ΒΑΛΚΑΝΙΑ Πυκνώνουν τα σημάδια της έντασης στο φόντο σφοδρών ανταγωνισμών

ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Πυκνώνουν τα σημάδια της έντασης στο φόντο σφοδρών ανταγωνισμών

Το τελευταίο περιστατικό με το σερβικό τρένο στο Κοσσυφοπέδιο δείχνει πόσο εύκολο είναι να «ξανανάψει το φιτίλι»

Copyright 2017 The Associated

Το τρένο που δημιούργησε την τελευταία ένταση ανάμεσα σε Σερβία και Κοσσυφοπέδιο

Ανεβαίνει και πάλι το «θερμόμετρο» της έντασης στα Βαλκάνια, με τελευταίο περιστατικό τη διαμάχη Σερβίας - Κοσσόβου, με αφορμή την απαγόρευση πριν από μια βδομάδα της διέλευσης ενός σερβικού τρένου προς στην πόλη Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, όπου ζουν Σέρβοι στο βόρειο τμήμα του ευρωΝΑΤΟικού προτεκτοράτου του Κοσσόβου, στο οποίο τρένο σε κάποια βαγόνια του είχε γραφτεί το σύνθημα «το Κόσσοβο είναι Σερβία». Αξιοποιώντας το γεγονός, ο Πρόεδρος του Κοσσόβου, Χασίμ Θάτσι, πρώην επικεφαλής του ΟΥΤΣΕΚΑ, υποστήριξε αμέσως ότι επιχειρείται μια ανάλογη κατάσταση όπως «η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία».
Τους τόνους ανέβασε ιδιαίτερα και ο Πρόεδρος της Σερβίας, Τόμισλαβ Νίκολιτς, που απείλησε να στείλει στρατό στο Κοσσυφοπέδιο «σε περίπτωση που οι αρχές των Κοσσοβάρων Αλβανών εξακολουθήσουν να εμποδίζουν τη διέλευση της σερβικής αμαξοστοιχίας ή χύσουν αίμα Σέρβων»... Θύμισε, δε, ότι η Σερβία διατηρεί το δικαίωμα ανάπτυξης έως 1.000 στρατιωτών στο Κοσσυφοπέδιο, βάσει της απόφασης 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που αναφέρει την περιοχή ως «αναπόσπαστο τμήμα της σερβικής επικράτειας», αλλά δεν ασκεί το δικαίωμά της κατόπιν συμφωνίας ότι δεν θα αναπτυχθούν Κοσσοβάροι Αλβανοί αστυνομικοί στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου. Ανέβασε ακόμη περισσότερο τους τόνους, λέγοντας πως «εάν η σερβική κυβέρνηση δεν πάρει αντίποινα, ειδικά σε περίπτωση που χυθεί αίμα Σέρβων», τότε αυτός θα παραιτηθεί και μαζί με τους γιους του θα πάρουν τα όπλα.
Απαντώντας δε στις προκλητικές δηλώσεις του Αλβανού πρωθυπουργού, Εντι Ράμα, ότι «οι Σέρβοι μπορούν να επισκεφθούν το Κοσσυφοπέδιο μόνο σαν τουρίστες», σημείωσε ότι «υπό καμία πίεση οι Σέρβοι δεν θα αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου».

Κομμάτι ενός ευρύτερου «παζλ»

Το γεγονός αυτό έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά γεγονότων του τελευταίου διαστήματος, που δείχνουν ότι οξύνεται ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Και ειδικά ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ, σε μια περιοχή σημαντική γεωστρατηγικά και πέρασμα αγωγών Ενέργειας, που προωθούνται σχέδια, όπως ο αμερικανικών συμφερόντων ΤΑP ή το πρώην «South Stream» (Νότιο Ρεύμα), ο αγωγός φυσικού αερίου της Ρωσίας, που ακυρώθηκε και μετά την επαναπροσέγγιση με την Τουρκία επανέρχεται ως προέκταση του «Τουρκικού Αγωγού». Δεν είναι, εξάλλου, τυχαίο ότι στον Θάτσι έσπευσε να απαντήσει ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, λέγοντας ότι «οι αστυνομικές δυνάμεις Κοσσοβάρων Αλβανών δεν έχουν καμία θέση στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου που κατοικείται από Σέρβους», ενώ προηγούμενα είχε προτρέψει να αποφευχθεί ένας νέος πόλεμος στα Βαλκάνια, ενώ κάλεσε και την ΕΕ - που έχει δυνάμεις στο προτεκτοράτο και μάλιστα Ελληνίδα διπλωμάτης έχει αναλάβει επικεφαλής - «να ηρεμήσει την κατάσταση και να ενεργήσει έτσι ώστε να εφαρμοστούν πλήρως οι συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας με τη μεσολάβηση των Βρυξελλών».
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση συνασπισμού της Σερβίας (όπου συμμετέχουν κεντροδεξιοί και σοσιαλδημοκράτες) έχει δυναμώσει τους δεσμούς με τη Ρωσία, την ίδια ώρα βεβαίως που παζαρεύει και την ένταξη της χώρας στην ΕΕ. Μάλιστα, στα τέλη του Δεκέμβρη του 2016 συμφωνήθηκε η Σερβία να πάρει στρατιωτικό εξοπλισμό (6 μαχητικά αεροπλάνα, 60 άρματα μάχης) από τη Ρωσία, με προνομιακούς όρους, ύψους έως και 240 εκατομμυρίων δολαρίων, με τις αποστολές να ξεκινάνε από το Μάρτη. Πάντως, ο πρωθυπουργός Αλεξάνταρ Βούτσιτς έσπευσε να δηλώσει ότι η Σερβία θα παραμείνει «ουδέτερη» σε σχέση με τη Ρωσία και το ΝΑΤΟ.
Οι διμερείς σχέσεις Σερβίας και Κοσσόβου - που θέλουν να ενταχθούν στην ΕΕ - δέχθηκαν πλήγμα όταν ο πρώην πρωθυπουργός του Κοσσόβου, Ραμούς Χαραντινάι, συνελήφθη στη Γαλλία στις 4 Γενάρη, μετά από αίτημα των Σέρβων που τον κατηγορούν για εγκλήματα πολέμου, αλλά αφέθηκε ελεύθερος μια βδομάδα μετά.
Εντάσεις υπάρχουν, επίσης, ανάμεσα στη Σερβία και τις φιλοδυτικές κυβερνήσεις της Κροατίας και του Μαυροβουνίου (όπου η φιλοσερβική αντιπολίτευση αμφισβητεί την κυβέρνηση και αντιδρά στη συζητούμενη ένταξη στο ΝΑΤΟ).
Αξίζει, επίσης, να θυμηθούμε ότι τον Αύγουστο του 2016 πραγματοποίησε περιοδεία στο Κόσσοβο και τη Σερβία ο αντιπρόεδρος τότε των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. Σε αυτή θέλησε να φανεί ότι επιδιώκει τη συμφιλίωση της Σερβίας και του Κοσσόβου (που οι ΗΠΑ από τους πρώτους αναγνώρισαν την ανεξαρτησία του το 2008), αλλά στην πραγματικότητα ήθελε να αποτρέψει την παραπέρα σύνδεση Ρωσίας - Σερβίας, όπως και να εξασφαλίσει τα συμφέροντα της χώρας του στην περιοχή, που ας μην ξεχνάμε ότι εκεί βρίσκεται μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ στον κόσμο, εκτός των δικών τους εδαφών, η βάση του Bondsteel.

Η Γερμανία δεν μένει πίσω στο παιχνίδι

Φυσικά, βλέψεις στην περιοχή δεν έχουν μόνο οι ΗΠΑ και η Ρωσία, αλλά και η Γερμάνια, από τους πρωτεργάτες της διάλυσης της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας. Η περιοδεία που είχε κάνει το 2015 η καγκελάριος Μέρκελ στα Δυτικά Βαλκάνια, οι υποσχέσεις για ένταξη στην ΕΕ και η διάθεση να μη χάσει τα ερείσματά της στην περιοχή, «δένει» και με την εξαγγελία μέσα στο 2016 του νέου δόγματος πιο ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής. Η λεγόμενη «Λευκή Βίβλος για την Πολιτική Ασφαλείας» εμφανίζεται ως «επίγνωση του μεγέθους και της σημασίας, των ευθυνών» της Γερμανίας. Εκεί γίνεται λόγος για διεύρυνση των ευθυνών που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο της λυκοσυμμαχίας του ΝΑΤΟ σχετικά με την αποστολή γερμανικών στρατευμένων στο εξωτερικό, με το πρόσχημα της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας» και όχι μόνο. Επίσης, τονίζεται η σημασία παρεμβάσεων σε μια σειρά περιοχές, ανάμεσα σε άλλες βεβαίως και τα Δυτικά Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο.

Η Τουρκία απλώνει τα πλοκάμια της

Η αστική τάξη της Τουρκίας, ιδιαίτερα το κυρίαρχο Κόμμα Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης (ΑΚP) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τις νεοοθωμανικές βλέψεις, τις αμφισβητήσεις διεθνών συνθηκών όπως αυτή της Λοζάνης, επιχειρεί όλο και περισσότερο να αξιοποιήσει θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες στα Βαλκάνια ώστε να διευρύνει τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα. Συμφέροντα, βέβαια, που επιχειρούν να αποδυναμώσουν άλλα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη. Ιδιαίτερα στον ανταγωνισμό της με την ελληνική αστική τάξη, τα τελευταία χρόνια αναπτύσσει στενή πολιτική, στρατιωτική και οικονομική συνεργασία τόσο με την Αλβανία και το Κόσσοβο, όσο και με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Ιδιαίτερα στην Αλβανία, τα τελευταία χρόνια η Τουρκία έχει κάνει επενδύσεις σε υποδομές αλλά και σε τουρισμό και Ενέργεια. Ενώ, σε σχέση με τον ορισμό της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αλβανία, στηρίζει τις διεκδικήσεις της δεύτερης. Η Αλβανία, επίσης, συνεχίζει τις προκλήσεις περί Τσαμουριάς και Τσάμηδων, που δεν μπορούν να επισκεφτούν τα πάτρια εδάφη στην Ελλάδα, ενώ προχώρησε και σε κατεδαφίσεις κτιρίων σε ελληνόφωνες περιοχές της Αλβανίας.

«Κίνδυνος» από τζιχαντιστές προερχόμενους από την Αλβανία

Ιδιαίτερη σημασία, όμως, αποκτούν και οι πληροφορίες που βγαίνουν για την ύπαρξη στρατοπέδων τζιχαντιστών στην Αλβανία και το Κόσσοβο. Για πρώτη φορά γι' αυτό έγραψε η ιταλική εφημερίδα «La Repubblica». Κάνει λόγο για την ύψωση της σημαίας του «Ισλαμικού Κράτους» σε αλβανικά χωριά και τους κινδύνους για το πέρασμα τζιχαντιστών στην Ιταλία. Επισημαίνεται η έντονη δράση της αλβανικής μαφίας, γεγονός που πιθανώς βοηθήσει στη λαθραία είσοδο επικίνδυνων ατόμων. Οι υπηρεσίες της Αλβανίας μάλιστα χαρακτηρίζουν ως επικίνδυνους 10 ιμάμηδες. Ο ένας εξ αυτών, ο Αλμιρ Ντάτσι, λέγεται μάλιστα ότι σκοτώθηκε στη Συρία και θεωρείται ότι είναι υπεύθυνος στρατολόγησης πολλών νεαρών Αλβανών στις τάξεις του «Ισλαμικού Κράτους». Η υπόθεση αυτή και η αναμόχλευση εθνοτικών, θρησκευτικών διαφορών δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθούν ως το πρόσχημα για την προώθηση διαφόρων σχεδίων που μπορούν να κάνουν τα Βαλκάνια ξανά «πυριτιδαποθήκη».