ΑΛΕΞ ΦΕΡΓΚΙΟΥΣΟΝ Η αποχώρηση ενός θρύλου

ΑΛΕΞ ΦΕΡΓΚΙΟΥΣΟΝ

Η αποχώρηση ενός θρύλου

Το σημερινό παιχνίδι της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με τη Σουόνσι, στο «Ολντ Τράφορντ», έχει αποκτήσει (από την Τετάρτη) ξεχωριστή, ιστορική σημασία. Θα είναι το τελευταίο, στο οποίο ο Αλεξ Φέργκιουσον θα κοουτσάρει τους «κόκκινους διαβόλους» στην έδρα τους.

Οπως ανακοίνωσε μεσοβδόμαδα, στο τέλος της τρέχουσας αγωνιστικής σεζόν ολοκληρώνεται και η θητεία του στην τεχνική ηγεσία (θα παραμείνει σε διοικητικό πόστο) της ομάδας. Το τελευταίο παιχνίδι της περιόδου είναι στις 19 του μήνα αλλά στην έδρα της Γουέστ Μπρομ. Σήμερα λοιπόν ο Σκοτσέζος τεχνικός θα πει, μετά από 27 χρόνια, αντίο από τη (και στη) θέση του στο «θέατρο των ονείρων».

Μάλλον και στο αγαπημένο του γραφείο. Το οποίο (λόγω λατρείας στα αυτοκίνητα) έχει διακοσμήσει με σχετικά αντικείμενα. Καναπέδες από καθίσματα αυτοκινήτων, καθρέφτες από πολυτελή οχήματα, καρέκλες με ταχύτητες πάνω τους κ.ά.

Το αντίο

Αρκετές φορές στο παρελθόν ο Φέργκιουσον είχε πει, υπαινιχθεί ή διέρρευσε πως θα σταματήσει την προπονητική του καριέρα. Ποτέ δεν το έκανε πράξη. Την περασμένη Τρίτη το βράδυ, οι φήμες επανακυκλοφόρησαν. Πολλοί θεώρησαν ότι επρόκειτο για άλλο ένα επεισόδιο στο... σίριαλ. Ομως, την Τετάρτη, αποδείχτηκαν λάθος. Με δήλωσή του, στην επίσημη ιστοσελίδα της ομάδας, ο 71χρονος επισημοποιούσε το τέλος εποχής.

«Η απόφαση να αποσυρθώ ήταν κάτι που σκέφτηκα πολύ και σοβαρά. Είναι η σωστή στιγμή. Ηταν σημαντικό για εμένα να αφήσω την ομάδα στην καλύτερη δυνατή κατάσταση και πιστεύω ότι το έκανα. Η ποιότητα αυτής της πρωταθλήτριας ομάδας και η ηλικιακή ισορροπία που υπάρχει θα εγγυηθούν για τη συνέχεια των επιτυχιών, ενώ η δομή των ακαδημιών δείχνει ότι το μέλλον του συλλόγου θα είναι λαμπρό», ανέφερε.

Και μοίρασε ευχαριστίες. Στην οικογένειά του και ειδικά στη γυναίκα του («η Κάθι ήταν το καθοριστικό πρόσωπο σε ολόκληρη την καριέρα μου. Ηταν ένας βράχος υποστήριξης και σταθερότητας»), στους συνεργάτες του, στους παίχτες, στις διοικήσεις, στους φιλάθλους.

Πολλοί ήταν αυτοί που δήλωσαν ακόμα και σοκαρισμένοι. Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτηση του πρώην τερματοφύλακα στη Γιουνάιτεντ, Πέτερ Σμάιχελ: «Είμαι σοκαρισμένος. Πραγματικά αυτό έσκασε σαν μια βόμβα, καθώς δεν το έβλεπα να έρχεται. Είμαι λυπημένος και απογοητευμένος». Ξαφνιασμένος δήλωσε - ένας άλλος μεγάλος της προπονητικής - ο Μαρσέλο Λίπι («φυσικά και δεν το περίμενα αυτό») και πρότεινε ο Φέργκιουσον «να γυρίσει τον κόσμο ως πρεσβευτής του ποδοσφαίρου και όχι μόνο της Γιουνάιτεντ».

Υπήρχε πάντως κάποιος που - προφανώς - γνώριζε. Και μάλιστα είχε προαναγγείλει (περίπου ένα χρόνο πριν) το αντίο του Σκοτσέζου. Πρόκειται για τον (παλιό γνώριμό του) ιδιοκτήτη της Γουίγκαν, Ντέιβ Γουέλαν: «Μετά το τέλος της επόμενης σεζόν, ο σερ Αλεξ θα αποχωρήσει. Η πίεση παίζει μεγάλο ρόλο, ειδικά εάν είσαι για καιρό σε τόσο υψηλό επίπεδο», είχε πει. Επιχειρηματολογώντας πως με τα προβλήματα στην υγεία του «τρόμαξε λίγο και αυτό με κάνει να πιστεύω ότι το σκέφτεται σοβαρά να σταματήσει». Να θυμίσουμε πως το 2004 στον «Φέργκι» τοποθετήθηκε βηματοδότης.

Ο εκρηκτικός «Φέργκι»

Για την προσφορά του στο βρετανικό ποδόσφαιρο, του είχε απονεμηθεί ο (αστικός) τίτλος του σερ. Τα υποτιθέμενα χαρακτηριστικά (ευγένεια, ηρεμία, σεβασμός στο πρωτόκολλο) που συνοδεύουν τον τίτλο, πάντως, δεν διακρίνουν τον Σκοτσέζο. Δεν είναι καθόλου τσιγκούνης σε διαμάχες, εντάσεις, επιθέσεις και είναι γνωστό πόσο αθυρόστομος γίνεται όταν νευριάζει (δηλαδή πολύ συχνά).

Ιστορικές είναι, π.χ., οι φραστικές διαμάχες του με τον προπονητή της Αρσεναλ, Αρσέν Βενγκέρ. Το 1996, για τις αναφορές στις γνώσεις του Αλσατού είχε δηλώσει: «Λένε ότι μιλάει 5 γλώσσες, σωστά; Λοιπόν, κι εγώ έχω ένα 15χρονο από την Ακτή Ελεφαντοστού που μιλάει 5 γλώσσες».

Το 2001 είχε πει για την Αρσεναλ πως «είναι ένα μάτσο καυγατζήδες που βασίζονται στις εχθροπραξίες τους. Είμαστε καλύτερη ομάδα». Για να του απαντήσει ο Βενγκέρ: «Ολοι νομίζουν ότι σπίτι τους έχουν την ωραιότερη γυναίκα». Ενώ το 2005 είχε αναφέρει (στη γαλλική τηλεόραση): «Ο Φέργκιουσον το έχει χάσει. Βγαίνει έξω και ψάχνει κάποιον να τσακωθεί. Μετά ζητάει από αυτόν που τσακώθηκαν να του πει συγνώμη. Αυτή τη φορά το παραξήλωσε».

Πέρυσι - κατά τη διάρκεια του ντέρμπι με τη Σίτι - είχε έντονο λεκτικό επεισόδιο με τον Μαντσίνι. Αν μάλιστα δεν παρενέβαιναν οι ψυχραιμότεροι, ίσως και να ξέφευγε. Στον φετινό επαναληπτικό για τους «16» του Τσάμπιονς Λιγκ, με τη Ρεάλ, ο Τούρκος διαιτητής, Τσακίρ, απέβαλε τον Νάνι. Ως άλλος Μπολτ, ο Φέργκιουσον κατέβηκε στο γήπεδο και έξαλλος άρχισε στα «γαλλικά» τον διαιτητή. Στη συνέντευξη έστειλε τον βοηθό του, Μάικ Φίλαν.

Λόγω ενός ντοκιμαντέρ, το οποίο αμφισβητούσε τις δραστηριότητες του γιου του Τζέισον, ο «Φέργκι» έκανε εμπάργκο δηλώσεων για επτά χρόνια στο BBC. Το σταμάτησε το 2011. Την ίδια χρονιά - με αφορμή την κλήση πολλών «κόκκινων διαβόλων» στην Εθνική - επιτέθηκε στην αγγλική ομοσπονδία: «Ισως έτσι καταλάβουν στην ομοσπονδία πόσο σημαντικοί είμαστε για την Αγγλία αντί να φέρονται σαν να είμαστε σκ...ά».

Το 2009 επιτέθηκε στον διαιτητή της αναμέτρησης με τη Σάντερλαντ (2-2), Αλαν Γουίλεϊ. Ανάμεσα σε άλλα τον χαρακτήρισε χοντρό, παρομοιάζοντάς τον με σκύλο χασάπη. Αργότερα παραδέχθηκε την απρεπή συμπεριφορά του, για την οποία τιμωρήθηκε με αποκλεισμό τεσσάρων αγωνιστικών και πρόστιμο 20.000 λιρών.

Το 2010 έβαλε κατά των δημοσιογράφων που καλύπτουν το ρεπορτάζ της Μάντσεστερ. Μεταξύ άλλων τους είπε (σε συνέντευξη για το επικείμενο παιχνίδι με τη Σάντερλαντ): «Σας μποϊκόταρα για αρκετό διάστημα επειδή σας είχα βαρεθεί. Η δουλειά σας ως δημοσιογράφοι είναι να λέτε και να γράφετε την αλήθεια. Την επόμενη φορά που θα αντιληφθώ να ξαναλέτε ψέματα, τέλος. Δεν ξαναμπαίνετε μέσα». Και λόγω επικριτικών σχολίων για τον Χουάν Σεμπαστιάν Βερόν: «Συνεχίζεται το ίδιο. Δεν θα μιλήσω μαζί σας. Είναι ένας παικταράς και εσείς ηλίθιοι».

Υπάρχει όμως και ένα άλλο χαρακτηριστικό στο χαρακτήρα του «Φέργκι». Η κυκλοθυμία. Για τον Βενγκέρ, το 2009, (ανάμεσα σε άλλα) δήλωσε: «Από τότε που πήγε στην ομάδα, η επιτυχία του συλλόγου ήταν τεράστια. Είναι ένας απίστευτος μάνατζερ για τον σύλλογο. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι' αυτό».

Την ίδια χρονιά, αναφέρθηκε υποτιμητικά για τη Σίτι: «Είναι ένας μικρός σύλλογος με φτωχή φιλοσοφία». Τρία χρόνια αργότερα δήλωνε: «Πρέπει να θαυμάζει κανείς τη Σίτι. Τα έχει πάει εξαιρετικά καλά και ήταν στην κορυφή της βαθμολογίας για αρκετό καιρό».

Επιτυχημένος με αιτία

Την αξία του κοκκινοπρόσωπου Σκοτσέζου (με τον χαρακτηριστικό τρόπο μασήματος της τσίχλας, όταν βρίσκεται στον πάγκο) έχουν αναγνωρίσει φίλοι και «εχθροί». Ο αρχηγός της συμπολίτισσας Σίτι, Βενσάν Κομπανί, έγραψε στο «twitter»: «Ο σερ Αλεξ είναι ένας από τους μεγαλύτερους προπονητές όλων των εποχών. Ολοι του χρωστάμε μια υπόκλιση». Ενώ ο πρώην τεχνικός της Ιπσουιτς, Πολ Τζιούελ, είχε δηλώσει: «Πρέπει να σηκώσεις τα χέρια ψηλά και να παραδεχθείς ότι είναι το νούμερο ένα».

Αλλωστε, η διάρκεια και τα επιτεύγματα του - γεννημένου στο Γκάβαν της Γλασκώβης (31/12/1941) - «Φέργκι» δεν επιτρέπουν βάσιμες αμφιβολίες και αμφισβητήσεις. Ξεκίνησε την προπονητική του καριέρα στην Ιστ Στέρλινγκ το 1974, και ακολούθησαν Σεντ Μίρεν, Αμπερντίν (με την οποία κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων το 1983), Εθνική Σκοτίας και από το Νοέμβρη του 1986 η Γιουνάιτεντ.

Ο πρώτος του τίτλος (Κύπελλο), στο «Ολντ Τράφορντ», ήρθε 4 χρόνια αργότερα και το πρώτο του πρωτάθλημα πανηγύρισε το 1993. Στο παλμαρέ του έχει συνολικά 17 Πρωταθλήματα (τα 13 με τη Μάντσεστερ), 5 Κύπελλα Αγγλίας, 4 Κύπελλα Σκοτίας, 4 Λιγκ Καπ Αγγλίας, 1 Λιγκ Καπ Σκοτίας, 10 Σούπερ Καπ (Charity ή Community Shield) Αγγλίας, 2 Champions League, 2 Κύπελλα Κυπελλούχων, 2 UEFA Σούπερ Καπ, 1 Διηπειρωτικό Κύπελλο, 1 Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων.

Κέρδισε και πολλά προσωπικά βραβεία, μεταξύ των οποίων, 10 φορές αυτό για τον «Τεχνικό της χρονιάς», του καλύτερου προπονητή για τη δεκαετία του '90 και από την UEFA για το 1999, ενώ πέρυσι η Παγκόσμια Υπηρεσία Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου (IFFHS) τον ανέδειξε καλύτερο προπονητή στην ιστορία του 21ου αιώνα.

Κομμάτια του... μυστικού της επιτυχίας του «αποκάλυψαν» δύο στενοί του συνεργάτες. Μια άλλη εμβληματική μορφή «των κόκκινων διαβόλων», ο Μπόμπι Τσάρλτον: «Θα σηκωνόταν από το κρεβάτι του στη μέση της νύχτας και θα ταξίδευε 300 μίλια αν ήξερε ότι υπάρχει ένα μικρό παιδί το οποίο πρέπει να πάρει στην ομάδα». Και ο πρώην βοηθός του, Στιβ Μακλάρεν: «Στο τέλος της σεζόν του τρεμπλ, πίναμε ένα τσάι στο προπονητήριο και μου έλεγε τι χρειαζόταν για τη νέα σεζόν»...

Γ. Κ.