Τοποθέτηση του ΚΕΚΡ για το δημοψήφισμα στην Κριμαία

 Τοποθέτηση του ΚΕΚΡ για το δημοψήφισμα στην Κριμαία 

Τοποθέτηση του ΚΕΚΡ για το δημοψήφισμα στην Κριμαία

Πηγή: Solidnet

Μτφρ.: Lenin Reloaded

Γενική εισαγωγή

Οι σύντροφοι κάποιων δυτικών χωρών μας ζήτησαν σε κάποιες περιπτώσεις να εκφράσουμε την άποψή μας και να δώσουμε πιο αναλυτικές πληροφορίες για τα γεγονότα που εξελίσσονται στην Ουκρανία από τον Φεβρουάριο του 2014, όταν, ως αποτέλεσμα του κρατικού πραξικοπήματος στην Ουκρανία, ήρθε στην εξουσία ένα καθεστώς ακραίων εθνικιστών και δεδηλωμένων ναζιστών και ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος στις ανατολικές περιοχές της χώρας, εκεί που ο λαός αποφάσισε να αντισταθεί στην εθνικιστική χούντα του Κιέβου και τους χρηματοδότες της στη Δύση.

Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι όλα τα μεγάλα δυτικά αστικά ΜΜΕ (αν και δεν πρέπει κανείς να υπερτιμά την αντικειμενικότητα των ρωσικών αστικών ΜΜΕ όπως το Russia Today) προσφέρουν στις πλείστες των περιπτώσεων μια ενσυνείδητα διαστρεβλωμένη εικόνα των πραγματικών γεγονότων, ενώ πολλοί σύντροφοι έχουν αποπροσανατολιστεί από το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν αρκετά ρωσικά για να μπορούν να εξετάσουν όλες τις διαθέσιμες πηγές· ακόμα και αυτοί που γνωρίζουν κάποια ρωσικά το βρίσκουν ορισμένες φορές δύσκολο να βρουν αξιόπιστες τοπικές πηγές και να κατανοήσουν τις διαφορές απόψεων που υπάρχουν στον ντόπιο πληθυσμό.

Εδώ θα προσπαθήσουμε να συνοψίσουμε την αλληλογραφία μας με συντρόφους από την ΕΕ και να ετοιμάσουμε ένα είδος απαντήσεων σε ερωτήσεις που τίθενται συχνά σχετικά με το θέμα. Φυσικά, υπάρχουν πολύ περισσότερες ερωτήσεις που δεν καλύπτονται σ' αυτό το μικρό δοκίμιο, κι έτσι σχεδιάζουμε να εκδώσουμε και άλλα ανάλογα κείμενα στο μέλλον.

Ελπίζουμε οι σύντροφοι να βρουν αυτές τις πληροφορίες χρήσιμες.

Μέρος Ι: Κριμαία

Σύντομη εισαγωγή της ιστορίας της Κριμαίας

Ποτέ στην ιστορία της δεν ήταν ανεξάρτητο κράτος η Κριμαία (με την πιθανή εξαίρεση του ημιανεξάρτητου Κριμαϊκού Χανάτου), ούτε ήταν πριγκηπάτο, ούτε οτιδήποτε ανάλογο. Ήταν απλώς μια ωραία και εύκρατη χερσόνησος, πάντα με πολύ μεικτό πληθυσμό, που άλλαξε εντελώς στο πέρασμα των αιώνων, και που πρώτα κατοικήθηκε από έλληνες εποίκους γύρω στον 5ο π.Χ αιώνα. Είναι άξιο αναφοράς ότι πριν το 1954 η Κριμαία δεν αναφέρεται ποτέ ανάμεσα στα εδάφη τα οποία μετά το 1991 δημιουργούν το κράτος της Ουκρανίας.

Στο τέλος της μεσαιωνικής περιόδου, αφού η Κριμαία πέρασε στα χέρια, με τη σειρά, του Βυζαντίου, των Τατάρων και του Κριμαϊκού Χανάτου (με κάποια τμήματα να ελέγχονται από τους Ενετούς και τους Γενοβέζους), η περιοχή κατακτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τον 15ο αιώνα.

