Λογοδοσία στο κεφάλαιο για τις ανατροπές στα εργασιακά

Λογοδοσία στο κεφάλαιο για τις ανατροπές στα εργασιακά

Με ένα πολυσέλιδο κείμενο, ο απερχόμενος υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης κάνει έναν απολογισμό της θητείας του τα 2,5 τελευταία χρόνια. Ο τίτλος του κειμένου είναι «Το δημιουργικό και μεταρρυθμιστικό έργο του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας». Τα όσα αναφέρει σ' αυτό, δείχνουν καθαρά ότι ο απολογισμός του απευθύνεται στο κεφάλαιο και όχι στο λαό. Ας δούμε μερικά απ' όσα γράφει, στο κεφάλαιο «Θεσμοί της αγοράς εργασίας και στήριξη της απασχόλησης».

• Διευκολύναμε τις νέες προσλήψεις και απομακρύναμε τα εμπόδια για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, με το σημαντικό περιορισμό του μη μισθολογικού κόστους εργασίας και τη γενναία μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κατά πέντε (5) ποσοστιαίες μονάδες. Ο Γ. Βρούτσης και η κυβέρνηση πανηγυρίζουν για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά πέντε μονάδες, που στερεί από τα Ταμεία τουλάχιστον ένα δισ. ευρώ κάθε χρόνο. Οι απώλειες αυτές, σε συνδυασμό με την υψηλή ανεργία, την υποαπασχόληση, τις εργοδοτικές οφειλές στο σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης, που ξεπερνούν τα 8 δισ., έχουν φέρει τα Ταμεία «στο αμήν» και στρώνουν το έδαφος για τις επόμενες αντιασφαλιστικές ανατροπές. Με την αναφορά του όμως στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ο Γ. Βρούτσης ομολογεί και κάτι άλλο. Οτι προϋπόθεση για να επενδύσει το κεφάλαιο, άρα για να προκύψουν ίσως και κάποιες νέες θέσεις εργασίας στον καπιταλισμό, είναι να μειωθεί το λεγόμενο «μη μισθολογικό κόστος», δηλαδή να συρρικνωθούν τα ασφαλιστικά - συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων, η πρόσβασή τους σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
• Θεσμοθετήσαμε ένα νέο μηχανισμό διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού σε όλη την οικονομία, στο πρότυπο των πλέον προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο κατώτατος μισθός θα προσδιορίζεται πλέον και με κοινωνική διαβούλευση και με συνεκτίμηση των πραγματικών δεδομένων της οικονομίας. Ενθαρρύνουμε και θεωρούμε υγιείς και αναπτυξιακές τις συμφωνίες των κοινωνικών εταίρων για υψηλότερες αμοιβές από τον κατώτατο μισθό, ανάλογα με την παραγωγικότητα και το δυναμισμό κάθε κλάδου και επιχείρησης. Ο Γ. Βρούτσης περιγράφει το μηχανισμό διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού και γενικά των κλαδικών μισθών σε σύνδεση με την παραγωγικότητα της εργασίας και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Αυτός ο μηχανισμός περιγράφεται αναλυτικά και στο λεγόμενο «σύμφωνο για το ευρώ». Χρησιμοποιείται για να καθηλωθούν οι μισθοί και άρα να μειωθεί το λεγόμενο «κόστος εργασίας», (οι μισθοί των εργαζομένων δεν είναι κόστος, γιατί οι εργαζόμενοι παράγουν και τους μισθούς τους και την υπεραξία, δηλαδή τα κέρδη των καπιταλιστών), ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα και η κερδοφορία του κεφαλαίου. Σημειώνουμε ότι ακόμα κι αν εκλείψει η ΠΥΣ 6/2012 που όρισε τον κατώτατο μισθό στα 586 και στα 511 ευρώ μεικτά, ο μηχανισμός στον οποίο αναφέρεται ο υπουργός Εργασίας, όπως και οι κατευθύνσεις που δίνει το «σύμφωνο για το ευρώ», θα παραμείνουν.
• Σε συμφωνία με το σύνολο των κοινωνικών εταίρων, θωρακίσαμε την ουσιαστική προστασία των εργαζομένων σε περιπτώσεις ομαδικών απολύσεων, διασφαλίζοντας παράλληλα τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να αναδιαρθρώνονται. Ετσι, σταματήσαμε ύστερα από 32 ολόκληρα χρόνια το παράδοξο φαινόμενο να λαμβάνει ο εκάστοτε υπουργός Εργασίας «επιχειρηματικές αποφάσεις» που υπονόμευαν εν τέλει τη θέση των ίδιων των εργαζομένων. Ο Γ. Βρούτσης αναφέρεται στην απόφαση των «κοινωνικών εταίρων», δηλαδή της εργοδοσίας και της πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ, να αναβαθμίσουν το ρόλο του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ) στη διαδικασία έγκρισης ή απόρριψης των ομαδικών απολύσεων. Το ΑΣΕ, στο οποίο συμμετέχει και εκπρόσωπος του υπουργείου Εργασίας, προσάρμοσε τη διαδικασία στα όσα προβλέπει η οδηγία 98/59 της ΕΕ για τις ομαδικές απολύσεις. Να σημειωθεί ότι μετά από αυτήν την προσαρμογή, τα δικαιώματα των εργαζομένων διασφαλίστηκαν τόσο πολύ ώστε η πρώτη αίτηση εργοδότη που κατατέθηκε στο ΑΣΕ για ομαδικές απολύσεις εγκρίθηκε χωρίς δεύτερη κουβέντα τον περασμένο Ιούνη! Την αίτηση κατέθεσε η Χαλυβουργία του Μάνεση και αφορούσε στην απόλυση 45 εργαζομένων. Ο υπουργός παρουσιάζει την κατάσταση σκόπιμα ανεστραμμένη ως προς τους εργαζόμενους, αφού το μέτρο είναι άκρως αντεργατικό.
• Προωθήσαμε την ευέλικτη οργάνωση του χρόνου εργασίας, κατοχυρώνοντας το 40ωρο ανά βδομάδα. Το υπουργείο Εργασίας επιχαίρει γιατί πρόσθεσε ένα ακόμα λιθαράκι στη λεγόμενη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, που αποτελεί παράγοντα έντασης της εκμετάλλευσης στην εργασίας. Ο Γ. Βρούτσης λέει προκλητικά ότι το 40ωρο τη βδομάδα είναι κατοχυρωμένο. Δε λέει όμως ότι το 40ωρο αυτό δεν είναι το άθροισμα του 8ωρου σταθερού ημερήσιου χρόνου σε πενθήμερη βδομάδα, αλλά το πηλίκο των συνολικών ωρών που δούλεψε ένας εργαζόμενος στη διάρκεια ακόμα και ενός χρόνου, διά τις βδομάδες αυτού του χρονικού διαστήματος. Αυτό σημαίνει ότι μια βδομάδα, όταν η επιχείρηση είχε ανάγκη να δουλέψουν οι εργαζόμενοι περισσότερες ώρες, μπορεί να δούλεψαν ακόμα και 65 ώρες τη βδομάδα. Τις επιπλέον ώρες η εργοδοσία δεν τις πλήρωσε υπερωριακά, αλλά στην καλύτερη περίπτωση τις «ισοφάρισε» με λιγότερες ώρες δουλειάς κάποια άλλη βδομάδα. Η ουσία είναι ότι ο σταθερός ημερήσιος χρόνος εργασίας πήγε περίπατο, με τραγικές συνέπειες για την υγεία, αφού η καταπόνηση με τις παραπάνω ώρες δουλειάς δεν αναπληρώνεται, την οικογενειακή και κοινωνική ζωή των εργαζομένων, κατ' εφαρμογή των σχετικών οδηγιών της ΕΕ.
• Για την προαγωγή της νομιμότητας στην αγορά εργασίας και την ανάδειξη του «καλού παραδείγματος», δημιουργήσαμε το «Λευκό Μητρώο Συνεπών Επιχειρήσεων - ΠΕΡΣΕΑΣ» επιβραβεύοντας με οικονομικά και άλλα κίνητρα την υγιή επιχειρηματικότητα και τους εργοδότες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απέναντι στην εργασιακή και ασφαλιστική νομοθεσία. Δηλαδή, όποια επιχείρηση τηρεί τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις που προβλέπει ακόμα και αυτή η φιλεργοδοτική νομοθεσία για τα εργασιακά και τα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων, επιβραβεύεται με εισφοροαπαλλαγές και άλλα κίνητρα, που, σε τελική ανάλυση, τα πληρώνουν ξανά οι ίδιοι οι εργαζόμενοι.
• Ολοκληρώνουμε την αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό του ΟΑΕΔ σε συνεργασία και με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης της Γερμανίας, του Ην. Βασιλείου και της Σουηδίας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην εξωστρέφεια και τις συμπράξεις του Οργανισμού με τους κοινωνικούς εταίρους. Πράγματι, ο ΟΑΕΔ λειτουργεί ολοένα και περισσότερο σαν τα ιδιωτικά γραφεία ευρέσεως εργασίας, τα γνωστά «δουλεμπορικά», με ευθύνη και της συνδικαλιστικής πλειοψηφίας. Παράλληλα, προωθεί την παραπέρα ελαστικοποίηση της εργασίας, χρηματοδοτώντας τα προγράμματα των ενεργητικών πολιτικών για την απασχόληση, αφήνοντας τους άνεργους κυριολεκτικά στο έλεος. Για παράδειγμα, ο προϋπολογισμός του ΟΑΕΔ για το 2015 προβλέπει μόλις 992 εκ. ευρώ για επιδόματα ανεργίας, που αντιστοιχούν στο 33,7% των εσόδων του. Δηλαδή, μόλις ένα στα τρία ευρώ από τα έσοδα του Οργανισμού κατευθύνεται προς τους ανέργους. Αντίστροφα, τα «προγράμματα απασχόλησης», που κατά κύριο λόγο απευθύνονται και υπηρετούν τις επιχειρήσεις, «καταβροχθίζουν» 600 εκ. ευρώ, δηλαδή το 22,37% των συνολικών δαπανών του ΟΑΕΔ.
• Αναβαθμίζουμε το θεσμό της μαθητείας, στο πρότυπο του δυικού συστήματος (dual system), ενώ δημιουργούμε νέο θεσμικό πλαίσιο για την πρακτική άσκηση των νέων. Μέτρα όπως αυτό, το μόνο που κάνουν είναι να εξασφαλίζουν τζάμπα εργατική δύναμη στο κεφάλαιο, με το φερετζέ της μαθητείας και της πρακτικής άσκησης.
• Εντατικοποιήσαμε τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης (...) Υλοποιούμε επιτυχώς το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την εφαρμογή της «Εγγύησης για τη Νεολαία» (Youth Guarantee) για περίπου 240.000 νέους που ούτε εργάζονται ούτε συμμετέχουν στην εκπαίδευση, καθώς και μεγάλης κλίμακας κυλιόμενες παρεμβάσεις για την απασχόληση ανέργων σε θέσεις κοινωφελούς εργασίας (50.000 πέρυσι και 50.000 φέτος). Πρόκειται για προγράμματα ανακύκλωσης της ανεργίας και καταδίκης των νέων σε μισθούς πείνας, σε περιπλάνηση από την ανεργία στην ημιαπασχόληση, χωρίς καμιά προοπτική. Στα προγράμματα της «κοινωφελούς εργασίας», οι μηνιαίες αποδοχές έχουν συμπιεστεί στα 490 ευρώ και στα 425 ευρώ, για μεγαλύτερους και μικρότερους των 25 ετών αντίστοιχα. Στους προηγούμενους γύρους υλοποίησης του προγράμματος, οι εργαζόμενοι έμεναν απλήρωτοι για μήνες.
• Προωθούμε εντατικά το θεσμό της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Πρόκειται για τις γνωστές ΚΟΙΝΣΕΠ, οι οποίες, εκτός του ότι καλλιεργούν αυταπάτες στους άνεργους ότι θα σωθούν αν ενώσουν τη φτώχεια τους και γίνουν επιχειρηματίες, αξιοποιούνται ακόμα και για την υπονόμευση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων που έχουν απομείνει, και μάλιστα με το νόμο, όπως είχε αποκαλύψει ο «Ριζοσπάστης» (28/9/2014).

Να βγούμε από την πεπατημένη

Τι αντανάκλαση έχουν όλα αυτά στην αγορά εργασίας; Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας, με αυτά τα μέτρα, ο συνολικός αριθμός των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα έφτασε το 2014 στα 1.531.179 άτομα, αυξημένος κατά 159.729 άτομα σε σχέση με το 2013 (1.371.450 άτομα). Η κυβέρνηση δε λέει, βέβαια, ότι, σύμφωνα με τα δικά της στοιχεία, μία στις δύο θέσεις εργασίας που δημιουργείται - σταγόνα στον ωκεανό της θεόρατης ανεργίας - είναι μερικής ή άλλης ελαστικής μορφής απασχόλησης. Δηλαδή, ο άνεργος «κρύβεται» για λίγους μήνες κάτω από το χαλί των προγραμμάτων και μετά επιστρέφει πάλι στην ανεργία.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ακόμα ότι ο αριθμός των επιχειρήσεων στην Ελλάδα που απασχολούν έστω και ένα μισθωτό εργαζόμενο έφτασε το 2014 τις 214.409, ενώ το 2013 ήταν 196.695 (αύξηση 9%). Δημιουργήθηκαν, δηλαδή, μέσα σε ένα χρόνο 17.714 νέες επιχειρήσεις που απασχολούν τουλάχιστον έναν εργαζόμενο. Αυτό, που δε λέει, είναι ότι η πλειοψηφία των μισθωτών που χάνουν τη δουλειά τους, ανοίγουν ένα κατάστημα (συνήθως μια καφετέρια), περιμένοντας να βγάλουν ένα μεροκάματο. Συνήθως, τέτοιες επιχειρήσεις δεν έχουν ζωή μεγαλύτερη από δυο - τρία χρόνια, στην καλύτερη περίπτωση.
Ολα αυτά τα μέτρα προστίθενται σε προηγούμενα που πήραν οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου. Ολα μαζί συνθέτουν το αντεργατικό - αντιλαϊκό πλαίσιο, που έχει τα πλοκάμια του στις κατευθύνσεις και τις συμφωνίες της ΕΕ. Αν δεν υπάρξει ανατροπή αυτού του αντεργατικού πλαισίου, αν μέσα από αυτήν τη διαδικασία δεν χτίζονται οι προϋποθέσεις για ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου και αποδέσμευση από την ΕΕ, τίποτα ουσιαστικό δεν πρόκειται να αλλάξει στη ζωή του λαού, όποιο κόμμα κι αν κυβερνάει.
Αλλωστε, ο ΣΥΡΙΖΑ και πολύ περισσότερο η ΝΔ, δηλώνουν νομιμοφροσύνη στη στρατηγική της ΕΕ και θέλουν ανάπτυξη για το κεφάλαιο. Αρα, η πολιτική τους δεν μπορεί παρά να κινείται στη μέχρι τώρα πεπατημένη, που την πλήρωσε και την πληρώνει ο λαός.