Σαν ψέματα

1. Οταν, παλαιότερα, περνούσα μπροστά από κάποιο νοσοκομείο και παρατηρούσα, τη νύχτα, τα λιγοστά φωτισμένα δωμάτια υποθέτοντας ότι κάποιος ξενυχτούσε στο προσκεφάλι ενός αρρώστου, ένιωθα ότι ο κόσμος αυτός ήταν ένας άλλος πλανήτης. Οταν, με τη σειρά μου, κατοίκησα κι εγώ σ' αυτόν τον πλανήτη, έβλεπα έξω από το παράθυρο τη ζωή να κυλά σαν αυτή να βρίσκεται σ' έναν άλλο πλανήτη.

 

2. Ο ασθενής ανήκει σε μια μικρή πόλη που αντιμετωπίζει στα ίσα την επικράτεια του θανάτου. Στην πόλη αυτή θα γνωρίσει ανθρώπους με την αληθινή τους μορφή. Εχουν λάβει το μήνυμα, πέρασαν την πρώτη ταραχή και τώρα μαζεύουν τις δυνάμεις τους για τη μάχη. Σε αυτήν τη μάχη, μέσα στο θάλαμο, ο ένας είναι δίπλα στον άλλο, υπάρχει άφθονη παρηγοριά και ο δυνατότερος δίνει δύναμη στον ασθενέστερο.

 

3. Ο Θεός κυκλοφορεί ανάμεσά μας με ελεύθερο ωράριο, περνώντας γρήγορα από τους θαλάμους, φοβούμενος μήπως συναντηθεί με την ομάδα των ασθενών που δηλώνουν την απέχθειά τους.

 

4. Σύντομη η ζωή έτσι κι αλλιώς. Τα χειρουργεία λειτουργούν συνέχεια ενάντια στην αρρώστια, η οποία είναι «με τη σιγή και τη διάρκεια οπλισμένη», για να παραφράσω τον Τάκη Παπατσώνη.

 

5. Ο ασθενής οφείλει για τη ζωή του να παλέψει πνευματικά, από μέσα προς τα έξω, να εξημερώσει το κτήνος που προσπαθεί να τον εξοντώσει και να το πετάξει από το σώμα του. Αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, αλλά έχω νιώσει ότι έπρεπε να παλεύω, να παλεύω, και τίποτ' άλλο.

 

6. Η εικόνα που μου έρχεται πρώτη στο νου είναι οι νοσοκόμες να τρέχουν για να τα προλάβουν όλα και οι γιατροί να μπαίνουν και να βγαίνουν στους θαλάμους αδιάκοπα.

 

7. Βάλσαμο οι φίλοι με τις επισκέψεις και το γέλιο τους. Επαιρνα δύναμη και αισιοδοξία. Οταν έφευγαν, ήμουν χαρούμενος.

 

8. Φυσικά καταλαβαίνεις πόσο ταξική είναι η ιστορία της υγείας. Αν έχεις την οικονομική δυνατότητα, έχεις την καλύτερη περίθαλψη. Οχι γιατί τα δημόσια νοσοκομεία υστερούν σε ιατρική πείρα - το αντίθετο, μάλιστα - αλλά λόγω του τεράστιου φόρτου εργασίας που πέφτει στις πλάτες των εργαζομένων και των δύσκολων συνθηκών που καλούνται να αντιμετωπίσουν, πολλές φορές αυτοσχεδιάζοντας.

 

9. Καμία κυβέρνηση από τη μεταπολίτευση έως σήμερα δεν στήριξε την Υγεία ως όφειλε. Το κοινωνικό κράτος υπήρξε και υπάρχει σαν φαρσοκωμωδία. Η Υγεία ως εμπόρευμα είναι επινόηση της άρχουσας τάξης, αυτής της «φιλάνθρωπης», γνωστής κατά βάθος για την απέχθειά της προς τον κόσμο. Πόσο δίκιο είχε η Μαρίνα Τσβετάγεβα: «Οταν δίνεις σε έναν άνθρωπο δίνεις στο στομάχι του, αλλά ο άνθρωπος δεν είναι το στομάχι του».

 

10. Λένε πως, αν τα καταφέρεις και βγεις από μια δύσκολη περιπέτεια της υγείας, δεν θέλεις να το θυμάσαι. Αντιθέτως, θέλω να τα θυμάμαι όλα, με λεπτομέρεια. Πώς είναι δυνατόν να ξεχάσω όλους αυτούς τους γιατρούς και νοσηλευτές που με φρόντισαν, όπως και τους ασθενείς με τους οποίους μοιράστηκα την αγωνία και τον πόνο. Η ζωή στο νοσοκομείο έχει άλλους κανόνες, απαιτεί άλλη συμπεριφορά. Η κοινότητα των ασθενών και των συνοδών τους, των ιατρών και των νοσηλευτών διέπεται από ισότητα και αδελφοσύνη: Ολοι είμαστε ίσοι μπροστά στον πόνο. Κι έτσι δημιουργείται σιωπηρά μια κοινότητα με ομόνοια και συντροφικότητα, χωρίς ψεύτικα προσωπεία, όπου ο ένας φροντίζει τον άλλον χωρίς διάκριση. Μια σχεδόν ουτοπική καθημερινότητα από τους ίδιους ανθρώπους που, σε άλλες συνθήκες, μεταλλάσσονται σε θηρία και αρπακτικά. Το μάθημα του θανάτου μάς κάνει όλους σοφότερους...

 

Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