ΟΥΚΡΑΝΙΑ Ανταγωνισμοί και συμβιβασμοί πάνε χέρι - χέρι

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Ανταγωνισμοί και συμβιβασμοί πάνε χέρι - χέρι

Οι λαοί βγαίνουν χαμένοι από τη διαπάλη, στο έδαφος του καπιταλισμού, ανάμεσα σε μονοπωλιακούς ομίλους

Ο Α. Μίλερ, επικεφαλής της «Gazprom», μετά το παζάρι με τους εκπροσώπους της Ουκρανίας στο Βερολίνο

Το στοιχείο του διαφαινόμενου συμβιβασμού για το ζήτημα της Ενέργειας ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία ήταν αυτό που έκλεισε τη βδομάδα που φεύγει. Ετσι, την Παρασκευή, στο Βερολίνο υπήρξε, κατά την εκδοχή της ΕΕ και της Ρωσίας μια αρχική συμφωνία για την επίλυση της διαμάχης αναφορικά με την αποκατάσταση της ροής του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ουκρανία. Σύμφωνα με αυτήν, οι δύο χώρες συμφώνησαν κατ' αρχήν στα μέτρα για την αποκατάσταση της ροής, κυρίως με την καταβολή από το Κίεβο 3,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην «Gazprom» έως το τέλος του Δεκέμβρη. Αυτό ανακοίνωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ενέργεια Γκίντερ Ετινγκερ. Σύμφωνα με την προκαταρκτική συμφωνία την οποία θα πρέπει να εγκρίνουν οι κυβερνήσεις της Ρωσίας και της Ουκρανίας, η «Gazprom» είναι έτοιμη να παράσχει στο Κίεβο τουλάχιστον 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου τους επόμενους έξι μήνες έναντι του ανάλογου τιμήματος, δήλωσε ο Ετινγκερ στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου από το Βερολίνο, έπειτα από την τριμερή συνάντηση Ρωσίας - Ουκρανίας και ΕΕ. Ωστόσο, η ερμηνεία που έδωσε ο Γιούρι Προντάν, υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας, είναι ότι δεν επιτεύχθηκε ακόμα συμφωνία και πως οι απαιτήσεις της Ρωσίας είναι παράλογες, ενώ και αυτός άφησε να σημειωθεί ότι ο παζάρι θα συνεχιστεί. Ηδη μια νέα συνάντηση είναι προγραμματισμένη για το τέλος της επόμενης βδομάδας και πάλι στη γερμανική πρωτεύουσα. Πάντως, η τιμή που συζητήθηκε ήταν 385 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα και ότι η Ουκρανία θα πρέπει αρχικά να πληρώσει στην «Gazprom» 2 δισεκατομμύρια δολάρια έως το τέλος του Οκτώβρη και έπειτα το υπόλοιπο ποσό του 1,1 δισεκατομμυρίου δολαρίων μέχρι το τέλος της χρονιάς, ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εμφανίζεται να δίνει εγγυήσεις.
Ο Ετινγκερ σχολίασε ότι υπάρχουν «πολύ μεγάλες πιθανότητες» οι δύο πλευρές να δεχτούν την προκαταρκτική αυτή συμφωνία. Μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων, ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ σημείωσε ότι η συμφωνία αυτή ενδέχεται να είναι η βάση μιας λύσης για το χειμώνα.

Πολλά τα ζητήματα αντιπαράθεσης

Βεβαίως, ο διαφαινόμενος συμβιβασμός πάει παράλληλα με τη συμφωνία της 19ης Σεπτέμβρη, συνέχεια αυτής της 5ης Σεπτέμβρη στην πρωτεύουσα της Λευκορωσίας, Μινσκ, για την εκεχειρία που κατέληξε η λεγόμενη ομάδα επαφής για την Ουκρανία, στην οποία συμμετέχουν ο Οργανισμός για τη Συνεργασία και Ασφάλεια στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), η κυβέρνηση του Κιέβου, οι εκπρόσωποι των πολιτοφυλάκων των ανατολικών περιοχών των αυτοαποκαλούμενων Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ και η Ρωσία. Το βασικό στοιχείο της συμφωνίας, που δείχνει να τηρείται, είναι η σταδιακή απόσυρση των βαρέων όπλων, ώστε να δημιουργηθεί μια ζώνης ασφαλείας 30 χιλιομέτρων ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα παρά πολλά ανοιχτά ζητήματα που φανερώνουν ότι η ενδοαστική διαπάλη και η ενδοϊμπεριαλιστική σύγκρουση θα συνεχιστεί. Ενα από αυτά είναι και ο καθορισμός του λεγόμενου ειδικού καθεστώτος στις δύο επαρχίες που αυτοαποκαλούνται Λαϊκές Δημοκρατίες. Οι ρωσόφωνοι πολιτοφύλακες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ απάντησαν ουσιαστικά στην πρόταση περί «ειδικού καθεστώτος», που είχε προτείνει η κυβέρνηση του Κιέβου, ανακοινώνοντας ότι προχωράνε την προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης από την Ουκρανία, προκηρύσσοντας τη διεξαγωγή προεδρικών και βουλευτικών εκλογών στις 2 του Νοέμβρη. Η κυβέρνηση του Κιέβου είχε προτείνει μόνο τοπικές εκλογές στις δύο περιοχές στις 7 του Δεκέμβρη, ενώ ταυτόχρονα προετοιμάζει βουλευτικές εκλογές στις 26 του Οκτώβρη, προφανώς για όλη την υπόλοιπη χώρα. Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι η έτσι και αλλιώς εύθραυστη εκεχειρία δεν αποκλείεται να καταρρεύσει και να μιλήσουν και πάλι τα όπλα. Εξάλλου, μεγάλα στρατιωτικά ΝΑΤΟικά γυμνάσια πραγματοποιούνται στη γειτονική Πολωνία, την ώρα που ο Ουκρανός Πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο σε όλους τους τόνους δηλώνει ότι θα ενισχυθεί ο στρατός.

Προκλητική ομιλία Ομπάμα

Τη στήριξη στην αντιδραστική κυβέρνηση της Ουκρανίας έδωσε και ο Αμερικάνος Πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που εκθείασε το έργο της και δήλωσε ότι θα σταθεί στο πλευρό της «στην προώθηση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και την ανάπτυξη της οικονομίας για το καλό του ουκρανικού λαού». Οι ΗΠΑ, βέβαια, όπως και η ΕΕ, είναι αυτές που ώθησαν στην άνοδο και την εξουσία της πραξικοπηματικής κυβέρνησης, που ανέτρεψε την προηγούμενη αστική κυβέρνηση του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, με τη στήριξη εθνικιστικών και φασιστικών δυνάμεων. Αλλά αυτά είναι ...λεπτομέρειες για τις ...δημοκρατικές δυνάμεις, για τις οποίες οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις θεωρούνται «απελευθερωτικές» ενέργειες. Επίσης, ο Ομπάμα εμφανίστηκε και υπερασπιστής των ...συνόρων (ξεχνάει το διαμελισμό της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας) και έριξε τα βέλη του στη «ρωσική επιθετικότητα». Βεβαίως, πρόσθεσε πως «αν η Ρωσία αλλάξει στάση μπορεί να άρει τις κυρώσεις εναντίον της».
Η απάντηση της Ρωσίας ήρθε από τον υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, που επίσης από την έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη σχολίασε σκωπτικά τα λεγόμενα του Ομπάμα, λέγοντας: «Οι κυρώσεις είναι υπόθεση των ΗΠΑ. Ομως, αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία δεν είναι με κανέναν τρόπο δική τους υπόθεση».
Πάντως, ο προσωρινός πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Αρσένι Γιάτσενιουκ, επίσης από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, κάλεσε τους δυτικούς να μην άρουν τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει κατά της Ρωσίας, έως ότου η Ουκρανία «ανακτήσει τον έλεγχο ολόκληρων των εδαφών της» και κατήγγειλε, επίσης, τη στάση της Ρωσίας, η οποία είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, «ένα μέλος ανασφάλειας μάλλον, παρά ένα μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».

Οι κυρώσεις πάντα στη φαρέτρα

Η Ομάδα των Επτά (G7) πιο ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών του κόσμου (ΗΠΑ, Καναδάς, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία, Ιαπωνία) και η ΕΕ συνέχισαν τις απειλές κατά της Ρωσίας με επιβολή νέων κυρώσεων, εάν οι συμφωνίες του Μινσκ δεν τηρηθούν, κάτι για το οποίο εκ των προτέρων θα ευθύνεται η Ρωσία. Με ανακοίνωσή της η G7 σημείωσε ότι «Οι κυρώσεις, δεν είναι αυτοσκοπός. Μπορεί να αρθούν εάν η Ρωσία τηρήσει τις δεσμεύσεις της. Αλλά, στην αντίθετη περίπτωση, παραμένουμε έτοιμοι να αυξήσουμε το κόστος για τη Ρωσία».
Παράλληλα, διπλωμάτες στις Βρυξέλλες προέβλεψαν ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θα διατηρήσει προς το παρόν σε ισχύ τις κυρώσεις που επέβαλε στη Ρωσική Ομοσπονδία στη συνάντηση των πρεσβευτών των κρατών - μελών της, για να αποτιμηθεί η πρόοδος της ειρηνευτικής διαδικασίας στην Ουκρανία.
Και η Ιαπωνία, ανακοίνωσε μέσα στη βδομάδα ότι θα συνδράμει στις κυρώσεις των ΕΕ και ΗΠΑ κατά της Ρωσίας. Στα νέα μέτρα (είχε προηγηθεί και παλιότερα το Μάη άλλο πακέτο κυρώσεων) προβλέπονται η απαγόρευση σε ορισμένες από τις σημαντικότερες ρωσικές τράπεζες να εκδίδουν αξιόγραφα στην Ιαπωνία, αλλά και η διεύρυνση ελέγχων για την αποτροπή της πώλησης ή της μεταφοράς όπλων στη Ρωσία. Βέβαια, αξιωματούχος της ιαπωνικής κυβέρνησης έσπευσε να δηλώσει ότι η χώρα του δε θα διακόψει τις επαφές με τη ρωσική κυβέρνηση. Αμεση ήταν η αντίδραση της Ρωσίας, που, σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, επέκρινε την Ιαπωνία ότι δεν έχει ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Φυσικά, δεν πρόκειται για εξαρτημένη χώρα, αλλά η στάση της καθορίζεται από τα συμφέροντα της αστικής της τάξης, που προσπαθεί να αναβαθμίσει το ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή επιλέγοντας τις συμμαχίες της. Αυτό συμβαίνει και με άλλες αστικές τάξεις που κινούνται ανάλογα με τα συμφέροντα των μονοπωλιακών τους ομίλων. Αυτό δείχνουν, για παράδειγμα, η επιφυλακτικότητα μερίδας του κεφαλαίου της Γερμανίας, σε σχέση με τα μέτρα κατά της Ρωσίας, επίσης, η κίνηση της Ουγγαρίας την Παρασκευή μέσω του διαχειριστή των ουγγρικών αγωγών φυσικού αερίου, FGSZ, να διακόψει την παροχή αερίου προς την Ουκρανία, ώστε να αυξήσει το διαθέσιμο αέριο για το εσωτερικό της χώρας. Πριν δέκα μέρες, είχε προηγηθεί η κίνηση του Αυστριακού καγκελάριου, Βέρνερ Φάιμαν, που μίλησε κολακευτικά για τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, ότι μπορεί να συμβάλει στη διευθέτηση της κρίσης στην Ουκρανία. Πίσω από αυτές τις φιλοφρονήσεις βρίσκονται, βεβαίως, τα συμφέροντα του κεφαλαίου που αλληλοδιαπλέκονται και συγκεκριμένα ισχυρά αυστριακά μονοπώλια, που είναι άμεσα συνδεδεμένα με ρωσικά μονοπώλια και μεγάλα «πρότζεκτ», με πιο χαρακτηριστικό το λεγόμενο «Νότιο Ρεύμα» του φυσικού αερίου. Αυτός είναι ο σύγχρονος ιμπεριαλιστικός κόσμος, μια συνεχής εναλλαγή συνεργασιών κεφαλαιοκρατών και αλληλοφαγωμάρας και η περίπτωση της Ουκρανίας το αποδεικνύει περίτρανα.