Επιδεινώνονται διαρκώς οι συνθήκες δουλειάς και ζωής των εργαζομένων

Συνέντευξη με τον πρόεδρο του ΚΚ Σουηδίας, Αντρέας Σόρενσεν

Στη Σουηδία, μια από τις αναπτυγμένες χώρες, που θεωρείται «βιτρίνα» του καπιταλισμού, η ζωή των εργαζομένων επιδεινώνεται διαρκώς τις τελευταίες δεκαετίες. Τόσο οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις όσο και οι «συντηρητικές» των Μετριοπαθών προώθησαν καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, ανέτρεψαν εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, περιέκοψαν κοινωνικές παροχές, προκειμένου να στηριχθούν οι σουηδικές επιχειρήσεις, για να ανταποκριθούν στον διεθνή ανταγωνισμό και να προσελκύσουν επενδύσεις: Ιδιωτικοποιήσεις σε Μεταφορές, Ενέργεια, Τηλεπικοινωνίες, Υγεία, Παιδεία, μειώσεις των συντάξεων και αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, υψηλό κόστος ζωής, έλλειψη στέγης και ενοίκια στα ύψη, αντεργατικά μέτρα και μειώσεις μισθών είναι ορισμένες πλευρές αυτής της επιδείνωσης των συνθηκών δουλειάς και ζωής.

 Ιδιαίτερα η μεταρρύθμιση της Κοινωνικής Πρόνοιας περιέκοψε παροχές Κοινωνικής Ασφάλισης και ανεργίας για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Τα μεγαλύτερα «χτυπήματα» έχουν δεχτεί οι χρόνια πάσχοντες και οι άνεργοι. Επίσης έχουν συρρικνωθεί οι δημόσιες υπηρεσίες Υγείας, έχουν μεγαλώσει οι αναμονές για ιατρικά ραντεβού, χειρουργεία κ.λπ., έχουν αυξηθεί οι πληρωμές και έχουν ιδιωτικοποιηθεί δομές.

Ο «Ριζοσπάστης» συνομίλησε με τον πρόεδρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Σουηδίας, Αντρέας Σόρενσεν, ο οποίος βρέθηκε στην Ελλάδα για να συμμετάσχει στην 20ή Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (23 - 25 Νοέμβρη) στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ, στον Περισσό.

Από παλιότερη κινητοποίηση στη Στοκχόλμη ενάντια στο ΝΑΤΟ και τη φιλομονοπωλιακή πολιτική των κυβερνήσεων

Η συζήτηση έχει ως εξής:

 -- Μετά τις τελευταίες εθνικές εκλογές (9 Σεπτέμβρη) στη Σουηδία, η πολιτική κατάσταση είναι περίπλοκη και δεν έχει σχηματιστεί ακόμη κυβέρνηση. Τι σημαίνει αυτό για τους εργαζόμενους, ποιες οι εκτιμήσεις του ΚΚ Σουηδίας;

-- Οι τελευταίες εκλογές δεν έχουν ακόμη οδηγήσει σε σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν καθοριστεί ακόμη οι μορφές της επίθεσης κατά της εργατικής τάξης, ωστόσο υπάρχουν αρκετά δείγματα.

Είναι σίγουρο ότι η νέα κυβέρνηση θα «γέρνει» προς τα δεξιά, είτε είναι των Σοσιαλδημοκρατών με το κέντρο, είτε μια κυβέρνηση του «δεξιού μπλοκ» με τη στήριξη των Σουηδών Δημοκρατών (σ.σ. εθνικιστικό κόμμα με νεοναζιστικές καταβολές). Θα υπάρξουν σίγουρα επιθέσεις στις συνθήκες δουλειάς. Πιθανά η επίθεση να εστιάζει στη λεγόμενη ανάγκη του κεφαλαίου για ευέλικτους εργαζόμενους, που σημαίνει ότι θα διευκολυνθούν οι απολύσεις, θα χτυπηθεί η σταθερή δουλειά. Πάντως είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η αντεργατική επίθεση είναι δεδομένη και χωρίς τη λεγόμενη «στροφή» προς τα δεξιά.

Η υπηρεσιακή κυβέρνηση με επικεφαλής τους Σοσιαλδημοκράτες κατέθεσε πρόταση για μεγάλη επίθεση κατά του δικαιώματος στην απεργία, που προβλέπεται να γίνει νόμος από 1η Γενάρη 2020, αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο. Αν επιτευχθεί ο περιορισμός του δικαιώματος στην απεργία, το έδαφος θα έχει προετοιμαστεί για σφοδρά αντεργατικά μέτρα, που θα επιδεινώσουν τις συνθήκες ζωής και δουλειάς της εργατικής τάξης.

Ο Α. Σόρενσεν στο βήμα της 20ής Διεθνούς Συνάντησης

Το ΚΚ Σουηδίας προτάσσει την ανάγκη να εστιάσουν οι εργαζόμενοι στην επίθεση κατά του δικαιώματος στην απεργία και γι' αυτό πραγματοποιούμε εκστρατείες τον Δεκέμβρη και τον Γενάρη. Μια σημαντική πλευρά του αγώνα μας είναι να αποκαλύψουμε το ρόλο του «Αριστερού Κόμματος» και των Σοσιαλδημοκρατών, που υποστηρίζουν και διαχειρίζονται το καπιταλιστικό σύστημα. Περίπου οι μισοί εργαζόμενοι που είναι οργανωμένοι, είναι σε αυτά τα δυο κόμματα.

