά την υπόθεσή τους. Η ονειρική και δυναμική – σε διαφορετική αναλογία, κατά περίπτωση – μουσική του Μορικόνε , είχε την τύχη να ντύσει πολλές ούτως ή άλλως αξιόλογες ταινίες, ανάμεσα στις περίπου 500 στις οποίες συνεργάστηκε.

Γεννήθηκε στις 10 Νοέμβρη 1928 ως γιος μουσικού στη Ρώμη. Φοίτησε σε Ωδείο της πρωτεύουσας, απ’όπου έλαβε δίπλωμα τρομπετίστα και συνθέτη. Ξεκίνησε την καριέρα του παίζοντας τρομπέτα σε τζαζ μπάντες και στη συνέχεια άρχισε να συνεργάζεται με διάφορες δισκογραφικές. Σύντομα άρχισε να συνθέτει μουσική για την τηλεόραση και των κινηματογράφο, με το πρώτο του σάουντρακ να είναι το 1961 για την ταινία «Il federale».

Η παγκόσμια καθιέρωσή του έρχεται με τη μουσική επένδυση του ιστορικού σπαγγέτι – γουέστερν «Για μια χούφτα δολάρια» το 1964, πρώτο μέρος της λεγόμενης «τριλογίας του δολαρίου» για την οποία έγραψε τη μουσική ο Μορικόνε. Σκηνοθέτης ήταν ο Σέρτζιο Λεόνε, με τον οποίο είχαν μια «καρμική» συνεργασία, ως και την τελευταία ταινία του Λεόνε, «Κάποτε στην Αμερική» (1984), της οποίας το μουσικό θέμα είναι επίσης ιδιαίτερα χαρακτηριστικό. Αποκορύφωμα της συνεργασίας τους υπήρξε βέβαια το «επικό» θέμα του «Κάποτε στη Δύση» (1968), που έκτοτε έχει επαναχρησιμοποιηθεί σε άπειρα κινηματογραφικά, τηλεοπτικά και διαφημιστικά συμφραζόμενα.

Ο Μορικόνε συνεργάστηκε επίσης με τον Πιερ Πάολο Παζολίνι( “Ucellacci e uccellini”, «Θεώρημα») και τον Μπερνάρντο Μπερτολούτσι («Νοβετσέντο»), ενώ ιδιαίτερα παραγωγική υπήρξε και η δεκαετία του ’80, με σημαντικότερους σταθμούς την ταινία “The Mission” το Roland Joffé και το θρυλικό «Σινεμά ο Παράδεισος» του Τζουσέπε Τορνατόρε. Με τον Τορνατόρε συνεργάστηκε πολλές φορές, μεταξύ άλλων και στην ταινία «Μαλένα» (2000), που του χάρισε την έκτη του υποψηφιότητα για όσκαρ μουσικής. Ο ίδιος κατέκτησε τελικά το αγαλματίδιο το 2007 για το σύνολο της προσφοράς του, αλλά και για την ταινία του Ταραντίνο – που σε πολλές ταινίες χρησιμοποιεί πρωτότυπα ή παλιότερα έργα του συνθέτη – «Οι μισητοί 8». Τα βραβεία της αμερικανικής ακαδημίας κινηματογράφου δεν είναι μόνο παρά ένα κλάσμα από τις πολυάριθμες διακρίσεις που έχει λάβει για το έργο και την προσφορά του στη μουσική μέσα στα χρόνια. Από τις πιο “ιδιαίτερες” διακρίσεις, είναι η αφιέρωση αστεροειδούς με το όνομά του, ο Μορικόνε 152188. Εκτός από παγκοσμίου φήμης συνθέτης, ο Μορικόνε είναι και δεινός σκακιστής, έχοντας διακριθεί σε εθνικό επίπεδο στις μικρότερες κατηγορίες.

ιο
Πολιτικά δεν έκανε κάποια έκπληξη, καθώς ανήκει στο κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, έχοντας συμμετάσχει μάλιστα στις εσωκοματικές εκλογές του 2007, ως υποστηρικτής του τότε δημάρχου Ρώμης Βάλτερ Βελτρόνι για την ηγεσία. Από τα θέματα που τον απασχολούσαν ιδιαίτερα ήταν η υποβάθμιση της μουσικής εκπαίδευσης στα ιταλικά σχολεία και η ανεπάρκεια των διδακτικών μεθόδων που εφαρμόζονται.