Στο
κέντρο και προς τα αριστερά του τεράστιου σχηματισμού που μοιάζει με
καρδιά (περιοχή Τομπό), βρίσκεται μια μεγάλη πεδιάδα χωρίς κρατήρες,
ηλικίας μικρότερης των 100 εκατ. ετών. Ονομάστηκε Πεδιάδα Σπούτνικ (από
τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο της Γης, το σοβιετικό Σπούτνικ). Φαίνεται να
χωρίζεται σε ακανόνιστου σχήματος τμήματα, που χωρίζονται με στενά
αυλάκια. Εμφανή είναι και χαρακτηριστικά που μοιάζουν με αναχώματα, αλλά
και περιοχές με μικρούς λάκκους
 |
«Εχουμε
μόλις ξύσει την επιφάνεια της εξερεύνησης του Πλούτωνα, αλλά ήδη μου
φαίνεται ξεκάθαρο ότι στην πρώτη αναγνωριστική φάση εξερεύνησης του
ηλιακού συστήματος, το καλύτερο φυλάχτηκε για το τέλος»... Αυτή η δήλωση
του Αλαν Στερν, επικεφαλής ερευνητή της αποστολής «Νέοι Ορίζοντες» της
NASA, όσο κι αν θεωρηθεί προκατειλημμένη, δεν είναι τελείως αβάσιμη.
Ο
Αρης, παρότι πιο φιλικός και οικείος από οποιονδήποτε άλλο πλανήτη,
μοιάζει με απέραντη έρημο. Ο διάστικτος από κρατήρες Ερμής είναι σαν
πλανητική εκδοχή της Σελήνης και η Αφροδίτη, λόγω των μόνιμων πυκνών
νεφών της ατμόσφαιράς της μας κρύβει πεισματικά την επιφάνειά της, την
οποία έχουμε γνωρίσει μόνο με τη βοήθεια ραντάρ. Ο γίγαντας Δίας, ο
πρασινογάλαζος Ουρανός και ο γαλαζωπός Ποσειδώνας, παρά τα ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά σχήματα στα νέφη των αερίων που απαρτίζουν μεγάλο μέρος
της μάζας τους, είναι αεριώδεις, δεν έχουν επιφάνεια με την έννοια που
έχουν οι πετρώδεις πλανήτες. Ο επίσης αεριώδης Κρόνος μάς αποζημιώνει
κάπως με τους δακτυλίους του και τους δορυφόρους του, το ίδιο και οι
δορυφόροι του Δία.
Ποιος όμως θα περίμενε ότι ο νάνος πλανήτης
Πλούτωνας, αυτός ο μακρινός άγνωστος με την παράξενη τροχιά (σε άλλο
επίπεδο από τους υπόλοιπους πλανήτες) θα είχε οροσειρές, σχηματισμούς
πάγου σε μορφή καρδιάς, λείες περιοχές ηλικίας μερικών δεκάδων
εκατομμυρίων ετών, ανισοκατανομή μεθανίου στην επιφάνειά του, αραιή αλλά
εκτενή ατμόσφαιρα αζώτου πάχους 1.600 χιλιομέτρων, κοκκινωπούς
σχηματισμούς με μορφή στόχου στη Νύχτα, το μικρό δορυφόρο του, «ποτάμια»
εξωτικού πάγου στην επιφάνειά του, αχλύ από καφεκόκκινους
υδρογονάνθρακες και ποιος ξέρει τι άλλο ακόμα;
Νέα
οροσειρά ανακαλύφθηκε στον Πλούτωνα στις φωτογραφίες που έστειλε το
σκάφος «Νέοι Ορίζοντες». Η οροσειρά βρίσκεται στο νοτιοδυτικό όριο της
Περιοχής Τομπό (ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του αστρονόμου που ανακάλυψε
τον Πλούτωνα το 1930) και περιβάλλεται από τη μια μεριά από πεδιάδες
πάγου και από την άλλη από περιοχή γεμάτη κρατήρες πρόσκρουσης
μετεωριτών
 |
Το
σκάφος καθώς απομακρύνεται από τον Πλούτωνα προχωρώντας προς τη ζώνη
Κούιπερ, στις εσχατιές του ηλιακού συστήματος, θα συνεχίσει να στέλνει
στη Γη τους ερχόμενους μήνες τον τεράστιο όγκο φωτογραφιών και
επιστημονικών μετρήσεων, που αποθήκευσε στο σύντομο κοντινό πέρασμά του
από τον Πλούτωνα και τους δορυφόρους του. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι θα
χρειαστούν πολλά χρόνια για να αξιοποιήσουν όλον αυτό τον πλούτο
πληροφοριών, αποκαλύπτοντας άγνωστες πτυχές ενός πλανήτη, που παρά το
φοβερό όνομά του, δεν είναι πια καθόλου σκοτεινός.
Η
Νύχτα (αριστερά) και η Υδρα (δεξιά), αντίστοιχα ο δεύτερος και ο τρίτος
κατά σειρά ανακάλυψης δορυφόρος του Πλούτωνα (μετά τον Χάροντα που
ανακαλύφθηκε πρώτος). Στη Νύχτα είναι εμφανές ένα κοκκινωπό σημάδι που
έχει κινήσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων
 |
Η
επιστημονική ομάδα της αποστολής συνθέτει φωτογραφίες με χρωματικά
δεδομένα από το όργανο Ralph του σκάφους, για να σχηματίσει εικόνες όπως
αυτή, που αναδεικνύουν τις διαφορές στη σύσταση και την υφή της
επιφάνειας του Πλούτωνα. Η «καρδιά της καρδιάς», η Πεδιάδα Σπούτνικ,
έχει τα χαρακτηριστικά πηγής πάγου. Οι δύο ανοιχτόχρωμοι γαλάζιοι λοβοί
της (βορειοανατολικά και νοτιοδυτικά), ίσως είναι πάγοι που
μετακινούνται μακριά από την Πεδιάδα Σπούτνικ
 |
Καθώς
το σκάφος απομακρυνόταν από τον Πλούτωνα, τον φωτογράφισε την ώρα που
είχε κρύψει τον ήλιο, αποκαλύπτοντας την αχλύ στην ατμόσφαιρά του
(αποτελείται κυρίως από άζωτο). Η αχλύ σχηματίζεται από φωτοχημικές
αντιδράσεις μεταξύ υδρογονανθράκων (κυρίως μετατροπή του μεθανίου σε
αιθυλένιο και ακετυλένιο). Τελικά, καφεκόκκινοι ετεροπολυμερείς
υδρογονάνθρακες που ονομάζονται θολίνες (από το θολός) πέφτουν σαν
νιφάδες, χρωματίζοντας την επιφάνεια του πλανήτη
 |
Ενδείξεις
για ροή παγετώνων εξωτικού πάγου αζώτου στην επιφάνεια του Πλούτωνα. Οι
κοντινές φωτογραφίες από το πέρασμα των «Νέων Οριζόντων» δείχνουν
πρόσφατη γεωλογική δραστηριότητα που δεν περίμεναν οι επιστήμονες.
Επιφάνειες σαν αυτές είχαν παρατηρηθεί μόνο σε ενεργούς πλανήτες, όπως η
Γη και ο Αρης
 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου