ΗΦΑΙΣΤΟΣ : ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΥΠΟΤΡΟΧΙΑΚΟΥ ΣΚΑΦΟΥΣ ΤΗΣ VIRGIN GALACTIC

9 Νοε 2014

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΥΠΟΤΡΟΧΙΑΚΟΥ ΣΚΑΦΟΥΣ ΤΗΣ VIRGIN GALACTIC

Αιματηρή συνέχεια στις επενδύσεις ιδιωτικού κεφαλαίου στο Διάστημα

To «SpaceShipTwo» λίγο μετά την αποκόλλησή του από το μητρικό σκάφος, στην πετυχημένη πτήση του Απρίλη του 2013

Δύο καταστροφές διαστημικών σκαφών μέσα σε μια βδομάδα, με τη δεύτερη να έχει ένα νεκρό και έναν τραυματία, μετράει η δραστηριότητα του ιδιωτικού κεφαλαίου των ΗΠΑ στο Διάστημα. Πρώτα ήταν η καταστροφή 6 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευσή του από την «Orbital Sciences» («Ορμπιταλ Σάινσες») για λογαριασμό της NASA, του πυραύλου «Αντάρης» και του σκάφους «Κύκνος», στις 28 Οκτώβρη, που θα μετέφερε προμήθειες στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μετά από 3 μέρες, στις 31 Οκτώβρη, ήρθε η καταστροφή του υποτροχιακού σκάφους «SpaceShipTwo» («ΣπέισιπΤου») που η «Scaled Composites» («Σκέιλντ Κομπόζιτς») εκτόξευσε δοκιμαστικά για λογαριασμό της «Virgin Galactic» («Βέρτζιν Γκαλάκτικ»), με αποτέλεσμα το θάνατο του συγκυβερνήτη Μάικλ Αλσμπουρι και το βαρύ τραυματισμό του πιλότου Πίτερ Σίμπολντ, διευθυντή Πτήσεων της «Scaled Composites».

Τα μονοπώλια «εκδημοκρατίζουν» και το Διάστημα!

Η πτήση του «SpaceShipTwo» ήταν ίσως η τελευταία γενική δοκιμή πριν την έναρξη των εμπορικών πτήσεων της «Virgin Galactic», που ο ιδρυτής της και μεγαλομέτοχος Ρίτσαρντ Μπράνσον πιθανολογούσε ότι θα αρχίσουν με το νέο έτος. Η εταιρεία, που πουλάει θέσεις σε πλούσιους αντί 250.000 δολαρίων για μια υποτροχιακή πτήση, μιλάει για εκδημοκρατισμό του Διαστήματος (!) και ελπίζει να γίνει η πρώτη εταιρεία διαστημογραμμών (κατά το «αερογραμμών»). Στις υποτροχιακές πτήσεις το σκάφος βγαίνει στο Διάστημα για λίγο, αλλά δεν μπαίνει σε τροχιά και επιστρέφει στη βάση του απευθείας, χωρίς να έχει κάνει πλήρη περιφορά σε ύψος μεγαλύτερο των 100 χιλιομέτρων, που έχει οριστεί χαλαρά ως όριο του Διαστήματος.

Συντρίμμια του σκάφους της «Virgin Galactic»

Τη διερεύνηση του δυστυχήματος έχει αναλάβει το Συμβούλιο Ασφάλειας Εθνικών Μεταφορών των ΗΠΑ. Στα συντρίμμια βρέθηκαν άθικτες τόσο οι δεξαμενές καυσίμων - οξειδωτικού, όσο και ο πυραυλοκινητήρας, οπότε αποκλείστηκε το ενδεχόμενο να έγινε έκρηξη σε κάποιο από αυτά τα εξαρτήματα που να οδήγησε στη διάλυση του σκάφους. Οπως ανακοινώθηκε, από τα δεδομένα τηλεμετρίας, που έχουν οι ειδικοί στα χέρια τους, προκύπτει ότι ο μοχλός απελευθέρωσης των φτερών, ώστε να ανέβουν σε όρθια θέση, ενεργοποιήθηκε πρόωρα, όταν ακόμα το σκάφος βρισκόταν σε σχετικά πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας και ενδέχεται η δύναμη αντίστασης του αέρα να έκανε τα φτερά να σηκωθούν, να ταλαντευτούν ισχυρά και τελικά να αποκολληθούν. Το πράγμα πηγαίνει δηλαδή σε ...λάθος του πιλότου, αν και ο λεβιές κάλλιστα θα μπορούσε να είχε απελευθερωθεί αυτόματα λόγω κατασκευαστικού λάθους και οπωσδήποτε θα έπρεπε να μην μπορεί να απελευθερωθεί εύκολα ή κατά λάθος, αν το σκάφος δεν έχει φτάσει στο κατάλληλο ύψος.

Πατέντες

Το «SpaceShipTwo», βασισμένο στην προηγούμενη γενιά των «SpaceShipOne», είναι κατασκευασμένο εξολοκλήρου από ανθρακονήματα και άλλα ελαφρά συνθετικά υλικά και χρησιμοποιεί ένα μητρικό σκάφος («WhiteKnightTwo») για να το ανεβάσει σε ύψος 15 χιλιομέτρων. Τότε αποκολλάται και πυροδοτεί τον πυραυλοκινητήρα υγρών καυσίμων που διαθέτει, για να αυξήσει την ταχύτητά του και να ανέβει έως τα 100 με 110 χιλιόμετρα. Η ελεύθερη πτήση του «SpaceShipTwo» διαρκεί γύρω στη μισή ώρα, ενώ η συνολική πτήση γύρω στις δύο ώρες. Οταν βρεθεί στο Διάστημα, έχοντας εξαντλήσει τα καύσιμά του και εξασφαλίζοντας στους 6 επιβάτες του μόλις μερικά λεπτά έλλειψης βαρύτητας, το «SpaceShipTwo» ανεβάζει τα φτερά του σε όρθια θέση (πατέντα της «Virgin Galactic»). Η αντίσταση του πολύ αραιού αέρα που υπάρχει εκεί το επαναφέρει τελικά σε τροχιά καθόδου. Σε ύψος 21 χιλιομέτρων ξαναφέρνει τα φτερά του στην κανονική τους θέση και ανεμοπορεί έως το αεροδρόμιο. Λόγω του μικρού βάρους και της εκτόξευσης από μεγάλο ύψος, τα καύσιμα που απαιτούνται είναι λίγα, ενώ επιπλέον το όλο σύστημα είναι επαναχρησιμοποιήσιμο.

Για την καταστροφή του «Αντάρης» - «Κύκνος» έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν υπήρχε κάποια επίσημη ανακοίνωση σχετικά με τα αίτια. Ετσι παρέμεναν οι εντυπώσεις που διέδωσαν διάφοροι σχολιαστές, ότι για την έκρηξη ευθύνονταν οι ...Σοβιετικοί. Οτι έφταιγαν, δηλαδή, οι κινητήρες ηλικίας 40 και πλέον ετών, σοβιετικής κατασκευής, τους οποίους αγόρασε φτηνά και μετέτρεψε η «Orbital Sciences», για να «χτυπήσει» τη δουλειά και να πάρει τις μισές πτήσεις ανεφοδιασμού του ΔΔΣ από την ανταγωνίστριά της «SpaceX». Βέβαια, στο μισό αεροπλάνο - μισό διαστημόπλοιο της «Virgin Galactic», δεν υπήρχε κάποιο εξάρτημα σοβιετικής κατασκευής, οπότε η εταιρεία θυμήθηκε στο σχολιασμό της για το δυστύχημα μια αλήθεια: ότι από την αρχή των διαστημικών πτήσεων ήταν σαφές πως συνοδεύονται από σημαντικούς κινδύνους, αφού οι αστροναύτες κάθονται πάνω σε μια βόμβα (καύσιμα και οξειδωτικό) και το παραμικρό πράγμα να πάει στραβά (π.χ. ένα πλακάκι από τη θερμομόνωση που ξεκόλλησε, όπως στο «Κολούμπια») η καταστροφή είναι αναπόφευκτη. Βέβαια, έχει να κάνει και η ποιότητα κατασκευής, η βιασύνη να βγει το «προϊόν» στην αγορά, η σχεδίαση ουσίας και όχι εντυπωσιασμού και άλλοι παράγοντες.
Πάντως η «Virgin Galactic» ανακοίνωσε ότι δε θα κάνει πίσω από τους στόχους της για διαστημικό τουρισμό (έχει ήδη πληρωθεί 700 εισιτήρια), γρήγορες αερο-διαστημο-μεταφορές και τοποθετήσεις σε τροχιά μικρών δορυφόρων κι ότι θα συνεχιστεί κανονικά η κατασκευή του δεύτερου σκάφους «SpaceShipTwo», που την ημέρα της καταστροφής είχε ήδη ολοκληρωθεί κατά 65%.