Η σύγχρονη ιστορία της Κριμαίας ξεκινά με την κατάκτηση του εδάφους της από τη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1783, ως αποτέλεσμα των ρωσοτουρκικών πολέμων του 18ου αιώνα. Το έδαφος της χερσονήσου χωρίστηκε ως Ταυρική επαρχία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.

Μετά τη μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, δημιουργήθηκε το 1921 η Αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Κριμαίας, ως μέρος της ΕΣΣΔ. Το 1946, το στάτους αυτής της αυτόνομης δημοκρατίας άλλαξε, και έγινε Περιοχή της Κριμαίας της ΕΣΣΔ. Το 1954, με απόφαση του Νικήτα Χρουστσόφ, η Περιοχή της Κριμαίας, με εξαίρεση τη Σεβαστούπολη, που συνδεόταν απευθείας με τη Μόσχα, περιλήφθηκε στην Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας. Η περιοχή διατήρησε το στάτους της Περιοχής της Κριμαίας της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας ως τον Ιανουάριο του 1991.

Σχετικά με τη λεγόμενη "προσάρτηση" της Κριμαίας

1. Τι γίνεται με προηγούμενα δημοψηφίσματα ή λαϊκές ψήφους που έλαβαν χώρα πριν την ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014;

Πρόκειται για μακρά ιστορία.

Το πρώτο δημοψήφισμα στην Κριμαία έγινε τον Ιανουάριο του 1991 (η απόφαση να διενεργηθεί δημοψήφισμα πάρθηκε από το Ανώτατο Σοβιέτ της Περιοχής της Κριμαίας της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας, τον Νοέμβριο του 1990). Το ζήτημα αυτού του δημοψηφίσματος ήταν το εξής: "Υποστηρίζετε την παλινόρθωση της Αυτόνομης Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Κριμαίας, με την δημοκρατία αυτή να θεωρείται μέρος της ΕΣΣΔ και συμμέτοχος του Συμφώνου Ένωσης;" Η πλειοψηφία του πληθυσμού ψήφισε υπέρ*, και αργότερα, το Φεβρουάριο, το Ανώτατο Σοβιέτ της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ουκρανίας επιβεβαίωσε το ανανεωμένο στάτους της Κριμαίας ως Αυτόνομης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας.

* Ψήφισε υπέρ με τι ποσοστό;

Το 1990, ο αριθμός κατοίκων της Κριμαίας με δικαίωμα ψήφου ήταν 1.777.841. 1.441 εκατομμύρια (81,3%) πήραν μέρος. 1.343.855 (93,26%) ψήφισαν υπέρ.

Στις 5 Μαϊου του 1992, το κοινοβούλιο της Κριμαίας κήρυξε την κρατική ανεξαρτησία της Κριμαίας και αποφάσισε να διενεργήσει δημοψήφισμα όπου ο πληθυσμός της Κριμαίας θα απαντούσε στο ερώτημα αν υποστήριζε ή όχι την ανεξαρτησία. Το δημοψήφισμα προγραμματίστηκε για τον Αύγουστο του 1992. Όμως το κοινοβούλιο της Ουκρανίας αποφάσισε ότι η απόφαση του κοινοβουλίου της Κριμαίας ήταν σε αντίθεση με το Σύνταγμα της Ουκρανίας (που ήταν "άρτι" ανεξάρτητη τότε) και σταμάτησε τα περαιτέρω βήματα του κοινοβουλίου της Κριμαίας. Κατά συνέπεια, το κοινοβούλιο της Κριμαίας πάγωσε το δημοψήφισμα.

