ΚΙΝΑ – ΕΕ – ΗΠΑ
Η κινεζική οικονομία στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση
«Καύσιμο» για την επανεκκίνηση ή για την ανατίναξη;
 |
Σύμφωνα με στοιχεία, που δίνουν τα κινεζικά ΜΜΕ, η ΕΕ είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Κίνας, με τις εμπορικές συναλλαγές των δύο πλευρών να φθάνουν τα 560 δισ. ευρώ το περασμένο έτος, ενώ οι εμπορικές συναλλαγές της Κίνας με τις ΗΠΑ έφτασαν τα 440 δισ. δολάρια. (Για σύγκριση, αξίζει να αναφέρουμε πως οι ρωσο-σινικές εμπορικές συναλλαγές το 2011 ήταν μόλις 79,25 δισ. δολάρια, παρουσιάζοντας, ωστόσο μια δυναμική αύξηση κατά 42,7%, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά).
Από τα παραπάνω οικονομικά στοιχεία γίνεται φανερή η σημασία των οικονομικών σχέσεων της Κίνας με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε μια στιγμή που η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση εκδηλώνεται συγχρονισμένα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Ετσι ο Κινέζος πρωθυπουργός,Oυέν Τζιαμπάο, υποδέχτηκε στο Πεκίνο τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,Χέρμαν βαν Ρομπέι, και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ενώ ο νυν αντιπρόεδρος της Κίνας, Σι Ζινπίνγκ, κατευθύνθηκε στον Λευκό Οίκο για συνομιλίες με τον Αμερικανό πρόεδρο.
Κοινός «παρονομαστής» και των δύο συναντήσεων ήταν η αναγνώριση της σημασίας της κινεζικής οικονομίας για το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, οι πιέσεις προς την Κίνα να διευκολύνει τη διείσδυση στην οικονομία της των ξένων μονοπωλίων, αλλά και ταυτόχρονα η ίδια να «σπρώξει» την επένδυση κινεζικών κεφαλαίων στις καπιταλιστικές οικονομίες, που έρχονται σήμερα αντιμέτωπες με την κρίση. Ετσι, ανοιχτά ο Βαν Ρομπέι κάλεσε την Κίνα να πάρει αποφάσεις και να συνεισφέρει στη σταθερότητα της Ευρωζώνης. Ωστόσο, παρά τις φιλοφρονήσεις η Κίνα δεν υποσχέθηκε να επενδύσει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, ούτε να αγοράσει ομόλογα ευρωπαϊκών χωρών. Ας δούμε όμως ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία, που δίνει η ίδια η Κίνα για τις επενδύσεις στο εξωτερικό.
Τέταρτη παγκόσμια δύναμη στην εξαγωγή κεφαλαίων
H Κίνα ήδη έχει κάνει επενδύσεις σε περισσότερες από 170 χώρες του κόσμου. Μέχρι το 2010 το μέγεθος των άμεσων ξένων επενδύσεων της Κίνας ξεπέρασε τα 310 δισ. δολάρια, ενώ μόνο το 2011 η ροή των άμεσων ξένων επενδύσεων έφτασε τα 60 δισ. δολάρια. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, ο όγκος των παγκόσμιων συγχωνεύσεων και εξαγορών στο εξωτερικό το 2011 ξεπέρασε το 1 τρισ. δολάρια, ενώ η Κίνα ήταν τέταρτη πηγή κεφαλαίου, (χωρίς να υπολογίζεται εδώ το Χονγκ Κονγκ), που χρησιμοποιήθηκε την περσινή χρονιά με σκοπό τις συγχωνεύσεις και εξαγορές και το μερίδιό της ανήλθε στο 7% του συνολικού παγκόσμιου δείκτη.
Ετσι, η εταιρεία SANY απέκτησε τη γερμανική εταιρεία Putzmeister, η εταιρεία LiuGong αγόρασε την πολωνική εταιρεία κατασκευής μπουλντοζών Huta Stalowa Wola, η κινεζική εταιρεία Shandon Heavy Industry Group απέκτησε το 75% των μετοχών της ιταλικής εταιρείας κατασκευής πολυτελών σκαφών αναψυχής Ferretti, η ενεργειακή εταιρεία της Κίνας State Grid αγόρασε το 25% των μετοχών της κρατικής ενεργειακής εταιρείας της Πορτογαλίας REN (Redes Energeticas Nacionais) κλπ.
