Οι εκμεταλλευτικές σχέσεις αιτία των προβλημάτων

Στο προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε στο ζήτημα της αναγκαιότητας του σοσιαλισμού προκειμένου να προάγεται η λαϊκή ευημερία. Ηδη, απ' αυτήν εδώ τη στήλη, έχουμε αναφέρει πρόσφατα σε προηγούμενα άρθρα ότι ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος, ότι από την άποψη των υλικών προϋποθέσεων ο σοσιαλισμός μπορεί να οικοδομηθεί. Αλλωστε, όπως αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο, στην αντικειμενική εξέλιξη του καπιταλισμού εδράζεται η στρατηγική και τακτική του ΚΚΕ, το Πρόγραμμά του, προκειμένου να ωριμάζει ο υποκειμενικός παράγοντας (εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της), για το πέρασμα στο σοσιαλισμό, αφού αυτές οι κοινωνικές δυνάΟι εκμεταλλευτικές σχέσεις αιτία των προβλημάτωνμεις με τη δική τους συμμαχία θα κατακτήσουν την εξουσία για να οικοδομήσουν τη δική τους κοινωνία.

Στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 17ο Συνέδριο αναφέρονται τα εξής: «Η κεντρική πολιτική πρόταση του Κόμματος για την οικοδόμηση του ΑΑΔΜ με στόχο τη λαϊκή εξουσία και λαϊκή οικονομία απαιτεί όλα τα σφυριά, όλες οι δυνάμεις να συγκεντρώνουν την προσοχή τους στο ενιαίο αυτό καθήκον, ώστε να εξελιχθεί σε πειστική πολιτική πρόταση που θα θέσει σε κίνηση τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, από τα πάνω και από τα κάτω... Το ΚΚΕ προβάλλει και παλεύει για την πολιτική του πρόταση όπως την επεξεργάστηκε το 15ο και το 16ο Συνέδριο, στην οποία συμπεριλαμβάνονται με συνεκτικό τρόπο προγραμματικές κατευθύνσεις, αιτήματα και στόχοι πάλης που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, συνδέουν τον αγώνα του σήμερα με την προοπτική».

Πολύ συνοπτικά εδώ αναφέρεται το περιεχόμενο της πολιτικής δράσης Κόμματος, με δεδομένο ότι ο καπιταλισμός στην Ελλάδα βρίσκεται στο ανώτατο στάδιο, τον ιμπεριαλισμό. Από δω απορρέει και η αναγκαιότητα της θεωρητικής, της ιδεολογικοπολιτικής δουλιάς, που να ανταποκρίνεται στο καθήκον εξασφάλισης της ικανότητας για ενιαία δράση απ' όλο το Κόμμα με βάση τη στρατηγική και την τακτική. Ο καπιταλισμός έφτασε στο τελευταίο του στάδιο μέσω της δράσης των δικών του αντικειμενικών νόμων. Η γνώση των νόμων κίνησης του καπιταλισμού π.χ. είναι προϋπόθεση για την ολοκληρωμένη πολιτική δράση των κομμουνιστών με βάση τις εκτιμήσεις των Θέσεων της ΚΕ για το Συνέδριο.

Επίσης, επιτρέπει να κατανοούμε και την όποιας μορφής πολιτική διαχείρισης του συστήματος που εφαρμόζεται προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες αναπαραγωγής του κοινωνικού κεφαλαίου και που υπηρετεί τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών.

«Η στρατηγική του ιμπεριαλισμού αποβλέπει, από τη μια μεριά, να αντιμετωπίσει τη δυσκολία που έχει σήμερα το καπιταλιστικό σύστημα να αναπαράγει το κοινωνικό κεφάλαιο με τον ίδιο τρόπο, με την ίδια σχετική ευκολία που είχε πριν, και, από την άλλη, να παρεμποδίσει έγκαιρα κάθε αμφισβήτηση του συστήματος σε μια χώρα, σε έναν κύκλο χωρών. Να παρεμποδίσει την πορεία χειραφέτησης των λαών, προς όφελος του σοσιαλισμού» (Θέσεις της ΚΕ στο 17ο Συνέδριο).

Σ' αυτή τη λογική μια σειρά σοσιαλδημοκρατικά και άλλα οπορτουνιστικά ρεύματα προπαγανδίζουν απόψεις και αντιλήψεις για «ένα σοσιαλισμό με καπιταλιστική αγορά, σε ριζική αντίθεση με την ιστορική συνέχεια του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε, με την ιστορική συνέχεια του κομμουνιστικού κινήματος. Οι απόψεις αυτές παραπέμπουν σε μια καλύτερη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος» (Θέσεις της ΚΕ στο 17ο Συνέδριο).

Αλλά η αιτία των προβλημάτων για τα λαϊκά στρώματα δε βρίσκεται στην πολιτική διαχείρισης, αλλά στις ίδιες τις εκμεταλλευτικές σχέσεις. Επομένως, ούτε η αλλαγή μορφής της ή «μείγματος», όπως προπαγανδίζουν αστικές πολιτικές δυνάμεις ή και οπορτουνιστικές, μπορούν να λύσουν τα λαϊκά προβλήματα. Επομένως, το πρόβλημα δε βρίσκεται στην πολιτική διαχείρισης. Οποια και αν είναι αυτή, υπηρετεί τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, αναπαράγει τις εκμεταλλευτικές σχέσεις, την εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας.

Για παράδειγμα, η μεταπολεμική σοσιαλδημοκρατική διαχείριση σε ευρωπαϊκές χώρες, με εκτεταμένο συγκριτικά με σήμερα παραγωγικό κρατικό τομέα και κοινωνικές παροχές, δεν επιβλήθηκε στην αστική τάξη μόνο από το συσχετισμό δυνάμεων. Ο κύκλος αναπαραγωγής του κεφαλαίου ήταν σε φάση που έδινε τη δυνατότητα για κοινωνικές παροχές. Οσο για τον εκτεταμένο κρατικό παραγωγικό τομέα, τον επέβαλλαν τα συμφέροντα του κεφαλαίου σε τομείς που απαιτούσαν μεγάλα κεφάλαια, με χαμηλό ποσοστό κέρδους. Τομείς όμως απαραίτητοι για τη διευρυμένη αναπαραγωγή του κοινωνικού κεφαλαίου (π.χ. ηλεκτρική ενέργεια, τηλεπικοινωνίες). Σήμερα λόγω ανάπτυξης και των παραγωγικών δυνάμεων, αλλά και λόγω υπερσυσσώρευσης, υπάρχουν αδιάθετα κεφάλαια που πρέπει να βρουν διέξοδο σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η πτώση του ποσοστού κέρδους ολοένα και πιο δύσκολα ανακόπτεται. Επειδή, λοιπόν, η πτώση του ποσοστού κέρδους ολοένα και πιο δύσκολα ανακόπτεται, τομείς και κλάδοι κρατικής ιδιοκτησίας ιδιωτικοποιούνται. Φτηναίνει έτσι το σταθερό κεφάλαιο (αυτό ανακόπτει την πτώση του ποσοστού κέρδους), αφού οι επιχειρήσεις πωλούνται πολύ κάτω από την αξία τους, ενώ ταυτόχρονα μεγαλώνουν οι διαστάσεις του κεφαλαίου των μονοπωλιακών ομίλων, έχουμε συγκεντροποίηση κεφαλαίου, και μπορούν να αντεπεξέρχονται από καλύτερες θέσεις στον ανταγωνισμό. ΄Η εφαρμόζονται αναδιαρθρώσεις που φτηναίνουν την εργατική δύναμη και αυξάνουν τη μάζα των κερδών ως ένας επίσης παράγοντας αντιστάθμισης της πτώσης του ποσοστού κέρδους.

Γενικά εφαρμόζεται η πολιτική καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν δυσκολίες στην αναπαραγωγή του κοινωνικού κεφαλαίου. Αρα, μια άλλη πολιτική, στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος (π.χ. αυτή της αναδιανομής που προβάλλει ο ΣΥΝ), αντικειμενικά δυσκολεύει την αναπαραγωγή του κεφαλαίου. Επομένως, είναι ανεφάρμοστη αντικειμενικά.

Αρα και από δω απορρέει η αναγκαιότητα και η ρεαλιστικότητα με την οποία προβάλλει ο σοσιαλισμός τώρα, σήμερα και όχι στο απώτερο μέλλον.

Επομένως και η στρατηγική του ΚΚΕ σ' αυτό απαντά, με το Πρόγραμμά του, με τη γραμμή συσπείρωσης που επεξεργάστηκε το Κόμμα στο 16ο Συνέδριό του. Οπου επεξεργάστηκε πληρέστερα τις προγραμματικές κατευθύνσεις και τους στόχους του ΑΑΔΜ, συνδέοντας την πάλη του με τη διεκδίκηση της λαϊκής εξουσίας, που για το ΚΚΕ είναι ο σοσιαλισμός. Και προχώρησε στη μεγαλύτερη δυνατή ανάλυση, στις σημερινές συνθήκες, των γενικών κατευθύνσεων της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας, απαντώντας στις σημερινές ανάγκες των απλών ανθρώπων του μόχθου και στην ικανοποίησή τους σήμερα και όχι σε κάποιο μακρινό μέλλον. Ακριβώς αυτό πρέπει να υπηρετεί ολοκληρωμένα και η πολιτική δράση του ΚΚΕ, προκειμένου να ωριμάζει η πολιτική συνείδηση των λαϊκών μαζών, να χειραφετούνται από την πολιτική των αστικών κομμάτων και του οπορτουνισμού, να οικοδομούν τη δική τους λαϊκή συμμαχία για τη δική τους προοπτική.