Τον Μάρτιο του 1995, το κοινοβούλιο της Ουκρανίας κατήργησε το Σύνταγμα της Κριμαίας και εξάλειψε τη θέση του Προέδρου της Κριμαίας. Τον Απρίλιο του ίδιου έτους, το κοινοβούλιο της Κριμαίας αποφάσισε να διενεργήσει δημοψήφισμα όπου θα ερωτούνταν ο ντόπιος πληθυσμός αν υποστήριζε το Σύνταγμα της Κριμαίας το οποίο κατήργησε το Ουκρανικό κοινοβούλιο, καθώς και τον "νόμο για την Κριμαία" του 1995, τον οποίο υιοθέτησε το Ουκρανικό κοινοβούλιο. Το δημοψήφισμα δεν έγινε ποτέ, καθώς το κοινοβούλιο της Κριμαίας κατέληξε σε μια ειδική συμφωνία για τον επιμερισμό αρμοδιοτήτων με το κοινοβούλιο της Ουκρανίας.

Τον Φεβρουάριο του 2006, το κοινοβούλιο της Κριμαίας ξαναπροσπάθησε να διενεργήσει δημοψήφισμα για το στάτους της ρωσικής γλώσσας στη χερσόνησο (εννοούμε εδώ το δικαίωμα χρήσης της για επίσημους σκοπούς, ως κρατικά αναγνωρισμένης γλώσσας). Αυτό το δημοψήφισμα απαγορεύτηκε από τις Ουκρανικές αρχές. Υπήρχε άλλο ένα "λαϊκό δημοψήφισμα" που έγινε ανεπίσημα το 2006, και όπου περίπου ένα εκατομμύριο των κατοίκων ψήφισαν ενάντια στις προσπάθειες του πρώην προέδρου της Ουκρανίας Γιουσένκο να μπει η χώρα στο ΝΑΤΟ.*

* Ποιος οργάνωσε αυτό το δημοψήφισμα; Μπορείτε να μας πείτε ακριβώς την ημερομηνία;

Καθώς οι αρχές της Κριμαίας αρνήθηκαν να προσφέρουν εγκαταστάσεις για τη διενέργεια του δημοψηφίσματος, αυτό έγινε στις 6 Δεκεμβρίου "στους δρόμους", από μια οργάνωση που λεγόταν "Παγκριμαϊκή Λαϊκή Συνέλευση". Οι οργανωτές ισχυρίστηκαν πως περίπου το  98,7% των περίπου 900.000 συμμετεχόντων ψήφισαν ενάντια στην ένταξη στο ΝΑΤΟ.

2. Μπορούμε να πούμε ότι το ίδιο το δημοψήφισμα (και η ενσωμάτωση της Κριμαίας στην Ρωσική Ομοσπονδία) ήταν κατά παράβαση του Ουκρανικού Συντάγματος;

Ναι, ήταν ενάντια στο Ουκρανικό Σύνταγμα, καθώς η ανεξάρτητη Ουκρανία οικοδομήθηκε εξ αρχής (δηλ. από το 1991) ως ενιαίο κράτος (πράγμα που έγινε ενσυνείδητα, για να κρατηθούν μαζί ασύμβατα μέρη). Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που το κράτος αυτό, που δημιουργήθηκε το 1991, έχει εμφύλιο πόλεμο.

3. Αληθεύει ότι στην περίπτωση αυτή υπήρχε πραγματική παρουσία ρώσων στρατιωτών (εννοώ, που ήρθαν από τη Ρωσία) ώστε να βεβαιωθεί η Ρωσία για τον έλεγχο του δημοψηφίσματος ή/και τον έλεγχο της Κριμαίας; Τι γίνεται με τους λεγόμενους "μικρούς πράσινους ανθρώπους";

Πρέπει να θυμάστε ότι από τον 18ο αιώνα ως σήμερα, στην Κριμαία στάθμευε η βασική στρατιωτική βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Σύμφωνα με το τελευταίο σύμφωνο με την Ουκρανία, το οποίο ίσχυε ως την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία, εκτός από πλοία, η Ρωσία είχε το δικαίωμα να σταθμεύει στην Κριμαία περίπου 25.000 πεζικού με τεθωρακισμένα οχήματα και αεροπλάνα (η Ρωσία πλήρωσε μπόλικα χρήματα στην Ουκρανία για να έχει αυτό το δικαίωμα). Αν και στην πραγματικότητα ο αριθμός του σταθμευμένου προσωπικού ήταν πολύ μικρότερος, υπήρχαν αρκετές πειθαρχημένες και στρατιωτικά εκπαιδευμένες στρατιωτικές μονάδες (αποδείχτηκε ότι η Ουκρανία δεν είχε σχεδόν καμία εκεί), ώστε να επιβάλλουν την τάξη και να παρεμποδίσουν οποιαδήποτε απόπειρα του Κιέβου να οργανώσει βίαιες προκλήσεις.

Δεν υπήρχε καμία ιδιαίτερη ανάγκη να σταλούν πρόσθετα τάγματα από τη Ρωσία, αν και δεν μπορώ να αποκλείσω την πιθανότητα κάποιες μονάδες επίλεκτων από τη Ρωσία να πήγαν εκεί για να αντιμετωπίσουν τις υπόγειες και ανατρεπτικές ενέργειες των Ουκρανών Ναζί και των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών. Είναι προφανές ότι με τέτοια συντριπτική υποστήριξη από τον ντόπιο πληθυσμό και με την σύγχυση που επικράτησε στον ουκρανικό στρατό, οι συνηθισμένοι ρώσοι πεζικάριοι (δηλ. οι "μικροί πράσινοι άνθρωποι", που στην Κριμαία τους λένε "οι ευγενικοί άνθρωποι") δεν έπαιξαν τον κύριο ρόλο στα εκεί γεγονότα: το βασικό τους καθήκον ήταν να παραμείνουν σιωπηρά στο παρασκήνιο, δηλαδή πίσω από την πλάτη των ντόπιων στρατευμένων πολιτών, που έκαναν τη δουλειά. Παρόλα αυτά, κάποιες πηγές αναφέρουν ότι σε έναν αριθμό περιπτώσεων μονάδες τακτικού ρωσικού στρατού πήραν μέρος στον αφοπλισμό κάποιων στρατιωτικών και ναυτικών φυλακίων των Ουκρανών στην Κριμαία. Όπως και να χει, αυτό έγινε με άκρα ευγένεια και πολύ ήσυχα (για αυτό και λέγονται "οι ευγενικοί άνθρωποι"), και δεν υπήρχε σχεδόν καμία καταγεγραμμένη περίπτωση βίαιων συγκρούσεων που να αξίζει αναφοράς (ίσως να υπήρχαν κάποιες στις πολύ αρχές, αλλά μπήκε τέλος πολύ γρήγορα και αποφασισττικά). 

Εύκολα μπορείτε να καταλάβετε γιατί οι ντόπιοι στρατευμένοι πολίτες ήταν τόσο επαρκείς και επιτυχημένοι αν θυμηθείτε ότι από τον καιρό της ΕΣΣΔ, στην Κριμαία πήγαν ως συνταξιούχοι δεκάδες χιλιάδες αξιωματικοί του Σοβετικού στρατού και στόλου -- άνθρωποι πολύ επαρκείς, αποφασιστικοί και με ισχυρή αίσθηση κινήτρου. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο οι ντόπιοι μισούν τους Ουκρανούς εθνικιστές και τις εθνικιστικές αρχές του Κιέβου που έχουν τόσο ενισχυθεί και πολλαπλασιαστεί από το 1991. Οι ντόπιοι, κυρίως στη Σεβαστούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της Κριμαίας, έβλεπαν πάντα τους Ουκρανούς αξιωματικούς ως ξένους, ως εισβολείς που επιβάλλουν τη γλώσσα τους, την ιστορική τους αντίληψη και τις αξίες τους στους ντόπιους Ρώσους.

4. Να καταλάβω ότι τουλάχιστον επίσημα, δεν ήρθε κανένας στρατιώτης από τη Ρωσία για να παρέμβει στο δημοψήφισμα;

Ναι, σωστά καταλαβαίνετε: δεν υπήρχαν ρωσικές μονάδες άξιες αναφοράς που να ήρθαν από τη Ρωσία ώστε να παρέμβουν στο δημοψήφισμα της Κριμαίας (εκτός ίσως από κάποιες μικρές ομάδες επιλέκτων -- βλ. παραπάνω). Κατ' αρχήν δεν υπήρχε ανάγκη να παρεμβούν στο δημοψήφισμα, εφόσον λάμβαναν υπόψη τα κυρίαρχα συναισθήματα της τεράστιας πλειοψηφίας του πληθυσμού. Απλώς έπρεπε να τους επιτρέψουν να εκφραστούν και να παρεμποδίσουν κάθε προσπάθεια να διακοπεί με βίαια μέσα το δημοψήφισμα. Η έκταση της βίας που οι εθνικιστικές αρχές του Κιέβου είναι έτοιμες να εφαρμόσουν είναι πλέον πολύ προφανής και στο Ντόνετσκ και στο Λουχάνσκ.

Το σημαντικό τμήμα καλά εξοπλισμένου και πειθαρχημένου ρωσικού στρατού που ήταν από πριν σταυθμευμένο εκεί ήταν υπεραρκετό για να δώσει την αίσθηση της ασφάλειας στους ντόπιους άμαχους ακτιβιστές και τους ηγέτες τους, από την τάξη των βουλευτών της Κριμαίας, καθώς και να τους βοηθήσει να παρεμποδίσουν κάθε προσπάθεια βίαιης προβοκάτσιας εκ μέρους των Ναζί (υπήρξαν και κάποιες με ανθρώπινα θύματα στην αρχή). Όπως και να έχει, δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να πούμε ότι η παρουσία στρατού έφερε το αποτέλεσμα. Θεωρούμε ότι το αποτέλεσμα οφειλόταν στα γενικότερα συναισθήματα και την αποφασιστικότητα του ντόπιου πληθυσμού.

5. Μπορείτε να μου δώσετε πληροφορίες για τον βαθμό λαϊκής αποδοχής της ενσωμάτωσης της Κριμαίας στη Ρωσία (κατά προτίμηση, από δυτικές πηγές);

Βεβαίως, δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι δεν μπήκαν στην πρώην ΕΣΣΔ αλλά στην καπιταλιστική Ρωσία του Πούτιν. Παρ' όλα αυτά, αν τους ρωτήσετε άμεσα για τον βαθμό "αποδοχής" τους, απλώς δεν θα καταλάβουν τι τους λέτε. Οι μόνες εκφράσεις που χρησιμοποιούν είναι "απελευθέρωση", "ένωση με τη μητέρα Ρωσία", κλπ. Μια μικρή χούφτα ανθρώπων η οποία διαφωνούσε με τη διαδικασία (αξιωματούχοι που έστησε το Κίεβο, κορυφαίοι στρατιωτικοί του ουκρανικού στρατού, Ουκρανοί εθνικιστές) έφυγαν προ καιρού για την Ουκρανία, και ακόμα και η τεράστια πλειοψηφία του πρώην προσωπικού του ουκρανικού στρατού αποφάσισε να παραμείνει στην Κριμαία και να μπει στην υπηρεσία της Ρωσίας.

Από δυτικές πηγές, είναι μάλλον απίθανο να βρείτε θετικές αναφορές στην Κριμαία. Θα πάρει λίγο χρόνο μέχρι να ηρεμήσουν τα πράγματα, να πάνε ξανά εκεί άνθρωποι της Δύσης (τώρα δεν μπορούν αν δεν πάρουν "επίσημη έγκριση από το Κίεβο", η οποία δεν δίνεται ποτέ, για προφανείς λόγους). Όπως και να 'χει, δεν μπορούν να υποκρίνονται για πάντα ότι η Κριμαία ήταν ποτέ οργανικό τμήμα της Ουκρανίας.

Για να τελειώσουμε με το ζήτημα της Κριμαίας, μπορώ να προσθέσω ότι σε αντίθεση με τα εδάφη στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ουκρανία, δεν είναι εφικτή η διαπραγμάτευση για το στάτους της Κριμαίας: για να την πάρουν απ' τη Ρωσία πρέπει να συντρίψουν τη χώρα εντελώς και να τη διαλύσουν, πράγμα δύσκολο να το φανταστεί κανείς όταν εμπλέκεται πυρηνική δύναμη.