Η δημοσιευμένη στην αρχή της νέας χρονιάς έκθεση από την έρευνα των εταιρειών Price Waterhouse Coopers επιβεβαιώνει πως η Κίνα το 2011 έκανε 207 συμφωνίες για αγοραπωλησίες και συγχωνεύσεις στο εξωτερικό, δηλαδή κατά 10% περισσότερες σε σχέση με το 2010, ενώ το συνολικό ποσό ανήλθε σε περίπου 42,9 δισ. δολάρια, κατά 12% περισσότερο σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Ορισμένα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι από το 2008 η Ευρώπη μετατράπηκε στην περιοχή, που πιο γρήγορα από άλλες, προσελκύει άμεσες κινεζικές επενδύσεις. Το 2010 οι άμεσες κινεζικές επενδύσεις στις ευρωπαϊκές χώρες αυξήθηκαν κατά 2 φορές σε σχέση με το 2009, κι ήταν περίπου το 10% των συνολικών άμεσων επενδύσεων της Κίνας στο εξωτερικό.
Ομως, όπως σημείωσε πρόσφατα ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του υπουργείου Εμπορίου της Κίνας Σουν Γιουνφού, οι επιχειρήσεις της Κίνας εξακολουθούν να στερούνται εμπειρίας για την επενδυτική συνεργασία στο εξωτερικό, και μια σειρά «στραβοπατήματα» των τελευταίων χρόνων, οδηγούν τους Κινέζους επιχειρηματίες να γίνονται επιφυλακτικότεροι στις επενδύσεις κι εξαγορές ξένων εταιρειών.
Τεράστιες κοινωνικές αντιθέσεις κι η «φούσκα» των ακινήτων
Την ίδια ώρα, που η Κίνα φιλοδοξεί να πρωταγωνιστήσει στο παγκόσμιο στερέωμα, η οικονομία της έρχεται αντιμέτωπη και με σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό της, αφού η καπιταλιστική ανάπτυξη που γνωρίζει, σέρνει μαζί της και τις αντιθέσεις που γνωρίζουν και οι άλλες καπιταλιστικές οικονομίες.
Τη βδομάδα που μας πέρασε ο Κινέζος πρωθυπουργός, Oυέν Τζιαμπάο, κάλεσε την κυβέρνηση να προχωρήσει σε νέες μεταρρυθμίσεις ώστε να ξεπεραστούν τα ζητήματα της ανισότητας, των τιμών στα είδη λαϊκής κατανάλωσης, της κατοικίας, της διαφθοράς.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για την περίοδο 1985-2009, αν το 1985 η διαφορά στα εισοδήματα του πλουσιότερου 10% του πληθυσμού με αυτά του 10% των φτωχότερων πολιτών ήταν 2,9 φορές, το 2009 αυτή η διαφορά ήταν 8,9 φορές! Είναι χαρακτηριστικό πως το 2011 υπήρχαν στη χώρα 271 άνθρωποι, που η περιουσία τους ήταν άνω του 1 δισ. δολαρίων, ενώ την ίδια ώρα σε δεκάδες εκατομμύρια μετριούνται οι άνεργοι (επίσημα το 4,1%). Πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκε πως πλέον οι κάτοικοι των κινεζικών πόλεων είναι περισσότεροι από όσους ζουν στα χωριά. Αυτή η τεράστια μετακίνηση δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων από την ύπαιθρο στις πόλεις, προς αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης (κι εργασίας), υποχρεώνει τις κινεζικές αρχές να αναζητούν τρόπους δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Μέχρι το 2015 θα πρέπει, με βάση τους υπολογισμούς της κινεζικής κυβέρνησης, να δημιουργηθούν 45 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας, ώστε η καταγεγραμμένη ανεργία να διατηρηθεί στα όρια του 5%.
Εκείνο όμως, το πρόβλημα που φαίνεται να ανησυχεί το τελευταίο διάστημα την κινεζική κυβέρνηση είναι αυτό της κατοικίας. Μόλις το 20% των οικοδομών που χτίζονται σήμερα στην Κίνα μπορεί να είναι προσιτό στους Κινέζους εργαζόμενους. Μάλιστα, οι τιμές των κτιρίων που κατασκευάζονται για γραφεία εταιρειών ξεπέρασαν σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στο Πεκίνο, τις ανάλογες τιμές στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ.
Η Κίνα, ως μεγάλη εξαγωγική δύναμη, επηρεάστηκε από την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, κι ως απάντηση προσπάθησε να εστιάσει στην εγχώρια αγορά. Μεταξύ άλλων αύξησε τις δημόσιες επενδύσεις, άμεσα ή έμμεσα, παρέχοντας δάνεια σ' επιχειρηματίες και τοπικές κυβερνήσεις, που ρίχτηκαν στον κατασκευαστικό τομέα. Αυτά τα δάνεια, έχουν πια χρησιμοποιηθεί για να χτιστούν σπίτια, ωστόσο οι μισθοί των εργαζομένων είναι ακόμη τόσο χαμηλοί που αυτοί αδυνατούν να αγοράσουν τα σπίτια, με αποτέλεσμα αυτά να μένουν απούλητα σε τεράστιο βαθμό, δημιουργώντας τις λεγόμενες «φούσκες». Ετσι, χιλιάδες κατοικίες παραμένουν στην Κίνα απούλητες, αφού οι κινεζικές κατασκευαστικές εταιρείες προσδοκούν ακόμη μεγαλύτερο κέρδος απ' αυτές και δεν βιάζονται να τις πουλήσουν. Οι τοπικές κυβερνήσεις, που ενδιαφέρονται για την πώληση ακινήτων, ώστε να αποπληρώσουν δάνεια (σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς είναι άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων), κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν και ζητούν την στήριξη από την κεντρική κυβέρνηση.
Σχέσεις αλληλεξάρτησης κι ανταγωνισμού
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό πως η Κίνα διαδραματίζει σοβαρό ρόλο στην πορεία της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας. Από τη μια η οικονομική της άνοδος εξακολουθεί να εξαρτάται από την πορεία των εξαγωγών της, πρώτα απ' όλα σε ΕΕ και ΗΠΑ, κάτι που την κάνει να ενδιαφέρεται για την έξοδο αυτών των χωρών από την κρίση και ύφεση. Επιπλέον, η ίδια η Κίνα ταλανίζεται από τα προβλήματα που συσσωρεύει η καπιταλιστική ανάπτυξη. Προβλήματα, που μπορεί να γίνουν ακόμη μεγαλύτερα αν βαθύνει η κρίση στις ΗΠΑ και στην ΕΕ.
Από την άλλη, η ενίσχυση της οικονομικής ισχύος της Κίνας εξαρτάται κι από την εξασφάλιση πρώτων υλών, ενέργειας και μεριδίων στις αγορές για τα κινεζικά μονοπώλια, γεγονός που τη φέρνει σε ευθεία αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Μια υποχώρηση της επιρροής (πολιτικής, στρατιωτικής, οικονομικής) των ΗΠΑ και της ΕΕ θα δώσει νέες δυνατότητες στα κινεζικά μονοπώλια, στη διαπάλη με τους ανταγωνιστές τους.
Σε τελική ανάλυση η Κίνα κινείται ανάμεσα στη «Σκύλλα» της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και στη «Χάρυβδη» του ιμπεριαλιστικού πολέμου.
Ι.Π.-Ε.Β.
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
29/6/2011
-- Συμφωνίες μονοπωλιακών ομίλων
28/6/2011
-- Κινέζικο μπάσιμο στην Ευρωζώνη
20/3/2011
-- Ο διεθνής ρόλος της Κίνας
5/10/2010
-- Χρυσάφι για το κεφάλαιο - φτώχεια για το λαό
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου