Ο «πολλαπλασιαστής» και οι εργάτες

Ο «πολλαπλασιαστής» και οι εργάτες

Τις τελευταίες μέρες η αστική προπαγάνδα προβάλλει με ένταση τους λάθος υπολογισμούς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τους οποίους παραδέχεται και το ίδιο και οι οποίοι ευθύνονται για το γεγονός ότι το πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των δημόσιων ελλειμμάτων και του κρατικού χρέους της Ελλάδας αντί να την οδηγεί σε έξοδο από την κρίση την οδηγεί σε μεγαλύτερη διάρκεια και βάθος. Σ' αυτούς τους λάθος υπολογισμούς, λένε, οφείλονται τα συνεχή και αλλεπάλληλα αντεργατικά, αντιλαϊκά μέτρα και ιδιαίτερα τα μέτρα φοροληστείας της εργατικής τάξης και των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Λένε, δηλαδή, ότι με βάση το λεγόμενο πολλαπλασιαστή, ενώ τα μέτρα θα μείωναν το ΑΕΠ σε ένα ποσοστό με βάση τους υπολογισμούς, το ΑΕΠ μειώθηκε πολλαπλάσια. Χτες, στο «Ριζοσπάστη» γράψαμε ένα άρθρο πληροφοριακό για το λεγόμενο πολλαπλασιαστή και πώς τον χρησιμοποιούν στην αστική οικονομία. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι ο πολλαπλασιαστής και οι υπολογισμοί, όσο και αν καθένας μπορεί να πει ότι μπορεί να γίνουν και λάθη. Αυτό βεβαίως εξαρτάται από τα οικονομικά δεδομένα που βάζουν στους υπολογισμούς. Αλλά θα ξαναπούμε ότι το κύριο δεν είναι ο πολλαπλασιαστής με βάση τον οποίο έπεσαν έξω οι υπολογισμοί.

***

Είναι γεγονός ότι από την αρχή της εκδήλωσης της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης υπερσυσσώρευσης, αστοί πολιτικοί και οικονομολόγοι, αστικά κόμματα, ο ΣΥΡΙΖΑ μιλούν για κρίση χρέους. Συγκαλύπτουν δηλαδή το χαρακτήρα της κρίσης, ακριβώς γιατί είναι σύμφυτη με τον καπιταλισμό, έρχεται και επανέρχεται περιοδικά και δεν μπορεί να εξαλειφθεί αν δεν καταργηθεί η καπιταλιστική ιδιοκτησία. Η κρίση επίσης καταστρέφει εργατική δύναμη και κεφάλαιο. Η αντιμετώπιση της κρίσης από την αστική πολιτική, προκειμένου να γλιτώσει όσο γίνεται το κεφάλαιο την καταστροφή, μετακυλίει τις συνέπειες της κρίσης στην εργατική τάξη, στα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα. Τα μεγάλα δημόσια ελλείμματα και το κρατικό χρέος δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τη διαχείρισή της από την αστική πολιτική. Το βάθος και η διάρκεια της κρίσης είναι επίσης δύσκολο να υπολογιστούν από τους αστούς. Η άποψη που λέει για τους λάθος υπολογισμούς, που βαθαίνουν την κρίση και μεγαλώνουν τη διάρκειά της, συνδέει την έξοδο από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου και την ανάπτυξη με τη δυνατότητα αύξησης της ζήτησης, που σημαίνει μεγαλύτερους μισθούς και συντάξεις και λιγότερη φορολογία στο λαό. Μόνο που δε θα έρθει έτσι η ανάπτυξη. Καπιταλιστική ανάπτυξη σημαίνει επενδύσεις. Επομένως, κοροϊδεύουν τους εργαζόμενους, προσανατολίζοντάς τους στη διεκδίκηση μιας άλλης μορφής διαχείρισης, όταν αυτή η ίδια αστική προπαγάνδα τα πρώτα χρόνια της κρίσης υπερθεμάτιζε για το ΔΝΤ και την τρόικα και τα μέτρα ως μονόδρομο.

***

Η ουσία είναι ότι τα αντεργατικά - αντιλαϊκά μέτρα δεν εφαρμόζονται για να αντιμετωπίσουν το χρέος και τα ελλείμματα. Κάποια απ' αυτά, όπως οι δραστικές περικοπές στον κρατικό προϋπολογισμό, για μισθούς Δημοσίου, Υγεία, Πρόνοια, Παιδεία και Ασφάλιση, μαζί με τους φόρους συμβάλλουν στη μείωση των ελλειμμάτων αλλά ελάχιστα. Ολα τα υπόλοιπα μέτρα, όπως η μείωση μισθών και συντάξεων, η κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων, οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις που αυξάνουν την απλήρωτη δουλειά κ.λπ., εφαρμόζονται επειδή οι καπιταλιστές πληρώνουν λιγότερο κεφάλαιο στην εργατική τάξη για τη δουλειά της, άρα αντισταθμίζουν στην κρίση ένα μεγάλο μέρος της πτώσης του κέρδους, ενώ δημιουργούν συνθήκες μεγάλης και γοργής κερδοφορίας, δηλαδή συνθήκες για επενδύσεις, αφού τα μέτρα ήρθαν για να μείνουν μόνιμα. Δε ρίχνουν λεφτά στα κρατικά ταμεία, άρα καμία σχέση δεν έχουν με τα ελλείμματα και το χρέος. Αυτό είναι το βασικό ζήτημα και όχι ο λάθος πολλαπλασιαστής. Η κρίση αν δεν «πιάσει πάτο», δηλαδή δεν καταστρέψει το κεφάλαιο που χρειάζεται για να επανεκκινήσει η οικονομία (ήδη με το πρώτο «κούρεμα» κατέστρεψαν ελεγχόμενα κεφάλαιο ενώ λένε ότι χρειάζεται και άλλο «κούρεμα»), και βεβαίως εργατική δύναμη (η ανεργία θα μεγαλώσει κι άλλο, οι μισθοί θα μειωθούν κι άλλο), δε θα γίνουν επενδύσεις, δε θα έρθει ανάκαμψη.

Αρα το πρόβλημα δεν είναι ο πολλαπλασιαστής και τα λάθη του ΔΝΤ, αλλά η ίδια η κρίση, που απαιτεί πάλη για την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, για να ξεπεραστεί σε όφελος των εργαζομένων. Επομένως, οι αγώνες για Συλλογικές Συμβάσεις, για προστασία των ανέργων, για την κατάργηση των φόρων, για δωρεάν Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια κ.λπ., πρέπει να έρχονται σε ευθεία αντίθεση με το κεφάλαιο και σε σύνδεση με την αναγκαιότητα της κοινωνικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής.