Ποιοι στηρίζουν το «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα»;

Ποιοι στηρίζουν το «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα»;

Γράφαμε προχτές για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το οποίο ετοιμάζεται να νομοθετήσει η κυβέρνηση και το οποίο εγγυάται σε τετραμελή οικογένεια «επιβίωση» με... 13,1 ευρώ τη μέρα! Και μόνο το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος θεσμός εφαρμόζεται με παραλλαγές σε 26 από τα 28 κράτη - μέλη της ΕΕ δείχνει ότι η προσπάθεια των αστικών κυβερνήσεων, σοσιαλδημοκρατικών και νεοφιλελεύθερων, να διαχειριστούν και να «κουκουλώσουν» τη στατιστικά ακραία φτώχεια κάθε άλλο παρά ελληνική πατέντα είναι. Για την ιστορία, θυμίζουμε ότι εισηγητής του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος ήταν ο γνωστός οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν, ο οποίος πρότεινε την εφαρμογή του θεσμού με τη μορφή της αρνητικής φορολόγησης. Πρότεινε δηλαδή στο κράτος, αντί να στήνει ένα κοστοβόρο και πολύπλοκο σύστημα Πρόνοιας, τα αντίστοιχα κονδύλια να δίνονται απευθείας με τη μορφή οικονομικής ενίσχυσης σε πολύ φτωχές οικογένειες και οι ίδιες να ιεραρχούν σε ποιες ανάγκες θα κατανείμουν τα έξοδα. Σ' αυτό το πνεύμα, εισηγήθηκε να παίρνουν όσοι βρίσκονται κάτω από το αφορολόγητο όριο το ποσό που υπολείπεται μέχρι να φτάσουν σε αυτό. Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα εφαρμόζεται στη Γερμανία από τις αρχές της δεκαετίας του '60, στο Βέλγιο από το 1974, ενώ οι σκανδιναβικές χώρες το έχουν καθιερώσει εδώ και δεκαετίες, με τακτικές αναπροσαρμογές.

***

Σε γενικές γραμμές, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα υιοθετούν δυνάμεις που ιδεολογικά και πολιτικά κατατάσσονται σε όλη την «γκάμα» της αστικής διαχείρισης, όπως οι φιλελεύθεροι Βρετανοί, οι σοσιαλδημοκράτες Σκανδιναβοί, οι χριστιανοδημοκράτες Γερμανοί, οι επίσης σοσιαλδημοκράτες Γάλλοι, ακόμη και οι Αμερικανοί οπαδοί του «ελάχιστου κράτους». Ολοι αυτοί αναγνωρίζουν την ανάγκη εγγύησης ενός «ελάχιστου ορίου αξιοπρεπούς διαβίωσης» από το αστικό κράτος για όσους βρίσκονται ή κατευθύνονται στο τελευταίο σκαλοπάτι της εξαθλίωσης, όπου ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής καταδικάζει ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα του λαϊκού πληθυσμού. Η ΕΕ, με τη σύσταση 92 / 441 καλεί τα κράτη - μέλη «να αναγνωρίσουν το βασικό δικαίωμα κάθε ατόμου σε επαρκείς πόρους και κοινωνική πρόνοια, ώστε να ζει με τρόπο συμβατό με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια» και παρουσιάζει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ως συστατικό στοιχείο του «ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου». Από τη μια σπρώχνει το λαό στη φτώχεια για την ανταγωνιστικότητα των μονοπωλιακών ομίλων και από την άλλη εμφανίζεται ν' ανησυχεί για την αξιοπρέπεια της λαϊκής οικογένειας και γι' αυτό την «φιλοδωρεί» με 13,1 ευρώ τη μέρα!

***

Στην Ελλάδα, υποστηρικτές του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος υπήρξαν όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ. Μια σύντομη ιστορική αναδρομή φανερώνει ότι ο καθένας πρόσθετε και κάτι παραπάνω στον αντιδραστικό θεσμό. Επί κυβέρνησης Σημίτη, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Θ. Τσουκάτος είχε με δική του πρωτοβουλία καταθέσει σχέδιο νόμου για τη θέσπιση του μέτρου, το οποίο μάλιστα υπέγραφαν 70 ακόμη κυβερνητικοί βουλευτές. Ακολούθως, η ΝΔ συμπεριέλαβε το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα στο προεκλογικό της πρόγραμμα και ο K. Καραμανλής ανέθεσε τη μελέτη του ζητήματος σε βουλευτές του. Η εισήγησή τους ήταν ότι η ΝΔ μπορεί να εξαγγείλει την καθιέρωση ελάχιστου ορίου αξιοπρεπούς διαβίωσης για όποιον έχει μηδενικό εισόδημα, ή συμπληρωματικό επίδομα για όποιον έχει αποδοχές χαμηλότερες από αυτό το όριο. Το σχέδιο προέβλεπε παράλληλα την κατάργηση πάνω από εξήντα διαφορετικών επιδομάτων που χορηγούνται σήμερα με τη μορφή οικονομικών ενισχύσεων και την αντικατάστασή τους από ένα ενιαίο επίδομα που θα φτάνει ως και τα 440 ευρώ το μήνα για όσους δεν έχουν καθόλου εισόδημα. Αντίθετα, για όποιον έχει κάποιο μικρό εισόδημα, θα του χορηγούνταν αντίστοιχο ποσό, μέχρι τα 440 ευρώ το μήνα. Η ίδια φιλοσοφία, κυρίως ως προς την κατάργηση των επιδομάτων, διαπερνά και την πρόταση της σημερινής συγκυβέρνησης.

***

Το 2005, ήταν ο Συνασπισμός αυτός που ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη θέσπιση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Κατέθεσε μάλιστα και πρόταση νόμου, ζητώντας τη χορήγησή του από το β' εξάμηνο του 2005. Θέση για το μέτρο έχει λάβει και η Τράπεζα της Ελλάδας, με το διοικητή Ν. Γκαργκάνα να συμφωνεί, αλλά με την επιφύλαξη ότι, «εάν η οικονομία πέσει σε κρίση, ποιος θα πληρώνει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα;». Υπέρ του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος τάχτηκε και η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, το επίσημο εργαλείο του κοινωνικού εταιρισμού. Στη Γνώμη της με τίτλο «Η φτώχεια στην Ελλάδα» επισημαίνει ότι «η πολιτική του "ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος" οφείλει να λειτουργεί στο πλαίσιο μιας συνολικής πολιτικής που θα στοχεύει στην οικονομική και κοινωνική επανένταξη όσων λαμβάνουν την παροχή. Η συνολική αυτή πολιτική πρέπει να συντίθεται από τις αρχές της πολιτικής για την απασχόληση και την αντιμετώπιση της ανεργίας, της πολιτικής εκσυγχρονισμού των συστημάτων κοινωνικής προστασίας και της πολιτικής κατά του κοινωνικού αποκλεισμού». Στις προτάσεις που τώρα διαρρέει η κυβέρνηση, μπορεί ν' αναγνωρίσει κανείς πολλά από αυτά που πρότειναν τότε εργατοπατέρες κι εργοδότες...

Π.