Κλείνουν η μία μετά την άλλη οι εστίες θεατρικής τέχνης
Η απαξίωση του Πολιτισμού συνεχίζεται από την κυβέρνηση του μαύρου μετώπου πλουτοκρατίας - ΕΕ
 |
Η ιστορία είναι παλιά και όλων των χρωμάτων. ΠΑΣΟΚ και ΝΔ στα ίδια ακριβώς βήματα. Το ένα μετά το άλλο, θέατρα και εποπτευόμενοι φορείς του ΥΠΠΟ-Τ, άλλα αναστέλλουν τη λειτουργία τους (μετά το «Αμφι-Θέατρο» και το «Απλό Θέατρο») και άλλοι οργανισμοί αναζητούν διαφόρους τρόπους ενίσχυσής τους για να μην κλείσουν. Το ΥΠΠΟ-Τ, που πρώτο ξεκίνησε τη «στάση πληρωμών» κόβοντας την επιχορήγηση στο θέατρο (σ.σ. δεν δόθηκαν επιχορηγήσεις για την θεατρική περίοδο 2010-2011, ενώ και της προηγούμενης χρονιάς 2009-2010 ήταν μειωμένες από 15% έως 40%), αλλά και σε άλλους εποπτευόμενους οργανισμούς, δεν παίρνει θέση στο πρόβλημα που δημιουργείται παρά το έντονο σήμα κινδύνου που εκπέμπουν όλα ανεξαιρέτως τα θέατρα.
Οταν κλείνει ένα θέατρο...
 |
Στη σαραντάχρονη πορεία του, το «Ανοιχτό Θέατρο»καταξιώθηκε στη συνείδηση του κοινού και της κριτικής ως μια από τις δημιουργικές εστίες πολιτισμού, γαλουχώντας θεατές, αλλά και εκτρέφοντας πρωταγωνιστές, εικαστικούς, μουσικούς, μεταφραστές, παραμένοντας πάντοτε στην πρώτη γραμμή της πρωτοπορίας και της ουσιαστικής θεατρικής προσφοράς.
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που το θέατρο «Εμπρός» έκανε την εμφάνισή του στην περιοχή του Ψυρρή, στο παλιό τυπογραφείο, αναβαθμίζοντας την υποβαθμισμένη αυτή περιοχή. Ο κύκλος έκλεισε οριστικά με το θάνατο του Τάσου Μπαντή. Τη μέρα της κηδείας του κιόλας (Γενάρης του 2007), σφράγισαν το θέατρο, αδιαφορώντας για την παράσταση που παιζόταν. Αυτή η ανάλγητη συμπεριφορά του Δημοσίου δε φαίνεται να θορύβησε το ΥΠΠΟ και χρειάστηκε η συλλογή 600 υπογραφών ανθρώπων - συνεργατών και φίλων του Τάσου Μπαντή και του θεάτρου «Εμπρός», οι οποίοι, με κοινή έκκλησή τους προς τον τότε υπουργό Πολιτισμού, Γιώργο Βουλγαράκη, παρακαλούσαν να μεριμνήσει ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχειά του. Το θέατρο παραμένει κλειστό.
 |
«Βρίσκομαι στη δυσάρεστη θέση» - έλεγε η ανακοίνωση του Σπύρου Ευαγγελάτου - «να ανακοινώσω ότι το Αμφι-Θέατρο, μετά το τέλος των παραστάσεων της Διαβολογυναίκας του Κ. Σένχερ, αναστέλλει τη λειτουργία του. Εκτός από τη γενική οικονομική κρίση, που υφιστάμεθα όλοι μας, οι λόγοι είναι οι ακόλουθοι: Η διακοπή της κρατικής επιχορήγησης και το γεγονός ότι ο υπουργός Πολιτισμού Π. Γερουλάνος δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημά μου να συναντηθούμε, αίτημα που έχω διατυπώσει εδώ και πάρα πολλούς μήνες. Το ύψος του ενοικίου του θεάτρου αγγίζει τα 9.000 ευρώ μηνιαίως, κ.λπ.».
Το «Αμφι-Θέατρο» στα 36 χρόνια λειτουργίας του, 26 από τα οποία ήταν στην έδρα του στην Πλάκα, υπηρέτησε με συνέπεια ένα ρεπερτόριο μεγάλου κρατικού θεάτρου - σύνολο 95 παραγωγές. Παράλληλα, παρουσίασε εντελώς άγνωστα ή πολύ λίγο παιγμένα κείμενα της νεοελληνικής γραμματείας... Ελαβε μέρος σε 30 Φεστιβάλ των 5 ηπείρων. Είναι το μόνο ίσως ελληνικό θέατρο που παρουσίασε στο εξωτερικό όχι μόνο αρχαία έργα, αλλά και κείμενα του Κρητικού και του Επτανησιακού Θεάτρου κ.ά. Παράλληλα, με την ίδρυση της σκηνής «Είσοδος Κινδύνου» (2007), η νέα σκηνοθέτις Κατερίνα Ευαγγελάτου έφερε μια νέα πνοή με νέους συντελεστές και νέους πρωταγωνιστές σε ένα πρωτότυπο ρεπερτόριο, που αγκαλιάστηκε από το θεατρόφιλο κοινό και δημιούργησε προϋποθέσεις για μετεξέλιξη της παράδοσης του «Αμφι-Θεάτρου».
Αναστολή λειτουργίας... για οικονομικούς λόγους
 |
«Η αδιαφορία του υπουργείου Πολιτισμού, η απαξιωτική στάση του απέναντι στα επιχορηγούμενα θέατρα και ο εμπαιγμός του σε σχέση με τις παραγωγές του θεάτρου» οδήγησαν τον Αντώνη Αντύπα στην απόφασή του, όπως αναφέρει η λιτή ανακοίνωση: «Το θέατρο ευχαριστεί το κοινό που τόσα χρόνια στήριξε με την εμπιστοσύνη του και την παρουσία του τις παραστάσεις του καθώς και όλους τους δημοσιογράφους».
Το «Απλό Θέατρο» αποτελεί μια δυνατή αναφορά στο χώρο του θεατρικού γίγνεσθαι και οι επιλογές του ρεπερτορίου του, που διακρίνεται για την τόλμη και την ανανεωτική του συνέπεια, έχουν δημιουργήσει ένα μεγάλο και σταθερό κοινό που παρακολουθεί με αμείωτο ενδιαφέρον τις παραστάσεις του εδώ και 22 χρόνια. Το 1994, ο Αντώνης Αντύπας δημιούργησε μια δεύτερη θεατρική σκηνή στον ίδιο χώρο, δίνοντας βήμα σε πρωτοποριακές και πειραματικές μορφές θεατρικής αναζήτησης. Από τις 34 παραγωγές, ο Αντώνης Αντύπας υπέγραψε τη σκηνοθεσία σε 20, ενώ για τις υπόλοιπες ανέθεσε τη σκηνοθεσία σε άλλους σκηνοθέτες: Ρούλα Πατεράκη, Νικαίτη Κοντούρη, Βίκτορα Αρδίττη, Κωνσταντίνο Αρβανιτάκη, Ελλη Παπακωνσταντίνου, Εφη Θεοδώρου, Πάνο Παπαδόπουλο, κ.ά.
Το «Φάσμα» έχει συντελέσει ώστε να γίνει ιδιαίτερα γνωστό το έργο δύο κορυφαίων σύγχρονων συγγραφέων, του Βρετανού Χάρολντ Πίντερ και του Ιρλανδού Μπράιαν Φρίελ. Του Χάρολντ Πίντερ παρουσίασε στο κοινό, εκτός από το «Πάρτι Γενεθλίων» και την «Προδοσία», τέσσερα άπαιχτα έργα: «Αλλοι Τόποι (Οικογενειακές Φωνές, Μια κάποια Αλάσκα, Σταθμός Βικτώρια 1988)», «Φεγγαρόφωτο» (1995), «Νεκρή Ζώνη» (1999 - 2000) και «Επέτειος» (2001), ενώ του Μπράιαν Φρίελ παρουσίασε τρία άπαιχτα έργα: «Μόλλυ Σουήνυ» (1996), «Θαυματοποιός» (2000 - 2001) και «Ξεριζωμός» (2002). Και οι δύο συγγραφείς ήρθαν στην Ελλάδα, παρακολούθησαν τις παραστάσεις, εκφράστηκαν με θερμά σχόλια, κρατώντας μέσω επιστολών μια ουσιαστική και ζωντανή επαφή με τον σκηνοθέτη και καλλιτεχνικό διευθυντή, Αντώνη Αντύπα.
Προσωρινή «σανίδα»... σωτηρίας;
Μια προσωρινή λύση βρέθηκε πάντως για την Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης», στη Θεσσαλονίκη, η οποία έχοντας περιέλθει σε απόλυτο οικονομικό αδιέξοδο, μετά τη διακοπή των επιχορηγήσεων ελεύθερου θεάτρου, ανακοίνωσε στο τέλος του περασμένου Νοέμβρη ότι αναγκάζεται να αναστείλει τη λειτουργία της από το τέλος του Γενάρη.
Στις 30 του Γενάρη, κατά τη συνεδρίασή του, το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης ενέκρινε, ομόφωνα, την εισήγηση της αντιδημαρχίας Πολιτισμού για οικονομική ενίσχυση της Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης» με 75.000 ευρώ, προκειμένου να αποτραπεί η διακοπή της λειτουργίας της και να συνεχιστεί, μέσω των παραστάσεών της, η δημιουργική συμμετοχή της στη θεατρική ζωή της πόλης.
Το ποσό που εγκρίθηκε δεν καλύπτει τα συσσωρευμένα χρέη του θιάσου, αλλά αποτελεί στήριξη και στο πρακτικό και στο ηθικό επίπεδο, μια ανάσα για να συνεχίσει την παραγωγική δραστηριότητά του φέτος. Σίγουρα, όμως, είναι προσωρινή λύση, καθώς δεν εξασφαλίζεται η παραπέρα δραστηριότητα του θιάσου, ενώ αυτά τα χρήματα από κάπου αλλού θα κοπούν. Οι εκλεγμένοι με το ΚΚΕ δημοτικοί σύμβουλοι ψήφισαν υπέρ της ενίσχυσης του θεάτρου, καταγγέλλοντας, όμως, παράλληλα την πολιτική της κυβέρνησης και του ΥΠΠΟΤ, που έχει περικόψει τη χρηματοδότηση σε πολιτιστικούς φορείς, ενώ κάλεσαν όλους να εναντιωθούν στην αντιλαϊκή αυτή πολιτική που χτυπάει εκτός των άλλων και τον πολιτισμό.
Κινδυνεύει...
Αλλά και ο θίασος «Μνήμη», που στεγάζεται στο θέατρο «Κυδωνία» των Χανίων της Κρήτης, μετά από 11 χρόνια λειτουργίας κινδυνεύει να κλείσει. Ο θίασος, που συνεχίζει να παράγει έργο ποιότητας στους δύσκολους αυτούς καιρούς και παρουσιάζει φέτος στο θέατρο «Κυδωνία» ολόκληρο το μακρόπνοο θεατρικό έργο του Σουηδού συγγραφέα Λαρς Νουρέν «Αγρυπνία», δεν έχει μείνει ανεπηρέαστος από την κρίση. Διαβλέποντας τον ορατό πλέον κίνδυνο αναστολής της λειτουργίας του, εξέθεσε τον προβληματισμό του για την τύχη του θεάτρου στην πανεπιστημιακή κοινότητα Κρήτης, από την οποία έλαβε απάντηση συμπαράστασης.
Πρέπει, επιτέλους, να συνειδητοποιήσουν όλοι ότι η άνευ προηγουμένου επίθεση που δέχεται ο λαός δεν πλήττει μόνο το εισόδημα, αλλά και την κοινωνική συνείδηση, την αλληλεγγύη, την αίσθηση δικαίου, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Οι καλλιτέχνες, οι άνθρωποι των Γραμμάτων και του Πολιτισμού που πλήττονται επίσης από την επίθεση του κεφαλαίου, για να υπηρετήσουν την κοινωνικά χρήσιμη τέχνη τους οφείλουν να συμπορευτούν με το ταξικό εργατικό κίνημα για την ανατροπή της αστικής εξουσίας που απαξιώνει και τον πολιτισμό και τη δυνατότητα πρόσβασης των λαϊκών στρωμάτων σε αυτόν.
Καπιταλιστική πολιτιστική μηχανή
Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, το ΥΠΠΟ-Τ με το υποκριτικό Πρόγραμμα Στήριξης της Θεατρικής Τέχνης κινείται μέσα στο πλαίσιο των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στο χώρο του Πολιτισμού, προσπαθώντας να εξασφαλίσει - με πρόσχημα τον εξορθολογισμό του συστήματος των επιχορηγήσεων - τη νομιμοποίηση της χρηματοδότησης των μεγάλων επιχειρήσεων και των μονοπωλιακών ιδρυμάτων από το κρατικό ταμείο με ενσωμάτωση των μικρότερων θιάσων στους δικούς τους οικονομικούς σχεδιασμούς και το δικό τους ιδεολογικό προσανατολισμό, τη μετατροπή τους σε εξαρτήματα της καπιταλιστικής πολιτιστικής μηχανής. Συμβάλλει, στο όριο του πεδίου εφαρμογής του, στη διαμόρφωση των όρων συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου στο χώρο του θεάτρου, στη βιομηχανοποίησή του.
Σε ό,τι αφορά στις επιχορηγήσεις των θιάσων για το 2011 - 2012, οι πληροφορίες λένε ότι θα ανακοινωθούν εντός του μήνα ή τον αμέσως επόμενο, αφού ολοκληρώσει τις προτάσεις της η επιτροπή, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο το αν τα χρήματα που θα δοθούν θα μπορέσουν να καλύψουν το χαμένο χρόνο, αλλά και τις αυξημένες ανάγκες καθώς το μόνο σίγουρο είναι ότι θα μιλάμε για ψίχουλα.
Για την αντιμετώπιση του θέματος
Είναι ολοφάνερο πως, για να υπάρξει πραγματική λύση στα προβλήματα του θεάτρου, τέτοια που να ανταποκρίνεται στις κοινωνικές ανάγκες για θεατρική τέχνη που να πλουτίζει τον πνευματικό κόσμο των ανθρώπων αντί ευχάριστα να αποκοιμίζει ή να χειραγωγεί, για να μπορέσουν όλοι οι συντελεστές του θεατρικού έργου, οι σκηνοθέτες, οι ηθοποιοί, οι χορευτές, οι μουσικοί, οι θεατρικοί συγγραφείς, σκηνογράφοι, ενδυματολόγοι, θεατρολόγοι, τεχνικοί, να απελευθερωθούν από την κρατική ή τη μονοπωλιακή εξάρτηση και προπαντός από τα αμείλικτα βιοποριστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν και να αφιερωθούν ανεμπόδιστα στη δημιουργία τους χρειάζεται μια εντελώς διαφορετική ανάπτυξη της θεατρικής τέχνης από τη σημερινή. Χρειάζεται να καταργηθεί η μονοπωλιακή ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και διάδοσης - παρουσίασης της θεατρικής τέχνης.
Χρειάζεται η παραγωγή του θεατρικού έργου να συγκεντρωθεί σταδιακά σε ένα δημόσιο - κοινωνικοποιημένο οργανισμό θεάτρου συνδεμένο με τον ευρύτερο Δημόσιο Φορέα Τέχνης και Πολιτισμού, που να διαθέτει ένα μεγάλο δίκτυο κρατικών θεατρικών σκηνών σε κάθε πόλη νομού και σε κάθε συνοικία των μεγαλουπόλεων. Εναν οργανισμό που θα παρέχει σε όλους τους δημιουργούς και καλλιτέχνες του θεάτρου την αναγκαία υποδομή και τα μέσα, όπως κοινωνικό μισθό, για να υπηρετήσουν ελεύθερα, δηλαδή συνειδητά την τέχνη τους και την πραγματική κοινωνική της αποστολή και που θα αξιοποιεί στη δραστηριότητά του όλα τα καταξιωμένα θεατρικά σχήματα, καθώς κριτήριο για την ανάπτυξη της τέχνης θα πάψει να είναι η κερδοφορία της πολιτιστικο - τουριστικής βιομηχανίας και θα γίνει η πνευματική - πολιτιστική καλλιέργεια όλου του λαού.
Αμεσα αιτήματα που πρέπει να διεκδικηθούν μπορούν να είναι:
1. Να υπάρξει ουσιαστική αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για τον πολιτισμό (τουλάχιστον 2%) και ειδικότερα για το θέατρο με ταυτόχρονη αλλαγή του προσανατολισμού της, ώστε αντί να ενισχύει αφειδώς τα μέγαρα των πολυεθνικών ομίλων να κατευθύνεται στους δημιουργούς και τα σχήματα που παράγουν αληθινή και χρήσιμη κοινωνικά τέχνη.
2. Να δοθούν άμεσα οι επιχορηγήσεις του προηγούμενου έτους και του τρέχοντος, που με πρόσχημα τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό των επιχορηγήσεων καταργήθηκαν.
3. Να εξασφαλιστεί κρατική χρηματοδότηση για όλα τα θεατρικά σχήματα - τόσο τα καταξιωμένα από την ιστορία και τη δράση τους, όσο και τα νέα ή τα πειραματικά - και για πλήρη κάλυψη των αναγκών τους, με μοναδικό όρο και προϋπόθεση ότι τα σχήματα αυτά συμβάλλουν στη θεατρική καλλιέργεια και στην ανάπτυξη της θεατρικής τέχνης. Να αποκλειστούν παντελώς από την κρατική χρηματοδότηση όλες οι μονοπωλιακές επιχειρήσεις που δρουν στο χώρο του θεάτρου. Το ποσόν της χρηματοδότησης θα πρέπει να κλιμακώνεται ανάλογα με τις ανάγκες των σχημάτων, είτε γιατί είναι πολυμελή, είτε γιατί πραγματοποιούν περιοδείες κ.λπ.
4. Για τη διασφάλιση της όλης διαδικασίας και τον αποκλεισμό από τη χρηματοδότηση σχημάτων που δεν ικανοποιούν τον όρο περί συμβολής στη θεατρική καλλιέργεια του λαού μας και ανάπτυξης της θεατρικής τέχνης, θα πρέπει να συσταθεί σχετική επιτροπή, στην οποία να έχουν καθοριστικό και αποφασιστικό ρόλο οι αιρετοί και ανακλητοί εκπρόσωποι των φορέων του θεατρικού χώρου (ΣΕΗ, Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος, σκηνοθέτες, θεατρικοί συγγραφείς, μουσικοσυνθέτες, ΕΕΤΕ, θεατρολόγοι κ.λπ.).
Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ
ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
26/6/2011
-- Ολο το θέατρο στα μονοπώλια!
17/4/2011
-- Φωνή βοώντος εν τω ΥΠΠΟ-Τ
17/5/2009
-- Ακυρώνουν δεσμεύσεις τους, αποποιούνται ευθύνες τους
12/2/2008
-- «Στρατηγική» ...περικοπών και κατάργησης ΔΗΠΕΘΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου