Αναδρομική έκθεση του Γιώργου Μήλιου

Αναδρομική έκθεση του Γιώργου Μήλιου

Επιχρωματισμένη χαλκογραφία (2005)

«ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΛΙΟΣΖωγραφική, χαρακτική, φωτογραφία και σχέδια (από το 1960 έως το 2013)», τιτλοφορείται η έκθεση που παρουσιάζει (έως 28/7) το Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138).

Η έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 100 αντιπροσωπευτικούς πίνακες και μια σειρά επιλεγμένων χαρακτικών και σχεδίων της πενηντάχρονης καλλιτεχνικής πορείας του ζωγράφου και πρώην καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας.

Ο Γιώργος Μήλιος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ με υποτροφία, ως πρώτος επιτυχών, απ' όπου αποφοίτησε το 1962 με 5 επαίνους. Συνέχισε τις σπουδές του στη χαρακτική και λιθογραφία στην Ecole des Beaux Arts του Παρισιού. Εργάστηκε ως ζωγράφος - συντηρητής στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών και στη Μονή του όρους Σινά. Το 1985 διορίσθηκε ως λέκτορας στο ΕΜΠ. Το 1988 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και το 1996 καθηγητής χαρακτικής στην ΑΣΚΤ Αθήνας.

Η ενστικτώδης ζωγραφική του Γιώργου Μήλιου εκφράζει τον κόσμο των συναισθημάτων και την προσπάθεια του καλλιτέχνη να καταστήσει ορατό το φαντασιακό. Σε όλες τις περιόδους της δουλειάς του, αλλάζει σχήματα και φόρμες, επιχειρώντας να κατακτήσει μια πολύπλοκη και δυναμική έκφραση. Ισως, αναζητώντας την υπέρβαση της πραγματικότητας, για να αγγίξει μια άλλη πιο ελπιδοφόρα αλήθεια για τον κόσμο. Επίσης, τον απασχόλησε η αλληλεπίδραση μεταξύ των ζωγραφικών σημείων και του κενού χώρου, ενώ άντλησε και «ερεθίσματα» από την κινεζική φιλοσοφία του «ζεν». Ο Μήλιος θεωρεί «ότι στην κινεζική ζωγραφική μια κηλίδα από μελάνι μοιάζει μ' ένα βράχο που πέφτει από βουνό». Η αίσθηση ανάμεσα στο πραγματικό και το μη συγκεκριμένο τροφοδοτεί την εικαστική φαντασία του. Στο έργο του κυριαρχεί ο γρίφος, που όμως υπονοεί τη σκέψη και το βάθος των αισθημάτων του. Η εικαστική «γλώσσα» του Γιώργου Μήλιου δεν προσφέρει μια και μόνη μέθοδο «ανάγνωσης», αλλά πολλούς τρόπους διερεύνησής της.

Λαδοπαστέλ σε πανί (2013)

Στον ομότιτλο κατάλογο της έκθεσης τα κείμενα για τον καλλιτέχνη υπογράφουν οι εικαστικοί καλλιτέχνες Βλάσης Κανιάρης, Χρόνης Μπότσογλου, Αλέκος Φασιανός, Θανάσης Μουτσόπουλος, Θεοδόσης Μήλιος, ο Τάκης Μαυρωτάς (επιμελητής της έκθεσης και του καταλόγου) και ο ίδιος ο ζωγράφος, ο οποίος γράφοντας για τη δουλειά του, μεταξύ άλλων αναφέρει:

«Η ζωγραφική μου πρακτική δεν είναι σταθερή. Αλλάζει από έργο σε έργο. Ως ζωγράφος είχα εμπιστοσύνη σε όσα ανακάλυπτα μόνος μου και τελικά πιστεύω ότι ο καθένας τα ξανα-ανακαλύπτει όλα και από την αρχή. Ο ζωγραφικός μου χώρος βρίσκεται έξω από τη συμβατική διάκριση των δύο ή τριών διαστάσεων. Στην προσπάθειά μου να δώσω πλαστική αξία στο έργο μου, αναζητώ την πλαστική αξία των σχημάτων, αυτή καθ' αυτή. Δεν ξέφυγα από τις καταβολές μου. Ο πατέρας μου ήταν τσαγκάρης. Ο Ντύρερ δούλεψε χρυσοχοΐα, ο Ζωρζ Μπρακ ελαιοχρωματιστής με τον πατέρα του - θυμηθείτε τις απομιμήσεις ξύλου στα κυβιστικά του έργα ή όταν έβαζε με τη σπάτουλα στο χρώμα, χώμα από τις γλάστρες. Ο μεγάλος αρχιτέκτονας Γκαουντί δούλεψε τον πηλό με τον πατέρα του, που ήταν κεραμίστας. Κοιτάξτε την Κατεντράλ του στη Βαρκελώνη, δείτε ψηλά στους πύργους και θα βρείτε αυτά τα βιώματα. Δουλέψτε διαμέσου του πράγματος».

Ο επιμελητής της έκθεσης σημειώνει ότι «ο Μήλιος κατέχει σε βάθος τα μυστικά της ζωγραφικής και τις επίπονες τεχνικές της χαρακτικής. Η δουλειά του, με τόλμη και νηφαλιότητα, διακρίνεται για την αυστηρή λιτότητα, την αυθόρμητη ταχύτητα, την ανεπιτήδευτη έκφραση, τη διαρκή αγωνία του να βρει νέες πλαστικές λύσεις και διεξόδους. Θεωρεί ως βάση της δουλειάς του το δυνατό σχέδιο και αντιμετωπίζει το χρώμα ως συμπληρωματικό στοιχείο. Συνειδητά αποφεύγει την επίδειξη δεξιοτεχνίας και κάθε αφηγηματική περιγραφή, δίνοντας προτεραιότητα στη ζωτικότητα της ύλης, ώστε η ύλη στον κάθε πίνακα να μοιάζει ζωντανή και να προκαλεί αβίαστα αισθήματα. Κάθε έργο του αποκαλύπτει μια διαφορετική πλαστική ιστορία, πολλές φορές με αίσθηση χιούμορ, αφού έκδηλα σαρκάζει τη μη πνευματικότητα της εποχής μας. Υπάρχουν, βέβαια, στη ζωή όνειρα και εφιάλτες, και αυτά καθρεφτίζονται στη ζωγραφική και τη χαρακτική του σαν συνέπεια των οραματισμών του».

Χαλκογραφία (1965)

    

Η δυναμική αναγκαιότητα της εξόδου

1. Η άρνηση του Ολοκαυτώματος εκ μέρους του κρετίνου Κασιδιάρη άφησε για μία ακόμη φορά τις μωρές παρθένες της πολιτικής με ανοιχτό το στόμα. Ενώ ο κόσμος χάνεται μέσα στην απόγνωση, οι πολιτικές σκιές του Τσίπρα και του Σαμαρά, υπηρετώντας το ίδιο θεώρημα διαφημιστικής προέλευσης, προσπαθούν με αντι-ναζί φρασεολογία να στηρίξουν την υπόθεσή τους, που παραπαίει. Ευεξήγητη είναι η προσήλωσή τους στο ν' ανεβάσουν τους νεοναζί στο πάλκο, προτρέποντάς μας έτσι να στραφούμε στα πουρνάρια και να ξεχάσουμε την ταπεινωτική σχέση μας με τους εταίρους. Κρύβονται αδέξια πίσω από τους χρυσαυγίτες, αδιαφορώντας αν εκείνοι πυκνώνουν τις γραμμές τους. Τι είδους πολιτικές καριέρες είναι αυτές που ξεπηδάνε από μια άνευ προηγουμένου περιφρόνηση για τον κόσμο, η οποία συνοδεύεται από την πεποίθηση πως, παρότι περνάμε μια οξεία αντιευρωπαϊκή κρίση, η θέση μας είναι σαν του πεθαμένου στον τάφο του. Δεν τίθεται ζήτημα εξόδου, ούτε κατά διάνοια, από τους δύο: Ο Σαμαράς το αποκλείει για λόγους ιδεολογικούς και ο Τσίπρας χωρίς να έχει κατανοήσει ακριβώς το λόγο - απλά σκέφτεται μήπως πρέπει ν' αλλάξουμε τη «θέση των επίπλων» στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η άρνηση να ξεκαθαρίσουν τις προθέσεις τους τούς οδηγεί σ' έναν φαντασιακό πόλεμο με τους χρυσαυγίτες. Από δω και στο εξής η εξάρτησή τους από τον Μιχαλολιάκο είναι μόνιμη, προκαλώντας μια σειρά ατέλειωτων «ατυχημάτων», που δεν θ' αργήσουν να κάνουν την εμφάνισή τους στην καθημερινή μας ζωή.

2. «Καμία δύναμη δεν μπορεί να καταστρέψει το πνεύμα ενός λαού είτε από μέσα είτε από έξω, αν δεν είναι ήδη δίχως ζωή, αν δεν έχει πεθάνει», ψιθυρίζει ο Χέγκελ. Κάτω από το βαρύ σύννεφο του μνημονίου, η ζωή μας παραποιείται. Ο πανικός έδωσε τη θέση του στο φόβο, γεμίζοντας τους πολίτες ψυχοπαθολογικά συμπτώματα και εδραιώνοντας πια την κατάσταση κακοπιστίας με τον εαυτό τους.

3. Κάθε νομοσχέδιο μάς πλήττει άμεσα. Ο πολίτης εξακολουθεί βλακωδώς να είναι αναλώσιμος περιμένοντας κάποια έξωθεν δύναμη με μαγνητική επίδραση να τον τραβήξει μακριά απ' αυτή την καταδίκη.

4. Η κυβέρνηση των τριών αστέρων δεν πιστεύει σε τίποτα - αυτή είναι η μαύρη αλήθεια. Υποκριτές που μας εμπαίζουν δημόσια χρησιμοποιώντας για μάρτυρες και συνεργούς δημοσιογράφους με όψη αγαθού ιεραπόστολου, οι οποίοι μας ζητούν να μην κάνουμε απολύτως τίποτα γι' αυτή την ανεξέλεγκτη απάτη, γι' αυτή την κατασκευή ψευδαισθήσεων.

5. Δεν χρειάζεται εκτενές κατηγορητήριο ενάντια στα χάλια του κράτους, που ραγίζει καταρχάς από τα πλήγματα των Ευρωπαίων. Το ζήτημα της εξόδου από την Ενωση είναι μια δυναμική αναγκαιότητα.

6. Οι φαντασιοπληξίες των Αριστερών της κυβέρνησης πρέπει κάποτε επιτέλους να τιμωρηθούν. Μας χλευάζουν, ενσταλάζουν στους πολίτες την απάθεια, που τη μεταφράζουν σε έξοχη αρετή. Ο ιστός της Αριστεράς μέσα στο κράτος δεν έχει μόνο σχέση με σφάλματα αλλά και με τη δουλοπρέπεια του Κουβέλη. Ο περιπλανώμενος αριστερός απόγονος της σοσιαλδημοκρατίας είναι βέβαιο πως κάποτε ως είδος θα εξαφανιστεί.

Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