 -- Η Σουηδία θεωρείται ένα «πλούσιο» και αναπτυγμένο καπιταλιστικό κράτος. Ποιες είναι οι συνθήκες δουλειάς και ζωής των εργαζομένων, των νέων εργαζομένων, των συνταξιούχων; Τι είδους αντεργατικά μέτρα εφαρμόζονται από τις κυβερνήσεις για την ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων, των επενδύσεων, του κεφαλαίου;

-- Γενικά οι συνθήκες δουλειάς και ζωής ολοένα και χειροτερεύουν. Οι περικοπές στην υγειονομική περίθαλψη, στα σχολεία, στις δημόσιες κοινωνικές δαπάνες, επιβαρύνουν την εργατική τάξη. Ταυτόχρονα, η εντατικοποίηση στους χώρους εργασίας ανεβαίνει - είναι γενικό φαινόμενο κάθε εργαζόμενος να πρέπει να κάνει περισσότερα σε λιγότερο χρόνο. Αυξάνεται το εργασιακό άγχος, το οποίο με τη σειρά του αυξάνει τη συχνότητα εμφάνισης ψυχολογικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη.

Οι συνταξιούχοι υφίστανται τακτικές περικοπές στις συντάξεις τους, που έχουν ως αποτέλεσμα πάνω από 200.000 συνταξιούχοι να είναι επίσημα φτωχοί - αυτό αντιστοιχεί στο 12% του συνόλου των συνταξιούχων στη Σουηδία. Γι' αυτούς η κατάσταση δεν πρόκειται να βελτιωθεί, καθώς όλες οι κυβερνήσεις - σοσιαλδημοκρατικές και δεξιές - χρησιμοποίησαν το συνταξιοδοτικό σύστημα για να καλύψουν τρύπες σε άλλα σημεία των προϋπολογισμών. Περιστασιακά γίνονται απόπειρες από τα κόμματα να αυξηθεί το ποσό των συντάξεων με μερικά ευρώ το μήνα, κάτι που ωστόσο δεν αλλάζει την τάση.

Για τη νεολαία, οι ευέλικτες θέσεις εργασίας και η μερική απασχόληση είναι όλο και πιο συχνά φαινόμενα. Ενδεικτικά, στις ηλικίες 16 - 24, πάνω από τους μισούς εργαζόμενους είναι με συμβάσεις μερικής απασχόλησης, ενώ στους μεγαλύτερους εργαζόμενους το 20% - 25%. Πιο συχνή είναι η μερική απασχόληση στα εστιατόρια, στα ξενοδοχεία και στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών. Πάντως η τάση της συχνότητας της μερικής απασχόλησης είναι αυξητική.

Εκτός από τη μερική απασχόληση, οι νέοι εξαναγκάζονται επίσης να στραφούν σε εργολαβικές εταιρείες που νοικιάζουν εργαζόμενους, συχνότερα απ' ό,τι οι μεγαλύτεροι εργαζόμενοι. Στο σύνολο του εργαζόμενου πληθυσμού, περίπου το 1,5%, δηλαδή περίπου 170.000 εργαζόμενοι, είναι «ενοικιαζόμενοι» μέσω τέτοιων εταιρειών. Περίπου το 65% αυτών είναι κάτω των 30 ετών και το 40% είναι κάτω των 25 ετών. Η τάση δείχνει ότι οι εργολαβικές εταιρείες εξαπλώνονται, παρότι είναι ακόμη σχετικά περιορισμένες.

Μια ακόμη πλευρά της κατάστασης της νεολαίας είναι το σχετικά χαμηλό επίπεδο οργάνωσής της. Συνολικά το 69% του σουηδικού εργατικού δυναμικού ήταν οργανωμένο στα συνδικάτα το 2017. Ωστόσο, μόλις το 37% των εργαζομένων ηλικίας 16-24 χρόνων είναι οργανωμένοι, ενώ το 78% των εργαζομένων 45-64 χρόνων είναι στα συνδικάτα.

-- Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι που θέτει το ΚΚ Σουηδίας το επόμενο διάστημα; Ποια είναι η ανταπόκριση του σουηδικού λαού;

-- Το ΚΚ Σουηδίας στην παρούσα φάση επικεντρώνεται στην εξάπλωση του κόμματος σε χώρους και περιοχές όπου δεν έχουμε ακόμη παρουσία, όπως και στη σταθεροποίηση της δομής του κόμματος και την ανάπτυξη της οργάνωσής μας.

Το βασικό ζήτημα όπου εστιάζει το κόμμα μας τους επόμενους μήνες είναι η δραστηριότητα ενάντια στους περιορισμούς του δικαιώματος στην απεργία. Οι προτεινόμενοι περιορισμοί, που δίνουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούνται επιχειρησιακά, εργοδοτικά σωματεία για να περάσει η αντεργατική πολιτική, αποτελούν την πιο σοβαρή επίθεση στο οργανωμένο εργατικό κίνημα στη Σουηδία εδώ και δεκαετίες. Γι' αυτό το κόμμα μας συμμετέχει στον αγώνα ενάντια σε αυτό. Πιστεύουμε ότι αυτή η δράση μας θα ενισχύσει τους δεσμούς του κόμματος με την εργατική τάξη και τα συνδικάτα, θα αυξήσει την επιρροή του κόμματος στην εργατική τάξη.

Γενικά, η ανταπόκριση των Σουηδών εργαζομένων είναι πολύ μικρή. Το επίπεδο της ταξικής συνείδησης είναι χαμηλό, εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, όπως η κυριαρχία της σοσιαλδημοκρατίας, η προπαγάνδα της αστικής τάξης, όπως επίσης και παλιότερες τακτικές των κομμουνιστών, που σε μεγάλο βαθμό εστίαζαν στο «μικρότερο κακό». Επομένως αυτό εμπόδισε την ανάπτυξη κριτικής στο καπιταλιστικό σύστημα συνολικά.

Ριζοσπάστης  Παρασκευή 14 Δεκέμβρη 2018