Χρήματα τα οποία, όμως, θα στηρίξουν την «πολιτιστική» βιομηχανία της ΕΕ, δηλαδή τα μονοπώλια στον μουσικό, εκδοτικό και οπτικοακουστικό τομέα, αφού η ΕΕ εκτιμά ότι τα «προϊόντα» τους, όχι μόνο χρησιμεύουν διαχρονικά στην ιδεολογική χειραγώγηση και την κερδοφορία του κεφαλαίου γενικά, αλλά μπορούν να αποτελέσουν και «ασφάλειες» «αποσυμπίεσης» από τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης στο ίδιο το κεφάλαιο που τη δημιουργεί.
Για την ΕΕ, το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» «θα υποστηρίζει τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο, καθώς και τον πολιτιστικό και το δημιουργικό τομέα, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να αυξήσουν τη συμβολή τους στην απασχόληση και την ανάπτυξη (...) θα υποστηρίζει δεκάδες χιλιάδες καλλιτέχνες, επαγγελματίες του πολιτιστικού τομέα και πολιτιστικούς οργανισμούς στο χώρο των παραστατικών τεχνών, των καλών τεχνών, των εκδόσεων, των ταινιών, της τηλεόρασης, της μουσικής, των πολυτομεακών μορφών τέχνης, της κληρονομιάς και της βιομηχανίας βιντεοπαιχνιδιών, επιτρέποντάς τους να δραστηριοποιηθούν σε ολόκληρη την Ευρώπη, να απευθυνθούν σε νέα ακροατήρια και να αναπτύξουν τις δεξιότητες που απαιτούνται στην ψηφιακή εποχή».
Δημιουργήθηκε διότι «ο πολιτισμός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της ΕΕ-27», αφού «η πολιτιστική και η δημιουργική βιομηχανία αντιπροσωπεύουν περίπου το 4,5% του ΑΕγχΠ (σ.σ. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) της ΕΕ και το 3,8% της απασχόλησης της ΕΕ (8,5 εκατ. θέσεις εργασίας). Επιπλέον, ο πολιτιστικός τομέας δείχνει «εντυπωσιακές δυνατότητες ανάπτυξης»: Μεταξύ 2000 - 2007, «η απασχόληση σε αυτούς τους τομείς αυξήθηκε, κατά μέσο όρο, κατά 3,5% ετησίως, έναντι 1% επί της συνολικής οικονομίας της ΕΕ-27». Επίσης, «ο ρυθμός με τον οποίο αυξήθηκε η απασχόληση στους συγκεκριμένους τομείς στις ΗΠΑ και στην Κίνα ήταν επίσης ταχύς, αντιπροσωπεύοντας μέσο ποσοστό περίπου 2% ετησίως». Και: «Η Ευρώπη είναι με διαφορά ο κορυφαίος εξαγωγέας προϊόντων του δημιουργικού τομέα στον κόσμο. Για να διατηρηθεί αυτή η θέση, πρέπει να επενδύσουμε στην ικανότητα των εν λόγω τομέων να λειτουργούν διασυνοριακά».
Είναι φανερό ότι η ΕΕ στοχεύει αποκλειστικά στη στήριξη της «πολιτιστικής» αγοράς και, κατ' επέκταση, χρηματοδοτεί τη διαδικασία συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίου και στον πολιτιστικό τομέα. Αυτό ουσιαστικά «λέει», εξηγώντας το λόγο της συνένωσης των υφιστάμενων προγραμμάτων «Πολιτισμός», «MEDIA» και «MEDIA Mundus» σε ένα πρόγραμμα (σ.σ. οι υπογραμμίσεις δικές μας): «Οι εν λόγω τομείς αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις, όπως τον κατακερματισμό της αγοράς που απορρέει από την πολιτισμική και γλωσσική πολυμορφία, την παγκοσμιοποίηση και την ψηφιοποίηση, καθώς και σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε εμπορική δανειοδότηση. Επιπλέον, έχουν παρόμοιες ανάγκες ως προς την (...) ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, ώστε να συμβάλουν στην απασχόληση και στην ανάπτυξη». Ετσι, «η Δημιουργική Ευρώπη απαντά σ' αυτή την ανάγκη με μια πιο στρατηγική προσέγγιση και σχεδιάζει να πραγματοποιήσειεπενδύσεις στους τομείς όπου ο αντίκτυπος θα είναι μεγαλύτερος». Αν αυτά δεν είναι «καθαρόαιμα» αγοραία κριτήρια «ανάπτυξης» του πολιτισμού, τότε τι είναι;
Ο καλλιτέχνης (στον οποίο υποτίθεται απευθύνεται το πρόγραμμα) είναι σαφές ότι έχει θέση στα παραπάνω, είτε ως υπάλληλος της «πολιτιστικής» βιομηχανίας ή ως εν δυνάμει... «επιχειρηματίας», όπου όμως δεν έχει καμία «τύχη». Αυτό για το οποίο πραγματικά αγωνιά η ΕΕ είναι να βρει διεξόδους για το κεφάλαιο (σ.σ. οι υπογραμμίσεις δικές μας): «Η Δημιουργική Ευρώπη λαμβάνει υπόψη τις προκλήσεις που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση, και ιδίως τον αντίκτυπο των ψηφιακών τεχνολογιών, οι οποίες μεταβάλλουν την παραγωγή, τη διανομή και την πρόσβαση των πολιτιστικών έργων, ενώ τροποποιούν τις πηγές εσόδωνκαι τα επιχειρηματικά μοντέλα. Ομως, οι εξελίξεις αυτές δημιουργούν και ευκαιρίες για την ευρωπαϊκή πολιτιστική και δημιουργική βιομηχανία και το πρόγραμμα επιδιώκει να βοηθήσειαυτούς τους κλάδους να τις αξιοποιήσουν, ώστε να επωφεληθούν από τη στροφή προς την ψηφιακή εποχή και να δημιουργήσουν περισσότερες ευκαιρίες διεθνούς σταδιοδρομίας και απασχόλησης».
Δημιουργώντας... «πελατολόγιο» για τις τράπεζες
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο «τάισμα» του τραπεζικού κεφαλαίου: Η «Δημιουργική Ευρώπη» «θα δημιουργήσει έναν νέο μηχανισμό χρηματικών εγγυήσεων, ο οποίος θα δίνει τη δυνατότητα στις μικρές επιχειρήσεις να αποκτούν πρόσβαση σε ποσό έως και 1 δισ. ευρώ με τη μορφή τραπεζικών δανείων».
Θυμίζουμε ότι ανάλογη πρακτική ακολούθησε το 2010 και η γερμανική κυβέρνηση μέσω της συμφωνίας που «έκλεισε» με την τράπεζα KfW της Φραγκφούρτης, που προβλέπει το «άνοιγμα» των δανειακών «κρουνών» προς την κινηματογραφική παραγωγή. Σχολιάζοντας τότε τη συμφωνία, ο πρόεδρος του ΔΣ της KfW, Ούλριχ Σρέντερ, έλεγε, ότι «οι πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένου του κινηματογράφου, είναι μεταξύ των πιο ελπιδοφόρων οικονομικών τομέων στη Γερμανία. Εντούτοις, η χρηματοδότηση της παραγωγής των προγραμμάτων είναι δύσκολη. Γι' αυτό η τράπεζα KfW θα προσφέρει την υποστήριξη που ο τομέας αξίζει». Φυσικά, οι χαμένοι της υπόθεσης ήταν και πάλι οι δημιουργοί, αφού ακόμη και ο δανεισμός πηγαίνει προς τους παραγωγούς. Το ίδιο συνέβη και στην Ισπανία, πάλι το 2010 (σ.σ. πάντα εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης) με το ICAA, το κρατικό Ινστιτούτο Κινηματογραφίας της Ισπανίας, να στοχεύει στο «χτίσιμο γεφυρών» μεταξύ των παραγωγών και των ιδιωτών «επενδυτών» με τους «διαχειριστές» του ιδιωτικού και «θεσμικού» (σ.σ. δηλαδή κρατικού) σχετικού τομέα.
Η ΕΕ ενδιαφέρεται ανοιχτά για την επέκταση της μονοπωλιακής αγοράς: «Η πολιτιστική και η δημιουργική βιομηχανία δεν αξιοποιούν σήμερα στο έπακρο την ενιαία αγορά», λέει η Επιτροπή, εξηγώντας «ποια προβλήματα επιλύει» το πρόγραμμα και συνεχίζει: «Μόνο ελάχιστοι Ευρωπαίοι παρακολουθούν ξένα τηλεοπτικά κανάλια ή ξένες ταινίες, ενώ μόνο το 7% διαβάζει βιβλία σε ξένη γλώσσα (...) Η μεγαλύτερη έμφαση στην υποστήριξη για τη δημιουργία ακροατηρίου και στην ικανότητα των τομέων να έρχονται σε αμεσότερη επαφή με το κοινό, π.χ. μέσω πρωτοβουλιών μιντιακού γραμματισμού ή νέων διαδραστικών ηλεκτρονικών εργαλείων, έχει τη δυνατότητα να προβάλει στο κοινό πολύ περισσότερα έργα από άλλη χώρα. Η Επιτροπή εκτιμά ότι τα σχέδια που υποστηρίζονται από τη Δημιουργική Ευρώπη θα απευθύνονται, άμεσα ή έμμεσα, σε περισσότερα από 100 εκατομμύρια άτομα».
Αποκαλυπτική είναι η εξήγηση της Επιτροπής στο ερώτημα που θέτει μόνη της «ρητορικά»: «Δεν είναι πιο αποτελεσματικό να παρέχονται άμεσες επιδοτήσεις στους δικαιούχους αντί να προτείνεται η εγγύηση ενός μέρους των τραπεζικών δανείων τους;». Δηλαδή, για ποιο λόγο η ΕΕ στέλνει κι άλλη πελατεία στις τράπεζες;
«Ο εγγυοδοτικός μηχανισμός», υποστηρίζει η ΕΕ, «έχει μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα και προσελκύει επιπλέον χρηματοδότηση από τους επενδυτές χάρη στην ανάληψη των κινδύνων από κοινού με την ΕΕ. Αυτό μπορεί να γίνει ήδη αντιληπτό από το ταμείο εγγυοδοσίας των παραγωγών του οπτικοακουστικού τομέα του προγράμματος "MEDIA", στο οποίο η συνεισφορά ύψους 2 εκατ. ευρώ της ΕΕ έχει ήδη μετασχηματιστεί σε δάνεια προς τους παραγωγούς ταινιών αξίας 18 εκατ. ευρώ».
Αυτό που λέει είναι ότι ο δικαιούχος θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη χρηματοδότηση. Αυτό που δε λέει, αλλά είναι προφανές, είναι ότι θα την εξασφαλίσει ως πελάτης. Και βέβαια, δεν μπαίνει καν στον κόπο να εξηγήσει για ποιο λόγο δεν είναι μεγαλύτερη η χρηματοδότηση για να μη χρειάζονται οι τράπεζες. Αντίθετα, στήνει τον εγγυοδοτικό μηχανισμό διότι: «Οι εφαρμοζόμενες πρωτοβουλίες δεν λαμβάνουν υπόψη τους επιπλέον φραγμούς που αντιμετωπίζουν ο πολιτιστικός και ο δημιουργικός τομέας όσον αφορά την πρόσβαση στη χρηματοδότηση». Ανάμεσα στους «φραγμούς» είναι και ότι «συχνά, η ζήτηση χρηματοοικονομικών υπηρεσιών από τις ΜΜΕ (σ.σ. μικρομεσαίες επιχειρήσεις) του πολιτιστικού και του δημιουργικού τομέα δεν είναι αρκετά σημαντική, ώστε οι τράπεζες να τις θεωρήσουν εμπορικά ελκυστικές και να αναπτύξουν την εμπειρογνωμοσύνη που απαιτείται για την ορθή κατανόηση των χαρακτηριστικών που παρουσιάζουν οι κίνδυνοι που αυτές αντιμετωπίζουν». Ετσι, η ΕΕ, με πρόσχημα τον πολιτισμό, δημιούργησε υποδομή για ανεκμετάλλευτο εν δυνάμει πελατειακό δυναμικό του τραπεζικού κεφαλαίου...
Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου