Εκρηκτικά τα στοιχεία για τη χρήση, διακίνηση και παρασκευή ναρκωτικών

Εκρηκτικά τα στοιχεία για τη χρήση, διακίνηση και παρασκευή ναρκωτικών

Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία που φέρνει στο φως η Ευρωπαϊκή Εκθεση για τα ναρκωτικά, το 2015, από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ), όπως αυτά παρουσιάστηκαν πριν από λίγες μέρες. Τα στοιχεία που αφορούν την κάνναβη κατέχουν ιδιαίτερη θέση στην Εκθεση, καθώς η χρήση της παίρνει πλέον επιδημικά χαρακτηριστικά στην Ευρώπη - η Ελλάδα εξακολουθεί να κατέχει μία από τις θέσεις με τα μικρότερα ποσοστά χρήσης της -, χρόνο με το χρόνο αυξάνονται τα ποσοστά των ανθρώπων που ζητούν απεξάρτηση από την κάνναβη, επιβεβαιώνοντας για πολλοστή φορά την επικινδυνότητά της. Εξίσου αποκαλυπτικά είναι και τα στοιχεία που αφορούν τα οπιοειδή που δίνονται μέσω προγραμμάτων ως υποκατάστατα της ηρωίνης, με το 10% των χρηστών οπιοειδών να ζητούν απεξάρτηση από μεθαδόνη και βουπρενορφίνη.

Ενας στους 4 Ευρωπαίους έχει δοκιμάσει ναρκωτικά

Πάνω από 80 εκατομμύρια ενήλικες, ή σχεδόν ένας στους 4, στην ΕΕ εκτιμάται ότι έχουν κάνει χρήση παράνομης ουσίας κάποια στιγμή στη ζωή τους. Η πιο διαδεδομένη ουσία είναι η κάνναβη (75,1 εκατομμύρια), ενώ οι εκτιμήσεις για χρήση άλλων ουσιών τουλάχιστον μία φορά κινούνται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα: 14,9 εκατομμύρια χρήση κοκαΐνης, 11,7 εκατομμύρια χρήση αμφεταμινών κ.ά. Τα επίπεδα χρήσης ναρκωτικών διαφοροποιούνται από χώρα σε χώρα, σ' ένα φάσμα που ξεκινά από περίπου 1 στους 3 σε Γαλλία, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο και φθάνει σε λιγότερο από 1 στους 10 σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Τουρκία.
Οσοι αναφέρουν χρήση παράνομης ουσίας, ανεξαρτήτως ηλικίας, το πιθανότερο είναι να αναφέρονται στη χρήση κάνναβης.
Περίπου 14,6 εκατομμύρια νεαροί Ευρωπαίοι (15 - 34 ετών) ή ποσοστό 11,7% αυτής της ηλικιακής ομάδας έκαναν χρήση κάνναβης τον τελευταίο χρόνο, εξ αυτών 8,8 εκατομμύρια ήταν 15 - 24 ετών (15,2%). Ιδιαίτερα αυξητική τάση παρατηρείται σε Δανία, Σουηδία, Φινλανδία.
Στην Ευρώπη η χρήση παράνομης ουσίας που αναφέρθηκε από την πλειονότητα των μαθητών (15 - 16 ετών) ήταν η κάνναβη, με ποσοστό 24% να αναφέρει τουλάχιστον μια φορά χρήση, σε ένα φάσμα που κυμαίνεται από 5% στη Νορβηγία, 27% στην Ολλανδία έως 42% στην Τσέχικη Δημοκρατία! Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά (8%).
Σχεδόν 1% των ενηλίκων στην Ευρώπη εκτιμάται ότι κάνει καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή χρήση κάνναβης. Τα 3/4 εξ αυτών είναι από 15 έως 34 ετών.

Το 60% των χρηστών στη Δανία ζητούν απεξάρτηση από την κάνναβη

Τα νέα στοιχεία καταδεικνύουν την αυξανόμενη σημασία της κάνναβης στο πλαίσιο των συστημάτων θεραπείας απεξάρτησης στην Ευρώπη, καθώς αυξάνεται ο αριθμός αιτήσεων θεραπείας για προβληματική χρήση κάνναβης. Ενώ μεταβολή παρατηρείται και ως προς τη διαθεσιμότητα θεραπείας για χρήστες κάνναβης, είτε λόγω της αναγκαιότητας παροχής υπηρεσιών, είτε λόγω μείωσης των αιτήσεων θεραπείας απεξάρτησης από άλλες ουσίες. Τα ειδικά θεραπευτικά προγράμματα για χρήστες κάνναβης αυξάνονται στην Ευρώπη, με τις μισές χώρες να αναφέρουν πλέον ότι παρέχονται, και στις υπόλοιπες χώρες να παρέχεται θεραπεία στο πλαίσιο γενικών προγραμμάτων για χρήστες ουσιών.
Η κάνναβη είναι πλέον η ουσία που δηλώνεται συχνότερα ως πρωτεύουσα αιτία της έναρξης θεραπείας από τους χρήστες που ξεκινούν θεραπεία απεξάρτησης για πρώτη φορά στη ζωή τους στην Ευρώπη.
Το 2006 ο αριθμός των χρηστών που ξεκίνησαν θεραπεία για πρώτη φορά για κάνναβη ήταν 45.000 και το 2013 έφτασαν τις 61.000. Οι χρήστες που δηλώνουν την κάνναβη ως κύρια ουσία χρήσης κυμαίνονται από 3% του συνόλου των χρηστών που ξεκινούν θεραπεία στη Λιθουανία έως 60% στη Δανία και στην Ουγγαρία. Η ανομοιογένεια οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως το νομικό καθεστώς που υπάρχει σε κάθε χώρα. Για παράδειγμα, στην Ουγγαρία το 80% των χρηστών έχουν κύρια ουσία την κάνναβη και παραπέμπονται για θεραπεία από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης, όμως ακόμη και στην Ολλανδία, όπου η χρήση κάνναβης είναι αποποινικοποιημένη, το 5% των χρηστών ζητάει απεξάρτηση από την κάνναβη.
Επίσης, αυξάνεται ο αριθμός των οξέων περιστατικών που συνδέονται με χρήση κάνναβης. Συγκεκριμένα, τα επείγοντα περιστατικά που συνδέονται με χρήση κάνναβης αυξήθηκαν μεταξύ 2008 και 2012 σε 11 από τις 13 ευρωπαϊκές χώρες που εξετάστηκαν. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Ισπανίας, όπου τα επείγοντα περιστατικά αυξήθηκαν από 1.589 (25% του συνόλου των επειγόντων που συνδέονται με τη χρήση ναρκωτικών) το 2008 σε 1.980 (33%) το 2011. Τα συχνότερα αναφερόμενα προβλήματα ήταν νευροσυμπεριφορικά (επιθετικότητα, ψυχωσικά συμπτώματα κ.ά.).
Να σημειωθεί ακόμα ότι αυξάνονται η καθαρότητα και η δραστικότητα όλων των ευρέως διαδεδομένων ναρκωτικών στην Ευρώπη.

Το 10% των χρηστών οπιοειδών ζητούν απεξάρτηση από υποκατάστατα ηρωίνης

Ο όρος οπιοειδή αφορά την ηρωίνη, τη βουπρενορφίνη, τη μεθαδόνη και τη φαιντανύλη.
Ο αριθμός των χρηστών ηρωίνης που ξεκινούν θεραπεία για πρώτη φορά έχει μειωθεί σε λιγότερο από το μισό μετά την κορύφωση των 59.000 χρηστών το 2007, δηλαδή σε 23.000 χρήστες το 2013. Στον αντίποδα, αυξάνεται ο αριθμός των χρηστών που ζητούν θεραπεία για απεξάρτηση από τα υποκατάστατα της ηρωίνης (μεθαδόνη, βουπρενορφίνη, φαιντανύλη) που χορηγούνται νόμιμα σχεδόν σε όλες τις χώρες της ΕΕ στο πλαίσιο της πολιτικής της που επιτάσσει την πριμοδότηση των προγραμμάτων μείωσης της βλάβης.
Πάνω από το 10% του συνόλου των χρηστών οπιοειδών που ξεκίνησαν θεραπεία το 2013 δήλωσαν ως αιτία έναρξης της θεραπείας τη χρήση οπιοειδών εκτός ηρωίνης. Η ουσία που αναφέρεται συχνότερα από τους χρήστες είναι η μεθαδόνη και ακολουθεί η βουπρενορφίνη. Σε ορισμένες μάλιστα χώρες τα οπιοειδή πλην ηρωίνης έχουν καταστεί τα πιο διαδεδομένα οπιοειδή στους χρήστες. Για παράδειγμα, στη Φινλανδία πάνω από το 50% των χρηστών αναφέρουν ως κύρια ουσία τη βουπρενορφίνη, ενώ ερωτήματα εγείρει το γεγονός ότι χώρες όπως η Γερμανία δεν έδωσαν στοιχεία για το συγκεκριμένο θέμα.
Να σημειωθεί ότι η μεθαδόνη, όπως αναφέρεται στην Εκθεση, είναι το πιο συχνά συνταγογραφούμενο υποκατάστατο, η οποία χορηγείται στο 69% των χρηστών που παρακολουθούν πρόγραμμα υποκατάστασης. Στο 28% των χρηστών συνταγογραφείται βουπρενορφίνη. Ο αριθμός των χρηστών που είναι σε προγράμματα υποκατάστασης στην ΕΕ υπολογίζεται ότι το 2013 ανήλθε στις 700.000.
Να τονίσουμε ότι, σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης, ο κλάδος της παραγωγής φαρμάκων έχει αύξηση της κερδοφορίας και μέρος αυτής οφείλεται και στην αυξανόμενη είσοδο στην αγορά οπιοειδών φαρμάκων. Στα παραπάνω στοιχεία έρχονται να προστεθούν αντίστοιχα από την ετήσια έκθεση του ΟΗΕ, στην οποία εντοπίζεται ότι στις ΗΠΑ οι θάνατοι από συνταγογραφούμενα ναρκωτικά (μεθαδόνη και βουπρενορφίνη) είναι περισσότεροι από τους θανάτους από τροχαία ατυχήματα!

Τα πρώτα εργαστήρια επεξεργασίας ηρωίνης στην Ευρώπη

Η ραγδαία αύξηση παραγωγής οπίου στο Αφγανιστάν αναμένεται να οδηγήσει και σε αυξημένη διαθεσιμότητα ηρωίνης, αναφέρεται στην Εκθεση. Υπενθυμίζεται ότι και μετά την εγκατάσταση των αμερικανοΝΑΤΟικών δυνάμεων, το Αφγανιστάν εξακολουθεί να είναι η πρώτη χώρα σε όλο τον κόσμο σε παραγωγή ηρωίνης, με αποθέματα ηρωίνης που υπολογίζονται σε περίπου 2 τόνους ετησίως. Το 80% της παγκόσμιας παραγωγής ηρωίνης εντοπίζεται στη χώρα, με το 50% των επαρχιών να καλλιεργούν όπιο, από το 30% που ήταν πριν από 3 έτη και με όλο και περισσότερα τμήματα του αγροτικού πληθυσμού να καλλιεργούν όπιο και κάνναβη πλέον για βιοποριστικούς λόγους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην επαρχία Χέλμουτ πάνω από το 60% του πληθυσμού ζει κάτω από τα επίσημα όρια της φτώχειας και σχεδόν όλη η επαρχία καλλιεργεί όπιο αντί για καλλιέργεια που θα μπορούσε να καλύπτει το διατροφικό πρόβλημα του πληθυσμού της.
Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρεται στην Εκθεση, αυξάνεται η καθαρότητα της ηρωίνης που κυκλοφορεί στην Ευρώπη και σε κάποιες χώρες όπου παρατηρήθηκε αύξηση της καθαρότητάς της, αυξήθηκαν και οι θάνατοι από υπερβολική δόση.
Για πρώτη φορά εντοπίστηκαν εργαστήρια επεξεργασίας ηρωίνης στην Ευρώπη, ενώ τα στοιχεία από κατασχέσεις τεκμηριώνουν το ρόλο της Τουρκίας ως γεωγραφικής πύλης για τη διακίνηση ναρκωτικών από και προς την ΕΕ. Τα τελευταία στάδια παρασκευής της ηρωίνης θεωρείται ότι έχουν μεταφερθεί πλέον στην Ευρώπη μετά τον εντοπισμό δύο εργαστηρίων για τη μετατροπή μορφίνης σε ηρωίνη στην Ισπανία. Στο παρελθόν οι αναφορές έκαναν λόγο αποκλειστικά για παρασκευή προϊόντων παπαρούνας με ερασιτεχνικά μέσα σε ορισμένες περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης.
Περίπου οι 8 στις 10 κατασχέσεις στην Ευρώπη αφορούν την κάνναβη, αντικατοπτρίζοντας την υψηλή χρήση της. Δεύτερη έρχεται η κοκαΐνη, με υπερδιπλάσιο αριθμό κατασχέσεων από την ηρωίνη.
Η πρόσφατη εμφάνιση συνθετικών κανναβινοειδών έχει προσδώσει μια νέα διάσταση στην αγορά κάνναβης. Τα τελευταία χρόνια εντοπίστηκαν πάνω από 130 διαφορετικά κανναβινοειδή. Τα περισσότερα απ' αυτά παρασκευάζονται στην Κίνα, εισάγονται σε μορφή σκόνης στην Ευρώπη, όπου στη συνέχεια παρασκευάζονται και πωλούνται ως «νόμιμα διεγερτικά»!