Η προσέγγιση με το Ιράν και οι εξελίξεις στην Παλαιστίνη

Η προσέγγιση με το Ιράν και οι εξελίξεις στην Παλαιστίνη

Η νέα φονική επιχείρηση με την οποία το Ισραήλ αιματοκύλισε ξανά το λαό της Γάζας ανέδειξε ακόμα μια φορά τις καταστροφικές συνέπειες που έχουν για τους λαούς οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, οι οποίοι όλα δείχνουν ότι οξύνονται στη Μέση Ανατολή και μάλιστα ανάμεσα σε διάφορες δυνάμεις. Προστατεύοντας «το δικαίωμά του στην άμυνα» - όπως διακήρυσσε - το Ισραήλ θέλησε να καταστήσει σαφές ότι δεν θα παραιτηθεί από τα ιδιαίτερα συμφέροντά του, σε μια περίοδο που δυνάμεις όπως και οι ΗΠΑ δείχνουν ζωηρό ενδιαφέρον για την «επίλυση» του Παλαιστινιακού ζητήματος. Τα διάφορα «στρατόπεδα» των ιμπεριαλιστών μελετούν και επιλέγουν κινήσεις στη γεωπολιτική σκακιέρα, οι οποίες δεν αποκλείεται να συναντήσουν αντιδράσεις ή και διαφωνία (πρώην;) συμμάχων τους. Συμβιβασμοί και αντιθέσεις αναπροσαρμόζονται με βάση νέες «ισορροπίες». Ωστόσο, το κριτήριο των μονοπωλίων και των πολιτικών τους εκπροσώπων είναι σταθερά η εξασφάλιση των στρατηγικών τους συμφερόντων.

***

Χαρακτηριστική είναι η συζήτηση που γίνεται τον τελευταίο καιρό (και) στα ελληνικά ΜΜΕ, γύρω από τα δεδομένα που πιθανόν προκύψουν από την πορεία των διαπραγματεύσεων για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Διαπραγματεύσεις που συνεχίζονται ενώ αυξάνονται όσοι περιμένουν να αρθούν γρήγορα οι περιορισμοί που εμποδίζουν την έναρξη και επέκταση πολλών επενδύσεων. Εγραφε πρόσφατα μεγάλη αστική εφημερίδα: «Το Ιράν έχει πλέον τα φόντα να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη δύναμη της Μέσης Ανατολής. Ο πληθυσμός του προσεγγίζει τα 80 εκατομμύρια και είναι μεγαλύτερος από αυτούς των γειτόνων του, με τον μέσο όρο ηλικίας μάλιστα να είναι αρκετά χαμηλός. Στην πλειονότητά τους, οι Ιρανοί είναι κάτω των 30 ετών, μορφωμένοι και εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες. Παράλληλα, η χώρα διαθέτει τα τέταρτα μεγαλύτερα διαπιστωμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο και τα δεύτερα μεγαλύτερα διαπιστωμένα αποθέματα φυσικού αερίου, όπερ σημαίνει πως είναι... χρυσωρυχείο».
Ηδη, στο Ιράν έχουν κάνει φανερή την παρουσία τους μεγάλα μονοπώλια, κατ' αρχάς από τον κλάδο της Ενέργειας: Η γαλλική «Total», η αγγλο-ολλανδική «Royal Dutch Shell», η ιταλική «Eni», η ισπανική «Repsol», η νορβηγική «Statoil». Αλλά και εταιρείες από άλλους κλάδους, όπως αυτοκινητοβιομηχανίες (οι «PSA Peugeot Citroen» και «Renault»), αλλά και τράπεζες (όπως η γερμανική Deutsche Bank και η ρωσική Renaissance Capital). Η δράση και οι επιδιώξεις τέτοιων μεγάλων εταιρειών είναι φυσικά κάτι που σπεύδει να αξιοποιήσει και η ιρανική αστική τάξη, στην προσπάθειά της να αναβαθμίσει την οικονομική της παρουσία στην ευρύτερη περιοχή.

***

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, εντείνονται διεργασίες και ανακατατάξεις που δείχνουν ότι οι σχέσεις μεταξύ ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και κέντρων δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να αλλάξουν σημαντικά. Για παράδειγμα, είναι πια κοινό μυστικό ότι ένας από τους λόγους που οι σχέσεις της κυβέρνησης Ομπάμα με την κυβέρνηση Ερντογάν έχουν «προβλήματα» είναι και η βιασύνη τουρκικών εταιρειών να μπουν στο Ιράν. Το όλο και μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον που το τελευταίο διάστημα εκφράζουν ευρωπαϊκά και αμερικανικά μονοπώλια για το Ιράν δεν αποκλείεται να «περιπλέξει» τις σχέσεις της Δύσης με «συμμάχους» της στην περιοχή. Ζητήματα όπως το ποιος θα επενδύσει σήμερα στο Ιράν, σε ποιους κλάδους, σε βάρος ποιων, αποκτούν κρίσιμη σημασία για την «επόμενη μέρα» σε όλη τη Μέση Ανατολή. Επίσης, μεγάλο βάρος θα έχουν και οι επιλογές και συμμαχίες της ιρανικής πλουτοκρατίας, με δεδομένο ότι δεν είναι θεατής, αλλά συνδιαμορφωτής του «νέου επιχειρηματικού» περιβάλλοντος.

***

Ακόμα, οι σχέσεις του Ιράν με τη Δύση αλληλεπιδρούν και με συνολικότερες ανακατατάξεις στα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Δεν είναι τυχαίες αναλύσεις που πυκνώνουν και στον ελληνικό Τύπο εστιάζοντας σε ορισμένα νέα δεδομένα. Ορισμένοι αρθρογράφοι εντοπίζουν ότι η «αναθέρμανση» των σχέσεων του Ιράν με τη Δύση προέκυψε όταν είχε ήδη φανεί πως η κόντρα μεταξύ σιιτών και σουνιτών (που αποτελεί έκφραση ενδοαστικών ανταγωνισμών) στο Ιράκ οξύνεται, στο Αφγανιστάν οι Ταλιμπάν κάνουν «δυναμική» επανεμφάνιση, στην Τουρκία εντείνονται οι διαφωνίες για τις συμμαχίες που πρέπει να επιλέξει η αστική τάξη. Δηλαδή, διαπιστώνουν σημάδια αλλαγών σε παλιότερες «ισορροπίες», οι οποίες αλλαγές προκαλούν κινδύνους και νέα δεδομένα για τη δραστηριότητα διαφόρων πολυεθνικών.
Το ρευστό πολιτικό σκηνικό στο εσωτερικό πολλών χωρών από τη μία μεριά αλλά και οι διεργασίες μεταξύ «παλιών» και νέων «εταίρων» είναι δύο παράγοντες που σίγουρα θα επιδράσουν στους ανταγωνισμούς. Οι εξελίξεις στο γεωπολιτικό χάρτη της περιοχής, που βρίσκεται δίπλα στην Ελλάδα, δεν πρέπει να αφήνουν αδιάφορη την εργατική τάξη και πρώτα απ' όλα την οργανωμένη πρωτοπορία της, τους κομμουνιστές. Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες διαμορφώνονται τα δεδομένα για την όξυνση της ταξικής πάλης και μέσα σε κάθε χώρα. Καθορίζονται τα καθήκοντα των κομμουνιστών για την οργάνωση και την πάλη ενάντια στην εξουσία των μονοπωλίων, με στόχο την ανατροπή εκείνων που χαράζουν σύνορα με το αίμα των λαών, αρπάζουν τον πλούτο που παράγουν οι εργάτες για να γεμίζουν τα δικά τους θησαυροφυλάκια.