Σχετικά με τη συζήτηση για τον εκλογικό νόμο

Σχετικά με τη συζήτηση για τον εκλογικό νόμο

Η συζήτηση για τον εκλογικό νόμο και κυρίως για την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα άνοιξε από τα κόμματα της συγκυβέρνησης αμέσως μετά από τις εκλογές. Βεβαίως η συζήτηση για τον εκλογικό νόμο τα τελευταία χρόνια δεν ανοίγει για πρώτη φορά. Ανοιξε από την περίοδο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ με υπουργό τον Γ. Ραγκούση. Από τότε είδαν το φως της δημοσιότητας διάφορα σενάρια, ιδιαίτερα την περίοδο της συγκυβέρνησης με πρωθυπουργό τον Παπαδήμο. Τότε οι συζητήσεις διανθίζονταν με τα διλήμματα αυτοδύναμες κυβερνήσεις ή κυβερνήσεις συνεργασίας, φέροντας πάντα ως πρότυπο το παράδειγμα της Γερμανίας.

Σήμερα, βεβαίως, τόσο το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών του 2012 όσο αυτό των πρόσφατων ευρωεκλογών του 2014 δείχνουν ότι μόνο κυβερνήσεις συνεργασίας μπορούν να υπάρξουν. Με αυτό ακριβώς το ζήτημα, δηλαδή την αναγκαιότητα δημιουργίας κυβερνήσεων συνεργασίας, αιτιολογούν και τη συζήτηση που άνοιξε για την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών, παρουσιάζοντας ένα τέτοιο εκλογικό σύστημα ως το πλησιέστερο στην απλή αναλογική.

Στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος

Τη συζήτηση αυτή, αλλά και τη συγκεκριμένη ρύθμιση, αν τελικά αποφασιστεί, δεν μπορεί κανείς να την δει έξω από την πορεία αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος. Ζήτημα το οποίο έχει δρομολογηθεί ήδη πριν τις εκλογές του 2012. Το εγχείρημα της κυβέρνησης Παπαδήμου άνοιξε αυτόν το δρόμο. Πρέπει να σημειώσουμε ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ φαινόταν αδιανόητο. Μόνο το ΚΚΕ μιλούσε για το ενδεχόμενο μεγάλου συνασπισμού, αντιμετωπίζοντας πολλές φορές το χλευασμό. Θυμίζουμε επίσης ότι η ΝΔ τότε είχε σηκώσει την αντιμνημονιακή σημαία, προβάλλοντας ένα μείγμα διαχείρισης με πολλά «επεκτατικά» χαρακτηριστικά.
Πολλές από αυτές τις προτάσεις που ενσωματώνονταν στα διάφορα «Ζάππεια» της ΝΔ δε διαφέρουν πολύ από τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα. Αλλωστε, όταν η ΝΔ μπήκε στην κυβέρνηση Παπαδήμου, ο ΣΥΡΙΖΑ της έκανε κριτική ότι από αντιμνημονιακή δύναμη έγινε μνημονιακή.
Η σημερινή ρευστότητα στο πολιτικό σύστημα και οι διεργασίες που εντάθηκαν μετά από τις ευρωεκλογές είναι αποτέλεσμα όλης της εξέλιξης στον κοινοβουλευτικό συσχετισμό των δυνάμεων των αστικών πολιτικών κομμάτων, όπως διαμορφώθηκε μετά από την κυβέρνηση Παπαδήμου και με σοβαρό σταθμό τις εκλογές του Μάη και του Ιούνη του 2012.
Στις ευρωεκλογές πήραν μέρος συνολικά 43 κόμματα, ο κατακερματισμός είναι μεγάλος. Το δε αποτέλεσμα των ευρωεκλογών εντείνει τις διεργασίες για την αναμόρφωση του αστικού πολιτικού συστήματος, με δεδομένο ότι ένα τέτοιο αποτέλεσμα σε εθνικές εκλογές δε διαμορφώνει πολλές εναλλακτικές επιλογές διακυβέρνησης. Αλλωστε το βασικό ζητούμενο της αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος είναι το πώς θα εξασφαλίζονται σταθερές κυβερνήσεις που θα εκφράζουν πλατιά λαϊκή στήριξη.

Εργαλείο ο εκλογικός νόμος

Ο εκλογικός νόμος μπορεί ν' αποτελέσει εργαλείο στην αναμόρφωση, επειδή ακριβώς επιδρά στη διαμόρφωση των διλημμάτων για την ανάδειξη κυβέρνησης. Επιδρά στη στάση των λαϊκών δυνάμεων, μαζί βεβαίως με άλλους παράγοντες, για την ανάδειξη, μέσω της ψήφου, τέτοιου συσχετισμού στο κοινοβούλιο, ώστε να αναδεικνύονται οι κυβερνήσεις που έχει ανάγκη το σύστημα.
Η κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών θ' αξιοποιηθεί ώστε να μπαίνει ήδη στην προεκλογική αντιπαράθεση το ζήτημα των κυβερνητικών συνεργασιών ανάμεσα στα αστικά κόμματα. Υπάρχουν εκλογικά συστήματα στην Ευρώπη που είναι προϋπόθεση και υποχρεωτική η δήλωση εκ των προτέρων για ένα κόμμα ποιο κυβερνητικό σχήμα θα στηρίξει, σε ποιο συνασπισμό κομμάτων θα συμμετάσχει. Τα εκβιαστικά, βεβαίως, τρομοκρατικά διλήμματα προς το λαό θα συνεχίζονται, όπως το «σταθερότητα ή χάος» των ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, ή το «ΣΥΡΙΖΑ ή λιτότητα» του ΣΥΡΙΖΑ. Θα συνεχίζονται και οι πλαστές διαχωριστικές γραμμές στο πολιτικό επίπεδο, συσκοτίζοντας τις πραγματικές διαχωριστικές γραμμές στην κοινωνία, που είναι: Η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι φτωχοί αγρότες, από τη μια μεριά, και η αστική τάξη και οι σύμμαχοί της από την άλλη.
Εχει ενδιαφέρον η στάση του ΣΥΡΙΖΑ που, αν και διακηρύσσει την «άδολη απλή αναλογική», δεν καλοβλέπει την εφαρμογή αναλογικού συστήματος πριν γίνει ο ίδιος κυβέρνηση. Τα στελέχη του μιλούσαν τις προηγούμενες μέρες για κατάκτηση της αυτοδυναμίας με 35%, ενώ στους μετεκλογικούς εκβιασμούς, απευθυνόμενα στο ΚΚΕ, έθεταν το δίλημμα ότι: «Οποιος κρατάει ίσες αποστάσεις ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα (sic) θα τον πατήσει το τρένο!».
O ΣΥΡΙΖΑ θέτει ότι δεν μπορεί σήμερα η κυβέρνηση να πάρει αποφάσεις και να κάνει ενέργειες για τη διαχείριση του χρέους, το διορισμό επιτρόπου στην ΕΕ και διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, τις ιδιωτικοποιήσεις, χωρίς συναίνεση. Αν και αυτή η ατζέντα αξιοποιείται με στόχο να πιέσει προς εκλογές, εν τούτοις στην πραγματικότητα έχουν πέσει συγκεκριμένα ζητήματα στο τραπέζι ενός διαλόγου. Πυκνώνουν παράλληλα οι εκκλήσεις και οι πιέσεις από εκπροσώπους του κεφαλαίου για «εθνική συνεννόηση».
Πώς θα εξελιχτεί το ζήτημα θα το δούμε. Χρειάζεται όμως ετοιμότητα από τα εργατικά - λαϊκά στρώματα, γιατί το σίγουρο είναι ότι αυτές οι διεργασίες συνοδεύονται από διάφορα αντιλαϊκά σενάρια. Χρειάζεται λοιπόν να δυναμώσει ακόμη περισσότερο μέσα στην εργατική τάξη, στη νεολαία και το κίνημα η γραμμή της αντεπίθεσης και της ρήξης, σε αντίθεση με τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, την ΕΕ και την πολιτική που στηρίζει αυτόν το δρόμο, με την ενσωμάτωση και την παθητική προσμονή μιας κυβερνητικής εναλλαγής.