Νέο «αφήγημα», ίδια στρατηγική

Νέο «αφήγημα», ίδια στρατηγική

Ο «οδικός χάρτης» της συγκυβέρνησης για την καπιταλιστική ανάκαμψη είναι, όπως και των προκατόχων της, σπαρμένος με θυσίες χωρίς τέλος για το λαό

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Η κυβέρνηση παρουσίασε το προηγούμενο διάστημα το νέο «οδικό χάρτη» για την έξοδο από την κρίση και την ανάκαμψη της οικονομίας. «Οδικός χάρτης» ο οποίος καθορίζεται από τη νέα συμφωνία - μνημόνιο με το κουαρτέτο (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ και Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας).
Σημαντικό σταθμό στο κυβερνητικό «αφήγημα» αποτελούν η πρώτη «αξιολόγηση» της πορείας υλοποίησης του προγράμματος και η ανακεφαλαίωση των τραπεζών, που εφόσον αυτά υλοποιηθούν, θα ακολουθήσει μία σειρά εξελίξεων με θετικό τάχα περιεχόμενο¹.
Οι εξελίξεις αυτές συνοψίζονται στα παρακάτω:

• Οι διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση του κρατικού χρέους, με στόχο τη μακροχρόνια βιωσιμότητα και την εξυπηρέτησή του. Ομως, η όποια νέα αναδιάρθρωση προϋποθέτει τη λήψη νέων αντιλαϊκών μέτρων. Αυτό, άλλωστε, επιβεβαιώνουν οι δύο προηγούμενες, το «κούρεμα» της κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, αλλά και οι αναδιαρθρώσεις ύψους 50 δισ. ευρώ των δανείων του ΔΝΤ και της ΕΚΤ από τους ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με το τρίτο μνημόνιο. Αλλά και όποια μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του κρατικού χρέους προκύψει από αυτήν, δε θα οδηγήσει στην ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων και την αποτροπή απωλειών, αλλά αντίθετα τα επιπλέον κεφάλαια που θα εξοικονομηθούν, θα στηρίξουν την επιχειρηματική δραστηριότητα.
• Η αποδέσμευση της δόσης των 3,1 δισ. ευρώ, που θα διατεθούν με βάση τη συμφωνία για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου προς τους επιχειρηματικούς ομίλους.
• Η εκταμίευση των 4,5 δισ. ευρώ από τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Πρόκειται για χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων των μονοπωλιακών ομίλων, αλλά και για την επιτάχυνση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων στην αγορά εργασίας, στην Παιδεία, στην Υγεία και την Πρόνοια.
• Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αποτελεί όρο για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αλλά και επιστροφής μέρους των καταθέσεων, γεγονός που θα οδηγήσει στην άρση των «capital controls», στη μείωση των επιτοκίων και την αύξηση της ρευστότητας για τη χρηματοδότηση των ομίλων. Ανακεφαλαιοποίηση η οποία θα οδηγήσει σε αύξηση του κρατικού χρέους κατά 25 δισ. ευρώ, που θα κληθεί να τα πληρώσει και πάλι ο λαός. Η δε αποφυγή του «κουρέματος» των καταθέσεων, εάν η ανακεφαλαιοποίηση γίνει μέχρι το τέλος του έτους, αξιοποιείται ως μπαμπούλας της κυβέρνησης, για να γίνουν δεκτά τα νέα βάρβαρα μέτρα. Ταυτόχρονα, η διαπάλη για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων δεν πρέπει να συσκοτίζει το γεγονός ότι αυτή γίνεται για την εξυγίανση και βελτίωση των οικονομικών μεγεθών των τραπεζών και η όποια κατάληξη θα οδηγήσει σε περιορισμό και αυτών των ανεπαρκών μέτρων που προβλέπονται από το «νόμο Κατσέλη» για την προστασία από τους πλειστηριασμούς των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Οπως εκτιμούν τα κυβερνητικά στελέχη, η υλοποίηση των παραπάνω, μαζί με την προώθηση των αναδιαρθρώσεων, θα οδηγήσει στην ανάκαμψη της οικονομίας, μετά το πρώτο εξάμηνο του 2016.
Συμπερασματικά και το νέο «αφήγημα» της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ εξυπηρετεί την ίδια στρατηγική ανάγκη της αστικής τάξης για επιτάχυνση της διαδικασίας ανάκαμψης της καπιταλιστικής οικονομίας, όπως και τα «αφηγήματα» των προηγούμενων κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, με επιμέρους διαφοροποιήσεις αναφορικά με το βαθμό της κρατικής παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία και τις μορφές διαχείρισης της ακραίας φτώχειας.
Δεν αναιρεί την κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης, με αιχμή του δόρατος την περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, την κατεδάφιση του κοινωνικού χαρακτήρα του ασφαλιστικού συστήματος και την εφαρμογή της «εργαλειοθήκης» του ΟΟΣΑ.

Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού εργαλείο υλοποίησης

Ο τρόπος υλοποίησης των παραπάνω επιλογών αποτυπώνεται στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2016. Αυτό αποτυπώνει τις πρόσθετες δημοσιονομικές παρεμβάσεις που απορρέουν από το τρίτο μνημόνιο, ύψους 6,4 δισ. ευρώ, οι οποίες επιμερίζονται σε 2 δισ. για το υπόλοιπο 2015 και σε 4,4 δισ. για το 2016. Δημοσιονομικές παρεμβάσεις που αφορούν την αύξηση των φορολογικών εσόδων και την εξοικονόμηση πόρων, εξαιτίας των αλλαγών στο ασφαλιστικό σύστημα.
Πιο αναλυτικά, στο προσχέδιο προβλέπονται τα παραπάνω:
-- Νέα έσοδα συνολικού ύψους 4 δισ. ευρώ (το 1,5 δισ. για το 2015). Αυτά κατά κύριο λόγο θα προέλθουν από τις αλλαγές στο ΦΠΑ (συνολικά 2,2 δισ. ευρώ), αλλά και από το νέο τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών.
-- Τα νέα μέτρα περικοπής των δαπανών αφορούν παρεμβάσεις ύψους 2,4 δισ. ευρώ (τα 500 εκατ. ευρώ για το 2015). Η βασική πηγή περιστολής των δαπανών αφορά τους μήνες της χρηματοδότησης των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης. Η νέα αυτή μείωση θα ανέλθει στα 1,4 δισ. ευρώ συνολικά. Επιπλέον ποσά θα εξοικονομηθούν από νέες μειώσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, στα επιδόματα κοινωνικού χαρακτήρα και τη χρηματοδότηση των νοσοκομείων (συνολικά ύψους περίπου 450 εκατ. ευρώ).
Και τα μέτρα αυτά, βέβαια, είναι συμπληρωματικά στα προηγούμενα αντιλαϊκά μέτρα, των οποίων τις επιπτώσεις αισθάνονται βαριά στο πετσί τους τα λαϊκά νοικοκυριά...
Δεν πρέπει, επίσης, να μας διαφεύγει της προσοχής ότι πρόκειται για προσωρινά μεγέθη, τα οποία μπορεί ν' αλλάξουν, τόσο στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού, όσο και κατά τη διάρκεια υλοποίησής του, εξαιτίας της λειτουργίας του «Δημοσιονομικού Συμβουλίου» και τη δυνατότητα που έχει για άμεσες παρεμβάσεις όταν δεν εκπληρώνονται τα μεγέθη που προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός, είτε με νέα μέτρα αύξησης των εσόδων, είτε με νέες μειώσεις των δαπανών.
Αυτά τα μεγέθη του κρατικού προϋπολογισμού αποκαλύπτουν και τη φαιδρότητα του κυβερνητικού επιχειρήματος ότι τα μειωμένα πρωτογενή πλεονάσματα οδηγούν στην άρση των αντιλαϊκών συνεπειών των μέτρων και στην ανακούφιση του λαού. Αντίθετα, τα μειωμένα πρωτογενή πλεονάσματα συνοδεύονται με νέα αντιλαϊκά μέτρα.
Αν κάτι επιβεβαιώνεται με το προσχέδιο, είναι ότι και ο πρώτος κρατικός προϋπολογισμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ κινείται στην πεπατημένη των προϋπολογισμών των προηγούμενων κυβερνήσεων και βεβαίως δεν αναιρεί τον ταξικό του χαρακτήρα και τη βασική του λειτουργία, ως εργαλείο αναδιανομής του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων και προς όφελος των μονοπωλιακών ομίλων.
Ο «οδικός χάρτης» για την έξοδο απ' την καπιταλιστική κρίση και την ανάκαμψη της οικονομίας, ο διαχρονικός χαρακτήρας της θωράκισης της ανταγωνιστικότητας και της ενίσχυσης της καπιταλιστικής κερδοφορίας είναι σπαρμένος με ατελείωτες θυσίες για την εργατική τάξη και τα υπόλοιπα λαϊκά στρώματα. Θυσίες χωρίς ημερομηνία λήξης.
Σήμερα, ακόμα πιο καθαρά ξεπροβάλει η ανάγκη για οργάνωση της λαϊκής πάλης και οικοδόμησης της λαϊκής συμμαχίας, σε σύγκρουση όχι μόνο με την κυβερνητική πολιτική αλλά και τους πραγματικούς ενόχους, τους μονοπωλιακούς ομίλους και την ΕΕ. Μια σύγκρουση που αφενός μπορεί να συμβάλλει στην ανακούφιση του λαού, αλλά και θα πρέπει να ανοίξει το δρόμο για συνολικότερες ρήξεις και ανατροπές.
Παραπομπή
1. Ομιλία Γ. Δραγασάκη κατά τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης.

Του Νίκου ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ*
*Ο Νίκος Καραθανασόπουλος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