ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ Το εκλογικό αποτέλεσμα όχημα για επίθεση στα λαϊκά δικαιώματα

ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ

Το εκλογικό αποτέλεσμα όχημα για επίθεση στα λαϊκά δικαιώματα

Μέλη του PSUV προσέρχονται στην Ολομέλεια του Συνεδρίου τους για την εκτίμηση του αρνητικού αποτελέσματος

Οι βουλευτικές εκλογές στη Βενεζουέλα της περασμένης Κυριακής και τα αποτελέσματά τους, με τη νίκη των δυνάμεων της αντιπολίτευσης, που εκφράζουν τμήματα της αστικής τάξης που εναντιώθηκαν στην 17χρονη «τσαβική» διακυβέρνηση, με τη στήριξη των ΗΠΑ και άλλων κρατών, έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα στη χώρα, που επηρεάζουν και την ευρύτερη περιοχή. Είναι η πρώτη φορά που «αντι-τσαβικός» συνασπισμός, αποτελούμενος βασικά από αντιδραστικές δυνάμεις, κέρδισε εκλογές μετά από 16 χρόνια από την έναρξη της λεγόμενης Μπολιβαριανής Διαδικασίας που εγκαινίασε το 1998 (1999 έγινε Πρόεδρος) ο ιστορικός πλέον ηγέτης Ούγκο Τσάβες Φρίας (πέθανε το 2013 χτυπημένος από τον καρκίνο). Και τώρα έγινε με συντριπτικό τρόπο. Ετσι, η συμμαχία των 21 κομμάτων, ένα συνονθύλευμα «κεντροδεξιών» και «κεντροαριστερών» κομμάτων με την επωνυμία «Τραπέζι Δημοκρατικής Ενότητας» (MUD) πήρε το 56,2% των ψήφων ή 7.707.422 και αντίστοιχα το 67,07% της Βουλής των 167 εδρών, δηλαδή τα 2/3 ή 112 έδρες. Ενώ η εκλογική συμμαχία «Μεγάλος Πατριωτικός Πόλος - Σιμόν Μπολίβαρ» (GPP - SB) (όπου κυρίαρχο είναι το κυβερνών διαταξικό Ενωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα Βενεζουέλας (PSUV) και συμμετέχουν δεκάδες κόμματα που στηρίζουν τη λεγόμενη Μπολιβαριανή Διαδικασία και το ΚΚ Βενεζουέλας, (το οποίο στηρίζει κριτικά τη διαδικασία) πήρε το 40,8% ή 5.599.025 ψήφους και αντίστοιχα το 32,93% των εδρών ή 55 έδρες.

Η συμμετοχή κινήθηκε στο 75%, ενώ το εκλογικό σύστημα είναι ένα μεικτό σύστημα ενισχυμένης και απλής αναλογικής, ενώ το μοντέλο διοίκησης είναι προεδρικό, και η θητεία του Προέδρου Νικολάς Μαδούρο και προέδρου του ΕΣΚΒ (PSUV) λήγει κανονικά το Μάη του 2019.
Επίσης, αξίζει τον κόπο να δούμε την κατανομή στη νέα Βουλή που αναλαμβάνει καθήκοντα στις 5 Γενάρη του 2016. Από τo MUD το «Πρώτα Δικαιοσύνη» έχει 33 έδρες, η «Δημοκρατική Δράση», 25, το «Νέα Εποχή» 18, και ακολουθούν άλλα με μικρότερη εκπροσώπηση, ενώ στηρίζουν και οι 3 βουλευτές από τις ινδιάνικες φυλές.
Από τον «Μεγάλο Πατριωτικό Πόλο»: Το PSUV παίρνει 52, το ΚΚ Βενεζουέλας, 2 και η «Ρεπουμπλικανική Πρωτοπορία», 1.

Τι αλλάζει;

Η πλειοψηφία των 2/3 που έχει η αντιδραστική αντιπολίτευση, που αυτοχαρακτηρίζεται ως σοσιαλδημοκρατική και κεντρώα και ότι δήθεν δεν θέλει «αναμέτρηση και εκδίκηση», ανοίγει το δρόμο με βάση το σύνταγμα να ζητήσει αναθεώρηση νόμων, συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, διεξαγωγή δημοψηφίσματος (αν καταθέσει συνολικά τουλάχιστον 4 εκατομμύρια υπογραφές) ακόμα και πρόταση αποπομπής υπουργών ή και του Προέδρου. Το ποια τελικά τακτική θα ακολουθήσει δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο. Το σίγουρο είναι ότι αντλεί διδάγματα από παλιότερες τακτικές της, της ανοιχτής στήριξης δηλ. του πραξικοπήματος κατά του Προέδρου Τσάβες και της κυβέρνησής του, που ανατράπηκε από τη λαϊκή κινητοποίηση το 2002, και που τη στιγμάτισε για χρόνια, χάνοντας ερείσματα στο λαό, ιδιαίτερα στα πιο φτωχά στρώματα που στήριζαν την «Μπολιβαριανή Διακυβέρνηση».
Οι διαθέσεις της αντιπολίτευσης, όπως αποτυπώνονται στις αστικές εφημερίδες, είναι αντιφατικές. Αλλοι προτάσσουν το «ξήλωμα» νόμων, την απαίτηση για απελευθέρωση φυλακισμένων αστών πολιτικών που χαρακτηρίζονται «πολιτικοί κρατούμενοι», όπως ο Λεοπόλντο Λόπες, που έχει καταδικαστεί σε 14 χρόνια φυλακή για οργάνωση εγκληματικών ενεργειών (που το 2014 οδήγησαν στο θάνατο δεκάδες ανθρώπους σε συγκεντρώσεις δημιουργίας χάους). Αλλοι προτάσσουν την ανάγκη αλλαγής του «οικονομικού μοντέλου» και των συμμαχιών της χώρας, ακυρώνοντας τις στενές σχέσεις με την Κούβα και επαναπροσανατολίζοντας στη στενότερη συμμαχία με τις ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, υπάρχουν και απόψεις για «εθνική συνεννόηση», «συμβιβασμούς» και «διατήρηση» των λεγόμενων «κοινωνικών προγραμμάτων».
Αυτήν τη στιγμή, είναι δύσκολο να προβλεφτεί ποια τακτική θα ακολουθηθεί, αν και πιο πιθανός δείχνει ένας συνδυασμός που θα μπορεί να εξασφαλίσει τα συμφέροντα του κεφαλαίου, με προσπάθεια και απόσπασης της λαϊκής συναίνεσης. Το σίγουρο είναι ότι μια σειρά παροχές προς τα φτωχά λαϊκά στρώματα που είχαν διαμορφωθεί σε όλη τη 17χρονη διακυβέρνηση μπαίνουν στο στόχαστρο.
Ενδεικτική, πάντως, της αντιπαράθεσης που αναμένεται είναι και η πρώτη αντίδραση της Ενωσης των Βιομηχάνων και Μεγαλεμπόρων (FEDECAMARAS) (αυτών που το 2002 πρωτοστάτησαν στο πραξικόπημα κατά του Τσάβες, τότε είχαν ορίσει και τον Πρόεδρό τους Π. Καρμόνα «μεταβατικό πρόεδρο»), η οποία ζήτησε κατάργηση του λεγόμενου Οργανικού Εργατικού Νόμου, που εξασφαλίζει κάποια στοιχειώδη προστασία στους εργαζομένους.
Βεβαίως, τη νίκη της αντίδρασης στη Βενεζουέλα χαιρέτισαν εκπρόσωποι των ιμπεριαλιστικών χωρών και οργανισμών, από τις ΗΠΑ και την Ισπανία έως την ΕΕ που χαρακτήρισαν ως «ιστορική αλλαγή». Από την άλλη, η καπιταλιστική Ρωσία που έχει αναπτύξει σχέσεις με τη Λατινική Αμερική, κάλεσε να υπάρξει εθνική συνεννόηση και να μην υπάρξει εμφύλια διαμάχη.

«Μούδιασμα» στο «Μπολιβαριανό στρατόπεδο»

Ο Πρόεδρος της χώρας, Νικολάς Μαδούρο, από την πρώτη στιγμή αναγνώρισε την ήττα, λέγοντας ότι «ηττηθήκαμε από τον οικονομικό πόλεμο» και ότι «η επανάσταση περνάει σε ένα άλλο στάδιο και πρέπει να καταφύγουμε στις κατακόμβες και να ξαναγεννηθούμε», ενώ «χαρακτήρισε το αποτέλεσμα συγκυριακό», αλλά και «νίκη της δημοκρατίας στη Βενεζουέλα».
Το PSUV προχώρησε την Πέμπτη σε έκτακτη Ολομέλεια του 3ου Εθνικού Συνεδρίου που ονομάζει και «διαρκές», για να υπάρξει γρήγορα μια διαδικασία ανανέωσης του πολιτικού λόγου και της δράσης του κόμματος και της κυβέρνησης. Ο Μαδούρο ζήτησε την παραίτηση των υπουργών της κυβέρνησης, ανακοίνωσε ότι και οι παραιτήσεις των στελεχών της ηγεσίας του κόμματος τέθηκαν στη διάθεσή του, σε μια προσπάθεια βαθιάς ανανέωσης σε όλες τις βαθμίδες του κόμματος. Ταυτόχρονα, ζήτησε «επαναστατική πειθαρχία» και «διόρθωση, επανεκτίμηση αποφάσεων, επανεκκίνηση της δράσης, αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, άμεση επαφή με τον κόσμο, βαθιά γνώση των καθημερινών προβλημάτων, βελτίωση του τρόπου προπαγάνδας των ιδεών και της πολιτικής του κόμματος». Ανακοίνωσε ότι η ανανεωμένη κυβέρνησή του θα είναι «κυβέρνηση στο δρόμο για την υπεράσπιση του λαού και των κατακτήσεων της επανάστασης» και ότι θα ενεργοποιηθούν οι λεγόμενες «Μονάδες Μάχης Μπολίβαρ - Τσάβες».
Βεβαίως, πρέπει να σημειώσουμε ότι ο όρος «επανάσταση» δεν αποδίδει την πολιτική αλλαγή που είχε συντελεστεί στη Βενεζουέλα τα 17 χρόνια Μπολιβαριανής Διακυβέρνησης. Οι εθνικοποιήσεις, τα προγράμματα άμβλυνσης της οξυμένης φτώχειας, (αναλφαβητισμός, έλλειψη υποδομών Υγείας, Παιδείας με τη βοήθεια της Κούβας, λαϊκές κατοικίες, διατροφή με επιδοτούμενα προγράμματα σε φτωχογειτονιές, παροχή χαμηλότοκων δανείων, γη σε άκληρους αγρότες κ.λπ.) που σε μεγάλο βαθμό υλοποιούνταν μέσω οργάνωσης εθελοντικής εργασίας, οι αστικοί εκσυγχρονισμοί, η επαναδιαπραγμάτευση των διεθνών σχέσεων σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο δε συνιστούν καμιά κοινωνικο-οικονομική ανατροπή. Οι βασικοί κλάδοι της οικονομίας παρέμειναν στα χέρια του κεφαλαίου, ενώ στο όνομα της ύπαρξης πατριωτικής αστικής τάξης, διαμορφώθηκαν και οι «Μπολιβαριανοί» επιχειρηματίες.
Το ΑΕΠ της Βενεζουέλας συρρικνώθηκε 3% - 4% το 2014, τάση που συνεχίστηκε και το 2015, σηματοδοτώντας καπιταλιστική οικονομική κρίση που οδήγησε σε όξυνση των λαϊκών προβλημάτων. Η κατάσταση αυτή επιδεινώθηκε και εξαιτίας του οικονομικού πολέμου που διεξήγαγαν μια σειρά μονοπώλια της χώρας ιδιαίτερα στη βιομηχανία της διατροφικής αλυσίδας που αντετίθεντο στη διακυβέρνηση Μαδούρο. Στην αρνητική οικονομική κατάσταση επέδρασε και η πτώση των τιμών στο πετρέλαιο. Ταυτόχρονα, δυσαρέσκεια συσσωρευόταν και εξαιτίας φαινομένων διαφθοράς στην κρατική διοίκηση. Η αντιδραστική αντιπολίτευση εκμεταλλεύτηκε, βεβαίως, όλα αυτά τα στοιχεία, προκειμένου να ενισχύσει την παρέμβασή της ενάντια στην κυβέρνηση Μαδούρο, αξιοποιώντας και τα ελεγχόμενα από αυτήν ΜΜΕ.

Επισημάνσεις από το ΚΚ Βενεζουέλας και ταξικές δυνάμεις

Ολα αυτά τα χρόνια, οι κομμουνιστές της χώρας (η ΚΕ του ΚΚ Βενεζουέλας συνεδριάζει - χτες και σήμερα - για την αναλυτική εκτίμηση του αρνητικού αποτελέσματος) είχαν κάνει επισημάνσεις για τα ανησυχητικά φαινόμενα στους χώρους δουλειάς, όπου οξύνεται η ταξική σύγκρουση. Δεν έλειψαν οι δολοφονίες πρωτοπόρων συνδικαλιστών εργατών και αγροτών, οι σκληροί αγώνες όπως στη μεταλλουργία της «Σιδόρ» σε άλλες πολυεθνικές, αλλά και οι καταγγελίες για τη στάση του υπουργείου Εργασίας, που παρά τη νομοθεσία, συχνά δεν υπερασπιζόταν τα δίκαια αιτήματα των εργατών, ειδικά στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Η Ταξική Τάση των Εργαζομένων «Κρουζ Βιγιέγκας», όπου δραστηριοποιούνται οι κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές, είχε πολλές φορές καταγγείλει την παραβίαση των δικαιωμάτων των εργαζομένων από πολυεθνικές π.χ. στα ανατολικά της λεκάνης της λίμνης Μαρακαΐμπο, στο Ανσοάτεγκι και το Μόναγας, όπως οι «Weatherford America», «Baker Hugues», «BJ», «Halliburton», «Schlumberger» και «Pride», εταιρείες που υποτίθεται βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της κρατικής πετρελαϊκής PDVSA. Γινόταν λόγος για μη τήρηση Συλλογικών Συμβάσεων, συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας. Αντίστοιχες καταγγελίες είχαν γίνει και για δεκάδες άλλες εταιρείες σε πολλούς κλάδους.
Επίσης, το ΚΚ Βενεζουέλας σήμερα καλεί σε συλλογική ηγεσία της «Μπολιβαριανής επανάστασης» όπως τη λένε. Το ίδιο δήλωσε σε πνεύμα αυτοκριτικής ότι αναλαμβάνει το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί, ότι θα συνεχίσει να εκπληρώνει την ιστορική του αποστολή, παλεύοντας για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και του λαού και επιμένει στην ανάγκη του δυναμώματος της οργάνωσης της εργατικής τάξης, των αγροτών, του λαϊκού κινήματος για την ένταση της ταξικής σύγκρουσης, έως τη συνολική ρήξη με τον καπιταλισμό για την εργατική - λαϊκή εξουσία, την κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής και το σοσιαλισμό, που μπορεί να θέσει τον τεράστιο πλούτο της χώρας στην υπηρεσία της ευημερίας του λαού.