Ο αδίστακτος έμπορος όπλων, "εθνικός ευεργέτης"
Ο Βασιλάκης Ζαχαρίου, γνωστότερος ως sir Basil Zakharoff γεννήθηκε το 1849 στα Μούγλα της Μικρασίας και πέθανε στο Λονδίνο το 1936. Φοίτησε στο Αμερικανικό Κολέγιο της Κωνσταντινούπολης, το γνωστό "Ροβέρτειο" (θα πούμε σε επόμενο σημείωμα το ρόλο των κολεγίων αυτών - Βηρυτός, Αθήνα, Πόλη), εργάστηκε ως υπάλληλος και μετά συνέταιρος στον υφασματέμπορο θείο του.
Η απογείωσή του άρχισε όταν έγινε εκπρόσωπος της εταιρίας όπλων "Nordenfeld", μετά και της "Maxim" και το 1890 μέτοχος της "Maxim" και αργότερα της κοινοπραξίας "Maxim" - "Vickers". Θησαύρισε στο Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877 μονοπωλώντας τα μυδραλιοβόλα "Maxim", και στις εντάσεις ή και συγκρούσεις του τέλους του 19ου αιώνα, όπως την ελληνοτουρκική κρίση, τον σινο - ιαπωνικό πόλεμο, τον ισπανο - αμερικανικό πόλεμο, τους αποικιακούς πολέμους στην Αφρική κ.ά.
Ηδη οι βιογράφοι του σημείωναν ότι "... οι ενέργειές του σχεδόν πάντοτε ισορροπούσαν επικίνδυνα μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας..." και είναι γνωστό ότι ήδη από την αρχή της σταδιοδρομίας του ασκήθηκαν δικαστικές διώξεις, που πάντα όμως κατέληγαν στην απαλλαγή του.
Στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν ανεπίσημα πολιτικός σύμβουλος του Λόιδ Τζορτζ, και ήταν "πολύ κοντά" στον Βενιζέλο, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην έξοδο της Ελλάδας στον Πόλεμο το 1916.
Υπολογίζουν τις εθνικές του ευεργεσίες "... σε 2.500.000 δολάρια σε χρήμα και πολεμικό υλικό προς την Ελλάδα στους Βαλκανικούς Πολέμους, 1.250.000 στον ελληνοβουλγαρικό και ανέλαβε μεγάλο μέρος του κόστους της Μικρασιατικής Εκστρατείας..." (λέγεται για άλλα 2.500.000 δολάρια, συνολικά 6.250.000, αλλά κατά τη "Britanica" το σύνολο ήταν μόνο 3.750.000) καθώς και την ίδρυση του Ινστιτούτου "Παστέρ", Πανεπιστημιακών Κλινικών κ.ά.Οι βιογράφοι του όμως δε μας λένε τι συνολικά πληρώσαμε για τους πολέμους αυτούς, μήπως τελικά τα ποσά αυτά ήταν απλώς οι συνήθεις "εμπορικές προμήθειες";
Ας το δούμε αυτό. Ο Ανδρεάδης υπολογίζει το πολεμικό κόστος 1914 - 1924 σε 12,5 περίπου δισεκατομμύρια δραχμές (τιμές 1926) επιπλέον δε, 2 δισ. για αναπλήρωση κατεστραμμένου πολεμικού υλικού μετά το '24 και χωρίς να υπολογίζονται οι υλικές ζημιές των ιδιωτικών και των δημοσίων έργων, οι πολεμικές συντάξεις, η απώλεια περιουσιών και κυρίως η απώλεια ζωών. Μόνο το ποσό των παραπάνω 14,5 δισ., αντιστοιχούσε τότε σε 210 εκατομμύρια δολάρια. Αν δεχτούμε ότι οι αγορές πολεμικού υλικού σε καιρό πολέμου θα ήταν πάνω από το μισό του πολεμικού κόστους (το άλλο είναι καύσιμα, μισθοί κ.ά.) τότε ο σερ Μπέιζλ για κάθε δραχμή που μας χάριζε, πουλούσε 35 - 40 φορές περισσότερο σε όπλα, και αν δεχτούμε απλώς τη φράση του ιστορικού Γιάννη Δελλαγραμμάτικα, ότι "τόσο πριν, όσο και μετά το 1920 η ελληνική πλευρά δεν είχε λόγο ούτε για τις τιμές, ούτε για την επιλογή του πολεμικού υλικού" δεδομένου ότι ερχόταν μέσω της Αντάντ, δηλαδή του Ζαχάροφ, είναι προφανές ότι ένα καθαρό κέρδος 40 - 50% είναι πολύ λιγότερο από το άγνωστο πραγματικό, μ' άλλα λόγια, σε κάθε δραχμή που μας χάριζε ο Ζαχάροφ κέρδιζε ο ίδιος τουλάχιστον άλλες είκοσι με τριάντα (ο Ευεργέτης μας!!!). Πόσο άραγε δίνουν τώρα "προμήθεια" οι σημερινοί έμποροι όπλων, η "Ντασό", η "Λόκχιντ", και σε ποιους; (!)
Και σημειώνουμε ότι μετά το 1920 το πολεμικό υλικό το πληρώναμε τοις μετρητοίς, όχι πως δε μας έκλεβαν από το 1916 έως το 1920 με τη μέθοδο των "λογιστικών πιστώσεων" των τριών συμμάχων, Αγγλίας, Γαλλίας και ΗΠΑ, αλλά αυτό ήταν μια άλλη ιστορία "υποθήκης και για μελλοντική εξάρτηση". Για την ιστορία, οι "λογιστικές πιστώσεις" αφορούσαν έναν περίπλοκο υπολογισμό που μέσα από τεράστιες πολιτικές και στρατιωτικές δεσμεύσεις, μας έδιναν πολεμικό υλικό που θα υπολογίζαμε την αξία του και θα το ξεχρεώναμε μετά το τέλος του Πολέμου και είναι γνωστό πώς υπολογίζεται αυτό ανάμεσα σε κυρίαρχους και υποτελείς. Αναφέραμε τις "λογιστικές πιστώσεις" γιατί θα πρέπει να προστεθούν στα 14,5 δισ. που αναφέρθηκαν και άλλα από αυτές, και τότε το κέρδος του Ζαχάροφ ανεβαίνει από ένα προς τριάντα σε ένα προς πενήντα και βάλε.
Για όλη αυτή τη συμβολή του Ζαχάροφ στις πολεμικές επιχειρήσεις των ιμπεριαλιστικών κρατών, τόσο στον πολεμικό, όσο και στον πολιτικό τομέα, τιμήθηκε από τους Γάλλους με τους τίτλους του chevalier και αργότερα του commandeur της Λεγεώνας της Τιμής (εννοούσαν την τιμή σε χρυσά φράγκα;) και από τους Αγγλους με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Λουτρού (ίσως για να ξεπλύνει το αίμα από το χρήμα του...) και τον τίτλο του "σερ".
Η αστική τάξη, αμείβει γενναία τα στελέχη της και καλά κάνει. Εμείς όμως γιατί επιμένουμε να τους αποδεχόμαστε ως "εθνικούςευεργέτες"
Γεώργιος Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
3/8/1997
-- Το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου