ΣΥΡΙΖΑ «Παράλληλο πρόγραμμα» εξαπάτησης του λαού

ΣΥΡΙΖΑ

«Παράλληλο πρόγραμμα» εξαπάτησης του λαού

Μπροστά στις επερχόμενες εκλογές, η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθούν να εγκλωβίσουν το λαϊκό προβληματισμό στο δίλημμα τού ποιος μπορεί να εφαρμόσει το τρίτο μνημόνιο που ψήφισαν από κοινού, με «το λιγότερο επώδυνο τρόπο».
Γι' αυτό αξίζει να δούμε επιγραμματικά ορισμένους άξονες της νέας συμφωνίας του Αυγούστου, του μνημονίου Τσίπρα, που προδιαγράφουν, με σχεδόν ανατριχιαστική ακρίβεια, το τι περιμένει τα λαϊκά στρώματα μετά τις εκλογές της 20ής Σεπτέμβρη.

Το γενικό πλαίσιο της νέας δανειακής συμφωνίας

Δε χρειάζεται να υπενθυμίσουμε πως η νέα δανειακή συμφωνία και το νέο μνημόνιο, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της, ψηφίστηκε από έναν ευρύτατο πολιτικό συνασπισμό κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, παραμονή του Δεκαπενταύγουστου.
Η συμφωνία αναφέρει πως «εξειδικεύει λεπτομερώς» τους όρους που συνδέονται με το νέο δάνειο που θα επικαιροποιούνται σε «τριμηνιαία βάση» και πως «η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει οποιαδήποτε μέτρα» μπορεί να κριθούν κατάλληλα για τους σκοπούς της συμφωνίας, κατόπιν διαβούλευσης και συμφωνίας με τους θεσμούς, πριν την «οριστικοποίηση και νομική έγκριση» των νέων αυτών μέτρων.
Οι γραμμές αυτές συμπυκνώνουν τις δεσμεύσεις που απορρέουν απ' τη συμφωνία που υπέγραψαν και οι δύο «μονομάχοι» για την πρώτη θέση στις εκλογές της 20ής Σεπτέμβρη, αποδεικνύοντας πως τα όποια «διορθωτικά μέτρα» στα οποία αναφέρονται, δεν μπορούν παρά να «χρυσώσουν το χάπι».
Στην πραγματικότητα, η συμφωνία που συνυπέγραψαν αποτελεί κατά βάση το βασικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η κυβερνητική πολιτική την επόμενη περίοδο. Εχει συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους, εξειδίκευσή τους σε φόρους, μειώσεις στις συντάξεις, προώθηση αποκρατικοποιήσεων, νέα αποδόμηση των εργασιακών σχέσεων, νέα προώθηση της απελευθέρωσης προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου.

Η ζοφερή πραγματικότητα του μνημονίου Τσίπρα για το λαό

Η νέα συμφωνία επικαιροποιεί τους δημοσιονομικούς στόχους για το επόμενο διάστημα. Με απλά λόγια, η νέα συμφωνία προβλέπει πως φέτος φόροι και δαπάνες είναι περίπου ίσα, ενώ για το 2018 προβλέπει περίπου 8 δισ. ευρώ παραπάνω φόρους απ' ό,τι τα κρατικά έξοδα, με τη διαφορά να αυξάνεται όσο αυξάνεται το ΑΕΠ, αφού οι στόχοι έχουν τεθεί ως ποσοστά του ΑΕΠ. Ουσιαστικά, η συμφωνία προβλέπει νέα αύξηση των φόρων και νέα μείωση των δαπανών, ώστε αθροιστικά να φτάνουν τα 8 δισ. ή περίπου τις 2.500 ευρώ το χρόνο για τη μέση τετραμελή οικογένεια.
Το κείμενο της συμφωνίας αναφέρει πως «η πορεία των δημοσιονομικών στόχων είναι σύμφωνη με τους αναμενόμενους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, καθώς αυτή ανακάμπτει απ' τη βαθύτερη ύφεσή της στα χρονικά». Το απόσπασμα αυτό λέει πως οι στόχοι που τέθηκαν, δηλαδή το μικρό έλλειμμα φέτος και τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα απ' το 2018 και μετά, δεν είναι αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης του ΣΥΡΙΖΑ, όπως θέλει να ισχυρίζεται ο τελευταίος, αλλά αντίθετα αντανακλούν τις γενικότερες συνθήκες ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Η συμφωνία, επίσης, αναφέρει πως μέσα στο φθινόπωρο, δηλαδή αμέσως μετά τις εκλογές της 20ής Σεπτέμβρη, η κυβέρνηση θα καταθέσει το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής 2016-2019, το οποίο θα περιέχει «μεγάλη και αξιόπιστη δέσμη παραμετρικών μέτρων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων». Σε απλά ελληνικά, μέτρα ύψους περίπου 3-4 δισ. ευρώ αναμένονται να ψηφιστούν αμέσως μετά τις εκλογές.
Απ' αυτά, μέτρα 2 δισ. ευρώ πρέπει να ψηφιστούν μέχρι τον Οκτώβρη και είναι τελείως νέα, δηλαδή δεν έχει ακόμα καθοριστεί το περιεχόμενό τους.
Τέλος, η συμφωνία είναι επίσης σαφής αναφορικά με τυχόν πλεονάσματα που μπορεί να προκύψουν, πάνω απ' τους συμφωνημένους στόχους. Αναφέρει πως το 30% απ' αυτά θα πηγαίνει για την εξυπηρέτηση των δανείων, το 30% για παλαιές υποχρεώσεις του κράτους και το υπόλοιπο 40% θα είναι στη διάθεση της κυβέρνησης.
Περιλαμβάνονται πολύ καθορισμένα πεδία εφαρμογής, πολύ συγκεκριμένων πολιτικών, μέσα απ' τα οποία θα προκύψουν οι προαναφερόμενοι δημοσιονομικοί στόχοι.
Καταρχήν, η νέα συμφωνία περιλαμβάνει ένταση της φοροεπιδρομής στα λαϊκά στρώματα, με νέα μέτρα που αναμένονται το επόμενο διάστημα. Η αύξηση του ΦΠΑ στο 23% για μεγάλη γκάμα εμπορευμάτων, που προωθήθηκε ως προαπαιτούμενο, μεταφράζεται σε αύξηση του κόστους ζωής σχεδόν 1.000 ευρώ το χρόνο για μια τετραμελή οικογένεια, δηλαδή σε περισσότερο από ένα μισθό ετησίως. Ταυτόχρονα, η συμφωνία περιλαμβάνει ολόκληρη δέσμη φορολογικών μέτρων, τη μονιμοποίηση του ΕΝΦΙΑ και της εισφοράς αλληλεγγύης, την αύξηση της φορολόγησης για τα ενοίκια, την κατάργηση της ευνοϊκότερης φορολόγησης των αγροτών. Συγχρόνως, το μεγάλο κεφάλαιο παραμένει αφορολόγητο, καθώς οι πολλαπλοί τρόποι αποφυγής της φορολογίας δε θίγονται (τριγωνικές πωλήσεις, υπερτιμολογήσεις, αφορολόγητα αποθεματικά, αποσβέσεις γης, νόμιμες φοροαπαλλαγές). Η νέα φοροληστεία θα κατευθυνθεί προς τα λαϊκά στρώματα.

Τσεκούρι στις συντάξεις και στα επιδόματα

Τα λαϊκά στρώματα, επίσης, θα πληρώσουν το νέο τσεκούρωμα στις συντάξεις. Σε επίπεδο δημοσίων δαπανών, η νέα συμφωνία προβλέπει δραστική περικοπή τους κατά 0,25-0,5% του ΑΕΠ για το 2015 και 1% του ΑΕΠ για το 2016, δηλαδή περικοπή περίπου 2 δισ. ευρώ μέχρι το 2016, ενώ αναφέρει πως «απαιτούνται πολύ πιο φιλόδοξα μέτρα για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων διαρθρωτικών μέτρων», επιπρόσθετα των αντιασφαλιστικών μεταρρυθμίσεων που δρομολογήθηκαν με τα προηγούμενα μνημόνια.
Εκτός από την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης μέσα απ' τη φόρμουλα της ποινικοποίησης κάθε «πρόωρης» συνταξιοδότησης και τις αυξήσεις στις κρατήσεις των συντάξεων που ήδη ψηφίστηκαν, δρομολογούνται επιπρόσθετα μέτρα, όπως η κατάργηση του ΕΚΑΣ και η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος.
Εξάλλου, βασικός στόχος των αλλαγών του Ασφαλιστικού, που τίθεται ως βασικό παραδοτέο απ' τη συμφωνία, είναι η «στενότερη σύνδεση μεταξύ εισφορών και παροχών», δηλαδή η μεταφορά των ασφαλιστικών βαρών στις πλάτες των εργαζομένων, στη γραμμή της ανταποδοτικότητας στην Κοινωνική Ασφάλιση. Με τον τρόπο αυτό, η Ασφάλιση σταματά να είναι κοινωνική. Μετατρέπεται σε ένα «λογαριασμό», απ' τον οποίο ο ασφαλισμένος εισπράττει ό,τι έχει καταβάλλει, εξαφανίζοντας έτσι τις υποχρεώσεις κράτους και εργοδοσίας στην Κοινωνική Ασφάλιση.
Στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων, το μνημόνιο Τσίπρα προβλέπει τη δημιουργία ενός Ταμείου αποκρατικοποιήσεων, στο οποίο «θα εισρεύσουν περιουσιακά στοιχεία 50 δισ.», με τον «όγκο» και τους ποσοτικούς στόχους αποκρατικοποιήσεων να αυξάνονται. Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ πως το πρόγραμμά του περιλαμβάνει μόνο εννέα ιδιωτικοποιήσεις, σε αντίθεση με όσα ίσχυαν προηγουμένως, αποτελεί πολιτική εξαπάτηση. Το μνημόνιο Τσίπρα αναφέρει πως θα σχηματιστεί μια Ομάδα Δράσης, στόχος της οποίας θα είναι «ο εντοπισμός των περιουσιακών στοιχείων που θα μπορούσαν να ενταχθούν στο νέο Ταμείο και των καλύτερων λύσεων ρευστοποίησής του». Ο τρόπος ιδιωτικοποίησης και τα περιουσιακά στοιχεία που θα ρευστοποιηθούν είναι τελείως ανοικτά. Ο ΣΥΡΙΖΑ στην ουσία εγκαταλείπει τις πολλαπλές προηγούμενες δεσμεύσεις του σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις, όταν δήλωνε πως δε θα προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση του Ελληνικού, των περιφερειακών αεροδρομίων, πως θα ακυρωθούν ιδιωτικοποιήσεις όπως του ΟΠΑΠ κ.ά.

Η απάτη των «ισοδύναμων»

Προσπαθώντας να συσκοτίσουν αυτή την πραγματικότητα, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ προσπαθούν να εμφανιστούν ως οι καλύτεροι διαχειριστές αυτής της κατάστασης.
Η ΝΔ κάνει λόγο για αναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας, εστιάζοντας στα περιβόητα «ισοδύναμα» μέτρα, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να εμφανίσει πως η συμφωνία έχει πολλά «ανοικτά μέτωπα» και πως τρέχοντας ένα «παράλληλο πρόγραμμα» δίπλα στο μνημόνιο Τσίπρα, τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα για τα λαϊκά στρώματα. Αυτός είναι ο βασικός άξονας της επιχειρηματολογίας του ΣΥΡΙΖΑ, όπως καταγράφεται και στο προεκλογικό του πρόγραμμα, που δημοσιεύτηκε στις αρχές της προηγούμενης βδομάδας.
Οι δύο αυτές επιχειρηματολογίες είναι στη βάση τους όμοιες. Ο στόχος απ' τη μια είναι εκλογικός. Κάθε ένας απευθύνεται σε ακροατήρια που θεωρεί πως τον ακούν προνομιακά και εμφανίζει στα λαϊκά στρώματα που ανήκουν σ' αυτό το ακροατήριο πως θα «τα προστατέψει», τουλάχιστον σχετικά. Ετσι, ο ΣΥΡΙΖΑ επαναλαμβάνει εμφατικά στους δημόσιους υπάλληλους πως δε γίνονται απολύσεις, ενώ η ΝΔ με απόλυτο τρόπο υποστηρίζει πως δε θα ψηφίσει τα μέτρα για τους αγρότες.
Ωστόσο, ο βαθύτερος, ο πραγματικός στόχος αυτής της συζήτησης είναι διαφορετικός. Επικεντρώνοντας σε ορισμένες επιμέρους πλευρές της νέας συμφωνίας, το σύστημα επιδιώκει να αποδεχτεί ο λαός ως μονόδρομο την πορεία που τον οδηγεί στη φτώχεια, στη χρεοκοπία. Η μεγάλη εικόνα είναι πως με τα δύο προηγούμενα μνημόνια, τα λαϊκά στρώματα έχασαν περίπου το 40-50% του βιοτικού τους επίπεδο και πως το νέο μνημόνιο Τσίπρα έρχεται να προσθέσει νέα βάρη σε μισθούς, συντάξεις, εργασιακές σχέσεις, φόρους, κόστος ζωής, που αθροιστικά φτάνουν στο 20%.
Συγχρόνως, η όλη συζήτηση για τα «ισοδύναμα» μέτρα καλεί το λαό να αποδεχτεί το μέτρο και να διαλέξει την τσέπη απ' την οποία θα του τα πάρουν ή την ειδική ομάδα που θα το υποστεί, προσπαθώντας να διαχωρίσει τους εργαζόμενους μεταξύ τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση. Τα αστικά κόμματα προσπάθησαν να μεταφέρουν τη συζήτηση στο ψεύτικο ερώτημα: Σε ποια άλλη τσέπη του λαού πρέπει να μεταφέρουμε το κόστος; Οι φόροι είναι δεδομένοι, όπως είναι επίσης δεδομένο πως θα πληρωθούν απ' τα λαϊκά στρώματα. Η «ελευθερία επιλογής» που μας προτείνουν τα αστικά επιτελεία, είναι να διαλέξουμε αν προτιμάμε το ΦΠΑ στην εκπαίδευση, τη φορολόγηση του κρέατος ή τη φορολόγηση των τσιγάρων...

Η ελευθερία επιλογής για το λαό

Ο λαός δεν μπορεί να βελτιώσει τη θέση του με τα διάφορα «ισοδύναμα» μέτρα που προτείνουν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, αφού ξεκινούν έχοντας ως δεδομένο πως ο λαός θα πληρώσει.
Και δε θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά. Τα μέτρα δε λαμβάνονται τυχαία. Λαμβάνονται γιατί η έξοδος απ' την κρίση, η καπιταλιστική ανάπτυξη, η διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλιακών ομίλων, απαιτούν συνεχείς θυσίες απ' τα λαϊκά στρώματα. Αυτός είναι ο λόγος που τέτοια μέτρα φτηνής εργατικής δύναμης, δημοσιονομικής σταθερότητας για να χρηματοδοτούνται τα μονοπώλια, αύξησης εργάσιμου βίου, προωθούνται διαχρονικά σε ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο, με ή χωρίς μνημόνια, ανεξάρτητα απ' το χρώμα των κυβερνήσεων. Φιλολαϊκός καπιταλισμός απλά δεν υπάρχει.
Ομως, οι εργαζόμενοι έχουν «ελευθερία επιλογής». Μπορούν να επιλέξουν να βαδίσουν αποφασιστικά απέναντι στον πραγματικό αντίπαλο, στην άρχουσα τάξη, στους μονοπωλιακούς ομίλους, στο κράτος τους και στην ΕΕ που τους στηρίζει. Σε όλους αυτούς που πανηγυρίζουν απ' την υπογραφή της νέας συμφωνίας, γιατί στρώνει με ροδοπέταλα το δρόμο για τα δικά τους κέρδη.
Αυτό το δρόμο προτείνει το ΚΚΕ. Το δρόμο της οργάνωσης της πάλης απέναντι στα νέα μέτρα που έρχονται, στην απαίτηση ανάκτησης των απωλειών των τελευταίων ετών, ανοίγοντας το δρόμο για το ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας, το δρόμο της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας που μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες των εργαζομένων. Η καταδίκη των αστικών αδιεξόδων σε κάθε μορφή τους και η αποφασιστική ενίσχυση του ΚΚΕ στις εκλογές του Σεπτέμβρη είναι ένα πρώτο αναγκαίο βήμα.

Του Γρηγόρη ΛΙΟΝΗ*
*Ο Γρηγόρης Λιονής είναι μέλος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